NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Ho. 142. 1896.
Dinsdag 1 Sepfenfc
tiende laacgang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Buitenlandscli Overzicht.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Onze dierbare Koningin viert he.
den haar zestienden verjaardag.
Wij wenschen haar hiermede geluk.
Wij danken den Heere voor het
bezit van het geliefde Oranje-huis
en voor de laatste Telg uit dit roem
ruchte Geslacht; eene Vorstin die ons
zoo wij hopen en verwachten mogen
eenmaal met zegen zal regeeren.
Spare Hij onze beminde Konin-
ginne tot in geslachten.
Schrage Hij haar Troon tot in
lengte van dagen.
Snoere Hjj zelf den band die deze
Vorstin aan hare Onderdanen ver
bindt.
Schenke Hij heel de natie dien
eerbied voor het gezag dat uit Hem
is, en waardoor alleen wij in staat
zijn Hem te vreezen, de Koningin
te eeren en te bidden voor allen die
in hoogheid zijn.
Lezers, doen wij 't heden allen
voor onze Koningin Wilhelmina
De verjaardag van H. M. werd op ver
schillende plaatsen volgens 't bestaande ge
bruik gevierd. In garnizoensplaatsen parade
door garnizoen en schutterij elders door
schutterij alleen.
Overigens veel belangstelling door vlag
gen. Volsta deze algemeene mededeeling.
Als altijd bij bijzondere feestelijkheden,
zijn heden vele Nederlanders en Buitenlan
ders giftigd met eermetaal ef ridderorde.
Wij zullen den lezer niet vermoeien
met de opsomming hunner namen.
Onder de geridderden vonden wij trou
wens slechts weinig bekende namen.
Wij noemen onder de Buitenlanders al
leen John Steketee, vice-consul der Ne
derlanden te Grand-Rapids (N. Am.).
Onder de Nederlanders Van Schermbeek,
hoofdcommissaris van politie te 's Graven-
hage 'a Jacob, burgemeester van Rotterdam,
Dronkers, voorzitter van den polder Wal
cheren, prof. v. Dijk te Groningen, dr.
Zaag er, hoofdred. der Nieuwe Rotterdam-
sche Courant, Sassen, directeur der Rijks
postspaarbank te Amsterdamnog werd
de eere-medaille der orde van Oranje Nas
sau in gond of zilver of brons verleend
aan verschillende minderen in rang of
Btandals daar zijnveldwachters, cons-
cierges, onderofficieren, bazen op de rijks
werven, scheepmakers, schippers, tonneu-
leggers, marktmeesters, meesterknechts aan
militaire bakkergen, assistenten aan post
kantoren, brievenbestellers, lijnwachters,
conducteurs, telegrambestellers, ploegbazen,
machinisten, ketelmakers, enz. enz.
Die in goud werd onder anderen ver
leend aan D. v. d. Meyden, hoofdconduc
teur bij de maatschappij tot explotatie van
Staatsspoorwegen, te Vlissingen en D. A.
Lindhont, opziener van den timmermans
winkel en de hontbeweiking bij den artil-
lerie-constructiewinkel te Soerabaija en die
in zilver aan den sergeant-majoor Bakker
van het depot van discipline.
De Volksonderwijzerhet blad van de
jonge mannen die aan de „Volksschool" de
spes patria opleiden tot alle christelijke en
maatschappelijke deugden, bevat aan het
houfd de navolgende ontboezeming, aan 't
adres van den Amsterdamschen gemeente
raad, of liever van het van God ingestelde
gezag.
„Aan de mannen van 't gezag.
Aan de 17 brandkast-moralisten van den
Amsterdamschen Raad:
„Gtj hebt een hond zien blaffen op het
erf tegen een bedelaar en het schepsel
zien vluchten voor het beest? Welnu, dan
hebt gjj het groote beeld gezien van het
gezag: een hond die gehoorzaamd wordt
omdat hij in functie is."
Is het te verwonderen dat bij zulk eene
opvatting van het gezag alle eerbied voor
bet gezag teleor gaat?
