NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Gods werk in Midden-Afrika.
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
G.
M. KLEMKERK, te Goes
F.
P. D'HUIJ, te Middelburg.
WERKLOOSHEID.
ïn T dne Poorte" ons door den
Allerhoogste aangewezen om de heidenen
in het binnenland te bereiken, en het
Evangelie onder hen te verspreiden. De
Engelsehe kerken en de Vrije Kerk van
Schotland zijn ons voor in het Midden van
Afrika, want de oogen van allen zijn ee-
ncht op het duistere werelddeel
lo. 180. 1898. Dmscfag 6 lupsfas.
flegewfe fanrgatig
UITGAVE VAN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
en
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
ui.
Aan het slot van ons vorig hoofdarti
kel zal wel geen christen huisvader zich
geërgerd hebben.
Niemand behoeft zich te vertoornen wan
neer hem een gedeelte uit Gods eeuwig
blijvend, waarachtig, dierbaar en gezegend
Woord onder de aandacht gebracht wordt.
Niemand onder ons ergert zich wanneer
hem een wo-rd van onzen van zijnen
Heiland in de herinnering gebracht
wordt. Een woord om hem moed in te
spreken bij den strijd om het bestaan die
ook hem wel eens doet nederliggen als
Jona of in moedeloosheid daarheen gaan,
gelijk Elia.
Want toch is het immer waar Alle din
gen zullen u toegeworpen worden.
De Godzaligheid is een groot gewin
met vergenoeginghebbende de beloften
ook des tegenwoordig en levens.
Wij behoeven ons dat heerlijke woord
niet te schamen, wanneer men ons in druk
kende tijden zijn nood klaagt.
Doch dit wil niet zeggen dat wij er met
het uitspieken eener zegenbede of met de
herinnering aan een Schriftwoord af zijn.
Yoor den rechtvaardige zijn de vertroos
tingen van 's Heilands woord genoeg.
Voor den geloovige zijn desHeeren be
loften of hij het beloofde reeds bezat. Hij
is in hope zalig.
Maar de verplichting jegens hem, den
verdrukte, den werklooze is daarmede niet
van ons af.
Wij moeten nu ook trachten hem te
helpen.
En dit doende tegelijk medewerken om
in de toekomst het monster der werkloos
heid te keeren.
In het buitenland zijn de menschen ons
al een heel eind vooruit.
Daar heeft men het vraagstuk der werk
loosheid reeds lang ter hand genomen.
Menplulit er reeds vruchten van zijn werk.
Althans bij de boekdrukkers.
In Duitschland behooren deze menschen
tot de best betaalde vakmannen.
Zij hebben dan ook eene verzekering op
ruime schaal gesloten tegen werkloosheid.
Maar de andere arbeiders, die minder
loon genieten, kunnen aan geen verzeke
ring denken.
Zoo is 't daarzoo is het ook hier.
Slechts zij die een hoog loon genieten,
kunnen een dergelijke verzekering onder
nemen mits hun aantal beduidend zij. En
zie, slechts weinigen genieten een hoog
salaris. Wel worden op sommige tijden
van het jaar bekwame metselaas en ver.
F E ÜILTE TO N~
Onlangs hield de Zendeling Vlok een
zeer belangrijke lezing over de zending in
Nyassaland, in de Ned. Ger. Kerk aan de
Kaap. 't Is o s aangenaam deze mededee-
lingen van een ooggetuige onzen lezers te
kunnen voorleggen.
Afrika, zoo sprak hij, is nu geopend voor
l-hnstus en moet gewonnen worden. Dit
is onze roeping en ons doel. D8 Ned.
Ger. Kerk in Afrika heeft slechts acht
mannen, die in den wijngaard des Heeren
werken in de binnenlanden van Afrika.
God heeft Afrika van de Westkust en
Oostkust en van het Zuiden geopend, en
Daarna ging hij over tot een beschrijving
van de reis naar, en de gesteldheid van
A,e .n; ,'Stri.Ctei1- Deze geesten van
Midden Afrika zijn bijzonder dicht bewoond
versknechts tamelijk ruim betaald maar
-de verdiensten ontbreken in de winter
maanden en voor samenwerking is 't getal
te beperkt.
