NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Dtnsifflij M Decm6ec.
ftptufe faargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lo. 87. 1898
RECHTSZAKEN.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Zij die zich met 1 Janu
ari op ons blad wenschen
te abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nommers
GRATIS.
KERSTZANG.
Tweede Kamer.
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wegens het Kerstfeest ver
schijnt Woensdag geen no.
van ons blad.
Want een Kind is ons geboren
een Zoon is ons gegeven.
Jes. IX5.
Wat heerlijkheid straalde over Bethlehems
(velden
Wat hemelache tonen doorgolven den
(trans
In de eenzame nachtwaak der kudden
(ontstelden
De herders, omschenen van Godlijken
(glans 1
De boodschap des heila wordt aan armen
(gezonden,
Die waken bij 't sluim'ren der darte
lende aard
En juublende heiren van Seraphs verkonden
De Godspraak der eeuwen: de Maagd
(heeft gebaard!
Maar niemand vernam het, in Israels
(Grootjn,
Geen Wijze vermoedt het, volleerd in
(de Wet,
Wat wonderbedeeliag zich hier heeft ont
bloten,
Wat wondergeboorte hier Englen ontzet
Alleen in de verte der Oosterluchtkimmen,
Zien Wijzen van vreemden, van on-
(joodschen stam,
De sterre des Konings nit Jacob ont-
(glimmen
Ja! de eeuwlang Gewenschte der Hei
denen kwam!
De Zoon werd gegeven, het Kind werd
(geboren,
En de Opgang van Boven sproot uit, en
(verscheen
En herders 1 o gij, tot Zijn schapen ver
boren,
Wat hoordet, wat zaagt ge, waar spoeddet
(ge heen?
Naar Bethlehem Efratha, de eriiij ke woning
Van Beöz, en Jesse, en Davids geslacht
Aldaar is geboren de Herder, de Koning,
Te Bethlem, in Juda de minste goasht!
Daar zaagt gij het Kindeke, in doeken
(gewonden,
Een kribbe, Zijn leger, Zjjn woning,
(een schuur!
(Daar was op heel de aarde geen andere
(gevonden
Voor de Moeder haars Heilands in 't
(barensnoodsuur!)
Maar daarom vernamen U w vreedzame velden
Dia hemelsche stemmen, bij d' afloop
(der nacht,
Die Isrel de komst des Gezegenden meldden,
En 't heil, door God zeiven op aarde
(gebracht!
Zij loven den Heiland, den Christus, den
(Heere,
Den Zoon zonder aanvang, den Hemel-
(scben Spruit!
Zij brengen den Vader aanbidding en eere
Zy roepen den raad van Zjjn Vreêver-
(bond uit:
Genade voor zondaars, in afval verloren,
Behagen in het schepsel, dat weerkeert
(tot stof
Het Woord openbaart zich, het Kind is
(geboren
Het Zaad is voldragen, voorzegd in den
(hof
Gaat uit dan, o gij, de allereerste getuigen
Der zaligheid Gods, die in 't vleesch
(is gezien,
Die 't eerst voor dat Kindeke uw knieën
(mocht buigen,
Die 't eerst dien Emmanuel hulie mocht
(biên
Gij allen, tot trouw - en genadebetooning
Van God, tot den heildag verwachtend
(bewaard
Verkondigt aan Sionuw God is uw
(Koning
Uw glorie, o Isreluw heillicht, o Aard 1
Getuigt het, gij volkenvan het uiterst
(der aarde,
En brengt dien Verwinnaar uw schatten
(ten buit
Gij, Wijzen van 'tOosten, wien 't God
(openbaarde
Zijn sterre geleidt u, spoedt henen, trekt
(uit!
Belijdt hem to Salem, in spijt der Heroden
Aanbidt hem te Bethlem, met wierook
(en goud
Aanbidt den geborenen KoniBg der Joden,
Die de einden des Heidendoms roept
(tot behoud
En gij, kleine lamm'ren ten bloeddoop
(verkoren,
Waar Rachels gebeente zoo klaaglijk om
(treurt
In plaats van dat kind u ten Losser ge
boren.
