NIEÜWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ho. 158. 1896.
toertkg 26 Sepfem6ec.
tiende laacgang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De tfeur van het Torentje.
Goes. Het bestuur der „Yereeniging
tot verbetering van de vakopleiding voor
handwerkslieden in Nederland" verzoekt
ons het volgende te melden: „Binnen
eenige dagen zullen aan de ingezetenen, van
wie verwacht mag werden dat zij in boven
genoemde vereeniging belangstellen, circu
laires worden aangeboden waarin het
doel en de middelen, tot bereiking van
dat doel, zijn omschreven.
Stavenlsse. De zoo gevreesde var
kensziekte heerschte hier twee maanden
geleden, maar maakte toen geen enkel slacht
offer. Thans is die ziekte echter in veel
heviger mate uitgebroken, en zijn er reeds
een tiental varkens aan gestorven, terwijl
er nog minstens evenveel door aangetast
zijn. Door ontsmetting van de hokken,
waarin zieke dieren waren, traeht het ge
meentebestuur zooveel mogelijk de versprei
ding tegen te gaan.
Rilland. Meldde ik eenige dagen ge-
led ea dat de Anna Mariapolder binnen
eenigen tijd voltooid en afgewerkt zou zijn
thans valt hierover geheel wat anders te
melden. De geweldige storm van eergis
teren gepaard met ergen golfslag, heeft ook
lerseke. Woensdag is nabij Antwer
pen een mosselschipper van hier verdronken.
Hij was met mosselen naar Brussel geweest
en moest dus geld by zich gehad hebben,
maar dit werd niet op zijn lijk gevonden.
Heden, Donderdag, morgen is dit hier met
zijn vaartuig aangekomen. Zijn beide knechts
kunnen geen inlichtingen geven, daar de
schipper alleen was uitgegaan. Nadere
opheldering zal zeer gewenscht zijn. De
verongelukte laat een vrouw en een kind na.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p.- 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
25 Sept. '96.
Bij kon. besluit is herbenoemd tot plaats
vervangend kantonrechter te Goes G. H.
v. d. Meer Mohr.
Een subsidie van f 4000 is door
den minister van oorlog aangevraagd voor
het fonds ten behoeve van onderofficieren,
teneinde dit in staat te stellen zijn ver
plichtingen tegenover alle deelgenooten
na te komen en zulks met de bedoeling
om dit gedurende 20 jaren te doen, waar
door, volgens de berekening van prof.
Van Geer te Leiden, de balans zou sluiten.
De door den Middelburgschen ge
meenteraad benoemde commissie tot onder
zoek van het ontwerp van Ged. Staten
voor de nieuwe grensregeling tusschen
Middelburg en Nieuwland heeft zich met
11 (tegen. 5 stemmen met dat ontwerp
vereenigd.
Nu de nieuwe Kieswet er is, doen
reeds de namen van enkele leden der
Tweede Kamer, die geen deel meer zouden
wenschen uit te maken van de nieuwe
Kamer, de rondte. Onder hen, die daar
toe behooren, worden bepaaldelijk ver
meld de heeren Van Delden en Viruly
Verbrugge.
Door de Exploitatie-maatschappij zijn
o. a. tot surnumerair benoemd de heeren
J. J. Crucq van Bergen op Zoom te Wouw
H. W. Blij ham van Groningen te Krab-
bendijke; en J. B. Ie Grand van Vlissingen
te Utrecht. (N. B. C.)
In de begrooting voor binnenlandsche
zaken is gerekend op een bedrag van
f22,250 voor de versterking, herstelling
verbouwing en inrichting der vergader
zalen voor de Staten van Zeeland en de
afdeelingen van den thans ontruimden
vleugel, die vroeger afgestaan was tot het
houden van concerten enz.
De totale uitgave van deze, ook uit een
technisch oogpunt, onvermijdelijke herstel-
lings- en consolidatie werken wordt geraamd
op ongeveer f 60,000 in verschillende ter
mijnen te verwerken.
Door den kerkeraad der Nederland-
sche hervormde gemeente 's Heer Arends-
FEUILLETON.