Zou 't geen tijd worden de openbare school
tegen zichzelf in bescherming te nemen
In hetzelfde no. van „De Volksonderwij
zer" staat eene lange ontboezeming van
den ontslagen onderwijzer Den Hartog,
in welk opstel de schrijver zich tame
lijk aristocratisch als „we" aandient.
„We" zijn dan weggejaagd.
„We" werden niet langer in de school
gehandhaafd.
„We" werden met 'n blanco register de
woestijn in gezonden, zelfs nadat „we"
onze verontschuldigingen hadden aange
boden.
Bg „ons" stond vast dat Barbertje moest
hangen.
In dien toon gaat het voort.
Overigens bevat 't opstel vele vingerwg-
zingen dat er aan 't openbaar onderwgs
te Amsterdam nog heel wat ontbreekt.
Wat van onze zgde nimmer geconsta
teerd werd, wordt door mannen der open
bare school zeiven haar in 't aangezicht
geslingerd.
Den Hartog schrgft tegen „het ambu
lante hoofdendom, tegen gelnier en
gedagdief van menschen die worden be
zoldigd met een salaris dat het drievoudi
ge is van dat van hardwerkende bekwame
onderwgzers". En verzekert u met vette
letter dat „onder het personeel op de
openbare lagere scholen in ie hoofd
stad bleven en big ven gehandhaafd dieven,
dronkaards en eervergeten luiaards", wat
hg met feiten staaft.
Zou de Amstordamsche Overheid ver
antwoord zijn met de beschuldigingen te
laten voor hetgeen zg zgn en alleen den
beschuldiger buiten boord te zetten.
Het belangrgkste nieuws moet ditmaal
niet nit Europa maar uit Afrika verwacht
worden. Zanzibar, de kuststrook in Oost-
Afrika, is thans 't tooneel van een bloedige
worsteling. Engeland heeft zich het be
schermheerschap over dit land aangematigd.
De sultan van Zanzibar is, gelijk wg reeds
te voren gemeld hebben, overleden. Zgn
naam was Hamid ben Thwaïn. Hg regeerde
sinds 1893 toen de wettige zoon van zgn
voorganger Seyid Chalid Bin Kargash door
de Engelschen van de troonopvolging werd
uitgesloten. Deze trachtte thans zgn rech
ten te hernemen, en bezette het kasteel
en het paleis. Doch de Engelschen traden
tnsschenbeide j en beschoten de stad. Er
werden bloedige gevechten geleverd, aan
't eind waarvan de nieuwen Sultan den
Engelschen in handen viel. Vele Zanziba-
rieten kwamen omnog meerderen vlucht
ten hiervan maakten de Engelschen ge
bruik door te plunderen.
Zg hebben nu Hamoed, mede een neef
van den overleden Sultan, tot Sultan uit
geroepen. Hg is een man van bg de
zestig jaar, vreedzaam en Engelschgezind
Van Kreta komen nog geen al te beste
berichten. De Christenen, ontaard aan den
geest der eerste Christenen uit Paulus'tgd,
vervreemd van den geest van Christus,
hebben, op revanche nit, een dertigtal
dorpen der Mohamedanen in brand gesto
ken na in bloedige gevechten met dezen
overwinnaars gebleven te zgn. Daarop
trokken een duizendtal gewapende Moha
medanen naar de provincie Malevisia om
die te verwoesten. De Turksche gouver
neur is onmachtig de onlusten te bezweren.
Intusschen komen nit Londen berichten
die aan een oplossi.ag der quaestie schgnen
te doen denken. Alle mogendheden hebben
het plan, van Oostenrijk uitgegaan goedge
keurd; en de Sultan zal net onderteekenen
tenminste wanneer hg er zin in heeft.
Want hij weet heel goed dat toch geen
enkele der groote mogendheden hem in
zgn zwakheid aandurft. In zgn laatste
stuiptrekkingen is de zieke man toch nog
allen de baas.
