NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH Ho: I 1896. Doadecdag 1 ©cfofiec. iffde laacgaiig. VERSCHIJNT F. P. D'HUIJ, te Middelburg. Het pachtstelsel geoordeeld. De Deur van het Torentje. •jv PRIJS DER ADVERTENTIËN ïLKEN MAANDAG-, WONSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden frnco p. p;0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN G. M. KLEMKERK, te Goes EN later bleek dat er over de duizend waren! Nu heeft van Regeeringswege een on derzoek plaats gehad „naar de nadeelige Na al het vorenstaande zulle allen het gevolgen van het gebruik van opium voor wel eens zijn dat de Opium en bederf de bevolking van Java, en naar hetgeen voor Indië is en dat het paohtselsel dit daartegen kan worden gedaan". Doch de bederf in de hand werkt. resultaten der gehouden onderzoekingen Dior dit pachtstelsel tooh word aan den zijn of nimmer medegedeeld öf van on- meetbiedende het recht tot alleeverkoop waarde verklaard. van opium verpacht. Dat wil erhalve Dat pachtstelsel brengt ook nog ver- zeggindie maar de meeste zieleii te ver- schillende andere moeilijkheden mee, na- mooden weet, wordt pachter. De Neder- melijk dezulke die elk pachtstelsel aankle- landcke regeering steunt indirect «ze zie- ven. Er moet natuurlijk gezorgd dat de lenuoorders. pachtsom niet te laag zij, dat de pachters Dior dit pachtstelsel zjjn de opiuischui- geen conclave maken om de pacht laag 'erstoegenomen, en niet minder dan uizen- te doen zijn; dat de pachtsom niet zoo gjheime kitten zijn er door ontstaat Deze hoog opgejaagd wordt dat de pachter toch lttih zijn een gevolg eener special ver- niet aan zijn verplichtingen zou kunnen gnjing van gouvernements wege sn in- voldoen. Men moet de soliditeit van buta om voor gezamenlijke rekning, pachters en borgen kennen bedacht zijn op cöperatief, tjandoe te koopen op naa van faillissementen enz. en ïunner. Zoo kreeg men geheime ktten, Kortom aan 't pachtstelsel kleeft zooveel d» in niets van openbare kitten oder- ongereohtigs en bezwarends dat het niet sadden zijn. Thans heeten ze erende te kras gesproken schijnthet pachtstelsel gaarne kitten en staan, wijl zij geeim moet verdwijnen. zij\. geheel buiten de contröle. Maar wat dan j regeering weet dat zij er zijn e als Drie vragen houden de natie nu reeds uitten grond verrijzen, en toch doet zij al die jaren bezig. er einig of niets tegen. lo. Door welk stelsel moet het pacht- j it uitzondering van de ministers ran stelsel vervangen worden 2o. Op welke kt^ft-Seuohenius, Mackay en Van3e- wjjze In dit geval aan de Indische schatkist dsnhebben de ministers zich weinig nu het mogelijk verlies te vergoeden? 3o. demmokkelhandel bekreund. De da&ïoe Langs welken weg kan de smokkelhandel nooige gelden zijn nimmer besteed of gad nu eindelijk eens krachtig worden aan- beseed en de rechte maatregelen zijn noit gepakt getoffen. Artikel 1 van den Anti-Opiumbond .n 1883 tijdens 't ministerschap van bum schrijft, om daartoe te geraken, een ernstig Tan Goltstein werd ronduit erkend At onderzoek en een degelijke voorbereiding men den smokkelhandel, bijvoorbeeld vu voor; en eischt dat het tot een regeling luit Bali, niet tegenging, dewijl dat lief kome die niemand persoonlijk belang bij leen ongunstigen invloed zon uitoefenen o opiumverkoop geeft en tot vermindering le pacht! van het verbruik voert. Dat pachtstelsel, wij zagen het reeèj Hier valt de tweede vraag er buiten. Revert de bevolking over aan de willekev En