NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lurg.
Dotitferdiag 14 lanuati.
ifftCc fnatpug.
KIEZERSLIJSTEN.
U 45. 1897k
1,-
2|—
|,2o, 5,15,6,-, 7;_;
n
„Schelda I en 11."
Stad Zierikzee
eeland.
-ROTIEROA»
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
TDIENST
rg en Zierikze©.
-zee Spoorweg (j0e|
Van Zierikze,.
1i 7'50 12.Sn
'ins
oen 13
'ond.14
'rijd.15
iater.16
iater.16 11
IZond. 17
|n. Cortgene7,50
n. Zierikz. 9,15
Maan.18 7.50
Dins. 19
Woen20
Dond.21
Vrijd.22
Zater.23
Zon. 24
n. Cortgene7,50
n. Zierikz. 9,15
Maan,25 7,50
Dins. 26
Woen27
Dond.28
Vrijd.29
Zater.30
Zond. 31
7 12,30
7'5° 1.30
6,30
7,50
7,50
7,50
7,50
6.30
7,50
7,50
7.50
7,50
6,30
7,50
7,50
7,50
V
1,30
lr-
2|—
V-
V
2,-
1.-
2.-
2,~
2,—
2|—
M D 1 E N 8 T.
S-MIDDELBUEG.
Use vm. 4,50, (alleen
Man Zeilmarkt 8
12,30, nm. 1,15, 2,'—'
,10, 5,55, 6,55, 7,45,'
INaar Remise vm. 5 20
len) 6,23., Naar Zeil
11,50,12,35, nm. 120,
0,11,
JOTDIENST
DELB.-EOTTEB.il kü
fan.
Van Van
liddelbnrg. Rotterdam.
;o
8,15
7,40
8,15
lo
7.40
8.15
SO
7,40
10
7,40
8,15
50
7,40
8,15
10
7,40
8.15
30
7,40
8,15
30
7,40
8,15
30
7.40
n 8,15
30
7,40
8,15
Van Rotterdam:
»0 Dinsdag
1 Woensdag
Donderdag
B0 Vrijdag
15 Zaterdag
Zondag
Maandag
B0 Dinsdag
Woensdag
Donderdag
30, Vrijdag
30 Zaterdag
|30 Zondag
30 Maandag
30, Dinsdag
130, Woensdag
-Donderdag
130 Vrijdag
Zaterdag
Zondag
12 10,-
13 8,30
14
15 9,30
16 9.30
17 9,30
18 10.30
19 10.-
20 9,30
21
22 9,30
23 930
24 9,30
25 10,30
26 10,-
27 8,30
28 ,-
29 9,30
30 9,30
31 9,30
gelegen plaats n.
Jan.
Van Rotterdam
12 10,—
13
14 9,39
15 9.3"
16 9,30
17 9,30
18 10,—
19 10,—
20 10,—
21 10."
22 10."
23 10."
24 10."
25 10,"
26 10/
27 I","
28 DO,"
29 10."
30 10-"
31 I0'""
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
15
Zaterdag
30
Zondag
Maandag
30
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondsg
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p- 0,95.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
STOOMBOOT.
Jan.
erd. Zondag 17 's m.
>ensdag 20 's morg*
9.-
6.-
De burgemeesters hebben opgeroepen
de mannelijke ingezetenen die op 15 Mei
van dit jaar den leeftijd van 25 jaar zullen
hebben bereikt, om zich aan te melden
voor de kiezerslijsten.
Wij vestigen op deze kennisgeving
dringend de aandacht.
Wij herinneren echter dat de belasting
kiezers zich niet beh»eve« aan te melden.
Die zijn vanzelf kiszer dewijl zij be
lasting betalen.
Zy worden ambtshalve op de lijsten
geplaatst.
Hoe hoog die belasting moet zijn om
kiezer te worden, hebben wij reeds vroeger
herinnerd. Wij willen 't echter gaarne
herhalen.
Grondbelasting hoofdsom en opcenten
minstens een gulden, en die belasting
over het dienstjaar 1896 most vol betaald
zijn.
Bij ie andere belastingen loopt het
dienstjaar over Mei '95 tot Mei '96 deze
moet derhalve ook voldaan zijn.
Mei '96 tot Mei '97 komt natuurlijk
niet in aanmerking.
Wij merken op dat de aanslag van de
vrouw geldt voor deu manen dat de aan
slag der minderjarige kinderen voor goe
deren waarvan hun vader het vruchtge
bruik heeft, geldt voor aanslag Van dien
vader. Zsodanige mannen zijn derhalve
kiezer op de belasting van hun vrouw of
kinderen.
