NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH Ho. 1. 1895. Hinstfag 1 ©cfofiec. ftetufe Jaargang. VERSCHIJNT PRIJS DER ADVERTENTIËN G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. GEMENGDE BERICHTEN- UITGAVE VAN elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. en Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel Enkele nummers0,025. meer 10 cent. Proportioneeie Vertegenwoordiging. De heer' C. E. van Koetsveld heeft in enkele artikelen de bezwares weerlegd te gen liet stelsel, gelij k dit bij adres aan de tweede kamer door de antirevolutionaire kiesvereeniging „Voor Nederlanden Oranje" is gevraagd. De bezwaren tegen dit stelsel raakten echter niet het beginsel; alleen de toe passing. Dit doet ons hopes en vermoeden dat spoedig eene krachtige samenwerking van alle partijen zal geloren worden om dit stelsel te verkrijgen. Het bevreemdt ons dat de steun door de Kiesvereenigiugen aan het Groesche adres geboden, nog zoo gering is. Adressen van adhaesie kwamen bij de tweede kamer in van de antir. Kiesvereeniging te Wemeldinge de Centrale dito te Hontenisse de a. r. Kiesvereen. ie SmilJede centrale dito voor het district Katwijk en Leiderdorp, Verwacht worden nog adressen van de antir. Kiesvereenigiugen te Tholen en te Woerden. Een gering cijfer dat te meer bevreem ding wekt, dewijl de strijd voor het rechts beginsel tevens een strijd voor het partij belang is. In districten als bijv. Zierikzee, Amsterdam en Rotterdam waar de meerder heid aan ééne party is en de minderheden tot allerlei tegennatuurlijke en ongewenschte combinaties moeten komen om eenig succes bij de stembus te behalen, moesten de kiesvereenigingen een dergelijk adres als het Goesche met beide handen aangrijpen. Schouwen en Duiveland en Zeeuwsch- Vlaanderen behoorden reeds in ban eigen be lang het adres te steunen. In bijna alle steden en dorpen aldaar zijn de antirevolutionai ren in de minderheid en slagen zij er maar niet in een der verdienstelijke onder hunne geestverwanten in den raad of in de staten te brengen. Waarom helpen zij dan de Groesche Kies vereeniging niet? Zegepraalt het evenredigheidsbeginsel, dan zullen ook in plaatsen als Zierikzee en Tholen, Oostburg en Hulst mannen in de gemeenteraden komen, die niet zijn van de kleur der meerderheid. Eene dergelijke veri egenwoordiging is immers het meest in het algemeen belang. Teneinde de vereenigingen te helpen by de samenstelling van hun adres geven wij hieronder het formulier, gelijk dit door de Kiesvereeniging te Kapelle is opgesteld. Aan de Tweede Kamer der Staten Generaal De ondergeteekenden uitmakende het bestuur derKiesvereen te Kennis genomen hebbende van het aan Uwe Vergadering verzonden adres van de Heeren J. Donner, M. de Jonge Jz, J. Adam, J. de Hoogh, C. Oranje Lz., J. Buijse en C. E. van Koetsveld te Goes, inhou dende verzoek om een Proportioneel kies stelsel voor Piov. Staten en Gemeente raden, zich met genoemd verzoek geheel vereenigende. Wenden zich tot Uwe vergadering met 1 at eerbiedig verzoek daaraan wel Uwe indacht te willen schenken en er gevolg an te geven. Hetwelk doende enz. (onder teekening en.) Zij nog herinnerd dat het adres op ge zegeld papier moet geschreven zijn. Vermelden wij nog in antwoord op Het I .andel dat de ijverige kampioen voor het evenredige kiesstelsel niet is de heer ds. C. van Koetsveld, maar diens zoon de heer C. van Koetsveld. De Goesche a. r. Kiesvereeniging heeft zeker wel 't minste belang gehad bij het geen zij aan de -tweede kamer vraagt. In de Tweede