NIEU WSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lo. 86. 1895.
&iife laarpng
Menfaij 21 Jkemfiec.
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
FEUILLETON.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prij* per drie maanden franco p. p0,95.
EnkAe nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Zij die zich met 1 Janu
ari op ons blad wensehen
te aboaneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nommers
GRATIS.
Verzekering tegen Werkloosheid.
In den afgeloopen zomer schreven wij
eenige artikelen over Werkloosheid. Over
verzekering tegen Werkloosheid lieten wij
ons niet uit dan in zoover wij op eenige
in het buitenland ondernomen proeven van
verzekering de aandacht vestigden.
Van de wenschelijkheid der verzekering
tegen werkloosheid zijn wij overtuigd.
Van de noodzakelijkheid evenzeer. Maar
de mogelijkheid van uitvoering is bij ons een
gewichtig punt van bezwaar.
Wij zelven zouden ons over uie moge
lijkheid *iet durven uitspreken; doch
volgen daarom ook met te grooter be
langstelling de middelen die door anderen
worden aan de hand gedaan.
In het proefschrift van den heerRaay-
makers wordt de mogelijkheid aangetoond.
Doch zekere heer Beerends komt tegen
de voorstellingen in 't proefschrift van
genoemden advocaat op.
Volgens dezen opponent deugt de grond
slag met, waarop in het algemeen het
beginsel dezer verzekering wordt aanbe
volen e» zal het de wetenschap nimmer
gelukken het toeval ter zijde te stellen bij
de beantwoordiug der vraag of een werk
man in de toekomst al dan niet werkloos
zal worden.
De verzekering tegen werkloosheid
zoo gaat hij voort moet evenals andere
verzekeringen hare basis vi iden in statis
tische gegevens; en de waarnemingen
moeten zich geruimen tijd over een zeer
groot aantal personen kunnen uitstrekken.
Nu zijn volgers hem de waarnemingen
op dit gebied uiterst gering en onbedui
dend; en er liggen bovendien op dit terrein
der statistiek vele voetangels en klemmen.
Men zal 't moeten eens worden over
het begrip „werkloos"anders zullen aller
lei niet bij elkander passende grootheden
worden bij elkander gevoegd.
En dit is reeds geschied ook.
In den winter van 1892 op 93 werden
in 31 steden van Duitsehland met een be
volking van 2V2 miljoen inwoners en 600
duizend werklieden werkloozen-statistieken
verzameld. Volgens deze waren er 40
duizend werkloozen.
Maar onder die werkloozen waren ook
(Minder om het rijm dan wel om 't his
torisch feit er in vermeld, nemen wij on
derstaande op, ons gezonden door een
vriend uit Oudelande, gevonden in de
papieren van zijn reeds jaren overleden
grootvader.
Ook nu nog zendt God zijne roepstem
men tot ons door stormen en ongelukken,
doch 'tsehijnt niet onmogeljk dat in on
zen tijd van stoom de indruk van Zijn
stem wel wat spoedig vervluchtigt. Men
wijdt er tenminste niet meer zulke lange
dichtstukken aanen de bladen die er
melding van maken, verzuimen helaas
maar al te veel het „Haast u om uws
levens wil" daarbij den lezers toe te roe
pen. Red.)
Tranen gestort bij het veron
gelukken van zeven personen bij
het overvaren van het Sloesche
Veer van het Nieuwland naai
den Goesehen wal op den 30
April 1787.
O rouw, 0 diepe rouw, wat komt mijn oog
(aanschouwen.
Onnoozel voor de man en droefheid voor
(de vrouwen,
geteld tragen en luiaards, seizoen-arbei
ders, zieken die uit de ziekenkassen be
langrijke ondersteuning genoten
Onbetrouwbaar zijn dus deze werkloo
zen-statistieken bij volkstellingen. Doch
ook de voorlichting van arbeidsbeurzen
kan niet juist zijn.
In tijden, waarin werkloosheid het grootst
is, zullen vele werklieden zich immers daar
toch niet aanmelden, dewijl zij weten dat
er voor hen vooreerst toch geen werk is.
Bovendien wie zal uitmaken of al de
werkzoekenden wel inderdaad werkloos
dan wel om verandering van werkkring
verlangenden zijn
De heer B. zegt
„Door de inrichting onzer maatschappij
worden steeds nieuwe momenten voor
de werkeloosheid geboren. Verder verlieze
men niet uit het oog dat de plotselinge
crises in een of ander vak beletselen zijn
voor de constructie eener statistiek, waar
naar men met juistheid het bedrag der te
storten premie kan berekenen.