Het is dus bijna ondenkbaar dat eene
dergelijke vereeniging van werklieden,
zonder medewerking der patroons en zonder
subsidie der gemeente, tot stand komt.
En nu hebben wij reeds in ons eerste
artikel erkend dat wij er evenmin weg op
weten als de groote oeconomen die zich
over de oplossing van dit netelige vraag
stuk tempering der werkloosheid, heb
ben moe gepeinsd.
Evenwel voor menschen van goeden wil
is niets te moeilijk.
Mits maar onder hen vaststa dat het ge
zamenlijke loon datin een jaar aan de ge
zamenlijke werklieden uitbetaald wordt,
strekken moet om ook de werkloozen onder
hen, zoolang zij werkloos zijn een gedeel-
telijk, liefst toereikend levensonderhoud
aan te bieden.
Bij de loonsregeling moet derhalve ge
rekend worden met de mogelijkheid dat
zeker deel der werklieden gedurende zeke
ren tijd tegen hun wensch werkloos zal zijn.
Te Sint Gallen heeft men sinds eenige
jaren met eene regeling op dit schoone
beginsel rustend eene proef genomen.
De gemeente biedt financiëelen steun,
tot tijd en wijle de vereeniging die deze
regeling trof, op eigen wieken drijven kan.
De Standaard deelde ons hieromtrent
eenige bijzonderheden mede, welke op het
volgende neerkomen.
Door den wetgever in het kanton is eene
regeling, door de arbeiders zeiven in het
leven geroepen, gesanctioneerd en een „kas"
gesticht tot verzekering tegen de gevolgen
van onschuldige werkloosheid. Aan het
hoofd dier kas staat eene commissie, waar
in onder anderen zeven verzekerde arbeiders
zitting hebben.
Alle arbeiders te St. Gallen zijn ver
plicht zich te verzekeren, mits hun gemid
deld dagloon niet boven de 5 francs gaat.
Leerlingen en minlerjarige werklieden
met minder dan 2 francs (een gulden) dag
loon, vallen er buiten. De deelnemers be
talen wekelijks een premie van 15, 20 of
30 centimes, naar gelang zij minder dan
3, minder dan 4 of minder dan 5 francs
daags verdienen.
Wie zes maanden lang betaald heeft kan
beginnen te trekken.
Van deelneming worden opkun verzoek
buitengesloten zij die in een andere levens
verzekering kans hebben hetzelfde te
trekken.
De stedelijke regeering stort eene Juar
ez Zie haar no. van 10 Juli.
Men kan die landen bereiken door van de
Kaapstad, Port Elizabeth, of Natal zich in
te schepen naar de Zambesi. Deze rivier
heeft vijf ingangen of monden. In een
van die monden gaat men met een kleine
stoomboot de rivier op. Tachtig mijlen op
de rivier vindt men het eerste graf van
een blanke, namelijk van Mevr. Livingstone
hat huis waarin zij is overleden is daar
nog. Na een reis van 360 mijlen moet
men de rivier verlaten, aangezien er verder
op watervalleo en rotsen zijn en het reizen
zeer gevaarlijk wordt. Er moet dan 37 mij
len te voet of met ezels worden gereisd
om de Meren te bereiken. Doch men maakt
liever gebruik van inlandsche dragers, aan
gezien het pad zeer rotsachtig en oneffen
is. De inboorlingen maken hangmatten
waar de reiziger zich in nederlegt. Men
kan echter geen staat op hen maken,
want indien zij vermoeid worden, zetten
ze den reiziger in het midden van een
stroom of het pad neder en verlaten hem.
en het is een alles behalve aangename on
dervinding om alleen en verlaten in het
midden van Afrika te staan
Dit gebeurde met een dame, die naar
het zendingsveld ging. De inboorlingen
werden moede, zetten haar neder en ver
lieten haar, en daar stond de arme vrouw
alleen en verlaten in dat woeste land. Zij
lijksche bijdrage in de kas der vereeniging.