Kamer en in de Prov. Staten is het kiesdistrict Goes vertegen woordigd door antirevolutionairen in de gemeenteraden van de verschillende dor pen van waar haar adres gesteund werd, vormen de a. r. de meerderheid of eene flinke minderheid welke laatste zij te Goes nog bezaten, toen het adres van daar verzonden werd. Doch niet partijbelang, maar liefde voor het recht, bezielde haar toen zij tot deze adresbeweging opriep. Daarom blijven wij nog erop aandringen dat onze kiesvereenigingen deze beweging steunen; opdat eindelijk het beginsel zege- viere, waarvoor onder meerderen niet het minst de schrijver van Ons Program nu al meer dan een kwarteeuw gestreden heeft. •sfr Uit de Bode der Heldring-gestichten. De Heldring-gestichten zijn tweeërlei: A. Gestichten tot redding. II. Inrichtin gen voor onderwijs. Alle onder leiding van Ds. H. Pierson. A. 1. Asyl Steenbeek. Voor gevallen vrouwen, f25 entree, f2 per week Ver blijf: 2 jaren. Directrice mej. J. H. Kruijf. A. 2. Het Hagdalenahuis. Voor ongehuw de moeders. Verblijfminstens een half jaar f 25 entree, f 2 per week voor de moe der alleen, f 3 voor moeder en kind samen. Kinderhuis f2. Directrice: mej. C. W. Swellengrebel. A. 3. Bethel. Voor minderjarige meisjes van 16 jaar en daarboven, die gevaar loo- pen te vallen. Verblijf: minstens 2 jaren, zoo noodig langer f 10 entree, f 2 per week Directricemej. E. Sjoers. A. 4. Talitha Kümi. Voor meisjes be neden 16 jaar, die men voor veraeerde in vloeden wil bewaren. Verblijfmeestal tot 18 jaar f 10 entree, f114 jaarlijks. Direc trice mej. A. Olivier. B. 1. Christ. Normaalschool voor onder wijzeressen. Vereischte leeftijd 14 jaar f 400 per jaar, zonder meer. Prospeetus verkrijgbaar bij de Directrice, mej. J. J. Weijland. Toelatings-examen in Juni, of als er plaatsen vacant zijn. B. 2. Christ. Opleidingshuizen voor meis jes. Directrice van het eerste: Mej. M. de Puy, aan het tweede: Mej. E. de Mol van Otterloo. Opleiding tot leerling der Nor maalschool, bewaarschoolhouderes of voor eene huishoudelijke betrekking, enz. Leef tijd van 6 jaren af. f 25 entree, f 200 per jaar, waaronder oek kleeding begrepen is. KB. Zetten bereikt men per Staatsspoor over Wageningen, verder 5 kwartier te voet of per part. rijtuig. Voorts per Holl. spoor over de halte Zetten, 20 minuten gaans. Directe biljetten te Arnhem, Nijme gen, Rotterdam, Utrecht, Amsterdam (via Amersfoort) en sommige tusschenstations verkrijgbaar. Per Rijnstoombooten (Lexkes- veer) of Waalstoombooten (L jenen in de Betuwe). Bezoeken op de Gestichten toegelaten, op Steenbeek en het Magdalenahtis echter bij uitzondering. 30 Sept. 1895. Middelburg. Zaterdag vergaderde de polder Walcheren onder voorzitterschap van den heer D. A. Dronkers. De rekening werd goedgekeurd, in ont vang op f 722.242,OIV2 en in uitgaaf op f698,929,21Vs. Voorts wordt overgelegd het voorstel van het dag. bestuur omtrent het vast te stellen gewoon dijkgeschot over 1896. De rentebetalingen en aflossingen zijn geraamd op f 69,404. Den 1 Januari zal de schuld bedragen f 1,020498, waarvan dit jaar zal worden afgelost f 31500. Teneinde het dijkgeschot voor 1895 niet buitengewoon te moeten verkoogen is tot een tijdelijke geldopneming bij de Maat schappij voor gemeenteerediet te Amsterdam besloten, groot f50000, tegen eene rente van 3V4 pCt. 