„Men heeft pogingen in het werk ge
steld, om de crisis tot eene 10- of 11-jarige
periode te brengen. Indien het bleek, dat
er eene periodiciteit in het uitbreken der
crisis kon worden waargenomen, men zou
een heel eind in de goede richting gevor
derd zijn. Die pogingen waren echter
vruchteloos.
„In het land der groot-industrie bij uit
nemendheid, Engeland, heeft men volgens
mr. Falkenburg buiten de crisis van 1815,
1825, 1836, 1847, 1857 en 1866, welke
men tot bewijs tracht aan te halen, nog
een crisis in 1889, terwijl men dan met
de depressie, die omstreeks 1873 begint
en eerst tegen 18S8 begint te eindigen, na
in 1878 haar culminatie-punt te hebben
bereikt, in het geheel geen weg weet.
„Bij het zoeken naar eene periodiciteit
der crisis begaat men de groote lout van
eene regelmaat tc zoeken in verschijnselen,
waarvan men de talJooze telkens wis
selende oorzaken niet vooruit kennen
kon."
Waar men nu beweert, dat men, om
langzamerhand betrouwbare gegevens te-
krijgen, eerst moet beginnen met de ver
zekering tegen werkloosheid in te voeren,
daar noemt bij deze bewering, „een kos-
teljken raad voor luchthartige verzekeraars
in spe, een kostbare doch onzekere zaak
voor alle verzekerden".
Hoe kan er, vraagt hij, als de onweten
schappelijke opvatting wordt gedeeld,
rekenschap worden gegeven van de ver
houding der middelen tot bestaande of
eventueele verplichtingen? Wat komt er
terecht van de reserve d.i. de contante
waarde der verplichting eener dusdanige
Ja een ramp die nimmermeer, naar eisch
(beschreven wordt
Ras zeven zielen plots in 't water neer
gestort.
Den laatsten van April des avonds half zeven
Zag men haar met de boot van 't Nieuwe-
(land gedreven
En zeilen voor den wind, tot hij de Goe-
(sche wal,
En storten al gelijk, in 't zoute waterdal.
En hoe men heeft getobt, en hoe men heeft
(gezwommen,
Ja nog wel drie of vier zijn op de boot
(geklommen,
't Was alles huiten hulp, men sloeg er we-
(der af,
Men zinkt tot op den grond, men daalt
(tot, in het graf.
't Was op den eersten Mei, wij gingen ons
(begeven
Te zien of deze of geen' was op het
(strand gedreven.
En heden even droef, gaat als in diepen
(rouw
Onzeker of men ooit, een lijk ontdekken zou.
Men zocht dus overal, op schor, beneên de
(dijken,
En vonden 't Goesehe strand, bezaaid als
('t waar met Ijken.
0 akelig gezicht, tot zeven in getal
instelling tegenover de leden, na min
dering van diezelfde waarde der verplich
tingen dier leden
Zon men op deze losse grondslagen, niet
tot dezelfde bittere ervaring en teleur
stelling komen als bij zoovele ondersteunings
fondsen
Verplichte bjdragen van den werk
gever te vorderen, zon onder de huidige
omstandigheden een oeeonomische fout zijn.
Eu op vrij willige offervaardigheid der werk
gevers mag niet worden gerekend. Het
zou z. i. van onbesuisde voortvarendheid,
ja van roekeloosheid getuigen, als men
eene „verzekering" in het leven riep,
welke niets fundamenteels bezit, hij de
geringste crisis hare verplichtingen niet
zou kunnen nakomen, en waarbj het
alleen zeker is, dat zj geene zekerheid
kan verschaffen."
Niemand zal ontkennen dat deze tegen
werpingen aan nuchterheid niets te wen-
schen overlaten. En toch, wj komen er
niet verder mede.
De bewjzen zjn geleverd door enkele
Duitsche en Zwitsersche steden dat eene
dusdanige verzekering, z y 't ook gebrekkig,
mogeljk is.
Misschien ware 't dan voor sommige
plaatsen in ons land evenzeer te beproeven.
Wanneer de overheid het recht heeft
de immigratie van plattelandsbewoners te
beperken zou allicht eene nagenoeg ver
trouwbare basis voor verzekering kunnen
gevonden worden. Yooral wanneer men
nog slechts begint met verzekering voor
enkele vakken.
De ondervinding is ook hier de beste
leermeesteres.
Vergadering van den Middelburgschen Ge
meenteraad. van Woensdag 18 Dec. '95.
Met kennisgeving is afwezig de keer
Koole.
Na voorlezing en arrestatie der notulen
van de vorige zitting worden aan de orde
gesteld de volgende punten der agenda.
