Delf) F15,
istbode,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
naar verkiezing,
sche Landbouwers!
Dienstbode
lienstbode
MEID
burg.
7 Middelburg.
t het insect:
avenhaagsche
otheekbank
KALVERS
e KNECHT
111. 1896.
Sntmfttg 20 laai.
OEVEN.
bij
misdieren.
eerste kwaliteits
JONGERT Dz.,
ike Dienstbode.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De VERMOORDER
van alle insecten ver
delgt met een onge-
looflijke snelheid en
een bewonderswaardige
zekerheid alle insecten
nooit overtroffen
honderdmaal krachti
ger dan alle tot dusver
re bekende middelen.
De VERHOORDER
s is het eenige zekore
middel, wat de bescha
diging door motten
onmogelijk maakt; het
vernietigt oogenblik-
kelijk mottenwand
gediertenvliegenmug-
t hun gebroed en verder
ct.
I. AKKER,
destraat 44, Rotterdam.
Goes. D. DE JAGER,
rg. C. J. DE RIJCKE,
JKE, C. DEMUIJNCK,
1LAAR, te Scherpenisse.
DREUNEN, te 's Gra-
EKE Co., te Ierseke.
2 RAAMSTRAAT 11a)
i ter leen onder eerste hy-
nd en geeft 3Vs pCt. Pand-
itukken van 50, 100, 500
e bekomen te Middelburg
J. DOORENBOS. Markt
ingen bij denheer G. VAN
Goes, bij de Heeren VAN
rentie-mogelijk.
van af f4,20 de 100 kilo
ÏRBLOEM lage prijs.
HERMANS,
Middelburg.
zich aan onderstaand adres,
evoerde commission, waar
uitvoering en bediening,
gratis.
Wapen van SijbecarspeV\
V.-H.)
aogelijk gevraagd een
Mej. WISSE, Burg, Mid-
bij Mejuff. SWENNEN,
lissingen.
II. GESCHIERE, Poppen-
ek der Noodhulp vraagt
T te K a p e 11 e met 1
aan een
;oed kan melken, bij J.
Hooge.
ITWIELER, Nieuwstraat
gt eene nette
eden de 16 jaar.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE VAN
EN
Zij die zich met 1 Juli
op ons blad wenschen
te abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nommers
GRATIS.
Roovers, om geen erger woord te ge
bruiken, schijnen de secretaris en de ont
vanger van Alkmaar de heeren Nnhont
v. d. Veen en Poll geweest te zijn in
hunne vroegere betrekking.
De rechtzaak tegen hen behandeld, heeft
uitgemaakt dat zij sinds jaren met hun
tweeën op allerlei wijzen groot geleefd
hebben ten koste van de gemeentekas, die
zij letterlijk plunderden, zonder dat iemand,
zelfs burgemeester en wethouders niet, er
iets van bemerkten.
De eerste beklaagde was 20 jaar lang
secretaris en gold voor een der beste uit
Nederland; terwijl hij voor dien tijd klerk
was bij zijn voorganger en toen reeds de
gemeentekas bestal.
Ook de tweede beklaagde heeft reeds
dertien jaar lang „gelden genoten
nit de gemeentekas op onregelmatige wijze".
Dit is de meer nette vorm voor „gestolen".
Hij heeft verschillende kassen „gead
ministreerd op ontrouwe wgze".
Een bedekte uitdrukking voor „bestolen".
Hij heeft gelden nit de gemeentekas
„opnieuw genoten".
„Geroofd", wil dit zeggen.
Én die twee hielpen elkander. Wanneer
er kasopneming was bij den een, leende
de ander hem tijdelijk zijn kasgeld, en
omgekeerd.
Zoo heeft de eerste beklaagde hij
erkende het zelf f53000 aan de ge
meentekas onttrokken.
In de laatste vijf jaren gemiddeld f 2000
En dat bij een salaris van f 18001
De verschillende malversatiën dezer twee,
nauwkeurig beschreven, zouden een boek
deel vormen.
Het is gelukkig dat er nog recht is in
Nederland.
Zij zullen, al is de eerste beklaagde een
bloedverwant van den minister van justitie
inr. v. d. Kaay hun gerechte
straf niet ontgaan.
Maar als 't nu maar een gestrenge straf
mag zijn.