'sjaars, af te lossen in 4 jaren niet f12500. Vervolgens wordt overgelegd de begroo ting van vermoedelijke uitgaven en ontvang sten zijnde met een te kort van f 232870, tot dekking waarvan het bestuur voorstelde te heffen op de gronden en wateren des polders schotbaar 15417 H. f 223546vrij land 1480 H. f9324. Samen f 232870 en mitsdien het bedrag van het gewoon dijk geschot voor 1896 vast te stellen op f 14.50 per H. schot- en f6.30 per H. vrijland. Dit voorstel wordt aangenomen. Vervolgens worden benoemd de voorzitter, de leden en plaatsvervangende leden van het stembureau in 1896. Achtereenvolgens worden benoemd als voorzitter de voorzitter van het polderbestuur en als plaatsvervangende voorzitters de heeren P. Pouwer Az. en J. Borsius als leden de heeren A. de Noo 1 Iz., dv A. van der Swalme en J. Koene en als plaatsvervangende leden de heeren L. Cysouw, J. Corré en D. J. Dronkers. Afwijzend wordt beschikt op het adres van W. Reijnierse Wz. te Koudekerke om 20 c. A. sloot van den polder te mogen koopen. Daarna komt het adres in behandeling van W. Dekker Cz., waarin betoogd werd de wensehelijkheid om de financiën des pol ders te versterken door in het dij kgeschot ook aan te slaan de bebouwde eigendommen alsmede de ongebouwde, voorzoover deze thans onbelast zijn. Wat dit laatste betreft dit acht het da gelij ksch bestuur volstrekt onmogelijk; in strijd met artikel 130 van het polderregle ment en stuitend onbillijk tegenover die bezitters, welke in der tijd deze gronden kochten tot hoogeren prijs, wetende dat zij vrijdom hadden. 1 Het dag. bestuur meent dat de eenige weg om in deze verbetering te krijgen, zou zijn het heffen van opcenten op de grond en personeele belastingen; deze brachten vroeger op f16000 'sjaars, tot in 1865 de regeering deze heffing verbood. De heer Allaart vraagt of ter tegemoet koming aan de bezwaren, de perceelen ook zouden kunnen aangeslagen worden volgens de kadastrale huurwaarde. De voorzitter gelooft dit niet. De heer Snijders vraagt of geen nader onderzoek zou kunnen geschieden ter be rekening van de vermoedelijke financiëele gevolgen. Een oud-burgemeester van Mid delburg had hem eens verzekerd dat Je heffing wel mogelijk was doch dat dan ook de kosten der waterkeeringen in verschil lende gemeenten ten laste van den polder zouden komen. Spreker zou willen weten hoeveel vrucht baar land in 't adres is bedoeld en hoe het staat met de verkregen rechten. Heffing naar de kadastrale huurwaarde bestaat |o.a. in de Schenge- en Nieuw Neuzenpolders. Tegen een zoodanige heffing hebben Ged. Staten geen bezwaar. In het rapport van het dag. bestuur wordt gewezen op de groote moeilijkheid om die tallooze perceelen op een legger te brengen. Spr. leek dit een krachtig argumentdaarom vervoegde hij zich bij den controleur van het kadaster, die hem op zijn verzoek me dedeelde dat op 1 Jan. '95 de belastbare opbrengst van het gebouwde f 1.130490 en vam ongebouwde f 865.413.47 bedroeg. Dit groote verschil maakt een onderzoek wel wenschelijk. De kosten van een legger zouden slechts f 270 bedragen, gesteld dat voor het in orde maken daarvan drie maan den noodig waren, daar de controleur spre ker verzekerd heeft dat een belooning van f 3 per dag daartoe gevorderd zou worden. En nu is het wel hard dat de ingezete nen der gemeenten zouden moeten helpen dragen in de polderlasten, doch zij hebben het vroeger ook gedaan. De heer v. d. Swalme zegt te wenschen dat de verdediging der polders rijkszaak ware. Nu dat echter niet te verkrijgen is, betwijfelt hij of inwilliging van het ver zoek van adressanten den polder eenig voor deel zou opleveren, wijl de gemeenten, werden deze belast, hunne waterkeerende werken ten laste van den polder brengen zouden. Van het onderzoek