Zeiden wy zoo even dat de helasting-
kiszers ziek. niet behoeven aan te melden,
er zijn tock »og belastingkiezers die dit
wel moeten doen. En op dezen hebben de
burgemeesters bij hunne oproeping het oog.
En wel: zij die in een andere gemeente
over het volle laatstrerloopen dienstjaar
dus 1896 voor de grondbelasting; of
Mei '95Mei '96 voor de bedrijfs-, ver
mogens- of personeele belastingzijn aan
geslagen geweest en dien aanslag vol hebben
betaald. Dezen zijn kiezer, wanneer zij voor
15 Febr. opgaaf doen daarvan met over
legging van de aanslagbiljetten uit die ge
meente.
Wie dus te Kapelle of te Almeloo of
waar ook gewoond heeft en daar zijn be
lasting over '96 of zijn belasting over
'95/'96 heelemaal betaald heeft, en nu te
Goes is komen wonen, die kome op 't
secretarie even zijn belastingbiljet uit zijn
vreegere gemeente toonen.
Dan meeten zich ook komen aanmelden
zij die meenen kiezer te zijn op grond van
gemeenschappelijk grondbezit. Dat wil
zeggen: Wanneer twee of meer kinderen
samen eigenaar en eigenares zijn van een
boedel waarvoor zij belasting betalen, doch
deze belasting slechts op naam van een
hunner staat, dan kunnen allen, mits man
nelijke personen van 25 jaar en daar hoven
zijnde, op de kiezerslijsten komen, toch
kiezer zijn, mits slechts minstens een gulden
betaald werd. Maar dan moeten dezulken
zich ook even ter secretarie aanmelden
en dan overleggen een door den ontvanger
gewaarmerkt aaislagbiljet, vermeldende
genoemd bedrag van het aandeel in den
aanslag.
Natuurlijk behoeft dit alles niet te ge
beuren, wanneer zy reeds kiezer zijn uit
hoofde van andere belastingen, bjjv. ver
mogens-, bedrijfs- of personeele belasting.
Zij die zich aan te melden hebben doen
dit voor 15 Februari.
Men lette wel op dat de uiterste termijn
van aaagifte 13 Februari is. Dat is een
Zaterdag. Op 14 Febr. is 't Zondag, dus
vóór 15 Febr. wil van dit jaar zeggen
tot en met 13 Febr.
Wij zeggen dit met te meer klem, dewijl
alle andere mannelijke ingezetenen van
25 jaar en daarboven, dus dat zijn zij die
niet behooren tot de belasting kiezers
.zich moeten komen aangeven.
Wie dit dan zijn?
Vooreerst de woningkiezers.
Zij zijn opgeroepen of worden althans
vóór den 8 Februari opgeroepen door den
burgemeester om zich aan te geven. De
modellen dier aangiften, door de regeering
vastgesteld, zijn kosteloos ter secretarie of
bij den burgemeester te bekomenen
wanneer zy ingevuld zijn kunnen zij kos
teloos dus zonder postzegel, aan den burge
meester worden terug gezonden.
De besturen der kiesveresnigingen zullen
wijs doen hier hun lichtte laten schijnen.
Zij laten door een hunner leden een dergelijk
model op 't raadhuis halen en geven dan
met dit model in de hand aan belang
hebbenden of wie zich bij hen vervoegen
de gewenschte inlichtingen.
Het verstandigst zal wel zijn dat zij de
vermoedelijke kiezers opzoeken om dezen
inlichtingen te verschaffen, opdat niemand
dit jaar van het kiesrecht verstoken zy
door eigen of door hunne schuld.
Zelfs is 't gewenscht dat de secretarissen
der kiesvereenigingen een zeker getal mo
dellen afhalen, ze met de belanghebbenden
invullen en gezamenlijk in éénzelfde couvert
aan den burgemeester terugzenden.
Dit geldt ook voor de loonkiez&rsde
pensioenkiezers, de spaarboekjekiezers en
de examenkiezers.
Het spreekt van zelf dat zij niet allen
dezelfde modellen ter invulling ontvangen.
De vragen en antwoorden zullen natuurlijk
wel versshillen naar gelang de aspirant
kiezer boerenknecht, schipper,gepasporteerd
koloniaal, heerenknecht met spaarbank
boekje of klerk bij het kadaster is.
De Woningkiezers zijn zy die, als hoofden
van gezinnen of alleenwonende personen
op 31 Januari 1897 sedert 1 Augustus
1896 in huur hebben bewoond een of
twee huizen of gedeelten van huizen,
waarvan de huurprijs, per week berekend,
minstens een gulden bedraagt. Benevens
de schippers die in eigendom, vruchtge
bruik of huur van 31 Aug. 1896 tot 31
Jan. 1897 hebben gebad eenzelfde vaartuig
van ten minste 24 kubieke meter.