Wie zich herinnert dat een „strooper"
2 dagen of meer „zitten" moet voor het
schieten van een mageren haas die zijn
veld vernielt en dan nog f 1 betalen moet
voor den niet-in-beslag-genomen knager,
die zal begrijpen dat geen straf zwaar ge
noeg kan zijn voor een die minstens meer
dan een halve ton van een ander heeft
zoek gemaakt. Mooi weer gespeeld heeft
met de zuur verdiende en noode afgestane
belastingpenningen van minvermogenden,
van menschen die den strijd om het bestaan
niet dan met groote moeite kunnen voeren.
En dan is de misdaad van zulk een
groot heer, in zulk een betrekking, bij
zulk een salaris immers zooveel te grooter.
Maar de controle is ook slecht over het
algemeen,
Zij geschiedt óf niet, óf slordig, óf on
verstandig, óf met te groote bescheidenheid.
Knoeierijen worden door slecht contro-
leerende gemeentebesturen in de hand ge
werkt.
En de wethouders zyn niet zelden bang
voor den secretaris. Zij gevoelen zich niet
genoeg de overheid tegenover dezen amb
tenaar, zij „onkundige boeren maar"
laten zich te vaak door deze „knappe
menschen" intimideeren.
Immers nog hij de laatste kasopneming
te Alkmaar zoo blijkt nu hadden
de heeren „er om geloot wie den ge-
vreesden Nuhout nu eens inderdaad krachtig
zou aanspreken".
Mocht de teleurstelling en het verlies
dat de gemeente Alkmaar door deze dief
stallen en nalatigheden lijdt, tot gevolg
hebben dat daar en elders de controleering
inet meerdere juistheid en gestrengheid
geschiedt en het belang der gemeenten
beter werd behartigd, er zou eene zeer
groote winste behaald zijn.
En opnieuw, zij het ook in een ietwat
andoren zin, zon de juichkreet weerklinken
Yan Alkmaar begint de victorie
Nu de kieswet de eerste poort gepas
seerd is wij bedoelen de tweede kamer
herinneren wij nog even hoe de houding
is geweest der vijf volksvertegenwoordi
gers, die door de Zeeuwsche kiezers ter
tweede Kamer zijn afgevaardigd, bij de
behandeling der wet. De afgevaardigden
zijn
Yoor HontenisseVan Deinse.
Voor Oostburg Hennequin.
Voor Zierikzee Van Kerkwijk.
Voor MiddelburgLneasse.
Voor Goes De Savornin Lobman.
Merken wij op dat de drie eerstgenoem-
den liberale Takkianen zijn de vierde een
antirevolutionair christelijke demoora-
tische richting laatstgenoemde een an
tirevolutionair conservatief.
Alle vijf zijn bij de behandeling getrouw
op hun post geweest. Vier van de vijf
voerden eenmaal, de heer Lohman zelfs
verscheidene malen het woord terwijl drie
hunner de heeren Lucasse, Lohman en
Van Deinse een of meer amendementen
indienden beide eerstgenoemden zagen er
een aangenomen.
Het uitbrengen van hunne stem behoeft
geen maatstaf te zijn voor hunne politieke
denkbeelden.
Alleen kunnen wij er aan toetsen hunne
gezindheid om het kiesrecht zoo ver nit
te breiden als de Grondwet toeliet.
Wij volstaan voor het oogenblik met
de objectieve mededeeling van de feiten.
lo. Het amendement Travaglino om den
leeftijd der kiezers op 28 te stellen. Hier
stemden alle vijf tegen.
2o. Het amendement De Boer om den
leeftijd op 23 jaar te stellen. Voor Van
Deinse, Hennequin en Lucasse. De ande
ren tegen.
3o. Het amendement Bastert Hooger
grondbelasting. Alle vijf tegen.
4o. Amendement Borgesius. Twee jaar
gebruik eener woning. Voor Lucasse, de
overigen tegen.
5o. Amendement van denzelfde om de
minimumhnurwaarde met 20% te vermin
deren. Van Deinse en Lucasse voorde
overigen tegen.
6o. Amendement Willinge. Verlaging
minimum-huurprijs onder anderen in de
gemeenten van Z. Vlaanderen. Voor alle
vijf.
7o. Amendement Kuyper. Verbreking
band met belastingen. Beginsel kiesrecht
gezinshoofden. Voor Lneasse en Van Deinse.
Tegen de overigen.
8e Amendement Kuyper. Uitbreiding
der capaciteiten. Voor Lucasse en Lohman
Een zuiver antirevolutionair amendement,
daarom ook v. Kerkwijk, van Deinse en
Hennequin tegen.