naar oude verkregen rechten verwacht hij geen succes. De heer Corré ondersteunt het denk beeld van den heer Snijders, doch wenscht vrijstelling voor kleine bezittingen. De voorzitter zegt dat eene vergelijking tusschen den grooten, fieel ouden polder Walcheren en de kleine, jonge Schenge- en Nieuw Neuzenpolders niet opgaat. Een schatting van de belastbare opbrengst is onbillijk en een premie geven aan de be zitters van slecht land. Het bestuur heeft alles wat kon onderzocht, doch weet geen weg met de zaak. Daarom stelt het voor om voor het oogenblïk te besluiten zooals het voorstelt, later kan bij meerder licht, op de zaak worden terug gekomen. De heeren Snijders en Corré drongen echter op een nader onderzoek, desnoods door eene commissie, aan. Het praeadvies van het bestuur wordt echter met 11 tegen 9 stemmen aange nomen. Nog komt ter tafel het in ons blad te voren in hoofdzaak gemelde adres van L. Dekker, c. s. waarin zij mededeelden dat, ofschoon meermalen beweerd werd dat de suatie van den polder geheel in orde was, toch na de gerezen klachten 3 schotbal- ken uit de heul no 1 en no 21 van de Noordwatering en de Boudewijnskerke sprink verwijderd zijn en er ook na de gezegde klachten daar is gebaggerd. De door hen beloopen schaden zijn door over tollig water veroorzaakt en zij vra gen nu om, ter tegemoetkoming in het ge leden financieel nadeel, althans voor dit jaar hen vrij te stellen van polderlasten voor de bij elk dier adressanten genoemde landen. De voorzitter ontkent namens het testuur dat de schotbalkjes zooveel invloed hadden op de suatie. Zij toch waren niet grooter dan 10 bij 7V3 c.M. en .er waren er ook slecbts 2. Sommige adressanten hadden misschien wel last van 't water, doch dit lag aan het weer. Thans is de suatie uit stekend in orde. De schade zal ook wel wat overdreven zijn. Ten bate van de suatie in de buurt van adressanten wordt boven dien door allen ingelanden bijgedragen, en alleen adressanten hebben er voordeel bij. Het bestuur stelt dus voor afwijzend te beschikkenalzoo geschiedt met alge- meene stemmen min een die van den heer Snijders. Aan het bestuur worden vervolgens de gewone machtigingen verleend. Op een vraag van den heer Sprenger wordt ge antwoord dat het bestuur volgens artikel 9 van het polititiereglement van den polder ten allen tijde het recht heeft tegenover eigenaars van duinen, wat het weghalen van zand betreft, een zandput te sluiten. Bij kon. besluit is benoemd tot kan- tonrechter-plaatsvervanger in het kanton Tholen N. van Steenbergen, notaris te Tholen. Goes. De Unie-collecte langs de hui zen gehouden heeft f 212,87 opgebracht die te Wilhelm! nadorp onder de kinderen der Zondagschool f 1,835 welke sommen zijn overgedragen aan den penningmeester der chr. school. Wolfertsdijk. De Unie collecte in de Ger. kerk, met bestemming, heeft opgebracht f12,185. Rog werd f7 bijgedragen door eenige vrienden te Goes, insgelijks met be stemming. Wissenkerke. De pogingen om het gezonkene schip van D. Boele te lichten zijn niet mogen gelukken. Bij de laatste poging daartoe in dén nacht van Zaterdag op Zondag werd het vaartuig zoo gehavend dat het voor de vaart toch ongeschikt zoude zijn. Toen werd besloten van ver dere pogingen tot lichting af te zien. Bij het naar de kerk rijden jl. Zon dag namiddag schrikte het paaid van den landbouwer S. J. de Regt en liep met het gerij van den dijk bij het kerkhof alhier1 De wagen kwam in de sloot terecht. Ge lukkig brak het lemoen en liep het paar d weg. Nadat de in den wagen aanwezige11 