De Loonkiezers zyn zij die op 31 Januari
1897 sedert 1 Januari 1896 bij eenzelfde
persoon, onderneming, openbare- of bijzon
dere instelling in dienstbetrekking aijD ge
weest, of als inwonende zoon in het beroep
hunner ouders zijn werkzaam geweest en
als zoodanig een inkomen genoten hebben
van f 200 fot f 325 al naar de gemeente
is, waar zij wonen.
De Pensioenkiezers zijn zij die op 1 Febr.
1897 een pensioen hebben van minstens
f 200 of meer 's jaars (dit hangt af van
de gemeente waar zij wonen), vsrleend
door een openbare instelling.
Is zoo iemand daarbij in dienstbetrek
king, en is dan loon en pensioen samen
dat bedrag of meer, Ban moet hij zich ook
aangeven.
De Spaarboekjekiezers zijn zij die op
1 Febr. 1897 sedert minstens een jaar in
eigendom hebben met vrije beschikking
f 100 nominaal op het Grootboek of f 50
in de Bijkspostspaarbank.
En ten slotte de Examenkiezers zyn alle
anderen, die een examen hebben afgelegd
voor de benoembaarheid tot eenig ambt
of betrekking.
Deze allen hebben zich vóór 14 Febr.
aan te geven.
Beantwoorden wij nu nog de vraag Hoe
groot hier in Zeeland het loon moet zijn,
het pensioen, de huur, om kiezer te zijn
in de verschillende gemeenten waar men
woont.
De huurprijs moet bedragen:
f 1,75 te Vlissingen
ƒ1,50 te Middelburg;
f 1,25 te Koudekerke (Zandt) en O. en W.
Souburg.
f 1,— te Neuzen (kom), Axel (kom), Hulst
en Sas van Gent, benevens in alle
gemeenten op Zuid- en Noord-Beve
land, Schouwen en Duiveland, Tho-
len, St. Philipsland en Walcheren.
(Op Walcheren natuurlijk de boven
genoemde uitgezonderd)
f 0,80 in de overige gemeenten in Zeeuwsch
Vlaanderen O. D. en Zeeuwsch
Vlaanderen W. D.
Het minimum-inkomen bedraagt per jaar
voor iemand te
Vlissingen f450 (vrije kost wordt bere
kend tegen f87,50 's jaars. Vrije kost en in
woning f300 's jaars).
Middelburg f 400. (Vrije kost wordt be
rekend tegen f75. Vrije kost en inwoning
f 275).
Koudekerke (H Zandt), O. en W. Souburg
f350. (Vrije kost wordt berekend tegen
f62.50. Vrije kost en inwoning tegen f250
's jaars).
Goes, Ierseke, Brigdamme, Neuzen (kom)
en Zierikzee f325. Vrije kost wordt be
rekend tegen f50. Vrije kost en inwoning
tegen f225 's jaars).
Overige gemeenten op de eilanden f300.
Vrije kost wordt berekend tegen f37.50
's jaars. Vrije kost en inwoning tegen f 200
's jaars).
Axel (overig deel), Neuzen (overig deel)
en alle andere gemeenten in Zeeuwsch-
Vlaanderen f 275. Vrije kost f25. Vrije
kost en inwoning f275 's jaars.)
Dit alles behoeft geen vast inkomen te
zijn. Men rekene slechts uit of men in
de laatste 13 maanden een inkomen tegen
't genoemde bedrag 's jaars genoten heeft.
Of ook of men aan verschillende belooningen
zooveel verdiend heeft dat men aan 't door
de kieswet geëisehte bedrag gekomen is.
Men vuile het in op het model.
Tet het geven van meerdere inlichtingen
blijven wij bereid. En waar in sommige
plaatsen de begeerte mocht ontwaken om
een antirevolutionaire kiesvereeniging op
te richten, daar wende men zich tot een
der leden van het bestuur der Kiesveree
niging in de hoofdplaats van het kiesdistrict.
Natuurlyk is ook de redactie van dit
blad gezind om dezulken met raad en daad
te dienen.
Wy hebben slechts «enige weken meer
die geschikt zyn voor kalme voorbereiding
tot dit werk. Daarom zouden wij willen
aandringen op spoedig doortasten. Januari
en Februari zijn de beste tijd daartoe. In
Maart gaan reeds velen weder aan den
veldarbeid, en worden de gelegenheden voor
avondbijeenkomsten al schaarscber.
