■KTÏÏESE
fi
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Jlo. IB. 1895.
Sflfcnfag 9 HonemGcc.
ZILVER
en THEE
330
lenboomen,
dkoopste
tNBOD.
lenknecht
'ERIEËN,
Iburg.
ïn
)NGE Jz.,
Ile.
tende kvvali-
p c u r r e e r e n-
P. BOON.
jNovember 1895.
|jving te koop:
verwarming van
gen billijken prijs
elijksche vergoe-
lerlandsche
hiedenis.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
GEMENGDE BERICHTEN-
L EKSTA F EL.
ficnifc laargang.
|den berichten, dat zij
In Mej. WED. J. P
\z., hebben overgedaan
|ezelfde firma zal voort
dezen voor de gunst
|at hunne ouders zoo-
genieten en bevelen
zelfde gunst aan.
JELLEvan oer Does.
■95.
van bovenstaande an-
Igeteekende de vrijheid
li in de gunst en het
|de overledene in zoo
i en hoopt zich hetzelfde
len accurate bediening
|er 1895.
DE JONGE Jz.
|ibe veling,
Uw dw.
lerd. Kade.
br WERKHOUT,
pente 's Heer Abtskerke,
nabij de hofstede be-
fV. MINDERHOUD.
Itten worden ingewacht
Iden Notaris MULOCK
les, vóór of op Dinsdag
's namiddags te een uur.
MAAS Senior,
Korte Noordstraat.
|nijs 50—55 en 60 cent,
af 70, Curasao 65, Eram-
Pepermunt Likeur 65.
lico65,Rondom lekker 75,
jn 40, Roode 35 p.flesch,
NAC fl per Liter.
RTS. De volledige
van ons Vaderland
te tijden tot op heden. 2
ik, met ruim 200 Plaat
uitverkoop voor den spot
amen in één Prachtband
s van ƒ1,40.
Tl I f I De rijk ge
in Li illustreerde
enis van sns Vaderland,
mooi door ELBERTS-
herz. druk, met ruim
t finaal opgeruimd
'racktband voor ƒ1.40.
r bij D. BOLLE, Ba-
ope Boeken te Rotterdam
gst Postwissel ad slechts
.40, waarbij vermeld Ons
;bt met Maart of Mei een
WISSE, Serooskerke,
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02 s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 centiedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
8 Nov. '95.
Prov. Staten van Overijsel hebben met
30 tegen 15 stemmen tot lid der eerste
kamer (vacature Blijdenstein) gekozen den
heer G. J. van Heek, fabrikant te Enschedé.
Op den heer mr. G. W. graaf v. Rechteren
waren 6 stemmen uitgebracht.
In een afzonderlek bijvoegsel tot de
Stct. wordt medegedeeld een korc ver
slag van het verhandelde op het vijfde
Internationaal Congres tegen het misbruik
van alcoholhoudende dranken te Bazel, in
Augustus 1895.
Bij dit verslag is gevoegd eene grafische
voorstelling van het verbruik van gedis
tilleerde dranken in verschillende landen.
Van een paar landen, Frankrijk en Noor
wegen, beginnen de opgaven al in 1833,
dan volgen de Vereenigde Staten in 1840
en Nederland in 1841. Ruim tien jaren
later komen de een na den ander de
overige Staten; Italië eerst in 1872. Ook
loopen de opgaven niet even ver.
Volgens de laatste opgaven bedroeg het
jaarljjksehe verbruik per hoofd: in België
(1892) 13 liter', in Nederland (1890) bijna
9 L.in Duitschland (1891) bijna 9 L.
(iets minder dan in Nederland); in Frank
rijk (1893) ruim 8'/s L.in Zweden (1889)
ruim 7Va L. in de Vereenigde Staten
(1892) bijna 7 L.in Zwitserland (1893)
iets meer dan 6 L.in Engeland (1893)
iets meer dan 5 L.; in Noorwegen(1891)
bijna 4 L.; in Italië (1882) iets meer
dan 2 L.en volgens eene onzekere op
gaaf in 1885 bijna 2Vs L.