Maar als de Sultan het plan goedkeurt
dan wordt de regeling zoo dat Kreta een
zelfstandig bestuur krggt op een jaarlgk-
sehe schatting van 10.000 ponden. De
gouverneur wordt door de Porte benoemd,
telkens voor vgf jaren en mag niet afge
zet worden zonder de goedkeuring der
mogendheden. De consuls in Canea houden
toezicht op 't bestuur. De Turksche troe
pen worden gaandeweg teruggeroepen.
De Cretenzen zullen deze bepalingen
wel goed vinden.
Maar wie zal op Creta de rust herstellen
en den onderlingen vrede waarborgen
Wie zal de doodsvganden verzoenen Wie
zal den fanatieken mohamedaan een van
zin en gevoelen maken met den verachten
christenhond? Dit schgnt nog wel de
moeilijkste kant van 't vraagstuk. En te
meer wgl zelfs de Turksche soldaten 't
tegen de christenen moeten afleggen.
De Sultan kan zgn plezier dan ook best
op. Nu is zelfs Constantinopel niet veilig
meer, en op de grens hebben herhaaldelgk
gevechten met Bulgaren plaats, waarbg
menige Turksche krggsman in het zand bgt.
Wat Constantinopel betreft, daar zgn
ernstige onlusten ouder de Armeensche
Christenen uitgebroken.
Veertig man met revolvers gewapend
en van bommen voorzien hebben de Otto-
maansche bank bestormd en ingenomen.
Zg schoten uit de vensters en het dak op de
politie, aan wiehetniet dan met moeite mocht
gelukken hen uit het gebouw te verdrgven.
Een bom, die buiten de barakken ge
worpen werd, doodde verscheidene soldaten.
Ook op andere punten van de stad hadden
ongeregeldheden plaats.
De oorlog tusschen Abessynië en Italië
is een muisje met een lang staartje gebleken.
Niet alleen dat Menelik, spgt de bemoei
ingen van den Paus, nog steeds tal van
Italianen in krggsgevangenschap houdt,
maar ook buiten Italië en buiten Abessynië
is de vgandsohap tusscben beide volkeren
groot. Zelts tot Brazilië is zg overgeslagen.
Te San Paolo, waar vele Italianen wonen,
terwgl de haat der Brazilianen tegen de
Italianen groot is, kwam 't tot bloedige
botsingen.
Te Rio Janeiro, Buenos Ayres, is de
toestand niet minder gespannen.
Weg met Italië! Leve kening Menelik
zgn de kreten waarmede men de Italianen te
lgf gaat. Een gespannen diplomatieke
verhouding tussoben de hoven van Rome
en Rio is van dit alles het gevolg.
Met de kansen voor de Democraten in
de Republiek der Vereenigde Staten staat
het slecht. Bryan, hun candidaat, heeft
in de oostelgke staten fiasco gemaakt, dat
wil zeggen hg is te licht bevonden. Hg
heeft zgn hoop nu op de westelijke staten
gevestigd, maar op deze alle kan hg niet
rekenen. In het Zuiden, waar men eerst
plan had hem te stemmen, heeft men zich
voor een derdeu candidaat Watterson
verklaard; deze zal veel stemmen winnen
van zgn mede linger. Vele republikeinen
die voor de vrge aanmunting van zilver
zgn en daarin bet middel ter verbetering
der sociale misstanden zien, zullen Bryan
steunen, doch ook vele Democraten die met
Cleveland den tegenwoordigen president,
van meening zijn dat de huidige toestand
geen zilver aanmunten nog de beste
is, znllen echter stemmen voor den Re-
publikeinschen candidaat Mc. Kinley wiens
kansen verzekerd schgnen.
Toch zou 't wel kunnen zgn dat Amerika
aan den vooravond stond van zeer groote
omkeeringen; de val van Bryan zou wel
eens het sein kunnen zgn dat de verspreide
malcontenten in alle staten die zich om
hem vereenigen, teleurgesteld wegens zgn
val zich tegen de nieuwe regeering keeren.