I. Ingekomen stukken. Deze zijn
a. missive van Ged. Staten houdende
kennisgeving van goedkeuring van door den
Raad genomen besluiten
■b. een verzoek van de Commissie van
Toezicht op het lager onderwijs om dili-
gentverklaring in zake het voorstel van
B. en W. betreffende wjzigingen in de
veranderingen op dat onderwijs
c. een adres van het Bestuur van de
Afdeeling Walcheren der Zeeuwsche Maat-
schappj van landbouw over het instellen
van eene paardenmarkt alhier
d. een adres van J. K. van der Veer
Men torat de dooden op, men droeg ze naar
(den wal.
Men bracht hier kondschap aan, aan vrou-
(wen en aan vrienden,
Die wij met alle vljt uit mensekenliefde
(dienden.
Dat gaf weer schreien scof aan vronw en
(noozel kind,
Men roept ach lieve man, een ander ach
(mijn vrind.
Mjn hart herdenkt met leed, hoe daar de
(vrienden kwamen
Als zj het droef geval en groote smart ver
kamen
Een ieder is als stom door diepen druk
(en smart,
Van droefheid overal, gekweld tot in het
(hart.
Men spreekt geen enkel woord als met een
(rouw bevangen,
Alleen het ziltig nat, dat biggelt op de
(wangen.
't Is droefheid wat men hoort't is droefheid
(wat men ziet,
't Is droefheid overal, want trotsckkeid vindt
(men niet,
Och mochten w j te zaam in dezen tranen
(schreien,
Het onheil hier vermeld, gerecht dat tot haar
(kwam,
over oprichting van een volkshadhuis
e. een adres van Albert* Co. om te
mogen huren het terrein, ontstaan door
het dempen der sloot aan den Looiers-
singel
een adres van het bestuur der Nj-
verheidsvereeniging om een stervenden
boom in den buitentuin aan het Noordbol-
werk te rooien
g. eene missive van W. D. Lutejn om
gezondheidsredenen ontslag verzoekende
als lid van de commissie van toezicht op
het middelbaar onderwjs
■jfch. het advies van den Arrondissements
schoolopziener in zake een voorstel van
B. en W. tot wjziging verordening II op
het lager onderwjs
i. een schrjven van den heer de Stop
pelaar, begeleidende, ten behoeve der oud
heidkamer eene oude tee kening van de
voormalige Dampoort en photographieën
van de Abdjgebouwen
k. een schrjven van de Commissie, die
bj het bezoek van Hare Majesteiten ge
fungeerd heeft ad hoe begeleidende een
exemplaar van het plaatwerk „Zeeuwsche
kleederdracht"
I. een adre* van bewoners van den
Noordsingel omtrent het dempen eener
sloot.
De stukken sub a worden voor kennis
geving aangenomen ten opzichte van dat
sub b wordt diligentverklaring verleend
die sub c, d, e en l worden in handen
gesteld om adviesdat sub f zal worden
behandeld bj punt 15 dat sub h wordt
aangehouden totdat ook de van anderen
gevraagde adviezen zullen zjn ingekomen
die sub 1 en lc worden voor notificatie
aangenomen, met verzoek aan den Voor
zitter om aan de respectieve gevers den
dank voor het geschonkene over te bren
gen omtrent dat sub g wordt besloten
het ontslag onder dankzegging voor bewe
zen diensten te verleenen.
II. Benoeming van leden[ van verschil
lende commissiën wegens periodieke aftre
dingen.
Bj het Burgerlijk Armbestuur zijn aan
de beurt van aftreding A. A. Mes Gz. en
D. Hildernisse. Met hen zijn op de voor
dracht geplaatst F. J. Larsen en A. P.
van de Kamer. Herbenoemd worden de
af'tredenden met algemeene stemmen.
Bj het bestuur der Godshuizen G. Al
berts Lzn. en Jkr. mr. J. F. Schuurbeque
Boeje, met wie op de voordracht staan
G. L. Inkman en J. P. Fokker. De aftre
denden worden herbenoemd met algemeene
stemmen.
Bij de commissie van Toezicht op het
middelbaar onderwjs mr. F. W. Sprenger
en W, D. Lntejn, van wie de laatste exshter
'tWas reden dat ze deel in deze droefheid
(nam.
Doch voor een korten tjd, want ziet den
(eersten morgen,
Ontlast haar van dien last een zwarig ang-
(stig zorgen,
Zj zien nu die zj was dus is haar droevig
(traan,
In bljdschap omgekeerd, haar droefheid
(was gedaan.
