NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1896. Ho. 54»
Dinsdag 4 #o6mart.
üewfe laargatig.
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
IJK..
feuilleton!-
DE KOEKOEK.
GEMENGDE BERICHTEN.
UITGAVE VAN
klien MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
en
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
Enkele nummers
0,02'.
meer 10 cent.
WielttSLm* Alle betalingen dit
blad betreffende gelieve
men te doenvoor Walcheren uitge
zonderd Vlissingen bij dhr. F. P.
D'HUIJ te Middelburg, alles buiten
Walcheren bij dhr. C.ORA.NJE Lz.
te Goes.
DE ADMINISTRATIE.
Middelburg, ook voor St. Laurens
4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14,18, 19, 20, 21,
25, 26, 27 en 28 Februari, 3, 4, 5, 6,10,
11,12 en 13 Maart.
Oost-enWest-Souburg, ook voor
Ritthem, 16 Maart.
Vlissingen, 17, 18, 19, 20, 21, 23,
24, 25, 26, 27 en 28 Maart.
„Landsbelang gaat boven Partijbelang."
Wie het hiermede eens is stemt zeker
in met de verdediging der Kieswet Van
Houten, gelijk deze ondernomen is in De
Avondpost door het radicale- of Takkiaansch
liberale kamerlid voor Schotsrland den
heer H. Pyttersen.
Mr. Treub had den raad gegeven aan
de Takkianen zich onverzoenlijk tegenover
het stelsel-Van Houten te plaatsen en het
aanhanerig kiesrecht-ontwerp liever, zelfs
op gevaar af een politiek verwarden toe
stand tegemoet te gaan, te verwerpen, dan
het, door te transigeeren, in gewijzigden
vorm tot wet te helpen maken. Met de
zen raad is het Kamerlid de heer Pytter
sen het volstrekt niet eens.
Hulde brengend aan Treubs critiek op
Pierson's inkomsten-belasting en Sprenger
van Eyk's herziening van het Personeel,
vraagt de heer Pyttersen wat
ware er tot stand gekomen, indien de Ka
mer naar zijn advies hadde geluisterd?
In de eerste plaats zal het moeiljjk val
len om de grens te bepalen, waarop het
verschil tusschen het stelsel van minister
Tak en dat van mr. Van Houten zijne
practische bsteekenis verliest wegens de
laagte der positieve kenteekenen.
l)oor de schryfproef zon het aantal kiezers
in het stelsel Tak niet zoo groot geweest
zya als velen aannemen. Zoo het 600.000
man zou hebben bedragen, dan is er kans, dat
de heer Van Houten dit record zal slaan; in
bet personeel zijn aangeslagen 561.499;
neemt men aan, dat de ruim 55.000 aan-
geslageuen in de vermogens- en de ruim
200.000 aangeslagenen in de bedrijfsbelas
ting daaronder zijn begrepen, en dat van
de 408.000 aangeslagenen in de grondbe
lasting, tot een bedrag van minstens f 1,
drie-vierde mede personeele belasting be
taalt, dan zal het aantal belasting-kiezers
toch nog ruim 660.000 bedragen.
Voor de verhooging van leeftijd en de
non-valeurs 60.000 stellend, blgven er dan
Dezer dagen hield dr. R. Bos te Amster
dam een voordracht over dezen vogel. De
JS ieum Rott. Crt. had er het onderstaande
verslag van.
De koekoek ontleent zijn naam, zoomen
Ze' geluid dat hij te hooren
geeft. En toch brengt het dier evenmin
als eenige andere vogel medeklinkers voort.
Hoogstens kan men zeggen, dat de koekoek
„oe-oe" zegt.
De koekoek is de lentebode bij uitnemend
heid in Westfalen werd oudtijds de dag
gevierd waarop de koekoek voor het eerst
in het land verscheen.