Aan de werkloozen wordt uit deze kas
dagelijks 1 francs 80 cent., 2 fr. 10 centim.
en 2 francs 40 c. uitgekeerd al naar ge
lang de premie was.
De uitkeering geschiedt maar zestig dagen
achtereen; en de schuldige werkloozen,
dat wil zeggen zij die door eigen schuld
werkloos zijn geworden, ontvangen niets.
Aan deze bepaling wordt streng de hand
gehouden.
Immers wie het werk staakt of wegens
wangedrag wordt weggejaagdof buiten
werk geraakt zijnde, weigert een ander
werk aan te pakken, is een werklooze
door eigen toedoen.
Het gaat niet aan zulk eenen op kosten
van nijvere, eerlijke werklieden te laten
rentenieren.
Nog slechts twee jaren is de proef ge
nomen met deze regeling, en zie zij vindt
al meerdere bewonderaars.
Doch ook anderen wijzen op onbillijk
heden die dit stelsel aankleven.
Wel verre van dit stelsel ook voor Zee
land aan te bevelen, vestigen wij er de
aandacht op.
Trouwens het is nog geen twee jaren in
werking. Den uitslag er van moeten wij
dus eerst afwachten.
Er bestaat nochtans maar éen bezwaar
tegen eene dergelijke regeling. De ge
meenten ten onzent hebben geen geld.
Hoe moet eene gemeente als Arasterdam
het maken die ongeveer 4 miljoen jaar
lijks aan rente voor gemaakte schuld heeft
te betalen
Hoe eene gemeente als Goes die tobt
om rond te komen en, om rond te komen
geen beter middel kent dan het eenig af
doende verhooging van den hoofdelij-
ken omslag
Hoe krijgen dergelijke gemeenten het
zoo ver dat zij jaarlijks eenige duizenden
of eenige tonnen kunnen overhouden om
de beweging tegen de werkloosheid te
steunen
Voorloopig is geen andere weg mogelijk
dan dat de Staat hulp biedt.
De Staat remitteert aan de gemeenten
de kosten voor het Openbaar Onderwijs
en verleent daarbij nog bijzondere onder
steuning aan noodlijdende gemeenten.
Subsidieert ambachtsscholen en andere
inrichtingen zonder de wetenschap dat het
beheer zoo zuinig mogelijk is.
Laat de Staat dan ook een deel voor
vele gemeenten het grootste deel der
kosten op zich nemen voor werkver-
schaifling.
Doch niet voordat eerst particulieren,
diaconieën, burgerlijke armbesturen, veree-
nigingen voor werkverschaffing, de gemeen-
verstond noch Hollandsch, Engelsch of de
Kaffertaal, alleen Duitsch. Gelukkig werd
ze kort daarna en bij toeval door zende
lingen ontdekt, en veilig naar de plaats
van haar bestemming gebracht. Wat anders
haar lot zoude zijn geweest is heel licht
te begrijpen. De reis op de rivier en op
het pad is niet van gevaren ontbloot, aan
gezien sommige gedeelten daarvan zeer on
gezond zijn. De gewassen zijn tropisch en
men ziet dikwijls over een lengte van zes
mijlen pisangboomen, klapper- en dadel
palmen alsmede vele andere gewassen. Wild
zooals tijgers, leeuwen en olifanten
treft men overal veel aan, en men moet
zorg dragen buiten hun bereik te blijven.
Nyassaland, alwaar wij ons zendingsveld
hebben, is 1,127 mijlen van Bloemfontein
verwijderd en de reis daarheen of terug
duurt twee maanden. Feitelijk had hij
slechts 33 dagen gereisd, de overige tijd
was heengegaan met rusten, wachten op
booten, enz. De reis echter, zooals men
heel goed kan begrijpen, gaat gepaard met
vele gevaren.
Het Nyassameer is een groote water
vlakte, 350 mijlen lang en van 20 tot 30
mijlen breed, en is gelijk een groote zee.