Aan't moederlijk harte ter slachting ont-
(scheurd
Getuige ook dat bloed, door den Vreem-
(dling vergoten,
Dat de Overste Leidsman uit Vorstlijken
(stam,
De Herder der schapen uit David gesproten,
Naar 't woord der Propheten uit Bethle-
(hem kwam.
Hij komt, om Zijn Isrel voor eeuwig te
(troosten
Springt op, o gij volkenmet Jacob
(te zaam
Gij Noorden en Zuiden, gij Westen en
(Oosten,
Roept uit dien Ontzag-, dien Genavollen
(Naam
Een Kind, ons geboreneen Zoon ons
(gegeven
God zelve ons verschenen in 't zichtbare
(stof I
Verheerlijkt dien Heildag, zoo schoon, zoo
(verheven,
Met immer vernieuwde verrukking van
(lof!
Met duizend gemengelde klanken en galmen
Van symbel en orgel, en trommel en
(fluit
VanSions zich telkens vervullende psalmen,
Ter eere van Bethlems gezegende Spruit
En gij, o gij zoetste, gij schoonste der
(nachten,
Veel schooner dan de ochtenstond zelve
(der aard
O Kerstnacht! verwachting der vroegste
(geslachten,
Bij 'trijpen der eeuwen in vreugde ge
baard
Bij 't smeltende licht van uw sterrenge-
(wemel
Ontwake de Kerkbruid met Hallelujah
En zegge Hosanna zij Gode in den hemel
En vrede over de aardedoor vrije
(Gena.
Da Costa.
23 Dec. 1895.
Sommige lezers te Goes hebben bij ons
herhaaldelijk gereclameerd dat de Goesche
raadsverslagen in ons blad nooit zoo vol
ledig zijn als in de Goesche bladen. Wij
hebben getracht, met inachtneming der be
schikbare ruimte, aan die bezwaren tege
moet te komen. Het jongste raadsverslag
was, wij durven zeggen, tamelijk volledig.
Wel staat er in het verslag van de Goe
sche Crt. vrij wat meer. Doch in de eerste
plaats rekene men er mee dat onze cou
rant geen plaatselijk maar een provinciaal
blaadje is en in de tweede plaats dat er
in het verslag van de Goesche Crt. enkele
zaken staan die niet in de openbare ver
gadering genoemd zijn. De verslaggever
heeft blijkbaar zijne inlichtingen van de
Secretarie.
Evenwel ook onze verslaggever zal zijn
best doen, en zooveel mogelijk naar juist
heid en volledigheid streven, ook al is
dit niet altijd gemakkelijk. Niet alle spre
kers in den raad toch hebben een zoo
helder orgaan als bijv. de heeren Ochtman
en De Jonge, en daarbij komt dat de ver
slaggevers door een hek van de raadsleden
gescheiden zijn; waardoor nog al eens wat
van het gesprokene verloren gaat.
Bij kon. besluit is bij de [rustende
schutterij in Zeeland op hun verzoek eer
vol ontslag verleend bij het 2e bataljon
aan J. C. v. d. Have als 2e luit.by het
le bat. aan G. den Hartogh als idemen
zijn benoemd bij het 4e bat. tot kapitein
mr. B. H. Carp, thans le luit.tot le
luit. M. H. de Smidt thans 2e luit. tot
2e luit. I. Erasmus thans sergeant majoor,
J. C. H. Snouck Hurgronje thans sergeant,
en L. Breesnee, thans schutter.
By Prov. bl. no. 129 maken Gede
puteerde Staten van Zeeland bekend, ter
voldoening aan art. 2 van het algemeen
reglement voor de polders of waterschap
pen, dat een afschrift van hnn verslag
omtrent de aanvraag om vergunning tot
bedijking van schorren in de gemeenten
Rilland-Bath, gedurende veertien dagen
in het gemeentehuis van Rilland-Bath] is
nedergelegd ter inzage van belanghebbende
besturen en personen.