9e. Amendement Smeenge. Verminde
ring tonnenmaat schepen. Voor alle vijf.
10e. Amendement Borgesius. Twee
keer verhuizen toegestaan. Alle vijf voor.
11e. Amendement Schepel. Kiesrecht
inwonende zoons. Allen voor op Lohman na.
12e. Amendement Borgesius. Lijfrente
ook onder pensioen opnemen. Voor van
Deinse eD Lneasse, de overigen tegen.
13e. Artikel 1. Tegen van Deinse en
Lneasse, de overigen voor.
14e. Amendement Borgesius. Het loon
van 't gezin voegen bij dat van den vader.
Voor Lohman en v. Deinse. Tegen van
Kerkwijk. Afwezig Lucasse en Hennequin.
15e. Amendement weekloon ook bij
ziekte geldig. Voor allen, behalve de heer
Lnccasse die afwezig was.
16e. Amendement Lohman. Geen zoons
doen stemmen op 't kenmerk der moeders.
Voor allen, behalve Lucasse en Hennequin
die afwezig waren.
17e. Amendement Tydeman. Genees
kundige hulp is ook onderstand. Allen tegen.
18e. Amendement Sanders. Geneeskun
dige hulp is geen onderstand. Allen voor,
behalve v. Kerkwijk.
19e. Regeeringsartikel dat alleen spreekt
van onderstand tot leniging van nood. Voor
allen behalve Van Deinse.
20e. Amendement Seret. Kiesrecht aan
ongehuwde militairen. Voor allen behalve
Lolunan.
21e. AmendementStaalman. Kiesrecht
handhaven voor buiten de kazerne wonende
militairen. Voor alle vijf.
22e. Artikel 7. Kiesrecht vuor de ge
meenteraden. Tegen Van Deinse en Luoasse.
Voor Lohman, Hennequin en v. Kerkwijk.
23e. Amendement Sanders. Bij reclame
kiezerslijsten de kiesvereenigingen er uit
houden. Voor Lohman, Van Deinse en v.
Kerkwijk tegen Lucasse. Afwezig Henne
quin. (Voor dat amendement stemde een
bont gezelschap: Kuyper, Kerdijk,Beelaarts,
Lohman en anderen).
24e. Amendement Sanders. Candidaat-
stelling door 20 kiezers voldoende. Voor
Lohman en van Deinse. Tegen v. Kerk
wijk en Lucasse. Afwezig Hennequin.
25e. Amendement Seret. Candideering
door 40 kiezers in plaats van 50. Voor
v. Kerkwijk, lohman en Lucasse. Tegen
van Deinse. Afwezig Hennequin.
26e. Amendement Sanders. Kiesver
eenigingen buiten de wet houden bij de
candidaatstelling. Voor van Deinse, Loh
man en v. Kerkwijk. Tegen Lucasse.
Afwezig Hennequin.
27e. Amendement Lobman. Dubbele
stem voor veertigjarigen. Voor v. Kerkwijk
en Lohman. Tegen Lucasse, Henneqnin en
van Deinse.
28e. Amendement Van Alphen. Ver
plichting alle patroons binnen 6 kilometer
gelegenheid tot stemmen te geven. Voor
van Deinse en Lneasse. Tegen v. Kerk
wijk, Lohman en Henneqnin.
29e. Amendement Harte. Stemplicht.
Tegen alle vijf.
40. De wet. De lezer zie 't telegram
in dit nommer.
if
'sis tot nog toe twee maal achtereen
voorgekomen dat het bestuur eener Chris
telijke school een geacht hoofdonderwijzer
heenzond. Eenmaal geschiedde dit te
Domburg waar de ijverige heer Weeda
wegens zijn overgang tot de Gereformeerde
kerk door de confersioneele vereeniging op
voordracht van den hervormden kerkeraad
werd ontslagen, gelukkig met voldoende
gelegenheid om naar iets anders uit te zien.
Thans overkwam dit een hoofdonder
wijzer te Wilnis. Hij ontving onge^
vraagd eervol ontslag.
Dat „ongevraagd" en „eervol" zoo vlak
naast elkaar klinkt niet eervol. Zulk een
ontslag is eigenlijk niet-eervoi.
Nu weten wij te weinig van laatstge
noemde qnaestie af om een oordeel uit te
spreken.