Bij de grafische voorstelling worden de
volgende opmerkingen gemaakt:
lo. Stijgend is het verbruik geweest
in Frankrijk, België, Italë en alleen over
d<? laatste jaren in de Vereenigde Staten.
In Frankrijk is het verbruik langzamer
hand toegenomen van 2,24 L. per hoofd
in 1830 tot 4 L. in 1856, beeft 6 L. in
1879 overschreden, 8 L. in 1889 bereikt,
en bedroeg zelfs in 1892 meer dan 9 L.
Opmerking verdient dat in dit land het
aantal drankveikoopers in 1869 365,875
bedroeg, welk getal in 1892 is gestegen
tot 417,558.
Voor België geldt gelijke opmerking.
Het verbruik was 5 L. in 1855 en bijna
13 L. (volle 13 L. op de grafische lijst
Red.) in 1892. In dit land waren
op 1 Maart 1892 155,141 verkoopers, dus
ongeveer 1 op de 39 inwoners.
In de Vereenigde Staten is het verbruik,
dat in 1860 9,5 L. bedroeg, gedaald tot
4 L. in 1878. Ongelukkig neemt het
sedert dit tijdstip toe en heeft thans 7 L.
bereikt, niettegenstaande alle pogingen van
eenige Staten die den invoer hebben ver
boden, van onthoudersvereenigingen en
door het in het leven roepen van wetten.
De immigratie moet als eene der oor
zaken gelden voor dit toenemen van het
verbruik van gedistilleerde dranken.
2o. Min of meer stationnair is het
verbruik geweest in Engeland en Neder
land, ofschoon in deze landen bet alco
holisme krachtig wordt bestreden.
Het verbruik in Engeland wt.s 31,469,329
gallons (1) in 1892; het is in 1893 ge
daald tot op 30,660,992 gallons, op eene
bevolking van 33,000,000 inwoners.
3o. Gedaald is het verbruik in Noor
wegen, Zwitserland en Duitschland.
In Noorwegen is het verbruik, dat 16
L. in 1833 bedroeg, gedaald tot op onge
veer 3 L.een gevolg van den invloed
van het individueel intiatief, hetgeen eene
groote onthoudingsbeweging uitgelokt en
krachtige wetten op het misbruik in het
leven geroepen heeft.
In Zwitserland heeft het monopolie op
(1) De Engelsche gallon 4,54 L„ doch
de oorspronkelijke gegevens zijn uitgedrukt
in zoogenaamde „gallons proof spirit", welke
gallon een gelijk gewicht in alcohol als in
water heeft, hetgeen in volume gelijk staat
met 57,6 alcoholzijnde 50°5i22 L. alcohol.
den alcohol ten gevolge gehad, dat het
verbruik verminderd is. Van 1885 tot
1887 is het verbruik gedaald van 10 L.
tot op 6 a 6,5 L. In 1893 was het ver
bruik, volgens het laatste rapport van de
„Régie des alcools", 6,37 L.
In Duitschland is het verbruik sedert
1887 plotseling gedaald, dank zij de wet
van 24 Juni 1887, genaamd Branutwein-
steuergesetz, waardaar de alockol sterk be
last werd. N. R. C.
Wissenkerke. Behandelde telegram-
jnen over de maand October 1895.
Kantoor Wissenkerke ontving 40, ver
zond 35, samen 75.
Kantoor Kamperland ontving 55, verzond
37, samen 92.
Bruinisse. Door het Rijkstelegraef-
kantoor werden in de maand October ver
handeld 1195 telegrammen. Verzonden 402
ontvangen 573, opgenomen en verder ge
seind, 220.
Door het Telefoonkantoor te Oosterland
werden verzonden 54, ontvangen 81, totaal
behandeld 135 berichten.