zij is toch zeker niet de onbelangrijkste. Ier pachters en dwingt den Javaan t( Hoe zal de Nederlandsche regeering In- hpium-gebruikgeeft den pachters een oi die's schatkist te hulp komen wanneer de geoorloofde beschikking over de politie e opiumpacht vervangen wordt door een bver de vrijheid van duizenden inlander, stelsel dat minder inbrengt en meer kost. In over Europeescbe ambtenaren, ja zeli' Nederland is verplicht zich de grootste jver de Nederlandsohe regeering; want he geldelijke opoffering tot opheffing van dit Vingt haar om 's pachters alleenhandel le ongerechtige, zondige stelsel te getroosten, bschermen, wat eigenlijk zeggen wil dal Het is een nationale schuld die slechts met z; hem de vrijheid laat om het zelf te nationaal geld kan worden betaald, don eii zioh bovenmatig te bevoordeelen. baarbij dan nog komt de ontzaglijke Dat pachtstelsel waarborgt ook in geen schuld van den Atjeh-oorlog. Kon Neder- enlel opzicht bekendheid van de ambte-' land besluiten dien oorleg te doen eindi- naisn met zijne werking en uitwerking. gen desnoods met scha en schande en Hen herinnert zich de mededeeling van de millioenen die daardoor vrij komen minister Keuchenins, dat een resident, wien aan de invoering van het nieuwe stelsel opgave verzocht werd van het aantal te besteden, wij zouden al heel wat ge- erkende geheime kitten in zijn gewest, ten vorderd zijn. antwoord gaf dat er geen waren; terwijl Dan is tenminste vast een begin ge- FEUILLETON. ii. Op dit oogenblik deed een luid ge- druisch mij schrikkenhet scheen uit de zoldering boven mijn hoofd te komen en stoorde plotseling de stilte der een zaamheid. De groote torenklok van de hoofdkerk sloeg het uur. De tonen volg den elkander langzaam, plechtstatig, wei- luidend, maar dreunend »p. Toch hoorde ik ze hier in mijne gevangenis niet dof gedempt en als uit de verte, maar met een helderheid en duidelijkheid, alsof ze ▼lak bij ware». Klaarblijkelijk moest mijne tijdelijke gevangenis vlak onder den klokkentoren zijn gelegen. Hierbij bleef het echter voor het oogenblik en ik maakte er geene andere gevolgtrekking uit. Lang zat ik in gepeins verzonken en Wekende hoeveel uren er nog voor mg n mogeJijke bevrijding moesten verloopen. De kathedraal zou den volgenden morgen hoogstwaarschijnlijk niet voor 9 of 10 nur worden opengezet. Mij bleven dns vijf tien uren over, waarin ik mijn geduld ion oefenen eu die ik maar zoo goed mo gelijk moest traehten door te komen. "'Tt kroop de tijd voorbij Welk een i scheen het te duren, eer de klok het velgende kwartier sloeg, een, twee, drie, vier en toen het uur 7. Nauwelijks was de laatste slag weggestor ven, of daar begon 't klokkenspel. De tonen bereikten mij even duidelijk ls ik het nur had hooren slaan, zij speel- «n het avondlied. Plotseling deed eene zeer zonderlinge gdaohte mij de oogen naar de zoldering ojjlaan. Zooal» ik nu zat, kon ik jnist Lflauwe lichtschemering daar in de hoogte bepeuren tusschen de zoldering en de ■vladen, maar de zoldering zelve was ge- het in de duisternis verborgen. k stond nu langzaam op en mijn ver meden blesk jnist te zjjn. Zooals ik v«trachtte kon ik niet langer rechtop staaimijn hoofd stiet nu tegen de zol- de hg. De volle waarheid openbaarde zich plcteling aan mijn geest. Nu zag ik dui- deljj de verklaring van hetgeen mij vroe ger verwonderd had en in verwarring brack. Ik zag waarom de zoldering de wanen niet aanraakte en waarom ze van stevi; ijzer was gemaakt. Ze