Het is zeer diep, op sommige plekkeu 600
vademen (3,600 voet) en dikwijls erg storm
achtig. Er varen nu twee groote Engel
ten het hunne hebben bijgedragen en een
nauwkeurig onderzoek, eene permanente
controle door wij k-commissiën heeft uitge
maakt dat de werklooze niet door eigen
schuld werkeloos werd b. geen aangeboden
werkzaamheden weigerde c. zijn meerdere
verdiensten in den werkvollen tijd niet heeft
opgemaakt.
Komt het ooit tot eene vereeniging
een arbeidsvereer.iging tot verzekering
tegen werkloosheid, dan zal eene commis
sie van aanzienlijken, die deze beweging
met ruime bijdragen steunt, dienen aan het
werk gesteld te worden, om de wekelijk-
sche bijdragen der deelnemers te ontvangen
en toezicht te houden, dat zij niet in de
kroeg brengen, wat beter öf in het huis
gezin ware gebleven öf in de weerstands-
of voorzorgs- of verzekeringskas had kun
nen gestort worden.
Op het oogenblik staat het zoo, dat vele
werklooze/i nog maar al te veel van hun
weekloon in den zomer bij den kroeg
houder brengen.
In vele gemeenten vindt men door de
wet beschermde, maar nog meer clandesr
tiene drankhuizen, waar de arbeider, voor
al des Zondags, een deel van zijn zuur
verdiénde penningen brengtterwijl de
tapper laag genoeg is om dezulken aan te
moedigen, niettegenstaande hij weet dat
zijne slachtoffers er in den winter gebrek
aan hebben.
Op dezulken vooral moet gelet.
Hun moet het sparen als voorwaarde
gesteld worden, om te mogen deelen in de
Voorzorgskas.
En zoo dan allen medewerken, allen elkaar
steunen, van den werkman tot den Staat,
bestaat er met Gods hulp eenige kans om
het gevaar der werkloosheid, of van het
gebrek bij werkloosheid tot de kleinste
verhoudingen terug te brengen.
Maar da n zij er al eene algemeene, har-
telijke, milddadige medewerking.
Hier is een vraagstuk, over welker op
lossing onze Kiesvereenigingen hebben van
gedachten te wisselen.
Een vraagstuk met welker oplossing Ka
pitaal en Arbeid een begin te maken heb
ben, er de vlammen van den hartstocht en
den haat, door den honger aangewakkerd,
naar alle kanten uitslaan en het aan blusch-
middeleu zal ontbreken.
Hier is gevaar bij uitstel. Periculum in
mora.
„Ontstemd over den ongunstigen en on-
verwachten afloop der herstemming voor
gemeenteraadsleden te Goes, hebben de beide
nog overblijvende antirevolutionaire raads
leden, de heeren Quist en de Jonge, het
sche schepen op. Dicht nabij het meer is
een zendingspost van de vrije Schotsche
Kerk, alwaar de inboorlingen over 't alge
meen heilbegeerig zijn en in beschaving
zij n vooruitgegaan een mooie kerk hebben
zij gebouwd.
Nyassaland zelf ligt tussch^n twee groote
bergketenen, en is zeer vruchtbaar. Het
gras groeit er weelderig en dikwijls schiet
het van 8, 10 tot 12 voeten hoog. Het
is gevaarlijk en moeilijk zich daardoor een
weg te banen, en het olifantspad is het
veiligste in dat land. De voortbrengselen
van het land zijn pisangs, waarvan er een
groote overvloed is, milies, kafferkoorn,
patatas, enz., doch niet veel boomen. Het
land is wel niet boomloos, doch volstrekt
niet boschrijk. Men ziet echter geen kale
vlakten en merkt overal hier en daar, doch
zeer verspreid, een boom op. Het water
van het meer is zoet, niet zout. Het land
is vlak en de zon verschrikkelijk warm.
Sommige districten zijn wegens ongezond
heid echter geheel onbewoonbaar.