er uit geholpen waren bleek dat de baa8 en zijne vrouw er heelhuids afkwamen, doch dat hun kind eenige schrammen in het gezicht had opgeloopen. De wagen bekwam veel averij. Te 3 ure in ilen namiddag van dien dag brandden binnen 3 kwartier de beide dub bele keeten van den aannemer van de dijksverbetering aan den Vlietepolder, af. Niets kon. bijna worden gered. Vele pol derjongens leden daardoor schade vooral de keetbazen waarvan een met zijn gezin zijnen geheelen inboedel verloor terwijl een ander f 20 aan papier in den brand moest achterlaten. De aanwezigen moesten dan ook enkel op lijfsbehoud bedacht zijn. De keeten zijn geassureerd. De oorzaak was, het onvoorzichtig aanmaken van een kachel door een ouden keetbaas. Middelburg. Met den sneltrein van 7.14 vertrok heden ochtend dr. Mezger en zijn familie weer naar Parijs. Ten hunnen behoeve werd een salonrijtuig in den trein geplaatst. V Vorder vertrok heden avond nog met den trein van 6,9 de graaf de Bobrinksky die de zen zomer op de buitenplaats „Berkenbosch te Domburg vertoefde. Ook ten zijnen behoeve werd een salonrijtuig in den trein geplaatst. Heinkenszand. Aan den heer D. van 't Hof is als directeur der muziekver- eeniging „Euterpe" tegen 15 Oct. eervol ontslag verleend ea in diens plaats benoemd de heer J. van der Weele, alhier. Borsele. Met het toezicht op de uit voering van de uitbreidingswerken aan den Steiger alhier, is belast de heer M. Moer land te Stavenisse, dezelfde titularis die als opzichter werkzaam was bij den bouw van genoemde inrichting. VliSSingen. Maandag middag werd voor het front der troepen de Zilveren Medalje uitgereikt aan den Korporaal waschbaas J. Dattin, dienende bij de Infan terie, voor 24 jarige trouwendienst. Kloetinge. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is er bij den landbouwer M. de Vrieze alhier een paar H. L. aardap pelen, een paar laarzen en eenig timmer gereedschap gestolen. Een en ander wa- geborgeo in de schuur. Door openbrekens eener deur zijn de inbrekers binnen geko men. De daders zijn tot nog toe onbekend. Krabbendijke. Terwijl Zaterdagavond de knecht van den landbouwer Blok uit den Mairepolder (bezig zijnde roet suiker bieten te vervoeren) de haven afreed was het 7-jarig zoontje van den schipper H. op het zoogenaamde zweek gekropen. Even aan het rijden viel genoemd knaapje er af met het ongelukkig gevolg dat hem de ledige wagen over de beenen ging, een waarvan ernstig werd gekneusd, zoodat gene eskun dige hulp noodzakelijk was. De knecht van weduwe S. te Sint Philipslancl zou Donderdagmiddag met paard en driewielskar een groot vat met water vervoeren, toen, tengevolge van het gieren der kar, het vat er af viel en de man het volle gewicht op het lichaam kreeg. Zijn toestand is bedenkelijk. M. O. Door mevr. de wed. I. J. Pa<rde- kooper, te Goes overleden, zijn bij testa mentaire beschikking geschonken: f 500 aan de Ned. Herv. kerk te Goes, f 500 aan de armen der Ned. Herv. Gemeente aldaar; en f500 aan de algeineene armen aldaar, alles vrij van recht van successie. Sedert Mei j.l. heeft een waschvrouw uit Beek met valsche briefjes op naam en last eener aan de Pruisische grenzen woon achtige dame zich schuldig gemaakt aan bedriegelij ke oplichting van een groote partij manufacturen tot ongeveer f350 ten nadeele van een manufacturier te Nijmegen. Dezer dagen kwam het gepleegde bedrog uit, toen de betrokken manufactnrier zij ne nota bij genoemde dame indiende Vele goe-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1895 | | pagina 1