Wij weten alleen dat de heer Weeda
gelukkig is benoemd tot opvolger van den
heer Van Kluyve als hoofd der geref.
school te Middelburg. En dat de gerefor
meerde school te Wilnis hard te tobben
heeft met tekorten.
De heer Boon is daar oefenaar bij de
gereformeerde kerk en heeft veel hart voor
het Christelijk onderwijs.
De oude garde van Christelijk Nationaal,
de eerste Agent dier vereeniging spraken
steeds met achting over dezen eenvoudi-
gen boer uit 's Gravensande, die met een
vraag aan den Agent„Mijnheer, is U
van't Nationaal op ongekunstelde wijs
zijn intrede deed in de rijen der vrienden
van Christelijk onderwijs; ia schoolver
gaderingen met zooveel gloed spreken kon;
en te's Gravensande met zooveel ijver den
schoolbouw en de schoolcollecten wist te
leiden en te bezielen.
Had de heer Boon deze naakt-aan-den-
dijk-zettende daad niet kunnen voorkomen?
Wij hadden gehoopt dat men deze on
christelijke tactiek alleen aan de school
van Heusden zou hebben overgelaten.
van 1 5 negels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Of zon 't waar kunnen zijn wat gefluis
terd wordt, dat de diepe grond van al
deze en dergelijke handelingen het clerka
li sme is
Conflict met eenige kerkelijke heeren
te Domburg conflict met dominé te Heusden;
conflict met den oefenaar te Wilnis
Maar op deze wijze wordt toch de
Christelijke school niet gebouwd.
Niet zonder reden dat waar den
Christelijken onderwijzer, ondanks de Chris
telijke leer, gevaar dreigt van een Chris
telijk schoolbestuur, een Christelijk school
blad als het', Christelijk Schoolblad geen
ander beveiligingsmiddel weet dan
wettelijke bescherming.
De godlooze] Staat dienstknechten van
Christus tegen dienstknechten Christi be
schermend
Dat is wel het meest schreiende van het
heele geval.
Te Parijs is een schatrijke 82 jarige
oude dame, die weinig wel deed en zeer vuil
was, antiek gekleed ging en sterk woekerde,
door haar bediende vermoord.
Het is de barones de Valley.
Zij heeft hier op aarde eene groote rol
Zij was de nicht van do Monbel, minis
ter onder Karei X en intrigeerde met
hem voor de repnbliek.
Zij liet zich door hem uithuwen, doch
pleegde spoedig daarop echtscheiding.
Zij deed sterk aan de politiek boeide
en misleidde ervelen door hare schoonheid;
deed aan letterkunde met hare vriendin,
Amantine Dudevant, een eveneens van haar
man gescheidene, die onder den pseudoniem
George Sand, meer nog als „vriendin" van
Alfred de Musset naam maakte; en
was de vriendin van Dumas.
In 1870 aan een table d'höte te Wies-
baden, gaf zij een Dnitschen officier, die
een toast hield op de capitulatie van Metz,
een slag in het gezicht.
Om haar hardheid en hebzucht haatten
haar wie haar kenden.
Met haar daalt een dier weinig interes
sante figuren uit de Renaissance ten grave,
wier leven de stof leverde voor menigen
roman eu op wie, met eenige wijziging,
de uitspraak van Solon mag toegepast
dat niemand gelukkig maakt voor zijn dood.
Li Hoeng Tsjang China's grootste
veldheer is thans de gast van den Duit-
schen Keizer. Als een schaduw volgt hem
zijn tegenstander Jamagata Japans
grootste legeraanvoerder.
Li valt echter het best in den smaak.
Hij ontving reeds, bij een bezoek in
Löwe's groote wapenfabriek een fraai
revolver-karabijn van de nieuwste
vinding ten geschenke.
De Duitschers zijn inderdaad practisch.
Van de Japanners hebben zij toch niets
meer te verwachten die hebben reeds lang
volleerd hunne scholen verlaten. De Cbi-
neezen daarentegen moeten nog komen
school liggen.
En daarom moet Li ingepakt worden.
ft
Het juiste gebruik.
Zooals ook in ons blad werd medegedeeld
ontving Paul Krüger jl. Zaterdag een mon
sterdeputatie ven de burgemeesters der ste
den, uit alle deelen van Zuid-Afrika, om
hem te danken voor zijn bewezen goeder
tierenheid tegenover de leiders der Johan-
nesburger beweging.
