NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Meedog 5 $epfem6ec. fieride laiwgang, CHRISTELIJK- HISTORISCH Ho. 144. 1896, VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN en mnxu aai ,-u rtnnr nr-^Lam van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Een meditatie. De Goesche Crt., die na de jongste redactieverandering meer causerieën dan politieke stukken geeft, onthaalde Woens dag hare lezers op een meditatie „over vermaak". Het kort begrip van't artikel was dat de kermis nog zoo kwaad niet is; dat de christenen ook wel eens snoepen dat die voorgewende afkeer eigenlijk maar komedie is; en dat het niet opvoed kundig is van een predikant om een zeker aantal degelijke jongens uit die verma kelijkheden uit to halen en ze een ander genoegen te doen smaken. Die jongens moesten er in blijven om een goeden invloed uit te oefenen. Zeker om „zout" te zijn. Maar er zijn dingen die niet meer kun nen gezouten worden die zoo door en door bedorven zijn en stinken, dat niemand er aan denkt om er iets tegen te doen dan ze weg te smijten. En nu zouden wij zoo zeggen, dat, afge dacht en afgezien van alle overwegingen aan den Godsdienst ontleend, het toch voor menschen van fatsoen en van be schaving, van opvoeding en eeuigen goeden smaak, van eenige schaamte, een uitge maakte zaak is dat de kermis niet eenige foei-leelijke dingen medebrengtniet als uitzondering eens wanklanken doet verne men maar in haar geheel is een afschu welijk dranlc- en ontuchtfeest. En het weinige fatsoenlijke dat er op gezocht wordt, is alleen maar middel om des te zekerder liet doel te bereikenuit spatting in liederlijkheid, zedeloosheid, schaamteloosheid Of heeft de G. Crt. zoo boven de wolken gezweefd dat zij niets gehoord heeft b. v. van de liederlijke taal, die langs de straten wordt uitgebalkt Hoe menig ernstig on derwijzer, openbaar of christelijk, zal niet met ergernis gezien hebben dat vele school kinderen het óók blijken mooi te vinden om als dronken lieden gemeene liederen uit te gillen Laat de onderwijzer maar opvoeden. Laat de predikant maar waarschuwen. Eén ker mis bederft den arbeid van een gansch jaar. Men moet ziende blind zijn om dit te ontkennen. Ofdaar moet een ander motief zijn. Zou het ook zijn dat ook anderen dan onbe schaafd en aan de kermis deelnemen Zeker, het was op een avond in een onzer straten een boeren kinkel,die tegen een boerenmeid de liederlijkste, dierlijkste dingen uitbulderde. Een troep kinderen, meiden, lachten er om. Maar het waren, in den Maandagnacht, geen boeren, die tusschen 3 en half vier, in een onzer hoofdstraten, met schorre stem, trachtten vierstemmig te zingen,cn een ijselijk dronkenmanslawaai maakten, terwijl een der er boven alles uit deed klinken dat hij nog zatter was dan anders. Dat waren geen boerenjongens Het lust ons niet meer te zeggen. De G. Crt. zal die dingen ook wel weten, misschien veel beter dan wij. Zij heeft een goede memorie, alleen voor deze dingen is er blijkbaar een lek in. Neen, men zij dan eerlijk en durve toe geven dat vele „beschaafden" wel eens gaarne een kermisavond of -nacht te baat nemen om aan de zinnelusten bot te vieren, en voor een enkel etmaal eens te „genieten." Ware dit niet zooen werd de kermis enkel gebruikt door boeren en boerenjongens om den beest uit te hangen, men zou er wel paal en perk aan stellen 1 Maar helaas! Wij zullen voortaan de kermis haar waren naam geven wie er ook aan deelnemen en die naam is Drank- en Ontuchtfeest. En ieder, die grooten of kleinen er aan onttrekt van welke religie hij ook zij bewijst een wel daad aan ons volk. Een onzer meest belangstellende lezers in het land van Tholen zendt ons onder, staande vraag ter beantwoording „Welke geoorloofde middelen moeten „worden aangewend om alleenwonende „(niet-bedeelde) personen die geen belas ting betalen en geen middelen hebben, „noch weekgeld noch pensioen, enz. on- „der de nieuwe wet kiezer te doen zijn?" Ons antwoord volge terstond. Wij veronderstellen dat de geachte inzen der iemand op 't oog heeft die niet bedeeld is, daarom veroorloofden wij ons de woor den „niet-bedeeld" tusschen haakjes in te lasschen. Bedeelden toch zijn volgens ar tikel 80 der Grondwet uitgesloten. De niet-bedeelden moeten volgens arti kel 1 der kieswet aan zoodanige eischen voldoen, dat zij óf belasting betalen of zoo zij dit niet doen, een woning