N1EÜWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
rerkoopen
122. 1896.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Eerste Kamer.
Woensdag 22 Juli 1896,
Doïitetag 16 Mi.
tieiufe lanrgaiig.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
vasi 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Men leest in de „Heraut"
Waarschuwing.
In de nieuwe kieswet is een boete van
honderd gulden bedreigd voor elk Diaken
indien door bet College van Diakenen niet
of niet behoorlijk voldaan wordt aan de
verplichting, om voor de kiezerslijst op te
geven wie onderstand genoot.
Te Amsterdam zou dit, na de ineer.smel-
ting van onze beide kerken, op zeven
duizend gulden kosten kunnen beloopen,
voor elke niet behoorlijke opgave.
Zeer terecht heeft daarom de heer Mr.
Heemskerk in de Tweede Kamer met na
druk de aandacht op zulk een enormiteit
gevestigd en gevraagd of Art. 51 Wet
boek van Strafrecht ;hier van toepassing
was.
Dat artikel bepaalt, dat „geen straf wordt
uitgesproken tegen den bestuurder, van
wien blijkt dat de overtreding buiten zijn
toedoen is gepleegd."
Dank zij deze vraag van den heer
Heemskerk, heeft de Minister zich toen
hierover uitgesproken, en verklaard, dat
deze boete alleen zou beloopen worden
door den voor deze opgaven aangewezen
Diaken, mits duidelijk bleek wie hiervoor
aangewezen was.
Ter voorkoming van ongerief is het
daarom geraden, dat elke karkeraad, of
waar een afzonderlijk college van Diakenen
is, elk college van Diakenen, in de bepa
lingen of regelingen van de Diaconale
werkzaamheid o. a. de bepaling opneme,
„dat in de eerste vergadering van Januari
telken jare ëen of meer Diakenen zullen
worden aangewezen, als belast met het
doen aan de Overheid van de noodige op
gaven voor de kiezerslijsten."
Heeft die keuze van aanwijzing telken
jare in de maand Januari plaats en wordt
dit besluit en deze benoeming behoorlijk
in de notulen opgenomen; dan moet na
tuurlijk het antwoord aan den burgemees
ter alleen door dezen aangewezen broeder
geteekend en opgezonden worden, als
daartoe door den kerkeraad of van de Dia
conale vergadering gemachtigd.
Hierdoor heeft men dan de zekerheid,
dat, komt er een kink in den kabel, alleen
deze ééne broeder in rechten aansprakelijk
is, en dat de boete nooit hooger kan loo-
pen dan f 100.
D« bladen maakten dezer dagen gewag
van 33 millionairs uit New-York, die,
woonden zij in Holland, tusschen 2 en
25 miljoen pond sterling elk aan belasting
zouden betalen en een totaal van onge
veer 270 miljoen dit is 33C0 miljoen
gulden.
Het is een bericht dat weinig om het lijf
heeft. Het zou meer beteekenis gehad
hebben, indien er in gestaan had dat deze
millionairs hun domicilie van New-York
naar Holland inderdaad hadden overge
bracht.
De verkiezingen in België zijn afgeloopen.
De herstemmingen gaven in alle districten
de meerderheid aan de katholieken.
Alleen de socialisten wonnen een zetel
op een liberaal.
De stand der partpen in de Belgische
Kamer is thans: 111 Katholieken, 29 So
cialisten, 10 Radicalen en 2 Liberalen.
De eens zoo groote liberale partij in
België, de roemrijke partij der Bulsen en
Graux's en Frère Orbans geslonken tot 2
leden, leden nog wel van den zooveelsten
rang.
Het wordt in België en waar al
niet? steeds meer de vraag: wie voert
de beste sociale staatkunde wie waakt 't
getrouwst voor de belangen der arbeiders
Yan daar de strijd tusschen Socialisten
en Katholieken.
Zoo zal 't ook in ons land worden de
strij d tusschen die partij en welke de verheffing
van den vierden stand bedoelen, de eene
o p het standpunt van Ongeloof en Revolutie,
de ander op dat van Evangelie en Geloof.