Op zekeren fraaien, kalmen avond in den
nazomer wandelde ik, als naar gewoonte,
•door de oude stad. Toevallig liep mijn weg
Voorbij de oude kathedraal en de stilte en
Eenzaamheid daarbinnen trokken mij zoo
'machtig aan, dat ik het hek doorging en
het voorplein betrad.
De kraaien zochten juist in de olmen,
*welke het gebouw beschaduwden, een
rustplaats voor den nacht. De groote, grijze
torens, welke zich hoog in de lucht ver
hieven, werden deor de laatste stralen
der ondergaande zon mei purper en goud
overgoten. Terwijl ik wij langzaam over
het voorplein naar de steenen treden be
gaf; die zich in de schaduw van de breede
kerkdeur verloren, bereikten de geluiden
der stad slechts flauw en bij iusschenpoo-
zen mijn oor.
Toen ik aan de groote deur van de ka
thedraal kwam, vond ik die gesloten. Maar
het kleine deurtje in het paneel stond
open en een gezelschap vreemdelingen
zocht j uist een ouden pedèl te overtuigen,
dat het nog niet te laat was, om het kerk
gebouw van binnen te bezichtigen. Juist
toen ik het groepje bereikte, was zijne
aarzeling overwonnen en keerde hij zich
om, ten einde hun den weg te wijzen.
De heeren en dames volgden hem en ik
ook.
Daarbinnen was de stilte hoorbaarde
lichtste voetstap weergalmde door de holle
gewelven. Het avondlicht, dat door de
kerke is ten behoeve van het rijksarchief
depot in Zeeland afgestaan
Gerechts register van Svnoutskerke,
15601739, le deel. Aan den kerkeraad
s daarvoor de dank der regeering betuigd.
(St. Ct
Daar de vereeniging zich op een breed
standpunt plaatst, cn het haar blijkbaar
te deen is allen die verbetering wenschen
in de vakopleiding onder welken vorm
dan ook als lid der vereeniging te laten
toetreden, zullen zeer zeker velen bereid
worden gevonden deze jonge vereeniging
te steunen.
Het lidmaatschap bedraagt fl.OO, dat
van donateur f 2.50 per jaar.
Het correspondeerend lid voor Goes en
omstreken, de heer A. D. F. van der Wart,
is gaarne bereid meerdere inlichtingen te
geven.
Men legge in ieder geval de circulaire
niet ongelezen ter zijde.
geschilderde glazen naar binuen viel, be
scheen tooverachtig het donkere houtsnij
werk der banken, de groote pijpen van
het orgel en de opschriften op de marmeren
beelden van helden, priesters en koningen.
De stilte van het oude gebouw, het ge
kleurde schemerlicht door de geschilderde
glazen, de hooge oudheid, die hier uit
alles sprak, overweldigde] mij geheel. Ik
was de kathedraal alleen uit nieuws
gierigheid binnengegaan en verwachtte
niets anders dan de gewone eigen
aardigheden van zulk een bezoek. Geen
sterveling ter wereld was] minder voorbe
reid op een avontuur. Hoe kon ik ook ge
droomd hebben, dat een vreemde en aller
zonderlingste ontmoeting mijn deel zou
worden, eer ik weder deze oude, grijze
muren verlaten had?
En toch, zoo was het. Tal van personen
kunnen de waarheid van dit zonderlinge
verhaal bevestigen. Men kan dus mijn
waarheidsliefde gemakkelijk aan hunne ge
tuigenis toetsen. Ziehier wat er gebeurde
Het gezelschap, waarbij ik mij had aan
gesloten, had juist onder geleide van den
kerkbewaarder de gewone ronde gedaan
door het oude gebouw en stond gereed
het te verlaten. Ik was een oogenblik
aohtergebleven, ten einde een fraai belang
wekkend houtsnijwerk te bezichtigen, dat
den geheelen muur bedekte, waarbij ik
stond. Wel kon is op de plek, waar ik
mij bevond, de hoofddeur van de kathe
draal niet zien, maar hoorde toch duide
lijk hun stemmen om den hoek van den
muur. Ik merkte wel, dat ik niet dralen
moest, indien ik niet voor dien nacht op
gesloten wenschte te worden. Ik wierp dus
hier zeer zijn invloed doen gevoelen. De
inlaagdijk voor den Damespolder die met
vetten grond bedekt was, is geheel wegge
slagen en ook de nieuwe dij k, die nog niet
geheel met vetten grond bedekt is, is voor
een groot gedeelte weg. De schade wordt
op eenige duizenden guldens geraamd.