in huur hebben (weekprijs 80 cent tot f 1,75) weekloon, pensioen, spaarbankboekje heb ben of een examentje hebben gedaan. De wet geeft dus minstens twee geoor loofde middelen aan de hand om dezen man kiezer te maken. Men geve hem een spaarbankboekje met f 50óf men verschalfe hem de jmiddelen om een woning te huren van f 1 per week. Een an Ier geoorloofd middel kennen wij niet. Onder deze wet zijn dergelijke oecono- misch-onzelfstandige niet-bedeelden van kiesrecht uitgesloten. In ieder geval zon de persoon in boven staande vraag bedoeld, ook bij aanwen ding van een der twee genoemde midde len, niet voor '98 kiezer kunnen zijn. Een spaarbankboekje (of inschrijving f 100 Grootboek) moet een jaar oud zijn en de woninghuur moet loopen sedert 1 Augustus. 4 Sept '96. Door het bestuur van den polder Wal cheren zijn heden de volgende obligation uitgeloot nos. 67, 68, 239 en 561, ieder groot f 1000: nos. 346a, 3465, 42a, 42b, 202a, 2025 en 6075, ieder groot f500; no. 607c, groot f200; nos. 607a, 607<2 en 607e, ieder groot f 100. Bij kon. besluit is op zijn verzoek aan fl. v. Koeveringe eervol ontslag ver leend als burgemeester van Schore. Verwantschap tusschen Van der Veer en Biihler. Van der Veer is de socialistische Mid- delburgsche sohutter, die weigert onder de schutterlijke wapens te komen, (hij noemt zichzelf, naar wij meenen, vrijdenker „niet- Christen zoo men wil". Red. Z.) Ds. Louis A. Biihler is de jonge predikant van Schier monnikoog, die zich zekeren naam maakte in de historie-Neerbosch. Tusschen beide bestaat verwantschap volgens getuigenis van den laatste, en hip vond gelegenheid op die verwantschap te wijzen naar aanlei ding van Van der Veer's anti-sckutterlijk optreden. De predikant schreef een brief aan Van der Veer, die in Recht voor Allen is afgedrukt, en waaraan wij het volgende ontleenen Broeder „Ik hoop, dat wij elkaar in graad van broederschap zeer na bestaan en daarom spreek ik u zóo aan. Ik geloof, dat wij elkaar in Tolstoï verwant zijn. Misschien is mijn naam u wel bekend, misschien niet. Dit doet in zooverre ook niet af, daar mijne uiting van sympathie voldoende gedekt is. Ik heb gelezen van uw daadwerkelijk verzet. Ik verheug mij over u en ik be wonder u en ik hoop mij ten einde toe welk einde het voor u neme over u te kunnen verheugen en u te kunnen bewonderen. Als uw verzet aanvangt in den Christe- lijk-bezadigden geest van Tolstoï en daarin voortgaat, heb ik om uwe toepassing van de idee der liefdewaarheid niet te vreezen. Ik bid u de kracht toe, waarin eenmaal de Kwakers de geweldenarijen der wereld overwonnen." De brief enz. bevat ook een paar brok stukken uit een preek van Ds. Biihler. {St.) Nieuwe geweren Door den inspecteur der infanterie is aan de verschillende korpscommandanten een circulaire gericht, vermeldende de be vindingen, sedert eenige maanden bij ge noemde inrichting opgedaan omtrent het geweer model-1895. Na een verbruik van circa j30,000 scherpe patronen, zegt de circulaire, is ge bleken, dat de nieuwe geweren vrij goed voldoen wat werking, draagkracht en tref kans betreft. Er moet evenwel bijzondere zorg worden besteed aan het vullen der houder*, daar het meermalen is voorge komen, dat het geweer weigerde, doordat de e erste patroon niet nauwkeurig met den achterkant tegen den rug van de houder was aangedrukt. Voorts moet zorg vuldig gewaakt worden tegen het indrin gen van zand boven in de loop, wat licht geschieden kan bij het vuren in knielende en liggende houding en ook met twee geweren werkelijk heeft plaats ge had, met dit gevolg, dat na het vuren de loopen zich aan de tromp hebben verwijd, en éen dezer voor verder gebruik onge schikt verklaard en afgekeurd is moeten worden. Nederland'sche Bond rati Gemeente ambtenaren. Van dezen Bond is gisteren een afdee- ling Zeeland tot stand gekomen. Een 24 heeren secretarissen, ontvangers, of amb tenaren ter secretarie, kwamen daartoe Donderdag te Middelburg bijeen, onder voorzitterschap van den heer J. H. S. de Hoogh, die het doel van den Bond uit eenzette. Dat doel is bevordering van administratieve kennis bij den gemeente ambtenaar verbetering van den maat3chap- pejijken toestaud van den gemeente-amb tenaar en het aanwenden van pogingen om te geraken tot pensioneering van dien ambtenaar, benovens tot verzorging van zijne weduwen en weezen. Dit doel tracht de Bond te