De democratie der sociaal democraten
of die der christelijke democraten van
allerlei kleur, mits staande op den bodem
des Geloofs.
15 Juli 1896.
Wij herinneren dat Donderdag 16 Juli
(dus morgen) de heer de Savornin Lobman
te Goes voor de kiezers en verdere belang
stellenden optreedt.
Yrij debat is aan alle Goesche kiezers en
niet-kiezers toegestaan.
Zie Advertentie in dit nommer.
Middelburg. De keeren door Gemeen
tebelang aanbevolen tot goedkeuring der
grensregeling MiddelburgNieuwland, in
gevolge art. 131 der gemeentewet zijn met
140 tot 158 stemmen gekozen. Behoudens
enkele verspreide stemmen zoo goed als
unaniem.
Bij kon. besluit is benoemd tot dijk
graaf van den Clara-polder E. Cuelenaere,
en verder tot gezworenvan denzelfden
polder V. Verrosteden polder Nieuw-
Othene C. A. Butler den polder Van Lijn
den J. de Eeyter Jacobuszoon voor het
waterschap Loven- en Willem3kerke A.
Franse Corneliszoon en den polder Weste
ren Ban van Schouwen J. Lemson.
Bij kon. besluit is met ingang van 16
Juli aan P. M. v. d. Mandere op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als schoolop
ziener in het arrondissement Goes.
Bij kon. besluit is met ingang van 15
Juli aan den klerk 2e kl. ter directie van
de rijkspostspaarbank te Amsterdam, .T. K.
Pilaar, op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend uit zijn betrekking.
Gisteren vergaderden de Provinciale
Staten in alle gewesten (behalve Utrecht
en Drente) tot verkiezing van leden der
Eerste Kamer.
Gekozen zijn
LimburgW. H. Pijls (aftredend).
Noord-Holland H. F. Bultman, mr.
H. J. Kist en mr. G. Van Tienhoven
(allen aftredend).
Zuid-HollandF. H. P. van Alphen
met 52, mr. E. J. J. B. Cremers met 53
en mr. H. A. Nebbens Sterling met 58 stem
men (allen aftredend).
ZeelandJhr. mr. T. A. J. Asch van
Wijck met 21 van de 41 stemmen, mr. E.
Fokker (aftredend) kreeg 20 stemmen.
Noord-BrabantJhr. mr. J. B. A. J.
M. Verheijen en W. Merkelbach (beiden
aftredend).
O verijselMr. A. Van Naamen van
Eemnes (aftredend).
Gelderland Mr. F. J. J. A. Reekers
(k).,oud-lid der tweede kamer met 30 stem
men, J. A. Koenen (1)., oud-lid, bekwamen
28. J. E. N. Schimmelpenninck (A). aftr.
met 33, Coenen had er 21.
Friesland: Mr. W.A. Bergsma(aftr.)
en H. Fennema, notaris te Sneek, in plaats
van dr. Breuning die zich niet herkiesbaar
stelt.
Groningen Mr. Alberda van Eken-
stein (aftr.) met 38 van de 42.
Zomervergadering der Provincialle
Staten van Zeeland.
Morgenzitting van 14 Juli 1896.
o
Tegenwoordig 41 leden, met kennisgeving
afwezig de heer van Buren.
De notulen der openbare en geheime
zittingen van 7 dezer worden gelezen en
gearresteerd.
Aan de orde stelt de Voorzitter daarna
het in de najaarszitting van 1895 aange
houden voorstel van Gedeputeerde Staten
omtrent het verleenen van rentelooze voor
schotten voor wegen van secundair belang.
Op dat voorstel waren toenmaals de vol
gende amendementen ingediend
I. van den heer Hammacher om het
onderdeel sul 1 te wijzigen in dier voege
dat gelezen worde, „dat met uitbreiding
van den tot dusver gevolgden regel om
alleen rentelooze voorschotten te verlee
nen voor hoofdverbindingen, in beginsel
aangenomen wordt dat voortaan dergelijke
voorschotten zullen kunnen worden ver
leend voor de verbering van openbare
wegen- en het onderdeel 3 te wijzigen als
volgt: „dat het niet wenschelijk is voor
het verleenen van rentelooze voorschotten
enz."