Het dier heeft iets geheimzinnigs. Men
hoort het veel, maar ziet het weinig. En
door jong en oud is het sinds lang als een
orakel beschouwd:
„Koekoek, koekoek in het woud,
„Zeg mij, of ik raak getrouwd."
nog 600.000 over. Wellicht is dit cij er
nog te hoog, doch in ieder geval blijkt
uit het bovenstaande voldoende, dat, ook
ongerekend de kenteekenen van woning-
huur en minimum inkomen, eene niet on
aanzienlijke uitbreiding is te verwachten.
Het niet onwaarschijnlijk achtende, dat
de heer Van Houten tot een tegemoetko
mende houding bereid zal zijn, en rnee-
nende daarvan zelfs sporen in het ontwerp
aan te treffen, acht de schr. de houding
der linkerzjjde aldus aangegeven:
Dewijl geen amendement de gebreken
van oen ook in zijn oog, vicieus stelsel
kan wegneme», moet zij zich onthouden
van het voorstellen van wijzigingen, strij
dig met het stelsel dor wet, maar binnen
de grenzen daarvan zoover gaan als het
algemeen belang en het overleg met den
minister gedoogen.
Dat men ingeval de minister zich verzet
tegen het lager stellen der grens, liet ont
werp moet verwerpen om binnen niet
te lang tijdsverloop een betere regeling te
verkrijgen, is esns meening van den heer
Treub die de heer Pyttersen volstrekt
niet deelt. Zullen, vraagt hij, dezelfde kie
zers, die in 1894 uitspraak hebben gedaan
tegen het kiesrechtTak, in 1897 bekeerd
zijn van hunnen conservatieven weg?
Wie, die dit als zeker durft stellen En
finaal Zonder Grondwetsherziening
is geen finale kiesrecht-uitbreiding moge-
ljjken wil men daarop wachten dan
loopt men groote kans, dat de thans nog
jongste Nederlander dan de oudste zal
zijn geworden.
Waar de heer Treub zelf erkent, dat wij,
door verwerping van het kiesrechtontwerp
Van Houten, een tijdperk van hopelooze
verwarring tegemoet gaan, daar moet
zegt de heer Pyttersen de overtuiging
der noodzakelijkheid van die verwerping
op grond van principieele bezwaren wel
zeer vast staan, om de groote verantwoor
delijkheid die daaruit voortvloeit te kun-
■en dragen.
De vooruitstrevenden kunnen besluit
de schr. het tegenwoordig ministerie
met een gerust geweten steunen, want het
is een gewild uitvloeisel van de uitspraak
der kiezers van 1894. Zoolang de regeering
niet handelt in strijd met lands belang,
is men daarom z. i. verplicht haar te steu
nen, ook al mocht zoodoende de eigen
party niet werden versterkt. „Het belang
des lands gaat boven partybelang 1"
Het radicale blad De Volksstem neemt
de leus van dhr. Pyttersen over en zegt:
„Ook wg zeggen met den heer Pyttersen
„het belang des lands gaat boven het par
tijbelang". En nu kan het kisswetontwerp
door de conservatieven dermate bedorven
en door den Minister zoo weinig verbeterd
worden dat het voor de democraten onaan-
nemelyk blijkt, doch zg zullen zieh wel
tweemaal bedenken voor zij een door con
servatieven hun aangeboden kiesrechtuit-
Een koekoeksveer of koekoeksei, op het
lijf gedragen, geldt hier en daar bij jonge
ling en maagd als talisman.
Toch wekt het eentonig geroep ook spot
en ergeraisspot, omdat hg het nooit
verder heeft gebracht dan het uitspreken
van zgn eigen naam, en ergernis, omdat
men dat als iets egoïstisch beschouwt.
Yoorts is de koekoek ter kwader naam
bekend, wgl hg zgn eieren in een ander
mans nest legtmen weet welke toespe
lingen daarop in het dagelgksch leven wor
den gemaakt.
De jonge koekoek is vraatzuchtig; de
oude niet minder. Hg wordt gewoonlgk
de dominee van het woud genoemdde
hop met zgn hooge kuif is dan des domi-
nee's koster.