bereiken doorhet doen houden van voordrachten of lezingen op administratief gebied; het oprichten van afdeelingen het aanwenden van pogingen tota het verkrijgen van verplichte aanstelling, overeenkomstig de bepalingen van art. 179 litt. p der ge meentewet, voor lederen, ter gemeentesec retarie werkzaam gestelden ambtenaar l> het verkrijgen voor iederen gemeente amb tenaar van een, aan zijne werkzaamheden meer geëvenredigde bezoldigingc. het stellen van eischen van bekwaamheid voor den gemeente-secretaris en den ambtenaar ter secretarie en verdei door alle wette lijke pogingen aan te wenden tot het ver krijgen eener rijkspensioenregeling voor de ambtenaren en het oprichten of steunen van pogingen tot oprichting van I. een fonds tot geldelijke uitkeering in eens aan de weduwen en weezen bij overlijden van een gemeente-ambtenaar, II een weduwen- en weezenkas (pensioenverzekering). Na deze toelichting en bespreking werd tot de oprichting der afdeeling besloten, en werden in't bestuur gekozen de heeren J. H. S. de Hoogh (voorzitter); G. ter Meulen, secretaris van Serooskerke, J. H. Dommisse te Vlissingen, P. de Vey, Secre taris van Yerseke en A. J. A. Dootjes, secretaris van Arnemuiden. Voorts werd besloten tot de oprichting van een informatiebureau de heer de Hoogh werd benoemd tot lid van het hoofdbestuur. Over enkele vraagpunten die ter sprake gebracht werden, zal met het Hoofdbe stuur worden gesproken. Gen. Syn. der Geref. Kerken in Ne derland. Zitting op Woensdag 2 September. Op gebruikelijke wijze werd deze zitting door den praeses geopend; het appèl no minaal werd gehouden; voor N. Holland had de secundus-ouderling, A. Colijn, van Haarlemmermeer, reeds gisteren middag zitting genomen, terwijl voor N. Brabant de primus-ouderling, L. Punt, weer aan wezig is. De notulen worden gearresteerd. De praeses herinnert er aan, dat er heden avond om 7Vs ure eene zitting in comité generaal zal gehouden worden. Thans waren aan de orde verschillende rapporten. 1Prof. Lindeboom brengt namens de commissie advies uit inzake het bezwaar schrift van mej. J. Gerbensma van Oppen huizen. De conclusie der commissie luidt: „Der Generale Synode te adviseeren eene commissie van 3 leden te benoemen, teneinde deze zaak in loco te onderzoeken en daarvan kennis te geven aan de adres santen en aan den kerkeraad van Oppen huizen". Alzoo werd besloten; de praeses benoemde om deze zaak te onderzoeken Prof. Lindeboom, ds. Ofïringa en ouderling Visser. 2. Ds. Offringa brengt namens de com missie advies uit inzake het protest van den kerkeraad der Geref. kerk van Be- dum B tegen een besluit der Prov. Synode van Groningen. De Synode kan zich vinden in de con clusie der commissie om het besluit van de Prov. Synode van Groningen goed te keuren. 3. Dr. Ilania brengt namens de commissie advies uit inzake het Bezwaarschrift van den heer H. Huisman te Sneek, met be trekking tot een uitspraak van de Prov. Synode van Friesland. De conclusie der commissie luidt: a. de Generale Synode besluite, met be vestiging van een besluit van de Prov. Synode van Friesland, de zaak van H. Huisman als geëindigd te beschouwen; b. hiervan afschrift te zenden aan br. Huisman met toevoegiug van de 7 punten, op grond waarvan de commissie tot eene conclusie kwam. Alzoo werd besloten. 4. Ds. Hulsebos brengt namens de com missie advies uit inzake hot bezwaarschrift van ds. J. Steinhart van Nunspeet tegen een besluit der Prov. Synode van Gel derland. Na een breede discussie wordt de con clusie der commissie aangenomen, luidende Waardeerende de goede bedoelingen der betrokken personen, ds. S. in het gelijk te stellen, de besluiten der Piov. Synode te niet te doen, hiervan aan de betrokken personen kennis te geven. 