II. van den heer van der Have om in
punt 3 der resumtie van keeren Gedepu
teerde Staten de woorden „na advies van
den Provincialen Hoofdingenieur en in ver
band met den toestand der Provinciale
geldmiddelen te worden beslist" te behouden.
III. van den heer Hombach om punt
1 te lezen„dat met uitbreiding van den
tot dusver gevolgden regel om alleen
rentelooze voorschotten te verleenen voor
hoofdverbindingen, in beginsel als algemeene
regel aangenomen wordt, dat voorschotten
ad hoogstens 50% der kosten voor aanleg
ook zullen kunnen worden verleend voor
de verbetering van wegen, waarvan de
verharding noodzakelijk zal blijken te zijn."
IV. van den heer Hennequin om het
onderdeel sub 3o. in volgender voege te
wijzigen: „dat het niet wenschelijk is voor
het verleenen dezer voorschotten „andere
vaste regelen dan die welke rekening hou
den met de draagkracht des aanvragers, maar
dat overigens elke aanvraag om enz."
Gedeputeerde Staten hunnerzijds hebben
in een nader rapport op door hen aange
voerde gronden verklaard alleen te kunnen
overnemen het amendement van der Have,
doch bepaald te moeten ontraden de aan
neming der amendemanten Hammacher,
Hombach en Hennequin.
Nadat de heer Hombach tengevolge van
dat nader rapport verklaard had zij namen
dement in te trekken, ontspon zich eene
langdurige discussie, waaraan achtereen
volgens deelnamen de heeren Pompe van
Meerder voort, Hammacher, Hennequin, Heij-
se, de Smidt en van der Meer en van
Gedeputeerde Staten de heeren de Casem-
broot, van Waesberghe Janssens en Lucasse.
De heer Pompe van Meerdervoort diende
een amendement in om in het voorstel
van Gedeputeerde Staten op te nemen d.:t
voortaan zullen kunnen worden verleend
voorschotten van in den regel niet meer
dan hoogstens 50 pCt. der aanlegkosten.
De amendementen werden met kracht
door hunne voorstellers verdedigd en even
krachtig bestreden door de heeren de Casem-
broot en van Waesberghe Janssens, totdat
de reeks amendementen ten slotte nog
werd vermeerderd met een van den heer
Lucassedie verklaarde omtrent het punt
in quaestie het niet eens te zijn met zijne
medeleden van Gedeputeerde Staten, en
liever alle amendementen te zien vervallen,
om daarvoor in de plaats te stellen een
eenig luidende: „dat met uitbreiding van
den tot dusver gevolgden regel om alleen
rentelooze voorschotten te verleenen voor
zoover de Provinciale fondsen zulks ge-
doogen, dergelijke voorschotten zullen kun
nen worden verleend voor de verbetering
van openbare wegen, mits het algemeen
belang kan geacht worden daarbij te zijn
betrokken."
Na indiening van dit amendement wor
den de discussiën daarover opnieuw hervat,
totdat de heer Fokker ten Blotte het voor
stel doet die te sluiten, hetgeen met alge
meene stemmen, behalve die der heeren
van Waesberghe Janssens en van Deinse,
wordt goedgekeurd.