Het Telefoonkantoor te Sirjansland ver
zond 54, ontving 39, totaal 93.
lerseke. De oesterverzending is thans
slapper dan ooit. Trots de enorme con
currentie de prijzen steeds verlaagt, wordt
de vrvag door afnemers niet» grooter.
Aangezien er van den voorraad leverbare
weinig te gelde gemaakt wordt, is er naai
den nog veel grooteren voorraad zaaigoed
geen de minste vraag. Gewoonlijk komt
dat pas in het voorjaar, doch daar de
voorraad de behoefte overtreft verwacht
men ook in de toekomst lage prijzen.
Door den landbouwer H. de Wilde
te Tholen is het vorige jaar een proef
genomen met het inkuilen van bietenbla
deren, een proef die zoo uitstekend is me-
degevallen, dat hij dit jaar tweemaal zoo
veel heeft ingekuild als het vorige jaar.
Een belangrijk bedrijf, de klompen-
mikerij, waarin vele inwoners van Over
slag, Koewacht en Klinge, alsmede de
bevolking van het land van Waas een be
staan vinden, wordt met den ondergang
bedreigd, doordat de boomen, met name de
wilgen en kanada boomen, die de grond
stof leveren aan de klompenmakers steeds
duurder worden. De prijs is thans zelfs 50
pCt. hooger dan 3 a 5 jaar geleden. Vele
klompenmakers zien dan ook naar een an
der middel van bestaan uit. In het geheeie
land van Waas, waar de meeste klompen
makers wonen, stian bijna geen rooibare
boomen meer. Onlangs werd te Overslag
een partijtje boomen verkocht. Van heinde
en ver waren de koopers opgekomen, zoo
dat fabelachtige prijzen besteed werden.
De opbrengst overtrof de raming, die zeer
ruim gemaakt was, toch nog met f 200.
Naar aanleiding van een te Asdale
(St. Jan Steen) gehouden voordracht van
den heer M. Verstraeten te Weert, alge
meen directeur der zuivelfabrieken in
Limburg, is door een vergadering van land
bouwers in beginsel besloten tot oprich
ting van een zuivelfabriek te Absdale.
De Nederlandsche regeering heeft de
uitlevering van Gebr. Bingen, beklaagd vau
bedriegelijke bankbreuk te Genua, aan de
Italiaansche regeering toegestaan.
Bruinisse. Verleden jaar werl door
het Locaal Comité afdeeling der „Unie"
besloten gedurende den winter vergade
ring te beleggen met het doel de belangen
van het Curistelijk Onderwijs te dezer
plaatse en in het algemeen te bespreken.
Maandagavond had de eerste dezer ver
gaderingen in dit seizoen plaats.
Als spreker trad in de Okr. School op
de Heer Bastmeijer. Naar aanleiding van
Ezra 1 wees ZEd. op de wondere leidin
gen Gods met zijn volk. Zat Israels volk
in Babel treurende onder de wilgen heer.
lijk was de terugtocht welken de Heere
door middel van Koning Kores bewerk
stelligde.
Spreker wees verder op het heerlijke
der gedachte dat diezelfde God ook thans
nog leeft en het hart der vorsten ook nu
nog gebiedt.
Met een bemoedigend en opwekkend
woord tot de strijders voor het Christelijk
Onderwijs besloot spreker zijne met aan
dacht gehoorde rede.
Van harte hopen wij dat deze nuttige
vergaderingen dezen winter door de voor
standers van het Chr. Oud. trouw mogen
worden bezocht.
De gevreesde en veel besproken be
trekking van Hoofdcommissaris van politie
te Amsterdam is eindelijk vervuld. Er
schenen geen liefhebbers te zijn. De
heer W. Voormolen, hoofdcommissaris van
politie te Rotterdam, is daartoe benoemd. Hij
aarzelde, doch een eigenhandig schrijven
van H. M. de Regentes deed hem besluiten.