Ook hier geldt het woord Al wat uwe
hand vindt om te doen, doet dat met al
uwe machr. Werkt terwijl bet dag is de
nacht komt waarin niemand werken kan.
De Gemeentestem is van oordeel dat
iemand die zes dagen den kost verdient
bij zijn baas en den zevenden dag bij
zijn vrouw den kost geniet, geen kiezer
kan zijn. Natuurlyk wanneer er geen an
dere kenmerken zyn die hem kiezer
maken.
Zoodat het, volgens dat blad, verboden
is dat iemand op weekgeld met kost aan
genomen, 's Zondags met vacantie gaat.
Wij zouden zoo zeggen het is eenvou
dig. Een arbeider wordt aangenomen op
de volle kost, dus ook voor den Zondag;
maar hij wil er dien dag geen gebruik
van maken. Hij kan 't ook wel in 't hoofd
krijgen om iederen Dinsdag te vasten of
bij zijn buurman te gaan eten. Maar
daarom zal de man immers zijn kiesrecht
niet verliezen.
Indien 'tzoo ware, zou 'teen nieuwe
reden zijn om met de nieuwe kieswet niet
al te hard weg te loopen.
Den 28 Nov. a. vergadert D. V. te
Middelburg op nader op te geven plaats
en tijd het Provinciaal Comité met de
Antirevolutionaire Kiesvereenigingen wel
ke aangesloten zijn aan 't Centraal Comité.
Alle kiesvereenigingen in onze provincie
worden uitgenoodigd hunne afgevaardigden
te zenden. Wij hopen dat er een groote
opkomst zij. Zulks met 't oog op de ge
wichtige verkiezingen die ons dezen zomer
wachten.
Laat Goes inmiddels zorgen dat eene
Centrale Kiesvereeniging voor 't geheele
district tot stand kome.
Dit is een noodzakelijk stuk organisatie,
hetwelk alleen voor Goes nog ontbreekt.
Het district Goes telt slechts drie an
tirevolutionaire kiesvereenigingen, te we
ten Goes, Wemeldinge, Colijnsplaat en
Tholen die tot nog toe alleen bondgenoot
schappelijk optreden. Er worde nu een
band gelegd, gelijk die in de overige dis
tricten reeds bestaat, zoodat er een soli
dair optreden zij, en de mogelijkheid
worde afgesneden dat de eene Kiesveree
niging bij verkieziugen door het stellen
van een tegencandidaat het eptreden der
andere bemoeilijkt.
Kort geleden meldden de bladen dat
onze jengdige Koningin belijdenis had ge
daan en voor het eerst aan den Disch
had aangezeten om 's Heeren Heilig Nacht
maal te gebruiken.
Thans melden zij dat onze jonge Ko
ningin, voor het eerst in dc comedie is
geweest.
Wy hopen zeer dat dit jeugdige hart
niet worde verstrikt in den diei.st der
wereld en door het „tooneel" onzer dagen
niet worde bekoord dat de vreeze Gods
die in haar stammoeder Juliana van
Stolberg, in Louize Henriëtte van Oranje,
in Louise de Coligny, in Maria Louisa
van Hessen Kassei, en in zoovele Oranjes
heeft gewoond ook voor deze laatste Oran
jespruit het beginsel der wijsheid, de
bron des waren genots moge zijn en de
gemeenschap des Heeren aan den Disch
haar boven het schijngenot der eomedie
moge aantrekken. Niet daar toch wordt
het koninklijk hart het beste voorbereid
voor de heerlijke en zeer zware taak der
regeering
Vüftien jaar geleden wandelde de „werk
man* Heldt met Domela Nieuwenhuis aan
het hoofd der deputatie van de „nationale
vergadering" te den Haag, om onder veler
lei hervormingen o. a. „algemeen kies- en
stemrecht" te gaan vragen bij den minister
Heemskerk.
En diezelfde „mijnheer" Heldt, die in
't conservatieve Den Haag de onmogelijk
ste eischen durfde stellen, komt thans de
kiezers in het hooge hoogroode Noorden
aanmanen tot omzichtigheid en gematigd
heid bij 't opmaken hunner verlanglijst.
„Laat ons matige eischen stellen", zoo
sprak hij. „Zoo weinig voorgestelde her
vormingen worden werkelijkheid. Dat naast
het gevoel het verstand spreke. En met
klem waarschuw ik u bindt geen klassen
strijd aan".
Dit is nuchter gezegd. Een conservatief-
liberaal zou 't niet verbeteren. En zonder
conservatief te zijn, betuigen wij er gaarne
instemming mee.
Wij wijzen er alleen op hoe de tijd,
de jaren en de kamerlucht zelfs de grootste
wildzangen weten te kalmeeren.