zakte lang zaan naar beneden. Jt 1— ze zakte. Gedurende het uur, dat ik bier gezeten had, was ze volle vier duim gezakt. Maar de ontdekking, die ik nu deid, wel verre van bij mij eenige verbiizb.2 te wekken, openbaarde plot- aelinouiAi <*AliAAlAVAliAim maakt om het net te ontwarren, om den Augias-stal te openen, tot welks reiniging meer dan een Hercules-talent zal noodig zijn. De natie dient voor deze twee denk beelden gewonnen te wordendat de opiumpacht onzedelijk, en de Atjeh-oorlog onrechtvaardig is, en dus boe eer hoe beter aan beide een einde moet komen. Maai eilacy, hoe krijgt gij de natie voor Indische zaken warm? Indië ligt immers zoo ver af. En dan ds regeering. Wie zal haarde energie instorten om tot zoo kloek besluit over te gaanen den moed om deswege een beroep te doen op de beurzen der belasting betalende burgers van Nederland? Want opheffing van 't pachtstelsel zou, ook bij plotselinge staking van den Atjeh- oorlog het verlies niet goed maken, welke de Indische schatkist hierdoor lijden zou. Wat te meer te bejammeren is, dewijl de schandelijke Biliton-knoeierijen, welke de heer Keuchenius indertijd aan het licht tracht en die miljoenen en tienmiljoeuen uit 's rijks schatkist te onttrekken wisten ten bate van particulieren, van deze m* laise de grootste oorzaak zjjn. Eadd"'1 WÜ deze miljoenen maar, wij zouden een z0° duren maatregel, als de hi»r voorgestelde CU da-i' -I— gociaCktC bCSi AUÜ- nen ondergaan. Daarom hebben vele staatslieden her haaldelijk van gedaehten gewisseld over 't te kiezen stelsel dat het pachtstelsel zou moeten vervangen. Een stelsel, dat minstens even voordeelig, althans niet nadeelig voor de schatkist zou moeten zijn. Van daar dat men het regie-stelsel is gaan aanbevelen. Een stelsel waarin nochtans al het kwaad van de pacht, zij 't onder ge wijzigden vorm, terugkeeren zou. Want 't is niet de pacht die onmisbaar zou zijn. 'tls het kwaad van de pacht dat de regeering noodig heeft. Noodig heeft om den Javaan zijn geld uit den zak te kloppen. En is men dan met de vervanging van pachtstelsel door regie- stelsel er zooveel beter aan toe Deze vraag beantwoorden wij in een volgend artikel. 30 Sept. '96 Bij de administratie der directe belas tingen enz. zijn, met ingang van den len November a. s., verplaatstde kommiezen der le klasse P. C. A. van der Loeff van Hansweert naar Heinkeoszand en J. P. van Bortel van Veere naar Breskens; die der 2e klasse D. J. Eenijn van Hoede- kenskerke naar Hansweert, P. Versluijs van Aardenburg naar Hoedekenskerke, A. Ik bemerkte nu dat de zwarte massa, welke ik voor de zoldering had aange zien, inderdaad niets anders was dan het massieve en reusachtige gewicht van de groote klok. Ik zat opgesloten onder in de schacht, waarin 't gewicht daalde. Het zware blok van massief metaal zakte met eene snelheid van vier duim per uur. In mi nder tijd dan ik noodig heb, om dit neer te sehrg ven, vloog mij dit alles door 't hoofd. In vijftien uur doorliep het ge- wioht eene ruimte ran vijf voet. Lang voordat ik op hulp kon hopen, had het reusachtige gewicht mij bereikt en mij tegen het steenen plaveisel mijner cel ver pletterd. Ik zal niet beproeven te beschrijven, wat er bij deze ontdekking in mij omging. Dikwijls zéér dikwijls heb ik in den loop van mijn leven gelegenheid gehad om op te merken, hoe waar het gezegde is: „Talloos en vreemd zijn de paden, die ons naar de vallei des doods brengen." Wei nig dacht ik, dat ook ik eenmaal