Verplaatst by den post-en telegraaf
dienst met 16 Dec. de klerk der telegrafie
2e kl. S. M. van Hogerzeil van Rotterdam
naar Terneuzen. Benoemd tot oommies der
posterijen 2e kl. de commies 3e kl. W.C.
Callenfels te Harlingen.
MARINESLUIS EN HAVEN TE
VLISSINGEN.
De Commissie uit de Tweede Kamer,
belast geweest met het onderzoek der Re-
ge eringsinlichtingen op de adressen van
den gemeenteraad van Vlissingen en van
de Kamer van koophandel en fabrieken
aldaar, houdende verzoek dat de Marine-
sluis en haven te Vlissingen in bruikbaren
staat worden gebracht en voor het scheep
vaartverkeer opengesteld;h»eft daaromtrent
rapport uitgebracht.
Ter juiste beoordeeling van deze niet
alleen voor Vlissingen, maar ook voor ons
land belangrgke zaak gaat de commissie
in de eerste plaats na wat tot het verzoek
aanleiding heeft gegeven.
In de jaren 1876 tot 1880 is de voor
malige Marinehaven te Vlissingen verbreed
en veriegi en de bestaande Marineslnis
door den bouw van een tweede sluishoofd
tot schutsluis ingericht.
Niet het scheepvaartverkeer, dat toen,
evenals nu, niet groot was, maakte de re-
servesluis noodig, maar wel de scheepvaart-
belangen te Vlissingen, voor het geval te
eeniger tijd een defect mocht ontstaan aan
de groote sluis.
Na 1882 werden de toen nog niet ga-
heel voltooide werken waaraan niet
minder dan f 1,319,092 43l/2 werd besteed
niet verder voortgezet, omdat die werken
onbruikbaar waren gebleken niettegetstaan-
de daaraan zooveel was ten koste gelegd.
De huitensluisdeuren werden vastgezet, de
voorhaven werd niet meer op diepte ge
houden en de aanslibbing vóór de sluis
nam ook zoo toe, dat die buitendeuren
niet meer geopend konden worden.
Een en ander gaf aanleiding, dat gedu
rende de jaren 1888 tot 1893 eene uit
voerige correspondentie tusschen de ge
meente en den betrokken minister werd
gevoerd, ten doel hebbende eene minne-
lyke regeling van deze voor de gemeenten
zoo belangrgke zaak te verkrggen.
Die onderhandelingen leidden voor de
gemeente tot geene resultaten.
Toen eindelijk in November 1893 de
aanbesteding plaats had van het leggen
van een dam voor de buitensluisdeuren
der Marinesluis, bleek het aan het ge
meentebestuur voldoende, dat het rij k niet
meer van plan was haven en sluis voor
het scheepvaartverKeer bruikbaar te maken.
Vandaar het exploot van 15 December
1893, waarbg de gemeente Vlissingen den
Staat der Nederlanden sommeerde haven
en sluis volgens de contracten van 1857 en
1885 binnen een jaar te herstellen en
brnikbaar te maken.
Dit exploot diende alleen voor het be
houd barer rechten, maar daarmede had
de gemeente niet de bedoeling tegen den
Staat in rechten op te treden al zou men
dit daaruit kunnen afleiden.
En wat nu betreft de contracten van
1857 en 1885 waarop de gemeente zich
beroept, hieruit big kt, dat de gemeente
hare eigedomsrechten op de Marinehaven
afstond, onder voorwaarde dat die haven
voor de scheepvaart toegankelyk zou zgn
en dat aan de gemeente gewaarborgd
werd het recht om in die haven de beer
door kokers in vaartuigen te voeren.