Woensdag liep men overal personen zoeken
em door het zoogenaamde „krammen" het
werk verder tegen de woedende elementen
te beschermen.
M. C.
De storm van eergisteren heeft ont
zettend veel schade gedaan aan de boom
gaarden. De hevige en aanhoudende wind
vlagen deden de boomen geregeld schudden
en de takken met zooveel kracht heen en
weer slingeren, dat bijna geen appel of
peer aan het hout is gebleven. Als men
nu in aanmerking neemt dat afgewaaid
fruit niet eens de helft waard is van ge
plukt goed, is wel na te gaan, dat zoe'n
storm vooral den fruithandelaar aanzien
lijke schade berokkent.
De werkstaking onder de sigarenma
kers der firma Van Vliet te Alfen, na
ruim 2 maanden geduurd te hebben, kan
als geëindigd worden beschouwd. De sta
kers trachten elders werk te zoeken.
De uitkeering van het hoofdbestuur schijnt
de laatste week niet meer te hebben plaats
gehad, zoodat geldgebrek den stakers nood
zaakte, van Alfen te vertrekken.
Te Bussum is een dienstmeisje
met achterlating van drie brieven waar,
van één aan hare ouders, één aan haar ge
wezen minnaar en één aan hare meesteres
was gericht uit de woning haars meesters
verdwenen. Het dreggen door de politie
heeft nog tot geen uitkomst geleid. De
ouders van het meisje wonen te Venloo.
Thans wordt bericht, dat het lijk van
't meisje is opgevischt.
nog een laatsten blik op de rijke lijneu
van het houtsnijwerk en wilde juist met
tegenzin heengaan.
Plotseling werd mijn oog geboeid door
gedeelte van het werk, dat eenigszins in
relief scheen vooruit te springen. Ik legde
mijn hand op het hoofd van den apostel
Petrus. Tot mijn verbazing opende zich
plotseling een deur in het snijwerk, die
toegang gaf tot een donkere gang. Ik
boog mij voorover om er in te zien. Juist
sloeg de deur, die zwaar en dik was en
wegens den hellenden stand der scharnie
ren door haar eigen zwaarte zich sloot,
zoo hard tegen mij aan, dat ik in de donkere
ruimte werd geworpen en de deur achter
mij dichtviel.
Het plotselinge van dit ongeval en de
tastbare duisternis, waarin ik mij bevond,
verschrikten mij en deden mij een oogen
blik mijn tegenwoordigheid van geest ver
liezen. Toch gevoelde ik nog geen be
paalden angst. Ik beproefde dadelijk de
deur open te stooten, maar tot mijne ver
bazing bewoog zij zich niet. Ik duwde al
harder en harier ik spande al mijne
krachten in, maar er was geen verwik
ken aan.
Toen ik bespeurde, dat al mijne pogin
gen vruchteloos bleven, trachtte ik de
aandacht van den kerkbewaarder en de
vreemdelingen te trekken. Ik verhief
mijn stem, terwijl ik, zoo hard ik kon,
met mijn stok op de deur sloeg.
Dan hield ik weêr eeos op en luisterde
in de verwachting, spoedig verlost te
zullen worden. Maar tot mijne verbazing
en mijn schrik gingen de minuten voorbij,
zonder dat er antwoord kwam.
Te Amsterdam liep een gebrek
kig persoon, Oude Janus, langs de huizen
met eea harmonica, waartoe hij van den
commissaris van politie vergunning had
gekregen. Zijn instrument werd langzamer
hand zoo door den tand des tijds aange
tast, dat hij besloot aan de Regentes om
een nieuw instrument te verzoeken. Aan
dit verzoek is voldaan. Hij kreeg een
orchestrion met 6 daarbij behoorende pla
ten ten geschenke.