Beden te meer om toch niet het oor te
leenen aan allerlei partij geschreeuw en
hoogste-woordvoerdery van allerlei idea-
liseerende volksvrienden.
Zullen de provinciale staten linn be
sluit, in hun vergadering van 4 Dec.
1893 met 20 tegen 19 stemmen genomen,
handhaven of te niet doen
Zoo mag gevraagd, nu de plannen in
zake den stoomtram SchouwenSteen-
hergen een vaster vorm hebben verkregen.
Het wetsontwerp aan de Kamer aange
boden strekt tot het geven van een ren
teloos voorschot voor bovengenoemden tram
in verbinding met Botterdam door een
stoombootveer van Zijpe naar Numans-
dorp.
Nu men in de Staten zoo geweeklaagd
heeft over het isolement der Duivelanders
bij ijsgang, waardoor zij verstoken zyn
van eene reisgelegenheid, een argument
waarvoor allicht enkele statenleden zijn
gezwicht, mag gevraagd worden of deze
klachten wel ernstig gemeend waren en
of het euvel dan door de boot Zijpe
Numansdorp zal zijn weggenomen.
Wij zouden zeggen dat hier half werk wordt
geleverd. Bij zware vorst, als die van
1890,91 zal toek ook de boot Zype
Numansdorp wel thuis blijven.
En dan hebben de Staten het snb-
sidie toegestaan om Botterdam aan een
goedkoope verbinding met Duiveland te
helpen of was de bedoeling dat een tram
in verbinding met Eoozendaal, den Dui
velanders een gemakkelyker verbinding
met Botterdam zou bezorgen
Wij vragen met de Middelburgsche Cou
rant „Zullen de Staten van Zeeland goed
vinden dat het toegezegd subsidie op die
wijze in handen eener Bolterdamsche
maatschappij komt en besteed wordt voor
een onderneming, waarbij niet weinig een
Eotterdamsch belang is betrokken
Een verlanglijst.
Zooals gemeld is door eenige belang
stellenden een lijst opgemaakt van maat
regelen, in de naaste toekomst te nemen
in bet belang van den landbouw. Op die
lijst komen de volgende punten voor:
Instelling van een ministerie van land
bouw, handel en nijverheid.
Wettelijke regeling van het geven
van geldelijlïen steun voor landbouw-aan-
gelegenheden.
c. Wettelijke regeling van de laadbouw-
vertegenwoordiging.
d. Verbetering en uitbreiding van de
verkeerswegen.
e. Herziening van het tarief van invoer
rechten en accijnzen.
f. Wijziging der boterwet.
g. Herziening van het veeartsenij kundig
staatstoezicht.
h. Nieuwe wet op de risscherij, ter be
vordering der binnenlandsche vischt8elt
wijziging der jachtwet.
i. Bevordering van duinbeplanting en
staafsboschcultuur.
k. Bevordering van het aanleggen van
bevloeiingen. Verbetering der kleine ri
vieren. Wettelijke regeling van het water-
recht in verband met bevloeiing en af
watering.
I. Internationale afschaffing van de pre*
miën en de bescherming der suikerin
dustrie.
m. Betere regeling van de belastingen
op de gebouwde en ongebouwde eigen
dommen.
n. Wyziging der wet op de afkoop
baarstelling van tienden.
o. Onderzoek naar den toestand van der
veldarbeider en naar de middelen om
daarin, waar noodig, verbetering te brengen
De mannen, van wie een en ander uit
gaat, wenschen deze lijst beschouwd t<
zien als een leiddraad voor hen, die ooi
landbouwbelangen tot een punt van ern
stige bespreking wenschen te maken.
13 Jan. '97.
Bij kon. besluit is benoemd tot gezwo
ren voor het waterschap Sint Maartenikiil
J. Hage I.C.Zn.
Door den raad van Nieuw- en St
Soosland is Maandag besloten, met hand
having van het raadsbesluit van 7 Oct
8896, betreffende de grensregeling, om ee>
hvis voor den geneesheer te bouwen o
een stuk weiland, gelegen even buiten d
kom der gemeente.
Bij de staatsspoorwegen is eervo
ontslag verleend aan den surnumerair M
K. de Bonde te 's Heer Arendskerke.
De le-luits. Van WagtendoDk e
Jansen, van het 3e leg. inf. te Middelbur
worden overgeplaatst bij de bataljons va
gemeld regiment te Bergen op Zoom.
De le-luit. Marchant, van het 5
reg. inf. te Bergen op Zoom, wordt ove
geplaatst naar het 2e bat., te Middelhui
in garnizoen.