Een groote boerderij te Anna
Paulowna werd Woensdag door brand
vernield. Hetzelfde lot trof een hofstede
te Warga waarbij bet in de schuur ge
borgen hoornvee omkwam. Op bet post
en telegraaf kantoof''is uit oen portefeuille
die in een brandkast lag een groote hoe
veelheid bankpapier gestolen. Sporen van
braak zijn niet te vinden en van den dief
evenmin.
Toen de beurtschipper van Gronin
gen op Beilen Vrijdag te Hoogersmilde
zijn schip had verlaten, hebben een paar
personen des avonds van die gelegenheid
gebruik gemaakt om het achteronder open
te breken en den inboedel daaruit met
al het beddsgoed in de Drentscbe Hoofd
kaart over boord te werpen.
Te Eemnes is een boerenarbeider
onder een wagen met most geraakt, waar
door de raderen hem over het lichaam
gingen. Men vond hem levenloos onder
den wagen liggen.
Twee bekende stroopers uit Mierloo
kenden in bet dennenboscbje de Sang een
druk bezocht hazenpadje, waar zij met
goed gevolg dachteu een hazestrik te zet
ten. Ook de jachtopziener V. wist dit
pad en hield zich er nu en dan schuil.
Voor een paar dagen namen beide stroopers
hunne kans waar, en een zette den strik,
dicht bij de plaats waar de opziener zich
in een dicht begroeide sloot verborgen
had, zich stilhoudende en lettende op de
zaken die komen zouden. „Gij zet den
strik niet goed, Jan!" sprak Toon, „laat
mij hem eens opzetten. Zoo vangt ge
niets, maar als ik hem zet, zult ge langoor
wel snappen". „Dat geloof ik niet!"
zei de opziener, die fluks voor den dag
sprong en den strik opnam, „gij vangt
er geen een, maar ik snap er twee 1''
Sommige deelen van IJsland, vooral
in de nabijheid der groote meren, worden
des zomers in zoo sterxe mate door vliegen
en muggen bezocht, dat b. v. zij, die aan
het Myvater (muggenwater) wonen, bij den
veldarbeid zich door maskers en band
schoenen tegen de steken dezer insecten
moeten beschutten. Daar IJsland geen
kruipende dieren of amphibieën heeft, die
bescherming tegen deze plaag kunnen ver-
leenen, hebben dr. Ehlers uit Kopenhagen
en een Duitacher, die dezen zomer met
hem naar IJsland ging, een aantal kik-
vorschen meegenomen. Een honderdtal,
dat in leven bleef, werd in de nabijheid
van Reykjavik, noordelijk van de warme
bron losgelaten.
In Anatolië provincie van Azia
tisch Turkije blijft de verhouding
tusschen Turken en Armeensche Chris
tenen zeer gespannen. Tooneelen van aan
val en wraakneming volgen elkaar op. De
overheid heeft geen macht meer over
het het verbitterde volk. Er zal militaire
macht vanwege de groote mogendheden
noodig zijn om aan de troebelen een
einde te maken.
Vlekken van wagensmeer verwijdert
men uit witte stoffen door ze met boter
te bestrijken en daarna met water en zeep
uit te waeschen.
Omtrent den toestand der typogra
fen te Cent, die algemeen het werk
staakten, wordt nog het volgende mede
gedeeld Het vak wordt uitgeoefend door
420 werklieden, met inbegrip der leer
lingen van de zetters verdienen 26 meer
dan 40 centimes per uur; 82 van 36 tot
40; 64 van 31 tot 35; 57 van 26 tot 30;
50 van 20 tot 25 en 67 minder dan 20
centemes per uur de loonen der drukkers
bedragen8 meer dan 40 centimeters7
van 36 tot 40; 14 van 31 tot 15; 8 van
26 tot 30; 12 van 20 tot 25 en 16 min
der dan 20 centimes per uur.