Onmiddellijk daarop wordt:
lo. verworpen het amendement Lucasse,
dat het eerst in stemming gebracht werd,
als hebbende de verste strekking. Voor
stemmen de heeren van Deinse, den Boer,
de Jonge, Kakebeeke, Maas en Lucasse,
tegen de heeren Snijders, de Casembroot,
Fruijtier, van Waesberghe Janssens, van
Rompu, Siegers, van Teylingen, Pompe
van Meerdervoort, Hammacher, Hollestelle,
Vader van 's Gravenpolder, Heijse, van der
Have, de Bats, de Smidt, J. A. Bolle, van
der Lek de Clercq, M. Bolle, Huvers, van
der Beke Callenfels, Kloppers, Dronkers,
Hennequin, van Houte, Moerdijk, Oggel,
Erasmus, van der Meer, van Lijnden,
Hombach, IJsebaart, Fokker, van Woelde-
ren, Moes en Noordijke;
2o. verworpen het amendement Ham
macher. Voor stemmen de heeren Snijders,
Hammacher, de Jonge, Hollestelle, Kake
beeke, de Bats, de Smidt, M. Bolle, van
Houte en Lucasse, tegen de overige heeren.
3o. verworpen het amendement Pompe
van Meerdervoort. Voor stemmen de hee
ren Pompe van Meerdervoort, van Deinse,
den Boer, de Jonge, van der Have, Huvers,
Kloppers, Maas en Oggel, tegen de overi
ge heeren.
4o. aangenomen het (amendement van
der Have. Voor stemmen allen uitgezon
derd Jde heeren Snijders, Fruijtier, van
Deinse, Hammacher, de Jonge, Hollestelle,
Vader van 's Gravenpolder, de Smidt, van
der Beke Callenfels, Oggel, Erasmus, Lu
casse en van der Meer.
5o. verworpen het amendement Henne
quin. Voor stemmen de heeren Snijders,
van Deinse, Hammacher, Heyse, van der
Have, Kakebeeke, de Bats, M. Bolle, van
der Beke Callenfels, Hennequin, van Houte
en Erasmus, tegen de overige heeren.
6o. aangenemen het met het amendement
var.- der Have 'aangevulde voorstel van
Gedeputeerde Staten. Voor stemmen allen
uitgezonderd de heeren Pompe van Meer
dervoort, van Deinse, Hammacher, de Jonge,
Hollestelle, Heyse, van der Lek de Clercq
en Lucasse.
Alsnu komen aan de orde de in de na
jaarszitting van 1895 aangehouden voor
stellen tot inwilliging van de verzoeken
van het waterschap Oranje-Dierentijd en
van bet bestuur van den Margarethapolder
om rentelooze voorschotten voor wegsver-
betering, welke voorstellen thans zonder
discussie of hoofdelijke stemming wordeu
aangenomen.
Van het gemeentebestuur van Oudelande
was mede een verzoek ingekomen om
een renteloos voorschot van f 6450 of zoo
veel meer of minder als noodig zal zijn
voor de begrinding van den weg, loopende
van de grens der gemeente Nisse tot aan
het begrinde gedeelte van den Olivierschen
zandweg.
Gedeputeerde Staten echter, uithoofde
de ontworpen wegsverbetering slechts aan
éene zijde aan verharde wegen zal aanslui
ten, zijn van oordeel dat zij niet van ge
noegzaam algemeen belang kan worden
geacht en stellen voor het verzoek af te
wijzen.
In de afdeelingen onderzocht, was geene
bedenking tegen dat voorstel gerezen, zoo
dat het ook nu, na voorlezing van het
algemeen verslag der afdeelingen door den
rapporteur van der Have, zonder discussie
of stemming wordt goedgekeurd.
Dit was mede het geval met
lo. Een voorstel van Gedeputeerde Sta
ten tot inwilliging van een verzoek van
J. van Haartzen e. s. pachters van tollen
in het voormalig 4e district, om teruggaaf
van de rechten van zegel en registratie
wegens de onderhandsche verpachting dier
tollen voor éen jaar. Blijkens het alge
meen verslag der afdeelingen, dat Jvoorge-
lezen werd door den rapporteur Vadervan
's Gravenpolder, hadden alle leden zich
met het voorstel vereenigd.
2o. Een voorstel van Gedeputeerde sta
ten tot het aanbrengen van eenige wijzi
gingen in het reglement voor de School-
onderwijzeisweduwenbeurs. Ook tegen dit
voorstel had in de afdeelingen, waarvan
het algemeen verslag werd voorgelezen
door den rapporteur Moerdijk, niemand
zich verzet.
