NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ho; 15. 1896.
DtristCag 3 ilooemGec.
Iets over onze Weiden.
ifftfe laargaag,
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Rijk en Arm.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p.0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
(Ingezonden).
Behalve zij die voor hun bestaan nommige
meer, sommige minder arbeiden, zijn er
wederom anderen, die van hunnen arbeid
niet behoeven te leven, maar rjjk geneeg
zijn om te bestaan van hetgeen zij of hunne
ouders voor hen gespaard hebben. Het
getal dezer laatstgenoemden ris evenwel
klein in vergelijking met die, welke voor
hun onderhoud moeten werken. Maar zoo
er geen land bestaat, waar alle inwoners
rijk genoeg zijn om zonder arbeid te leven,
zijn er daarentegen wellanden waar allen
arm zijn, en in die landen waar allen moeten
arbeiden om een kommerlijk bestaan, ver-
keeren de inwoners in een veel ergeren
toestand, dan waar rijken en armen zijn.
Is het te vermeeden, dat de armen er
heter aan toe zouden zijn, indien men aan
de rijken al hunnen eigendom ontnam, onder
allen gelijkelijk verdeelde, en alzoo elk
belette om in het vervolg rijk te worden?
De armen zouden alsdan in eenen nog
veel meer deerniswaardigen toestand ver
keer enzij zouden niet minder dan vroeger
voor hun bestaan moeten werken, want
voedsel, kleederen en wat voor levens
onderhoud onmisbaar is, kunnen niet zonder
iemands arbeid worden verkregen. De een
zou voor den ander niet willen werken,
een ieder zou, zooals het spreekwoord zegt
„van de hand in den tand" leven, niet
meer dan het plekje gronds behouwen, dan
wat hem en de zijnen im het leven kon
houden, en niets durven opsparen, want
hij z0u moeten vreezen, dat men hem zijn
meer deren eigendom afnemen en weder
verde elen zou.
En wanneer al iemand iets had overge
spaard, zouden zij nit vrees van er van
beroofd te worden, evenals in vroegere
tijde» meer plaats vond, het misschien
onder den grond begraven. En bij zoo-
danigen staat van zaken zou het geheele
land met elk jaar armer worden. Want
elk zou niet meer werken dan voer zijn
onderhoud noodig was, en niemand zou
iets pogen te besparen, omdat bij niet zeker
was het te zullen behouden. Wel zouden
de rijken arm gewerden zijnmaar de
armen, in plaats van hunnen toestand ver
beterd te zien, zouden nog ongelukkiger
worden dan te voren.
Voor alle inwoners van een land, hetzij
FEUILLETON.
Wij hebben met elkander besproken,
welke middelen den landbouwer alzoo ten
dienste staan, om, voor zooverre dit van
hem afhangt, door eene doelmatige be
mesting zoowel de kwaliteit als de kwan
titeit zijner weidegrassen te verhoogen.
Het spreekt echter van zelf, dat eene
rationeele bemesting alleen, niet voldoende
is, om eene weide zoo winstgevend moge
lijk te maken.
In de eerste plaats wijzen wij er op,
dat de weide niet minder dan het bouwland
dient gezuiverd te worden.
Vele landbouwers, zelfs zij, die hun
bouwland zoo zuiver mogelijk houden,
denken daar niet altijd aan.
Het wieden van de weiden, als ik het
too eens noemen mag, bestaat dikwijls alleen
daarin, dat men de „stekels11 kapt of
afmaait.
Maar ook andere onkruiden, en ook
slechte grassen dienen geweerd te worden;
zij toch benemen niet alleen den goeden
grassen lucbt en licht, maar ook een groot
deel van het haar toekomend voedsel.
Zij zijn echte dieven en indringers, die
somtijds vrij genoeg zijn de goede grassen
te verdringen.