Leveren tentoonstellingen gewoonlijk
een tekort op, met de onlangs te Am-
Sterdam gehouden postzegeltentoonstel
ling was dat anders. De inkomsten be
droegen f 1027,08, de uitgaven f 1027.07,
zoodat er een batig saldo is van
één cent.
Gisteren is te Drachten een vier
jarig meisje door de stoomtram onthoofd
Een 12 jarige knaap te Dordt kreeg
lustin reizen, stal ruim f100 van zijn
vader en ging met een 15 jarigen buur
jongen er vandoor. De vader bemerkte
pas den volgenden dag iets omtrent den
diefstal en gaf de politie kennis. Deze
vond een paar dagen- later beide knapen
te Amsterdam, waar zij de bezienswaar
digheden der stad opnamen. Ook Rotter
dam, Den Haag en Scheveningen had tot
ditzelfde doel een bezoek van de heertjes
gehad. Zij hadden 't nogal zuinig aange
legd, een groot gedeelte van het gestolene
bleek namely k nog in hun bezit.
Drie Brusselsche toeristen, eene dame
en twee heeren, zijn eergisteren met hun
luchtballon van een slechte reis thuis ge
komen.
In den namiddag daalde de ballon nee r
onder Prinsenhage. Het aan land stappen
ging alles behalve gemakkelijk. De sterke
wind joeg den ballon nu eens door eenige
slooten, zelfs dreigde hij in de rivier de
Mark te vallen, dan weer sloeg het schuitje
tegen den grond, waardoor.de luchtschippers,
die doornat waren, kwetsuren bekwamen,
tot eindelijk het anker hield en de in
doodsangst verkeerende toeristen den ballon
konden verlaten. De dame werd bewuste
loos in een nabyzynd koffiehuis gedragen.
De vermoedelijke daders van den
moord op den gemeenteveldwachter Jos
van Loo zijn in arrest genomen. Het zijn
Nu begon ik toch eenigszins angstig te
worden en hernieuwde mijne pogingen.
Ik schreeuwde dat de kerk weergalmde,
maar geen stem antwoordde daarbuiten,
g6en hand opende het slot. Langzamerhand
drong zich de overtuiging aan mij op, dat
ik te lang met roepen gewacht had.
Terwijl ik tevergeefs poogde zelf de
deur te openen, hadden de bezoekers de
hoofdkerk verlaten. Misschien hadden zij
myne afwezigheid niet bespeurd, of ge
dacht dat ik voor hen was uitgegaan.
De kosterknecht had het gebouw ge
sloten en niemand kon mij hooren of helpen.
Men kan zich voorstellen, hoe ik schrikte.
Ik kon mij maar niet met het denkbeeld
verzoenen, dat ik hier, in deze nauwe] en
donkere gevangenis, den nacht zou moeten
doorbrengen. Ik wierp my telkens en
telkens weder met een wanhopige woede
tegen de houten deur en staakte deze po
gingen niet eerder, dan nadat ik geheel
uitgeput was, en alle hoop haÜVipgegeyen.
Nu begon ik de plek zelve eens I. uógén-
schouw te nemen. Ex bleef mij immers
niets anders over, dan het my zoo ge
makkelijk mogelijk te maken, totdat er
hulp van buiten kwam opdagen.
De ruimte, waarin ik mij bevond, scheen
niet veel meer dan een diepe nis in het
metselwerk, zoowat een voet of drie in het
vierkant. Van te gaan liggen in myne volle
lengte was dus geen sprake. Het gewelf
had een steenen vloer en was zoo laag
van verdieping, dat ik rechtopstaande met
het hoofd de zoldering raakte. De muren
waren eveneens van steen, maar toen ik
vlak by een er van stond, deed ik eene
ontdekking die my eerst verraste en later
twee Belgen, woonachtig te 's Gravenvoe
ren. De twee gearresteerden, Kersse en
Tennissen, bekende wildstroopers, werden
door twee personen uit Reymerstok-Gulpen
omstreeks tegen den avond van 12 Septem
ber jl. gezien, gaande in de richting van
het bosch alwaar de moord gepleegd is.