Een Fransch blad maakt de opmer
king dat de Europeesche regeerende vor
sten voor het grootste gedeelte Duitschers
of van Duitscbe afkomst zijn. Ten eerste
natuurlijk, zegt bet blad, zijn alle koningen,
vorsten, prinsen en prinsessen van het
Duifsche rijk Duitschers. Bijna alle leden
van bet Engelsche vorstelijk huis hebben
Duitsch bloed in de aderen evenals de
koning van Zweden, wiens geheeie familie
van Duitscbe afkomst is. Duischers zijn
de keizer van Oostenrijk, alle vorsten van
bet Spaanscbe buis, de koningen en vor
sten van Servië, Bulgarije, Griekenland
en Rumenië. Hetzelfde geldt voor den
koning van Denemarken, den koning van
België en de Koningin der Nederlanden,
die allen min of meer direct van Dnitsohe
afkomst zijn. Alleen de koningen van
Portugal en Italië en de sultan zijn af
komstig van de landen, die zij regeeren.
In een Zwitsersch dorp kreeg een
boerenknecht bij bet drinken van ongegist
druivensap een wesp in de keel. De wesp
stak hem herhaaldelijk en onmiddellijk
zwol de hals op, de ademhaling werd be
lemmerd en voordat men om een docter
had kunnen zenden, was de ongelukkige
reeds gestikt. Te Ennetmos, eveneens in
Zwitserland, werd dezer dagen een volwas
sen meisje door een wesp in den top van
haar vinger gestoken onmiddellijk daarop
vertoonden zich epileptische krampen en
een uur later was zij reeds overleden.
Uit Perth in West-Australië wordt
gemeld „Een groote (speculatiewoede heeft
hier alle menschen, zelfs de kalmste, aan
gegrepen, in verband met bet feit, dat
voortdurend in de omstreken vrij aanzien
lijke hoeveelheden goud worden gevonden.
Voor ondergeschikte betrekkingen is nie
mand, zelfs niet egen hoog loon, te vin
den de politieagenten loopen weg om goud
te graven in de als uit den grond verrij
zende steden Coolgaraie en Hannans, is aan
regelmatige reiniging, aan brandweerkorps,
niet meer te denken. De goudkoorts heeft
iedereen aangegrepen. Te Coolgardie is
ondanks talrijke groote logementen, geen
onderkomen meer te vinden, De nieuwe
goud-ontdekkingen in de Great Boulder-
en Lake View-mijnen overtreffen alle ver
wachtingen, zoodat men groote volksver
huizingen naar deze streken verwacht.
Uit New-York wordt gemeld, dat Zon
dagmorgen jl. een groote menigte woedende
boeren en landlieden de gevangenis te Tiffin
in Ohio bestormden met de bedoeling om
den moordenaar van den stadsboefsmid, die
daar opgesloten was, te lynchen. Zij maakten
zich meester van den directeur der gevan
genis, doch de gevangenbewaarders ontvin
gen hen met geweerschoten en doodden
twee der aanvallers. Dit werkte op de
menigte als een stortbad. De gevangene
werd terwille der veiligheid naar Fremont
overgebracht.
Een slachtoffer van den slag bij
ErxlebenTe Erxleben, in Pruisen, heeft
men het geniale denkbeeld gehad, den
Sedandag te vieren door de imitatie van
een velddag. Alle oude geweren, die mek
slechts vinden kon,werden bijeengebracht
en mep schoot met losse patronen of het
geen geld kostte. De „Franschen" kenbaar
aaa katoenen blouses en mutsen, moesten
natuurlijk retireeren, na etn overgroot
aantal schoten te hebben gelost. Gedurende
den overhaasten afcocht der „Franschen"
overkwam het een der vluchtenden, dat
zijn geweer van (zelf afging, waarbij de
prop van het geweer in het hoofd van een
zijner makkers drong, die hem op do hielen
volgde. De ongelukkige bleef op de plaats
dood. In aanmerking nemende het berouw
van den dader, veroordeel Ie de rechtbank
te Erxleben dezer dagen den man wegens
onvrij willigen mauslag tot siccats 3 dagen
gevangenisstraf.