Van deze planten noem ik o. a. de
Ratelaar (00k wel door de landbouwers
Reutelaar of Ruischer genoemd), de Paarden
staart (ook Kattestaartgenoemd), het Zilver
schoon, de Distels, het Moslook en Zure
grassen.
arm of rijk of middelklasse, is 't het beste,
dat de eigendom veilig en dat het aan
elk vergund zij, het zijne te bezitten, en
al hetgeen hij door eigen middelen ver
werven kan, op te sparen, of naar wille
keur te verteren mits hij slechts nie
mand te kort doe. Vele rijken maken,
wel is waar, een veel beter gebruik van
hun vermogen dan anderen, vooral zij die
zich maar als rentmeester van hunne goe
deren besehouwen, en waarvan zij geloo-
ven verantwoording aan God schuldig te
zijn maar niemand is zoo karig en zelf
zuchtig, of hij moet toch eten en wil leven
en moet dus ondanks zich zeiven zijne
naasten daarmede bevoordeelen. Wanneer
iemand een jaaxlyksch inkomen van vijftig
duizend gulden heeft, zou men bij den
eersten oogopslag denken, dat, indien zijn
vermogen onder honderd arme huisgezinnen
werd verdeeld, deze gezinnen aldus elk een
jaarlij ksch inkomen van vijf honderd gulden
zouden bekomen, en door deze verdeeling
honderd huisgezinnen in het land meer
een bestaan zonden vindon. Maar dit is
eene dwaling. Dit zou het geval zijn, in
dien de rijke ovenzoo veel voedsel en
andere levensbehoeften gebruikte als hon
derd arme huisgezinnen. Maar dit is na
tuurlijker wijze het geval niet.
Hij verteert zijn inkomen geheel of ge
deeltelijk aan bedienden, arbeiders, koop
lieden en leveranciers van verschillende
arsikelen, enz., die hun geld weder van
hunnen kant in voedsel, kleeding en ver
dere behoeften voor hunne huisgezinnen,
verteren; zoolat er eigenlijk eene soort
gelijke verdeeling van zelve plaats heeft,
evenalsof het geld van hem weggenomen
en verdeeld ware geworden.
Misschien zal hij zich, zoo hij een hard
vochtig en baatzuchtig mensch is, weinig
of niets om het onderhoud dezer huisge
zinnen bekreunenmaar toch onderhoudt
hij dezelve. Zoo de rijke van zijn inko
men eenige duizenden guldens in artikelen
van weelde b.v. wil verteren, worden zij die
hem deze artikelen leveren en zij die met de
vervaardiging daarvan hun bestaan ver
dienen, even goed onderhouden, alsof hij
hun een gedeelte vaa het zijne had moeten
afstaan, en zij werkeloos waren blijven
zitten. Het eenig verschil is dat zij gevoe
len, thans hun bestaan eerlijk te verdienen,
in stede van op anderer kosten te moeten
leven. De rjjke daarentegen die, in plaats
Het aanwezig zijn der paardenstaart, die
men moeilijk kan uitroeien, wijst er op,
dat de bodem behoefte heeft aan kalk.
Zure grassen en mossen komen het moest
voor in weiden, die lijden aan overvloed
van water. Verbetering der afwatering en
daarna eene bemesting met kalk zjjn hier
voor de beste geneesmiddelen.
De ratelaar is ook een echte deugniet,
die in sommige weiden in grooten geta
le voorkomt. Gedeeltelijk haalt deze
plant haar voedsel uit den grond, maar
voor een ander deel zuigt zij haar voedsel
uit de wortels der grassen, welke daardoor
uitgeput, een kwijnend bestaan voortsleepen.
De ratelaar is dus gedeeltelijk een woe
kerplant of parasiet en de landbouwer zal
er een goed werk mede verrichte», als hij
zijne grassen van deze ongenoodo gast
bevrijdt.
En dit kan hij gemakkelijk door ze
aftemaaien of nit te trekken.
De ratelaar plant zich voort doo" zade*
en dus moet het uittrekken of afmaaien ge-
sohieden voor er kiemxraehtig zaad ge
vormd is.
Wij achten nu genoeg gezegd te hebben,
om den landbouwer te bewegen zijne weiden
te zuiveren van onkruid.
Er is nog een ander pnnt, waarop wij
de aandacht wenschen te vestigen.