5. ,'Ds. Nederhoed brengt namens de commissie advies uit inzake het voorstel van de classis Gorinchem, doorgezonden door de Prov. Synode van Zuid-Holland. Dit voorstel luidtDe Generale Synode wende pogingen aan om ?de hooge Regee ring des lands te bewegen tot de invoering van postzegels, voorzien van geperforeerden rand, waarop tot opschrift staat„niet bestellen op Zondaggelijk zulks in België reeds is geschied. Na eenige bespreking werd in deze zaak nog geen beslissing genomen. Hierop treedt de Pauze in. Met het zingen van Ps. 688 wordt de zitting heropend. Prof. Noordtzij brengt namens de com missie advies uit inzake een voorstel der Prov. Syn. van N. Brabant luidende De Prov. Synode, de redenen gehoord, waarom do aanvraag tot ondersteuning van Helmond uit de algemeene kas van Hulpbehoevende Kerken is gewezen van de hand, spreekt haar leedwezen juit [over deze weigering door deputaten en vraagt dat de Generale Synode besluite, dat ook deze kerk door genoemde kas wordt gesteund. Met de conclusie der commissie dat deputaten voor de kas van Hulpbehoevende Kerken de kerk te Helmond zullen steunen mits de classis den Bosch en de Prov. Brabant en Limburg zoo noodig steunen, kan de Synode zich vereenigen. Prof. Noordtzij brengt n mens de com missie advies uit inzake een voorstel der Prov. Synode van N. Brabant, luidende De Generale Synode oordeele of de Geref. Kerken tot eene onderlinge assurantie van kerkelijke gebouwen zojiden kunnen komen. De Commissie is tot de volgende conclusie gekomen Onderlinge assurantie van kerk gebouwen behoort niet tot de roeping der Gereformeerde Kerken. Aldus werd besloten. Ds. Offringa brengt namens de commissie advies uit inzake het bezwaarschrift van J. Smedes te Zutphen. De commissie adviseert dit bezwaarschrift niet ontvankelijk te verklaren met opgaaf van de gronden, waarop dit besluit berust. De Synode vereenigde zich met deze conclusie. Ds. Hessels doet als nu voorlezing van de nieuwe conclusie (op eene vorige verga dering was deze zaak aangehouden) inzake den Ned. Malthusiaansohen Bond, welke conclusie aangenomen wordt. Prof. Biesterveld brengt het praeadvies uit namens zijne commissie inzake het Rapport van Deputaten voor de corres pondentie met buitenlandscbe Gereformeerde kerken. Dit advies lokte eene breede dis cussie uit, waaraan werd deelgenomen door Dr. Knyper, Prof. Wielenga, Prof. Linde boom, Dr. Rutgers en Ds. Lion Cachet. Alle conclusies van dit rapport werden aangenomen. In hoofdzaak werd het vol gende aangenomen: dat thans de tijd rijp is om die correspondentie voortaan krach tiger ter hand te nemen, ten einde steeds duidelijker te doen uitkomen, dat onze kerken zich niet willen opsluiten in eigen land, maar in den geest van onze aloude Nederl. Goref. kerken uit den aanvang van de 17e eeuw zooveel mogelijk gemeenschap willen zoeken of voortzetten met alle Ge reformeerde kerken in Nederland. Op voorspel der commissie nam de Synode deze resolutie „De Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland, vergaderd te Middelburg 11 Aug. e. v. d., hoewel niet verhelende dat zij in veel van de belijders van den Christus verschilt, gevoelt zich nochtans gedrongen, in de gemeenschap der liefde den geloofs moed te herdenken van zoovele Armenische christenen, die, gesteld voor de keuze om den Christus af te zweren of te sterven, den marteldood verkozen hebben". Dr. Bavinck doet voorlezing van een rapport inzake het preeken der studenten in de Geref. Kerken. De conclusie der commissie werd tot besluit verheven en voortaan mogen studenten niet meer op treden in de samenkomsten der gemeente tenzij zij een bewijs kunnen toonen van met goeden afloop praeparatoir te zijn geëxamineerd of voorzien zijn van een schriftelijk preekconsent, dat hun eerst na een welgeslaagd candidaats-examen mag worden verstrekt. Besloten werd den studenten, die bij het examen, dat vóór een Synode gehou den werd, preekconsent kregen, dit te laten behoudeD. Woensdagavond half 8 vergaderde de Synode in geheime zitting en behandelde het zendingsrapport in zake Batavia en Soerabaja en een bezwaarschrift uit een der kerken hier te lande. Zitting van Donderdag. Deze zitting werd door den praeses op de gebruikelijke wijze geopend. De pre sentielijst werd gelezen, waarop de no tulen werden gearresteerd. De president stelt aan de orde de be spreking van de overgangsmaatregelen inza ke de zendingnadat hij er op gewezen heeft, dat deze maatregelen een los ge timmerte zijn, die slechts dienst moeten doen tot op de volgende Generale Synode, worden deze overgangsmaatregelen artikel voor artikel in bespreking gebracht. De bespreking bepaalde zich bij het doen van vragen met betrekking tot' verschillende artikelen, die voornamelijk door den rap porteur Dr. Knyper werden beantwoord. De geheele morgenzitting werd aan deze bespreking gewijd. Nadat de artt. 9 cn 13 door de com missie geamendeerd waren, (welke amende-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1896 | | pagina 1