Het centrum der stad Birmingham
wordt in den laatsten tijd ondermijnd door
duizenden ratten, die ongestoord voorttelen
in hare holen onder de fundeeringen der
huizen. De schade, door verzakkingen enz.
aangericht, is onberekenbaar en kooplieden
klagen steen en been over de verwoestin
gen die de vraatzuchtige dieren aan hunne
waren toebrengen. Twee hotelhouders, die
hun betalingen staakten, schrijven hun
ondergang toe aan de rattenplaag. In éen
pakhuis werden op één dag niet minder dan
350 ratten gevangen.
Van tijd tot tijd wordt door een
openbare veiling van onroerende goederen
te Londen, de opmerkzaamheid gevestigd
op de meer dan buitengewone waarde en
de ontzettend hooge huurprijzen, die voor
gebouwde eigendommen aldaar worden be
steed. Dezer dagen werd een kuurceel
voor een huis op Grosvenor-square opge
maakt tegen een huur van f 75.000 per
jaar. Bij die gelegenheid bleek het, dat
de 60 huizen op dat plein hun eenigen
eigenaar jaarlijks aan huur f 1.875.000
opbrengen. Het Grand-Hotel, Metropole
en Victoria in de Northumberland avenue
betalen elk f 150.000 per jaar, alleen voor
de huur van den grond, dien deze gebou
wen bedekken, dat is dus ongeveer f 300
per dag. De hertog van Norfolk, lord
Derby en de bisschop van Londen, bewo
nen op het St. Jamessquare hotels, waar
voor ze jaarlijks f125.000 huur betalen
en Marlborough House, het verblijf van
den prinses van Wales in de wijk Pali
Mall, vertegenwoordigt tegen 4 pCt. een
jaarlijkscke huurwaarde van f250.000.
Ten slotte vertegenwoordigt Buckingham-
Palace, hef verblijf van koningin Victoria,
tegen dezelfde percentage een huurwaarde
van f2.250.000!
Vervolg Gemengde Ber. in het Bijvoegsel.
Gaarne vestigen wij de aandacht op den
bekenden en wij moven ook zeggen gelief
den kalender van Eilippus. De uitgever
Dliuij zond ons daarvan een exemplaar,
benevens een gebonden exemplaar van de
„voor- en achterzijdtj es" met de premie te
weten „Uitlegkundige overdenkingen van
onderscheidene predikanten der gerefor
meerde kerken."
Oai met dit laatste te beginnen, deze
overdenkingen zijn van de best bekende
geref. predikanten, wier namen ons borg
zijn voor den degelijken inhoud.
Mannen als LittooyenVau Andel, Wie-
linga en Impeta, Bouma en Hulsebos,
Oosten en v. d. Velden, het is een boek
van 334 bladzijden, en bevat veel leerrijks
ee vertroostends de stukken zijn niet lang
en daarom zeer geschikt voor v oorlezingen
in onze huiselijke samenkomsten. De typo
grafische uitvoering is, als die van vorige
premiën op den Eilippus-kalender uitstekend.
De kalender zelf is ons, wat den inhoud
betreft, als altijd naar genoegen het schild
levert eenige goed uitgevoerde tafereelen
aan Schrift en Zeniingsterrein ontleend
terwijl de druk, waarover in Filippus'
jongste jaarvergaderingen zooveel gegronde
klachten gevallen waren, ons voorkomt veel
verbeterd te zijn en de vergelijking met
andere kalenders thans best doorstaan kan.
Een gedeelte der opbrengst is voor we
duwen en weezen van predikanten bestemd.