Ieder landbouwer weet, van hoeveel waar
de het is de huid der dieren te reinigen
en te zuiveren, en dat borstel en kam hun
geld ruimschoots verdienen. Welnu, de
weide vraagt ook iets dergelijks, nl. eene
goede behandeling met een weide-egge. Doer
de messen van deze egge wordt de gras
van zijn geheele inkomen te verteren, een
gedeelte er van spaart en oplegt, is niet
minder nuttig voor anderen. Immers daar
door komt niet minder geld in omloop
want geld wordt niet in goud of zilver
in kisten weggeslote», maar op eene of
andere wijze belegd. Wordt het tegen
rente uitgeleend, dan verdient de leener
met behulp er van ook weer zijn bestaan,
Of wordt het in onderneming»» gestoken
dan levert dat kapitaal soms voor honderden
een bestaan op.
De rijke aldus, hoewel hem een veel
ruimer lot schijnt toebedeeld te zijn, ver-
toert in werkelijkheid zijn deel niet, en
is slechts bet kanaal, door hetwelk bet
anderen toevloeit. En alzoo wordt dit
deel beter en doelmatiger dan op eenige
andere, bijv. op socialistische wijze ver
deeld. Alleen de rijke, en een ieder, zie maar
toe, hoe hij zijn rentmeesterschap hebbe
te verantwoorden.
Het blijkt dat het program der liberale
unie in den boezem der liberale party aan
de uiterste rechterzijde en aan de uiterste
linkerijde op tegenstand stuit.
In de Rotterdamsche kiesvereeniging
gingen stemmen op om krasser maatregelen
te nemen tegen hen die niet met de kies
wet Tak konden medegaan, en die er op
gesteld zijn om de kieswet-agitatie weer van
voren af aan te beginnen.
De Nederlanderhet liberale weekblad
onder redactie van mr. Kerdijk, steunt
deze denkbeelden, en vraagt de urgentie
voor herziening der kieswet op het program.
Zoo was er ook een stem vernomen tegen
bestendiging van de eerste kamer.
In Groningen schijnt weer een ander,
een tegengesteld bezwaar te wegen. Daar
meende men dat het program te eenzijdig
den nadruk legt op sociale hervormingen,
en sommige daarvan zoo scherp geformu
leerd zijn dat men de eerlijke ernstige
eandidaten met een lantaarntje zal moeten
zoeken, die aan den inhoud zoo omschreven
hun woord willen verpanden.
De kiesvereeniging te Leiden heeft ook
bezwaar. Zij vindt het te uitvoerig en te
scherp geformuleerd om instemming „met
volle overtuiging" te mogen eischen.
zode op afstanden van. 23 cM. openge
sneden tot eene diepte van 57 cM.
Daardoor wordt het mos losgemaakt en
vele onkruid wortels stuk gesneden; luoht
en licht treden nu toe enbinden den strijd
aan tegen de onkruidwortels.
Voor de wortelstokken der grassen daar
entegen werkt deze toetreding zoo voor-
deelig, dat zij zeer snel uitloopen en een
kraohtigen grasgroei te voorschijn roepen,
die de nog overblijvende onkrnidwortels
verstikt.
Maar bovendien is het opensnijden van
de zode van groot belang voorden bodem
der weide. Daardoor toch kunnen nu de
warmte, lucht en lieht veel beter den bo
dem indringen dan vroeger en zoodoende
inwerken op de humus en andere in den
bodem aanwezige bestanddeelen.
Hiervan zijn een aantal vernieuwde wer
kingen in den bodem het gevolg en een
aantal stoffen, tot hiertoe voor de grassen
ongenietbaar, wordt daardoor in planten-
voedsel omgezet.
Bovendien kan het regenwater nu die
per indringen, terwijl omgekeerd het vocht
behoorlijk kan verdampen, zoodat verzu
ring en gebrekkige omzetting van het
plantenvoedsel tengevolge van overmaat
aan vooht, wordt tegengegaan.