De ouden schreven den koekoek een
wonderdadige macht toehet is hem als
vele andere heidensche goden gegaanhij
is verlaagd tot den rang van kwaden geest
en duivel. „Loop naar den koekoek" is
eene verwensching, die gee* twgfel meer
omtrent haar bedoeling laat. Als de koe-
breiding van de hand wijzen, die verdubbe
ling van het aantal kiezers geeft. Dit zon
hoe hoog of hoe laag p olitiek ook, een
voudig roekeloos zijn."
Even na het afdrukken van ons vorig
ho., ontvingen wg van den heer A. de
Vlieger een tweede scbrgven, ditmaal ge
dateerd uit Napels. Wij laten het hier
onder volgen.
Napels, Italië 28 Ja*. '96.
WelEd. Heer Redacteur
Gisteren te 10 ure in den morgen, ging
ik te Napels aan land, en daar de boot
hier tot van middag te twee ure en mis
schien nog langer blijft liggen, maakte ik
van de gelegenheid gebruik om iets van
Napels en omgeving te zien. De stad ligt
van uit zee gezien zeer schilderachtig in
een gordel van hooge bergen, waarvan som
mige met sneeuw zijn gekroond. De Ve
suvius rookt maar werpt geen vuur uit.
In den morgen bezocht ik het museum,
waar een afdeeling voor Holiandsche e*
Vlaamsche schildergen zeer de aandacht
trekt. Ik had maar een paar uren den
tgd om alles te zien, maar men zou er wel
een week in willen blgven. Ook de buis-
houd elgke voorwerpen en gouden siera-
diën, die men te Pompeji heeft van onder
de lava en den grond te voorschgn ge
bracht, zgn zeer bezienswaard. In den na
middag begaf ik mg per trein naar Pom
peji, een stad die bgna dertigduizend in
woners had, toen zg onder de asch van den
Vesuvius werd bedolven, den 23 Augus
tus 79. n. C., en waarvan op 'toogenblik
de meeste huizen, muren, poorten, pilaren,
monumenten, fonteinen, tempels en thoa-
ters nog overeind staan. De lgken van
menschen en beesten, die niet tijdig kon
den vluchten toen de uitbarsting begon,
zgn gevonden. Wie het schoone werk van
Bulwer, „de laatste dagen van Pompeji"
las, heeft zich een gedachte gevermd van
de vreeselgke ramp, die de bewoners dier
stad trof.
In 1748, nadat boeien bg het ploegen
eenige voorwerpen van waarde hadden ge
vonden, herinnerde men zich wat de ge-
schiedschry vers omtrent het lot van Pom
peji vertellen en begon men opgravingen
ter plastse te doen. De stad is nu bgna
geheel blootgelegd, maar men zal wellicht
Dog kleinere plaatsen in haar omtrek vin
den. Een onbesohry fly k gevoel maakte zich
van mg meester, toen ik door een antieke
poort de oude stad binnenkwam.
De straten zgn nauw, maar recht en zeer
lang. De trottoirs zijn zeer hoog, zoodat
men in de regendagen geen natte voeten
kreeg. Hier en daar ligt midden in de
straat een lange hooge steen, waarover
men van het eene trotteir naar het andere
droogvoets kon oversteken, met een kleine
tusschenruimte aan weerszijden voor de
paarden en de wielen der rytuigen. De
«■e———a—s—a——
koek gesproken heeft spuwt hg oj» den
boom om andere dieren af te schrikken.
Dit koekoekspee'tsel is gasachtig en wordt
opgezocht door een insect, het „koekoeks
beestje."
Spr. toont zg* hoorders een opgezetten
koekoek, met zgn korte pooten, lange stuur-
en slagpennen en wit met bruin gestreepte
borst. De familie variëert nog al in kleur
en wordt wel eens met den sperwer ver
ward. Dit geschiedde reeds ten tgde van
Aristoteles. Er is overeenkomst in de
wgze van vliegen en in de kleuren van
den buik.
De koekoek bewoont sen groot deel der
oude wereld, zoowel Azië als Europa en
tot in Algerië, Palestina, Perzië en Thibet.