Gedeputeerde Staten hadden een voorstel
gedaan tot het verleenen van een subsidie
aan de Ambachtsschool te Middelburg ge
durende vijfjaren ad f500 'sjaars.
Blijkens het algemeen verslag der afdee
lingen, voorgelezen door den rapporteur
de Bats, hadden zich bij het onderzoek
slechts 5 leden tegen het voorstel verklaard.
Het lokte dan ook geen discussiën uit
en bij hoofdelijke stemming, die plaats
had op verzoek van den heer Snijders,
werd het aangenomen. Tegen stemmen
alleen de heeren Snijders, Hollestelle, de
Smidt, van der Beke Callenfels, Dronkers,
Maas en van Houte.
Hierna wordt de zitting opgeheven om
die in eene namiddagzitting te vervolgen.
Namiddagzitting van 14 Juli 1896.
Over de maand Juni 1896.
7 AARDE. Levenloos aangegeven den
jen zoon van Antonie vai: der Vliet en
ia Wisso.
verleden: 27, Pieterz. v. Cornells Zandpk
Lena Mol.
H. M. HARTMAN,
tgenoote van
P. J. DE BROEKERT.
liddelburg, 13 Juli '96.
un die iets te vorderen hebben van of
verschuldigd zijn aan de nalatenschap
Quinten van de Vrie, overleden
's Heer Abtskerke, den 2 Juli 1896,
dt verzocht daarvan opgaaf of betaling
doen ten kantore van den Notaris
jAAR te Goes, voor den 22 Juli a s.
)e Notaris A. M. TAK, zal op
rmiddags te 10 ure, op de hofstede
aldamme", bewoond door Joos Lange
re, in de gemeente Middelburg, bij den
iwlandschen weg, in het openbaar
bruin Merriepaard oud 16jaren,
vart. IVfprrifinnarït
Onmiddellijk daarop bad plaats de be
noeming van een lid der Staten, bedoeld
bij art. 89 der Provinciale wet.
Uitgebracht worden 29 stemmen, waarvan
2 in blanco, 1 op den heer Hennequin en
36 op den heer Kakebeeke, zoodat laatst
genoemde gekozen is.
Op de vraag des Voorzitters verklaart
de benoemde, onder dankbetuiging aan de
Vergadering voor het in hem gestelde ver
trouwen, zich bereid zijn hernieuwd man
daat ie aanvaarden.
Thans komt ter tafel een voorstel van
Gedeputeerde Staten om den afstand ter
afpaling van de eendenkooi, welke de
Minister van Justitie aan Kornelis Smit
Janszoon te Krimpen aan de Lek vergund
heeft op te richten in de gemeente Ellemeet,
te bepalen op 150 M. gemeten uit het
midden d6r eendenkooi.
Blijkens het algemeen verslag der af
deelingen, dat voorgelezen werd door den
heer Homb. ch, ondervond het voorstel nog
al tegenkanting, in eene afdeeling was
het zelfs met 10 tegen 3 stemmen verwor
pen. Het hoofdmotief dier tegenkanting
was het nadeel dat door het oprichten
eener eendenkooi aan de naburige lande
rijen werd toegebracht.
Tot tolk dier tegenkanting maakte zich
de heer M. Bolle, die, ondanks eene hef
tige bestrijding van den kant der heeren
van der Lek de Clercq, van der Have en
Rompu een amendement indiende om de
afpaling te bepalen tot aan den ringdijk
rondom de eendenkooi.
Dat amendement wordt aangenomen met
24 tegen 17 stemmen. Voor stemmen de
heeren Snijders, Pompe van Meerdervoort,
van Deinse, den Boer, Hammacher, de
Jonge, Vader van 's Gravenpolder, Heijse,
Kakebeeke, de Bats, de Smidt, M. Bolle,
Huvers, Kloppers, Hennequin, van Houte,
Oggel, Erasmus, van der Meer, Hombach,
Ysebaert, van Woelderen, Moes en Noor
dijke, tegen de heeren de Casembroot,