een nieuw bewijs voor deze waarheid zou leveren. Hoe afschuwelijk, niet waar? Daar hing dat zware gewicht boren mij. Langzaam maar zeker daalde het. En in de duis ternis en in de stilte van den nacht zou het blijven zakken, totdat En daar boven in den zachten glans der onder- 1 1 V i vl H V van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. B. de Meulenmeester van Breskens naar Hontenisse en P. Dreve van Cortgene naar Veere; die der 3e klasse C. J. de Bruijne van Heinkenszani naar Aarden- burg, A. van der Welle van Hontenisse naar Hulst en C. J. van de Wall» van Axel naar Sas van Gent, alsmede dien der 4e klasse J. F. de Zutter van Hulst naar Cortgene. Bij kon. besluit zijn benoemd tot voorzitter van het bestuur van het water schap de Damespolder, H. Overbeeke tot dijkgraaf voor het waterschap Oud-Wol- faartsdijk P. Koeman tot dijkgraaf voor den Joanna-Mariapolder J. Zandee tot ge zworen voor den polder de Vier Bannen van Duiveland C. van Westen Pz. Wijziging der Arbeidswet.' Bij de Tweede Kamer is do<y "e ^0" geering ingediend een ^-^ntwerp tot wijziging der Arbeid»"0*' 111 e* doel om het ten aanzien-" <a'n den vrouwenarbeid geldend a,Jv»fiut verbod tot het verrichten van Z'Odagsarbeid in fabrieken en werk plaatsen, niet van toepassing te verklaren op den, bij algemeenen bestuursmaatregel, met name te noemen arbeid van vrouwen boven den leeftijd van 16 jaren, in boter en kaasfabrieken, voor zooverre daarbij de voorwaarden worden in acht genomen, voor alle of voor bepaalde gemeenten bij dien algemeenen maatregel te stellen. Het wetsontwerp voldoet derhalve aan den aan drang op eene wijziging in dien zin, dat in zuivelfabrieken de Zondagsarbeid van vrouwen zoude geoorloofd zijn. Vooral nu de Hooge Raad beslist heeft, dat het on verschillig is, of de vrouw den arbeid vrijwillig verrichtte of niet, wordt, meent de Minister van Waterstaat, het dedrijf der zuivelfabrieken in hooge mate bemoeie- lijkt. Volgens het wetsontwerp zal de vronw van het hoofd of den bestuurder des Zon dags enkele werkzaamheden mogen ver richten en omvat de bepaling alle zuivel fabrieken, dus ook die, waar geen echtpaar aan het hoofd der fabriek staat. De Minister acht het intusschen niet noodig, dat de vrouwen 's Zondags gedu rende langen tijd arbeid verrichten, zoodat, wanneer vergund wordt gedurende eenige uren noodzakelijke werkzaamheden te ver richten, het bedrijf geholpen zal zijn. Men bericht het Centr., dat de heer dr. Nolens, met het oog op de caididaats- stelling van den heer Chr. Honben, bur gemeester van Venloo, den wenscb heeft uitgedrukt bij de verkiezing voor de Tweede Kamer (vacature Haffmans) buiten aanmer king te blijven. steeds het avondlied. Tot hier had slechts de snelheid waar mede alles was geschied, indruk op mij gemaakt. Het avontuur was wel onaan genaam, maar had op zich zelve niets on- heilsspellends. Wat was echter de onaan genaamheid van mijn nachtverblijf, verge leken bij den afschuwelijken dood, die mij wachte. Eenige minuten lang bleef ik beweging loos en trachtte mij tevergeefs vertrouwd te maken met het zonderlinge, maar doode- lijke gevaar, dat mij bedreigde. Ik weet niet meer, hoe lang het wel duurde, eer ik het gebruik mijner vermogens in zoo verre terugkreeg, dat ik weder denken kon. Eindelijk deed ik mij zeiven ge weld aan en begon te onderzoeken, welke weg tot redding mij nog openstond. Ik wijdde al mijne oplettendheid aan de ruimte tusschen het gewicht en den muur