Uit Siberië trekt hg 's winters naar Ceylon
of naar de Soenda-eilandenuit Europa
naar Algerië. In Perzië schijnt hg het
gansche jaar te verblyven. Ook in kale
streken komt hg voor, zoo bij voorbeeld op
onze NooTdzee-eilanden.
Op Ameland komen al de daar verblij
vende koekoeks tegen het vallen van den
huizen zgn goed bewaard gebleven, som
mige er van doen denken aan woningen
die een beleg doorgestaan hebben, bereofd
als zg natuurlgk zgn van venstevs, deu
ren, houtwerk en sommige zelfs van dak.
De kamers zgn klein, de bedden van steen,
de muren voorzien van fraaie, zeer goed
geconserveerde wandbeschilderingen. De
vloeren zgn met veelkleurige moraieken
ingelegd. Er moet te Pompeji groote weel
de hebben geheerscht. Ik trad binnen in
verscheidene schoone tempels, waarin de
gids mg de noodige ophelderingen gaf
omtrent allerlei bijzonderheden. Daarna
bezocht ik de openbare badinrichting met
hare marmeren beïkens, en vele particu
liere woonhuizen. In een molen staan
nog vier paar groote molensteenen van lava.
Doch ik kan niet alles volledig voorstel
len. De gids bracht mg buiten Pompeji
op een heuvel van waar men de stad in
vogelvlucht ziet liggen met den rookenden
Vesuvius aan de rechter-en Castellamare
aan den voet der bergen aan de linker
hand. Waarschynly k varen wg heden af
naar Genua.
Groetend,
t. t.
A. DE VLIEGER.
3 Feb. '96,
Eigen Haard bevat een portret van Jhr.
Mr. G. J. Th. Beelaerts van Blokland,
met een artikel van den heer Charles
Boissevain.
„Een enkelen blik op zjn afstamming
en zijn optreden in ons vaderla*d (zeo
schrytt de heer Boissevain) en men weet
waarom de heer Beelaerts van Blokland
de aangewezen loods (van Transvaal) in
de wateren van Europa was.
„Zgn grootvader is na den vrede van
Amiens in 1802 naar Zuid-Afrika gegaan,
heeft daar als „Attorney General" tot 1810
gewoond en land en volk lief gekregen,
en maakte zijn woning toen hij in Neder
land was teruggekeerd, tot een waar te
huis voor alle „Afrikaanders", die hij met
raad en daad kon bijstaan.
De liefde voor het Holiandsche ras in
Afrika, welke de heer Beelaerts het voor
recht heeft in daden te mogen toonen,
ontvangt haar wijding deor een lichtend
voorbeeld in eigen geslacht. Die gehecht
heid aan Zuid-Afrika ging over op al de
kinderen van zgn grootvader, van welke
velen in de Kaap-kolonie geboren zgn en er
hun jeugd doorbrachten. En reeds vroeg
ontving de tegenwoordige gezant der
Republiek dus een hoog besef van wat het
Holiandsche ras in Alrika vermocht en
zich tot taak moest stellen."
De nieuwbenoemde gouverneur van
Snriname, de heer Tonckens, heeft reeds
meermalen tydelijk het bestuur over de
kolonie gevoerd. Voor 1886 was hg advo
caat te Assen. Gedurende zgn verloftijd
in Nederland was hij werkzaam aan het
avond bg de eendenkooi samen om daar
te overnachten.
Hg eet hoofdzakelijk rupsen, maar ook
wel kevertjes, vliegen en dergelgke.
Een voorwaarde voor zgn verblgf is de
aanwezigheid vau vele kleine vogels in
welker nest hg zgne eieren kan leggen.
De koekoek keert telken jare naar de
zelfde woonplaats terug: men weet van een
koekoek die 32 jaren lang op dezelfde
plaats zijn stem, die zich van anderen on
derscheidde, deed vernemen.
Als de eieren gelegd zgn, verliest de
moeder het ei niet uit het oog, evenmin
de jongen, al laat zg het uitbroeden en
de verzorging aa* pleegouders over. Als
de pleegouders hun nest verlaten hebben
dan gaat de koekoek vaak de conditie van
het pleeg-ei verbeteren, door andere eieren
uit het nest te werpen.