En wat is nn gebeurd
Door het niet voltooien van de Marine
haven en de sluis, en het laten aanslibben
van die haven, kunnen deze in stryd met
de contracten niet alleen niet meer gebruikt
worden voor de scheepvaart, maar zelfs de
haven niet meer voor de kleine vaartui
gen, bestemd tot het inladen van de b er
onder de kokers, omdat de vaartuigen in
plaats van heneden, nu boven de kokers
komen te liggen, zelfs bg laagwater.
De gemeente is er eigenlijk nu nog
sleohter aan toe dan toen men in 1876
de Marinehaven van bestemming ging ver
anderen. Toen konden de schepen nog
van de haven en sluis gebruik maken,
maar nu is dit alles onmogelyk geworden.
Daargelaten de vraag of het Ryk in
rechten op eene of andere wgze verplicht
zou kunnen worden om aan de vordering
der gemeente te voldoen, in elk geval legt
de billy kheid in hooge mate volgens de
bestaande contraeten aan het Rgk de ver
plichting op om aan het verzoek der ge
meente te voldoen.
Maar ook het belang der scheepvaart op
het kanaal door Walcheren vordert eene
behoorlgke reservesluis, en om die reden
mogen de kosten, deswege gevorderd, de
regeering daarvan niets doen afhouden.
In den toestand zooals die nn is, behoort
voorzien te worden. Als toch de groote
sluis te Vlissingen defect mocht raken, dan
zal er geene gelegenheid zgn voor groote
zeeschepen om uit het kanaal door Wal
cheren te geraken of daar in te komen.
Voor Vlissingen met hare belangrijke
scheepswerf en petroleumhandel en voor
Middelburg met haar droogdok en andere
scheepvaaribelangen zon dit nadeelige ge
volgen kunnen hebben.
Dat de groote zeeschepen toch nog altyd
door de haven en sluizen te Veere kunnen
varen, is eene bewering, die nog te bewy-
zen is.
Werd daarentegen de Marinesluis in
bruikbaren toestand gebracht, dan moge zij
tengevolge van hare breedte, lengte en
diepte wel geen doorgang kunnen verschaf
fen voor de grootste zeeschepen, in elk ge
val zullen toch zeeschepen van aanzienlijke
afmetingen er gebruik vnn kunnen maken.
Naar aanleiding van het bovenstaande
meent de Commissie het als resultaat van
haar onderzoek te moeten uitspreken, dat
zy voor zich den loop dien deze zaak ge
nomen heeft, vooral met het oog op de
daaraan bestede kosten, ten zeerste betreurt
en aan de Kamer eenparig de navolgende
conclu8iën te mogen voorstellen
a. den minister dank te zeggen voor de
gegeven inlichtingen
b. als het gevoelen der Kamer uit te
spreken dat van rijkswege de marinehaven
te Vlissingen op behoorlgke diepte behoort
gehouden te worden ten einde, zooals vroe
ger plaats had, aan de schepen voor het
inladen der heer hestemd, gelegenheidte
geven bij laag water onder de bestaande
kokers aan te leggen, of op andere afdoende
wgze in dat belang te voorzien.
De meerderheid der Commissie stelt voor
aan bovenstaande conclusiën nog toe te
voegen
c. als het gevoelen der Kamer uit te
spreken dat, wat ook moge voortvloeien uit
de bestaande contracten tussohen het Rgk
en de gemeente Vlissingen gesloten, in elk
geval het belang van de scheepvaart mede
brengt, dat de Marinesluis en de daar
voor liggende haven te Vliissingen door het
Rijk in bruikbaren toestand worden ge
bracht.
De Commissie bestond uit de heeren
Heldt, Lucasse, Mutsaers, De Kanter en
De Beaufort.
Met recht van vergunning
Het Nieuws wijst er op, dat bg verkoop
van huizen, waaraan vergunning tot verkoop
van sterken drank in het klein is verbon
den, de goedgeloovige koopers dupe wor
den van de aankondiging „met recht van
vergunning."