Ziedaar mjn medemensch een kort verslag
(gegeven,
Zooals het is geschied, zoo is het hier ge
schreven,
De levende die het hoort, neemt deel in
(deze smarte,
Want 't is een droevig lot, het dringt tot
(door het harte,
En bidt den goeden God, dat Hj wil zijn
(in dezen,
Voor weduwen een man, een vader voor de
(weezen,
Verlegenen tot raad, der moedeloozen
(troost,
Der vrouwen tot een hulp, een leidsman
(voor hun kroost,
Ach mogt een ieder xnensch b j leven en bj
(sterven,
Opdat gj na den dood, het leven mocht
(verwerven,
zooals wj reeds hierboven zagen, ontslag
verzocht. De voordracht bestaat nu uit mr.
F. J. Sprenger en Jhr. mr. E. A. O. de
Casembroot, A. A. Bekaar en mr. F. N.
van der Bilt. Mr. F. J. Sprenger wordt
herbenoemd met 15 en tot nieuw lid ge
kozen A. A. Bekaar met 12 stemmen.
Bj de Commissie van Toezicht op het
lager onderwjs Dr. J. G. Voegler, mr. K.
W. Brevet, J. J. Berdenis van Berlekom,
M. G. Boasson en mr. P. J. F. van jVoorst
Vader. De laatste had verzocht niet meer
in aanmerking te komen. Eene voordracht
kwam in bestaande nitDr. J. G. Voeg
ler en Jhr. J. P. Boddaertmr. K. W.
Brevet en Dr. R. Bijlsma, J. J. Berdenis
van Berlekom en A. A. Bekaar, M, G.
Boasson en L. de Fouw en, voor de va
cature van Voorst Vader. mr. M. J. de
Witt Hamer en F. M. Wibaut. Herbe
noemd worden Dr. J. G. Voegler, mr.K.
W. Brevet, J. J. Berdenis van Berlekom
en M. G. Boasson, respectieveljk met 16
15, 14 en 16 stemmen, terwijl, metafwjking
der voordracht in de vacature van Voorst
Vader wordt voorzien door de benoeming
van Dr. R. Bjlsma met 11 stemmen.
III. Benoeming van een leeraar in de
Engelsche taal aan het Gymnasium.
Sleehts ëèn sollicitant had zicli opgedaan
de onlangs alhier benoemde leeraar Ar.dré
Picnot. üm de weinige bekendheid met
zjne Uoedanigheden hadden curatoren echter
in overweging gegeven hem slechts tijdeljk
voor een jaar te benoemen. Dienovereen
komstig heeft zjne benoeming plaats met
algemeene stemmen.
IV. Voorstellen van B, en W. omtrent
verkoop van grond aan het Arnemuidsch
voetpad.
P. de Pagter heeft een adres tot aan
koop van den grond ingediend. Primitief
stellen B. en W, voor hem tegen fl,25
per M2 den grond in eigendom af te staan.
De Commissie van Financiën kan zich echter
met het voorstel niet vereenigen anderen
hebben ter plaatse f 1,50 per M2 betaald en
dezen vraagprjs wil zj ook aan de Pagter
gesteld zien.
Nadat de heer Brevet verklaard had
tegen het voorstel gekant te zjn, omdat
hj liever den grond in erfpacht wilde
geven dan verkoopen, wordt met 10 tegen
6 stemmen uitgemaakt dat de meerderheid
van den Raad de zienswjze van de com
missie van financiën deeide en wordt daarna
met 12 tegen 4 stemmen besloten de pl. m.
347 oA. in kwestie aan P. de Pagter te
verkoopen voor f520.50, d. i. f 1.50 per
cA., onder de gewone voorwaarden, waar
bj op verzoek van den heer E. P. Schorer
nog toegevoegd wordt het beding dat
adressant de gemeente moet vr j waren tegen
Geeft op deez' stem eens acht, dien g j voor
(oogen ziet,
'tls heden datgj hoort, ja mensch verhard
(u niet,
Als of een stemme roept, ja reedelooee
(spreeken,
Geen middel is bekwaam om eenig hert te
(breken,
Neen, wacht dit werk toch nooit van berg
(of van dal,
Het is nn geen alleendie 't leven maken
(zal,
Ach, moogt dien goeden geest, ons harte
(eens bereiden,
Dat wj ten allen tjd zjn waardig om te
(scheiden
En zeggen met een Job ik weet mjn Goël
(leeft,
En wenschen hier nu om, dat Christus ons
(dat geeft.
De verongelukte personen waren deze
Thomas Baas, schipper, Pieter Baas, knecht
of zoon, en voorts Pieter Blok, Jan Wil
le mse, Paulus Pieter Poelman, Cornelia
Moerdjk en Joost Walrave.
Uit de nalatenschap van J. S.
Overleden te Nieuwdorp.