Twee jaar geleden werden zij verdacht
van den moord op don veldwachter van
Touron le-Comt. Nog verleden jaar werd
eene instructie tegen hen geopend, wijl zij
met een geladen geweer den veldwachter
van den graaf de Galoes te Eisden zouden
bedreigd hebben. Doch de bewijzen ont
braken, zoodat de zaak 't gewenschte ge
volg niet had. Ook thans houden de ge
arresteerden vol, de daders van den moord
niet te zijn. Tevergeefs hebben zij getracht
hun alibi te bewijzen. Zware vermoedens
rusten op hen.
Dinsdagmorgen is te 's Gravenhage
op de vlakte van Waalsdorp bij eene
schietoefening met het nieuwe geweer een
milicien van de jagers, die belast was met
het dichtplakken der kogelgaten in een
ingezonken observatiepost, door een kogel
in den rug getroffen.
Geheel opgehelderd is dit vreemde geval
niet dadelijk kunnen worden, maar het
meest voor de hand ligt om aan te nemen,
dat men als bedekking is blijven beschou
wen, wat na het gebruik van het moderne
klein-kaliber wapeR geen bedekking tegen
die gevaarlyke indringers meer opleverde.
De kogel schijnt aangeslagen en door
een houten bovenbedekking van den waar
nemingspost te zijn heengedrongen, waarna
hij nog kracht genoeg bezat om 's mans
kleederen te doorboren en zich in de rug
zijde van het lichaam vast te zetten.
De operatie tot verwijdering van den
kogel uit het lichaam van den getroffen
soldaat heeft nog niet plaats gehad. De
stand van den man was gisteren verbeterd.
Het legerbestuur dient ernstig te onder
zoeken in hoeverre net materieel by de
moderne schietoefeningen in gebruik, in
overeenstemming met het groote indringings-
vermogen van die kleine, maar hoogst
gevaarlyke blauwe boon.
Immers waar het vaststaat dat hel on
geluk noch aan eigen onvoorzichtigheid
noch aan onoplettendheid van schutter of
officier te wijten is, daar rust op de militaire
zeer in verlegenheid bracht. Ik wist er
letterlijk geen mouw aan te passen.
Tusschen de zoldering en den muur be
merkte ik een ruimte van minstens 4 duim.
Door deze spleet scheen een flauwe licht
straal, heel, heel in de hoogte. Teneinde
mij van de lengte van deze opening te ver
gewissen, liep ik langs den wand en hield
mijn oog onafgewend op de spleet. De
lichtstraal verdween niet, waar ik mij ook
in deze ruimte bevond, wanneer ik slechts
de vier wanden volgde. De zoldering
raakte nergens een der vier muren.
Eerst was ik over deze ontdekking zoo
verbaasd, dat ik mijne zintuigen begon te
wantrouwen. De zoldering zweefde naar
het scheen als een andere doodkist van
Mohamed in de lucht. Ik sloeg er met
mijn stok tegenop den klank afgaande
was zij zwaar en stevig, als de muren,
maar de trillende toon scheen eerder uit
staal dan uit steen te komen. Het scheen
wel ean stevig blok ijzer. Maar dat kon
immers niet waar zijn.
Daar ik letterlijk niets van deze ont
dekking begreep, plaatste ik mij op den
grond van de cel.
Met den rug tegen een der muren en
myne voeten tegen den tegenoverliggenden
muur, was het my een troost te ontdekken,
dat deze houding draaglijker was dan ik
verwachtte. Ik hoopte zelfs te kunnen
slapen en zoo in de armen der vergetel
heid een gedeelte der uren te kunnen
doorbrengen, die voor my zoo traag zouden
verloopen. Weinig vermoedde ik, wat mij
alsdan zou wekken. Slaap|Helaas geen
slaap was mij beschoren.
Wordt vervolgd.