Of ook, wint Bryan en de misleiden be
vinden dat zg zich in de keuze van het
noodzakelgke redmiddel hebben vergist,
dan zal de wraak schrikkelgk kunnen zijn
op hen die 't volk allerlei schoons van
de zilver aanmuntings-bill hadden voorge
steld. Men moet aan de stembus 't volk
niets beloven, dat men toch niet geven
geen verwachtigen opwekken die men im
mers niet bevredigen kan. De geschiedenis,
ook van ons eigen land, bevestigt dat.
De Czaar en Czaritsa zgn heden de gas
ten van den Keizer en de Keizerin van
Oostenrgk te Weenen. Er heerseht geest
drift. Van Weenen gaat de Czaar met
zijn vrouw naar Berlgn en schgnt ook
't voornemen te hebben Bismarck een be
zoek te brengen.
Het is gelukkig dat de gekroonde hoof
den het samen zoo eens zgn. Er is zoo
weinig noodig om den wereldvrede te ver
storen. En de gevolgen zgn allertreurigst
voor de natiën.
Besluiten wg dit Overzicht met de na
volgende aan de „Telegraaf" ontleende
beschrgving van de Papoea's van As
trolabe Baai.
De kinderen der Papoea's worden zeer
lang gezoogd. Dr. Hagen zag een knaap
van 4 jaar naar zgn vader loopen om een
cigarette aan te steken, en toen naar zgn
moeder om gezoogd te worden. Het kind
wordt gedurende dien tgd tevens gevoed
met fijngestampte pisang. Gedurende de
eerste vier jaren loopen de kinderen geheel
naaktde jongens krggen dan een gordel
van schors, de meisjes een schortje van
gras.
Op den leeftgd van vgftien worden de
knapen opgesloten gedurende vier maanden;
dan mogen zg geen vrouwelgk wezen zien,
geen gekookt voedsel eten, en zich niet
wasschen. Eens per week mogen zg een
bad nemen. Om den tgd te dooden, ko
men de mannen van hun stam muziek hij
hen maken. Spoedig daarna trouwen de
jonge mannen met veel jonger meisjes,
maar het eigenlgk hnwelgk heeft niet
eerder plaats, voor de jonge man den leef
tgd van twintig jaar heeft bereikt. De
gewoonte is, dat een man één vrouw neemt,
maar gevallen van veel wg verg komen oek
voor.
Als een jonge man aanzoek wildoen om
een meisje, gaat hg aldus te werkhg be
geeft zich naar het Asa-huis en maakt een
sigaar, waarin hij doet één haar van zgn
baard en éen haar van zgn oksel; daarna
rookt hg de sigaar half op. De andere
helft brengt hg aan zgn moeder, wie hg
verzoekt, deze aan het meisje zgner keuze
te geven. Wanneer dat meisje die andere
helft oprookt, is de zaak beklonken. Wan
neer de moeder zich met deze zending niet
wil belasten en de jongelieden erg verliefd
op elkaar zgn, gaan zg er samen eenvou
dig van door en leven in het woud tot
de ouders hun toestemming geven. Gedu
rende de verloving moeten de verliefden
elkaar zoo weinig mogelgk zien. Het hu-
welgk wordt gevierd met een groot feest,
waarop het jonge paar samen een betel-
noot deelt.
Wanneer de vrouw sterft, moet de echt
genoot zgn gelaat zwart verven, hij die
twee vrouwen had, waarvan er een stierf,
schilderde zgn gelaat half rood, half zwart.
Weduwen moeten haar gansche leven rou
wen, zelfs als zg weer in het hu welgk
treden.
Het behoort niet tot de goede manieren,
een Papoea te vragen hoe hij heet. Hg
beschouwt het als iets zeer natuurlgks, dat
iedereen hem kent en neemt het iemand
zeer kwalgk, die zgn naam vraagt. De
Papoea's zijn zeer ijdelmen wint spoedig
hun genegenheid, wanneer men al hun
namen weet te noemen. De Papoea's zgn
veel beter dan men meent, heter dan veel
Europeesche beschaafden.