De inboorlingen, oorspronkelijk Zoeloes,
zijn in 1852 de Zambesi overgestoken. De
reden waarom het jaar is bekend, is, dat
er toen juist een zonsverduistering was en
de inboorlingen dachten dat deze voorviel,
omdat zij de rivier overgingen.
Er zijn vijf verschillende stammen: een
voornemen ook hun mandaat ter beschikking
der kiezers te stellen".
Deze leugen staat te lezen in sommige
Hollandsche bladen.
De heeren Quist en de Jonge hebben
het voo:nemen om hun beurt af te wachten;
dat is de waarheid.
De Unie Collecte, Augustus- collecte, zal
op vele plaatsen deze week gehouden worden.
Te Vlissingen en te Goes langs de huizen,
deze week.
Te Goes staat aangekondigd 1 en 2 Aug.
Door omstandigheden is deze collecte een
week uitgesteld.
Moge er een ruime oogst bereid zijnaan
onze scholen.
Moge uit de milde bijdragen de liefde
openbaar worden voor het ideaalvrij
christelijk onderwijs.
Dezer dagen bewonderde een geacht li
beralistisch schoolman het vernieuwde ge
bouw van een onzer christelijke scholen
„Zulke scholen moesten er meer zijn",
riep hij uit.
„Waarom?" zoo werd hem gevraagd.
„Wel, het haalt weer idem zooveel uit
voor de gemeentekas en strekt tot mindering
voor de belastingschuldigen", luidde het
antwoord.
Dit is ook een ideaal, al ligt het niet
zoo hoog als het onze.
Laten de liberalen, die er evenzoo over
denken of liever die het niet laten
kunnen de werkelijkheid te zien, dan maar
vast beginnen, hunne bij dragenaf te zonderen,
niet voor onzemaar voor hunne vrije
scholen.
Vroeg of laat, wordt het alzoo toch:
De Vrije school regel.
Da ambachtsschool, mits goed ingericht,
en met onderwijzers begiftigd, die met
hart en ziel bij hun werk zijn, verdient
aller steun.
Rijk, provincie en gemeente steunen deze
inrichting met subsidie, dit pleit in het
algemeen wel voor de nuttigheid van het
ambachtsonderwijs.
De practijk staat er op den voorgrond,
doch zij is samengeweven met de theorie.
Zoo wordt het peil der ambachtslieden
verhoogd.
En nu mag het waar zijn dat de handen
der jongens, als zij van de ambachtsschool
naar den winkel verhuizen, overal verkeerd
voor staan.
Het is toch ook waar, dat zij door het
practisch ambachtsonderwijs, dat achter
hen ligt. in staat zijn alle bezwaren te
er van is een Arabische, en bestaat uit
slavenhandelaars. De lieden kleeden zich
met vellen en bast van boomen, die zij
aaneen naaien, doch over 't geheel kleeden
zij zich maar weinigzij „gaan rond zoo
als ze zijn geboren." De wapenen zijn
schilden, gelijk die van onze Kaffers, en
vergiftige pijlen. Ook hebben zij geweren,
en kunnen daar goed mede omgaan door
Arabieren en Portugeezen zijn er duizen
den ingevoerd. Zij gebruiken kleine steenen
als kogels, doch als zij op menschen en
dieren schieten, worden ijzeren patronen
gebruikt, die zij zelf smelten. Ijzer smel
ten zij zelf en men kan er groote smelt
ovens zien. Hun tuingereedschap is gemaakt
van zeer hard hout. Zij gaan op een ei
genaardige manier te werk met den tuin
bouw, niet gelijk wij dat doen, waar zij
maken groote hoopen, waarop zij zaaien.
Wij konden eerst niet recht begrijpen
waarom zij zoo te werk gingen, en wij
tuinierden op onze eigen en gewone manier,
doch zagen spoedig het nut van die hoopen
in. Er vallen daar gedurig zeer zware
regens, en zouden zij op onze manier wer
ken, dan moest al hun graan en gewassen
verdrinken, doch op deze manier staat het
koorn gedurende de zware regens veilig en
droog op de hoogten.
Slot folgt.