maar deze was veel te nauw, om een door tocht aan mijn lichaam te 'schaffen. Toen tot zulke uiters' hoop hare slachtoffer oogenblik aan het den, door mijn stok Ik had evengoed ku sneeuwval te stuiten. Toen viel mij, als eene gedachte ie binne "A Wederkeering heeft ook de heer Houben bedankt voor de candidatuur. Coes. Vergadering van den gemeente raad Maandagavond 8 uur. Voorzitter de. heer burgemeester, Afwezig met kennis geving de heer Ochtman. Medegedeeld wordt dat de cursus 96/97 aan de H. B. S. begonnen is met 94 leer lingen, waaronder 46 van elders en eenige meisjes; en op de Meisjesschool met 56 leerlingen waaronder 12 van buiten. V-™*1- dat de benoemden bij het ond»-'9® hunne fnnctiën hebben aanvaa^, dat d« Kolkman acte Dit" r Dekwam zoodat hg definitief als "ffar 't Duitsch kan wor- den he"" *ia' 200 wordt besloten. wordt medegedeeld dat een dochter van Bannet en eene dochter van v. d. Heyden te Bergen op Zoom zijn toege laten tot de lessen aan de H. B. S. En dat mej. v. Dellen als kweekeling aan school A is vervangen door mej. Blackatone. Tegen Mei '97 wordt aan C. Duvekot op diens verzoek ontheffing van erfpacht verleend op een stukje grond dat door verbouwing is vrijgekomen, welke erfpacht f 0.50 beliep. Voor juiste traceering der bouwlijn san den Oostsingel heeft B. M. den Boer ver zocht dat een streepje gronds door de ge meente he™ wor.L. afgcntu.ar. ?r Vei* een strookje gronds aan de noordzij^ der door hem aldaar te bonwen woning, welk strookje verlangd wordt door J. Polder man, die 't noodig heeft, wijl hij het uit zicht zijner ramen aan die zijde door evengenoemden houw dreigt te verliezen. Zonder schade voor de gemeente kan de ruil geschieden, zoodat B. en W. mede met goedvinden der financiëele commissie voorstellen genoemde strook gronds (14 cA.) aan de publieke bestemming te ont trekken en aan eerstgenoemden adressant af te staan, iu ruil voor een strookje dat B. en W. voorstellen aan laatstgenoem den adressant te verkoopen tegen f 1.60 de M". Alzoo wordt besloten. De 75 jarige A. Dronkers wordt tegen 1 Oct. a. op verzoek eervol uit den dienst der gemeente ontslagen. Hij heeft haai: 40 jaren als sasknecht trouw gediendzijn zoon A. Dronkers, oud 32 jaar en schip per te Ierseke, is bereids in zijn plaats aangesteldterwijl aan den vader tot we deropzegging wordt vergund in de woning te blijven wonen, waarbij f 100 pensioen wordt gevoegd. Dit alles geschiedt met algemeene stemmen. Het kohier van schoolgeld aan de H. B. S. 97 leerlingen f 4521en dat aan school E 56 leerlingen f2280 worden goed gekeurd. het gewicht ging hangen, om daaraan eene slingerende beweging te geven. Wanneer deze voortduurde, zou dit eindelijk de zware massa in aanraking met de deur brengen en deze misschien open doen sprin gen. Ik ging dus weder overeind staan en spande al mijne'kracht in en ja, het gelukte mij weikelijk eene schommelende beweging aan het gewicht te geven. Lang zamerhand werden de schommelingen wij der en, zonder eene omstandigheid, jdie ik niet kon vooruitzien, was mijn plan mis schien geslaagd. Ik ontdekte echter, dat het gewicht niet precies in het midden hing en eerst tegen den tegenover liggenden muur aansloeg, eer het de deur zelve bereikte. Daardoor werd de wijdte der schommeling vermin derd en welke pogingen ik ook in het werk stelde, het gewicht kwam niet in aanraking Vur. Ik gaf dus deze tot wan-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1896 | | pagina 1