31 Aug. '96.
Enkele bladen bevatten sympathiek#
beschouwingen in verband met den ver
jaardag onzer Koningin. De Nederlander
(a. r.) heeft een welgelgkend portret onzer
Vorstin met een artikel in proza en een
in poëzie aan haar gewgd.
Met 1 Sept. worden verplaatst de
commiezen der postergen 3e kl. P. Ort
van Venlo naar Vlissingen en H. van der
Meyden van Vlissingen naar Amersfoort.
Opzichters hij 's Rijks Waterstaat.
Ter beschikking van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Iudië kunnen
worden gesteld om te worden benoemd tot
opzichter der 3de klasse bg den waterstaat
en 's lands burgerlgke openbare werken in
Nederlandscb-Indie 3 personen, die met vol
doenden uitslag hebben afgelegd het examen
voor opzichter bg den Rijks waterstaat in
Nederland.
Aangifte vóór 15 October a.s. bij gezegeld
adres, aan bet Departement van Koloniën,
onder overlegging der vereischte stukken.
Men zie verder de Staatscourant no. 204.
Door eenige bestuurders van Patri'
moniumafdeeling Amsterdam is een schry-
ven gericht aan de firma Regout, waarin
het recht der firma om de 7 bestuursleden
van Vergelding niet weder als werklieden
aan te nemen wordt erkend en verder ge
zegd wordt
„Echter roemt de barmhartigheid tegen
het oordeel, waarom wg u verzoeken den
arbeiders, hier bedoeld, gelegenheid te ge
ven om hun beschuldiging in te trekken,
en hun daartoe aanleiding te geven in de
toezegging, dat, wanneer zg de tot neg toe
onbewezen beschuldiging intrekken, zg
weer door u in dienst znllen genomen
worden."
Op dit schrg ven is van de firma Regout
een antwoord ontvangen, waarin de firma
zegt aan dit verzoek niet te kunnen vol
doen om verschillende redenen.
„De zeven arbeiders zgn zich, zegt de
firma, volkomen bewust geweest van de
beschuldigingen, die in de door hen onder-
teekende circulaire zgn neergeschreven.
Door den socialist Vliegen, den opsteller
en drukker der circulaire, is de handel wg ze
van een der patroons als flessehentrekkerg
bestempeld vele andere personen hebben
het een slinksche wgze van loonsvermin
dering genoemd.
„Niettegenstaande dit alles hebben deze
zeven slgpers den door hen onderteekenden
blaam gedurende twee maanden op ons laten
lusten, en daarna in hunne brochure nog
den schijn aangenomen, alsof zg in de eerste
circulaire niets verkeerds geschreven had
den. Bovendien hebben zg in dezelfde bro
chure een nieuwe, lage verdachtmaking
neergeschreven."
Onder deze omstandigheden is de firma
overtuigd, dat eene verklaring van deze
zeven personen, waarin zg thans hunne
beschuldigingen zouden intrekken en leed
wezen over hunne handel wgze betuigen,
niet van harte zoude gemeend zgn; zg
zoude voor haar slechts gelden als een ba
nale formaliteit, uit nood vervuld, waaraan
zg weinig waarde hecht.
Daarenboven is door het hoogst partgdige,
onbillijk en vijandig optreden van een ge
deelte der pers de neiging tot toegevend
heid van de zgde der firma, terwgl zg van
haar goed recht ten volle overtuigd is,
geenszins aangekweekt, doch is integendeel
slechts verbittering verwekt.
Ook het welbegrepen belang der geheele
Maastricbtsche arbeidersbevolking belet haar
de terugname der zeven ontslagenen, om
dat daardoor de geest van wispelturig ver
zet in niet geringe mate zou worden ver
sterkt."
Bruinisse. In de Vrgdag gehouden
vergadering van den gemeenteraad onder
voorzitterschap van den Wethouder Hoo-
gerheide werd de begrooting voor 1897
aangeboden, sluitende in ontvang en uit
gaaf met een eindcgfer van f 22567.32-
In de oommissie tot onderzoek dier be«