De volLe werking der drankwet is aan
staande, en dan kan volgens art. 28 der
drankwet, zoolang zg niet van bestemming
veranderd zgn voor de localiteiten, waarin
op 1 Mei 1881 zonder strgd met de wet
sterke drank werd verkocht, in het algemeen
de vergunning niet geweigerd worden, en
wel aan hem die op dat tydstip daarin
zelf' het bedrgf uitoefende, zoolang hg leeft
aan anderen gedurende de eerste 20 jaren.
Het getal van hen, die op 1 Mei 1881
in zeker lokaal sterken drank verkochten
en daarin nog dat bedrijf uitoefenen, is uit
den aard der zaak gering. Talloos daaren
tegen zgn de vergunningen, die aan anderen
zgn overgegaan, en naarmate het aantal,
ten gevolge der wet, die voor alle gemeen
ten een maximum vaststelt, langzaam in
kromp steeg de koopwaarde en werd op
allerlei wgze speculatiehandel in vergun
ning gedreven.
De Chr. historische kiesvereeniging
te Rotterdam heeft besloten het bekende
adres van „Voor Nederland en Oranje"
te Goes, door een adres aan de tweede
kamer te steunen.
In de vergadering van j.l. Vrgdag heeft
de afgevaardigde voor Middelburg de heer
Lucasse gewezen op het nadeel door de
mosselcultuur toegebraoht aan het vaar
water in Zandkreek en Zuidvliet, en de
aandacht van den minister voor deze quaea-
tie gevraagd. Bedoelde rede nemen wij
in een volgend no. over.
Verder heeft de heer Hennequin, afge
vaardigde voor Oostburg, een lans gebro
ken voor bestendiging van de betere inrich
ting der haven te Breskens, en voor het
open houden der haven te Philippine. Op
deze rede hopen wy terug te komen.
Kantongerecht te Goes.
Strafiitting van Zaterdag 23 Dec.
Jachtwetovertreding J. F. Cz. te Hein-
kenszand 2 m. f 3 s. 2 m. 3 d. verbeurd
verklaring niet in beslag genomen geweer
met bevel tot uitlevering of te betalen f 3
s. 2 d. Idem en spoorwegwetovertreding
P. M. te Woeusdrecht 2 maal 3 s. 2 maal
2 d. en f 10 s. 4 d. met verbeurdver
klaring niet in beslag genomen geweer
bevel tot uitlevering of te betalen f5 b.
4 d. Visschen zonder acte en vergunning
C. P. te Yerseke 2 maal f 2 s. 2 maal 2
d. verbeurdverklaring niet in beslag geno
men kruisnet bevel tot uitlevering of te
betalen f 1 s. 1 d. Spoorwetovertreding
L. v. G. te Leiden f 5 s. 3 d. IJkwetH.
W., P. B. en A. R. te Wemeldinge, J.
D. en B. W. te Yerseke, T. d. H. te
's Heerenhoek, M. O. te Nieuwdorp, J. d.
R. te Driewegen, A. d. M. te Baarland,
S. N. huisvrouw van G. de L. te Hein-
kenszand ieder f0,50 s. 1 d., C. d. S. te
Heinkenszand fl s. d. 1 d., J. P. A. te
Baarland, J. v. d. H. te Wemeldinge en
J. N. te Driewegen ieder f 2 s. 1 d., J.
A. S. te Yerseke f 3 s. 3 d., C. D. te
Wemeldinge en L. v. d. V* te Yerseke
ieder 2 maal f 0,50 s. 2 maal 1 d., W.
S. wede A. d. B. te Driewegen 2 maal
f 1 s. 2 maal 1 d. met verbeurdverklaring
van al de in beslag genomen maten en ge
wichten. Overtreding reglement op het
bevisschen der Schelde en Zeeuwsche
stroomenJ. F. D. Azn en A. D. JFz.