De weide-egge is een werktuig, dat
reeds door honderden landbouwers in ons
vaderland wordt gebruikt en steeds meer
in gebruik komtde resultaten zijn te
groot, dan dat dit werktuig j ook niet
onder ons zijn weg zou vinden. De prijs
van een goede weide-egge is ongeveer f 20.
Wij hebben alzo» nu met elkander bespro-
2 Nov. '96.
Bij kon. besluit is benoemd tot directeur
van het post- en telegraafkantoor te
Bruinisse C. J. Waeyhaert Az., tbans
commies der telegrafie 3e klasse.
Benoemd tot ontvanger der directe
belastingen en accijnsen te Domburg dhr.
C. P. L. van Kinschot, ontvanger derzelfde
middelen te Hasselt, c. a.
De verkiezing van een lid der gede
puteerde staten doer de prov. staten van
Groningen is vernietigd, dewijl de geko
zene was benoemd bij herstemming met
22 van de 43 stemmen, en de beer Smit
een der beide in herstemming komenden die
21 stemmen bekwam aan de herstemming
heeft deelgenomen, wat op den uitslag
der stemming kan van invloed geweest
zijn. Artikel 73 der Provinciale Wet ver
biedt den leden der Staten mee te stem
men over zaken die hen persoonlijk aan
gaan.
De tweede kamer komt 10 Nov.
bijeen.
Naar aanleiding van een verzoek
der regeering, bestaat het plan het tractaat
betreffende het kanaal van Gent naar Ter-
neuzen spoedig na bijeenkomst der tweede
kamer in openbare vergadering to behan
delen, vermoedelijk in 't laatst van die
week.
De heer dr. R. Koopmans van Boe-
keren, een bekend kiuderschrij ver, is aldaar
overleden.
Colijnsplaat. Aan bet telephoonkan-
toor alhier werden in den loop der maand
Oct. behandeld 152 berichten, waarvan
verzonden 75 en ontvangen 77.
Stavenisse. Inde maand Oct. wer
den door bet telefoonkantoor alhier be
handeld 242 berichten, waarvan 137 ver
zonden en 105 ontvangen. In genoemde
maand werd van ,het jaar het grootste
aantal behandeld bet kleinste aantal, n.l.
115 (65 verzonden en 50 ontvangen) werd
behandeld in Juni.
Krabbendijke. Aaa het telephoonkan-
toor alhier werden in den loop der maand
Oct. behandeld jl70 ontvangen, 70 ver
zonden. Totaal 240 stuks.
ken, boe de landbouwer kan handelen,
om zich onder 's Heeren onmisbaren zrgen
te verzekeren van eene ruime opbrengst
zijner weiden.
Misschien zal menig lezer denken„dat
kos1 heel wat moeite en arbeid". En ik
geef hem volmondig gelijk. Maar kost het
bewerken van uw bouwland u ook niet
menigen zweetdroppel en dat niet dikwijls
voor weinig inkomst
En zouden wij dan onze weilanden, die
onzen arbeid dankbaar knnnen loonen,
stiefmoederlijk behandelen Denk er eens
over na lezer, en geef u zelf het antwoord.
Tot hiertoe hebben wij nagegaan, welke
middelen de landbouwer kan aanwenden,
om de vruohtbaarheid en den toestand zij
ner weiden te verhoogen en te verbeteren;
wij hadden dus alleen het oog ep de be
staande weiden.
Yan niet minder belang is het, eens na
te gaan, wat er zoeal op te merken valt
bij het aanleggen van nieuwe weiden.
Iu de eerste plaats komt de bodem in
aanmerking. Met uitzondering van de uiterst
losse gronden, zijn alle gronden, mits geen
gebrek hebbende oan water, voor den aan
leg van weiden geschikt, indien men de
rechte grassoorten kiest. Evenwel hangt
die geschiktheid niet alleen af van de
grondsoort maar ook van de ligging.
Op hooge gronden zal men licht last
hebben van watergebrek, op lage gronden
van waterovervlocd.
Te groote vochtigheid doet de beste,
fijnste grassen verkwijnen en door zure,
minder voedzame grassen alsook door on
kruiden overvleugelen.