Krüger antwoordde, terwijl hij op een
grooten Bijbel wees
„Mijn eenige autoriteit en gids is de Bijbel
geweest; dat boek heelt mjj den weg ge
wezen dien ik had te volgen. Men moet
niet vei'geten dat de burgers al de lasten
van den inval hebben moeten dragen, maar
de Atrikaanders weten te vergeven in de ure
der overwinning."
Deze eenvoudige Christen-Staatsman be
schaamt vele geleerden en verstandigen.
Staatsrechtelijke theorieën leidt hij niet
af uit de H. Schriftde staatsregeling,
waarin zijn land als j't ware gegroeid is,
aanvaardt hij, en ontwikkelt hij naar ge
lang de omstandigheden en een voorzichtig
vooruitstrevend beleid dit gedoogen.
Maar elk zijner handelingenonverschillig
of zij het openbare dan wel het bijzondere
leven raken, wordt beheerscht door de voor
schriften des Evangelies. Voorzichtig en
omzichtig, als geen staatsman het hem zon
kunnen verbeteren; en niettemin eerlijken
waarheidlievend. Eerzuchtig, waar het de
eer zijns lands betreft, maar voor zich zeiven
wars van ijdele praal en vertoon. Streng
en stoutmoedig, zoolang het recht wordt
geschonden, maar zachtmoedig en verge
vensgezind, zoodra het recht is erkend ,en
hersteld.
Niet, aan zijn theorieën, maar aan zijn
handelingen, aan den man zeiven, bespeuren
wij, dat deze president is niet slechts een
Staatsman, maar een Staatsman-evangelie-
belijder. Ned.
ft
ff
Dronkaards in een kooi.
In de zestiende eeuw bestond er in de
stad Gent in België een zeer eigenaardige
straf op de dronkenschap. In 1578 liet de
stedelijke regeering vóór het stadhuis een
groote houten kooi oprichten, waarin men
dronken lieden een tijd lang opsloot, en ze
zoo openbaar aan de verachting prijs gaf.
Hoeveel zulke kooien zouden er in onze
dagen te Gent en elders wel niet moeten
opgericht worden, en welk gevogelte zou
er zoo al niet in de kooien plaats krijgen
Maar onze negentiende eeuw is ook zoo
geweldig beschaafd
19 Juni '96i
Na de ontbinding der club van de
vooruitstrevende liberale Kamerleden is
een nieuwe groep-Borgesius tot stand geko
men, bestaande uit de heeren Goeman-Bor-
gesins, Kerdijk, Veegens, Hartogh, Drucker,
De Kanter, Lely, Cremer, Rink, Heldt, E.
Smidt, Arie Smit, Lieftinck, Éarncombe
Sanders, Pynaeker Hordijk, Smeenge en
Sehaafsma.
In de St. Ct. zijn opgenomen de kon.
goedgekeurde statuten van de naamlooze
vennootschapconcert- en gehoorzaal, te
Middelburg.
De vennootschap heeft ten doel het in
eigendom verkrijgen, doen bon wen en ex-
ploiteeren van de noodige looaliteiten ten
dienste van vocale en instrumentale muziek,
letterkundige voordrachten en dergelijke,
hetzij van bijzondere personen, hetzij van
vereenigingen en is aar.gegaan voor den tijd
van vijftig jaren.
Het kapitaal bedraagt f 32500, verdeeld
in 130 aandeelen van f250.
Gisteren ontving het Hbl. volgend te
legram uit Batavia
Onze troepen zijn te Kota Radja terug
gekeerd.
De kampongs in de XXVI Moekims,
welke onze troepen doortrokken, zijn ver
brand.
Gewond zijn de luitenant Van der Molen
en 6 minderen.
Gesneuveld 2 mindereD.
De weesinrichting te Neerbosch
vierde Dinsdag haar jaarfeest. Aan giften,
en bijdragen door verschillende besturen
alsmede nit de opbrengst van verkochte
granen, koeien, enz. van de boerderij, van
meubelstukken en wat op den timmer-
winkel is vervaardigd, is in het afge-
loopen jaar ingekomen f 101.934. De
zuivere winst van de drukkerij was f 13.841,
zoodat in 't geheel voor het onderhoud
en de verzorging der weezen een kapitaal
van f 115.775 is beschikbaar geweest.
De kapitalen, aan de Weesinrichting
vermaakt en met vruchtgebruik belast,
blijven voor de toekomst bewaard.
De gezondheidstoestand was goed. Slechts
13 kinderen zijn overleden. Hieronder
was nog een weesjongen, die reeds de in-