Het uitverkoren voedsel is de sterk be
haarde proeessierups, en de nonnen, met
welker verdelging de koekeek zich zeer
verdienstelijk maakt, vooral daar deze rup
sen niet door andere vogels worden ge-
Dspartement van Koloniën, afd. West-In
dische zaken.
Prov. blad. no. 12 bevat de nu de-
deeling door den Commissaris der Konin
gin aan de Burgemeesters in onze provincie
van onderstaand door den Minister
van oorlog aan hem gericht schryven:
Het komt somwglen voor, dat door
militairen, die zich met verlof of permissie
bevinden, in plaatsen waar geen garnizoen
ligt, misbruik van hunne wapenen wordt
gemaakt.
Ik zou er prys op stellen, dat in zoo
danige gevallen door de betrokken burge
meesters, rechtstreeks aan het Departement
van Oorlog werd kennis gegev ;n van zulke
misbruiken, met vermelding van den naam
en van het korps van den betrokken mi
litair en, zoomogelijk, onder mededeeling,
of deze aanleiding beeft gegeven tot het
misbruiken van zijn wapen, dan wel of hg
tot dat feit is geprovoceerd. i
Ik veroorloof mij de welwillende me-l
dewerking van UHoogedelgestrenge in tel
roepen, opdat aan myn verzoek zooveel'
mogelgk moge worden voldaan.
Het Rgks telegraaf kantoor te Goes
verzond gedurende de maand Januari
1896, 729 telegrammen, ontving 638, over
genomen en verder geseind werden 479,
totaal 1846 telegrammen.
Ont- Ver-
Kantoren. vungen. zonden. Totaal
Baarland9 3 12
Borsele24 13 37
Driewegen 17 26 43
Ellewoutsdgk 15 22 37
's Gravenpolder 41 29 70
's Heer Arendskcrke 31 34 65
's Heerenhoek 27 42 69
Heinkenszand 18 13 31
Hoedekenskerke 42 28 70
Kloetinge14 18 32
Nieuwdorp 25 29 54
Nisse19 15 34
Ovezand19 22 41
Wolfertsdyk 39 29 68
Brulnisse, Door het Rijkstelegraaf
kantoor werden in de maand Januari
ontvangen 310, verzonden 200, opgenomen
en verder geseind 82, totaal verhandeld
592 telegrammen.
Het telefoonkantoor teOosterland ontving
18 verzond 24 totaal 42 verhandelde be
richten.
Dat te Sirjansland verhandelde 43 be-,
richten waarvan het ontving 22 en ver
zond 21.
Krabbendijke. In de afgeloopett maand
Januari werden op het telegraafkantoor
behandeld 216 telegrammen, zijnde verzon
den 63 en ontvangen 153.
St. Maartensdijk. Zaterdagmorgen
j.l. werd door den landbouwer A. ELen-
nuttigd. In do maag van één koekoek
werden eenH 97 proces-ie-rupsen gevonden
De koekosk wordt geboren ten koste van
het leven van het gansche legsel der pl eg-
ouders; immers van de eigen eieren dei-
pleegouders komt niets terecht, doordien
deze geen warmte genoeg ontvangen of
door den jongen koekoek, die het eerst
uit het ei tevoorschijn komt, uit het nest
worden geworpen.
Er zgn intussehen andere vogels en ver
scheidene insecten die in dit opzicht een
koekoeksleven leiden. Zoo bij voorbeeld de
byenluis, een larve, die zich eerst tot een
of andere bloem ophgscht, dan zich vast
klemt aan de haren van de bg, die de bloem
bezoekt, zich mede laat dragen naar het
byennest en daar een der cellen opzoekt
om eerst de zich daarin bevindende bijen
larve op te eten, en zich daarop op haar
gemak te laten voeden als een kind des
huizes.
De koekoek legt haar ei in minstens 100
versohillende vogelnesten. Men treft koe
koekseieren aan, toevertrouwd aan vogels