Kamperland. Het telephoonkantoor
alhier werden behandeld in de maand
Oct. 1896, 124 berichten daarvan ver
zonden 61 ontvangen 63.
Stavenisse. Aan den beer L. B. van
der Slikke is, wegens vertrek, eervol ont
slag verleend als boekhouder der Coöpera
tieve roomboterfabriek „de Koe". In zijne
plaats hebben zich 3 sollicitanten aange
meld, waaruit waarschijnlijk in de aan
staande week eene keuze zal worden ge
daan.
Aan het postkantoor Middelburg en
de daaronder ressorteerende hulpkantoren
werd gedurende da maand October in
gelegd f 10325.88Va.
Het laatste, door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 4506.
De gemeenteraad van Westdorpe
benoemde den gemeente-secretaris den heef
M. J. B. Kieboom tot gemeente-ontvang»r.
Ter gelegenheid van de viering van het V*
eeuwfeest van het Algem. Ned. Werklieden
verbond had te Amsterdam Zaterdagavond
een feestelijke bijeenkomst plaats ic D'Geel-
vinck. De heer Heldt, lid der Kamer
sprak de feestrede uit.
Gelukwenschen werden voorgelezen, on
der anderen van de professoren Drncker en
Greven te Leiden en mr. M. Jacq da Witt
M. Hamer te Middelburg.
De vice voorzitter, Kouw, dankte den
heer Heldt, voor al hetgeen hjj in 't be
lang der werklieden gedaan bad.
Namens gelukwenschende vereenigingen
spraken o. a. K. Kater van Patrimonium,
Pastoors voor den R. K. Volksbond en
anderen; ook het Kamerlid de Kant»r
prees het verbond wegens zij* ar
beid voor leerplicht en betere woningen
welke wetteljjke regeling zullen krijgen
naar hij hoopt.
Te Amsterdam zijn drie kin
deren uit een gezin ernstig ongesteld ge
weest, ten gevolge van het eten van zaad
korreltjes die zij van een schoolmakker
als snoepgoed; gekregen hadden. De ge
neesheer kwam tot deze ontdekking by
het onderzoeken van het braaksel dezer
kinderen.
Een 8 jarig meisje te Helenaveen
is Vrijdag door een trein gedood. Een
kanonnier te Corinchem bezig met
het verplaatsen van eenige stukken go-
In dit geval doet men goed i» de eerste
plaats voor eene voldoende afwatering te
zorgen
Verder mag men geen land nemen, dat
verontreinigd is door onkruid, inzonderheid
door onkruid dat zich voortplant door
wortelstokken, zoogenaamd wortervuilte.
Voor het aanleggen der weide, moet dus
het land zorgvuldigd gezuiverd worden,
want anders zonden de onkruiden de teere
plantjes der fijne grassoorten verstikken
en zoo doen sterven. Daarom is het wen-
schelijk, dat men het jaar, vóór men de
weide aanlegt, het land bebouwt methak-
vruchten, die eene welkome gelegenheid
aanbieden, om het land goed te zuivoren.
Verder is het noodzakelijk, dat de bodem
goed voorzien is van humus, daar het
ontbreken van humus voor het aanleggen
van weiden een groot nadeel is.
Daarom mag bij het aanleggen van blij
vende weiden een flinke bemesting met
humus vormend meststoffen bijv. stalmest,
niet achterwege blijven. Is de bemesting
afgeloopen en het land goed zuiver, dan
wordt het op wintervoer geploegd, waar
door het land in den "winter goed kan
doorvriezen, zoodat het op den geschikten
tijd gemakkeljjk zeer fijn kan gemaakt
worden. Nu volgt het zaaien.
Is het land in het voorjaar te nat of
heerseht er, wat in ons land nog al eens
gebeurt, eene scherpe voorjaarsdroogte,
dan wachte men tot Juli of Augustus.
Sommigen gebruiken dan nog haver als
dekvrucht met hot doel, om het geheel af
te maaien of te weidenhet is beter dit
niet te doen en van het gebruiken van
