NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Safetffag IB Mei. CHRISTELIJK- HISTORISCH MIDDELBURG. SLUIS. ALLE BETALINGEN 10. 97. 1895. legmife laot^ani). VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN DE UITSLAG. Uitslag van de verkiezingen voor de Provinciale Staten van Zeeland. mr. P. J. F. v. Voorst Vader, P. J. Siegers, C. J. Huvers, H. M. Kloppers, en W. Maas, c. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. voor de Zeeuw uit Walcheren[uitgezonderd Vintingen) te doen hij den Uitgever F. P. D'HUIJ Middelburg. Aan onze abonnés in Amerika wordt bericht, dat degenen die op de hen toegezonden nota niet antwoordden, de toezending van ons blad eerstdaags wordt gestaakt. De Administratie. Na den gezegenien uitslag der stembus- worsteling van jongstleden Dinsdag, ver wachten de lezers van ons blad zeker een woord van de redactie, die naar het licht haar gegeven, den pennestryd, die als elke stembus worsteling ook deze voorafging, heeft gevoerd, en zich nu met duizenden in onze provincie en in het land verheugt over de bevochten zege. Sta dan eerst een woord van dank aan den Heere, die na eene worsteling van meer dan een kwarteeuw het ons vergunde dit maal eene zoodanige overwinning te mogen behalen, dat de Staten thans en naar wij hopen voor vele jarenom zij n Wie zieh de moeilijke dagen herinnert, toen nu wijlen ds. Nonhebei den strijd tegen het ongeloof in kerk en staat op Walcheren aanbond, en straks door ds. Littooy hierin werd terzijde gestaan. Hoe later onder de tactvolle, bekwame, bezielende, krachtige leiding van laatstge noemde de hopelooze strijd werd voortgezet en de Heere jaar na jaar voet voor voet op het liberalisme terrein te veroveren gaf. Hoe ten slotte in Kamers en Staten, en Raden, telkens meermannen gekozen werden die het recht en de vreeze Gods ook daar wenschten in eere te houden. Wie zich dit alles herinnert, dankt God voor wat Hij als de kroon na dezen langsn, soms bangen strijd te aanschouwen gaf. Doch daarna al» wij het terrein over zien geven wij aan Middelburg de eere. Het deed, wat alleen kenners wisten dat geschieden kon, en wierp reeds bij eerste stemming het aftredend liberale lid van gedeputeerden uit; terwijl het in de vaca turen twee antirevolutionairen plaatste en kan* heeft bij de herstem tui ug op 28 Mei, a. er nog een zetel bij te winnen. Blijkbaar door de scheld- en Bmaadarti- kelen van de Middelburgsche geprikkeld, streden Roomscben en antirevolutionairen, mannen van allerlei confessioneele scha keering zij aan zij voor de antirevolutionaire candidaten. Gevolg was dat de aftredenden v. Yoorst Vader en Siegers werden herkozenin de vacature Buteux de heer Huvers en in de vacature Pieterse de heer Kloppers geko zen werden, het aftredend lid van gedepu teerden de heer Van Teylingen door een plattelandsburgemeester den heer W. Maas vervangen werd, en het aftredend lid Van Woelderen om zijn zetel kampen moet met den heer J. Bos. Wij wenschen de kiezers te Middelburg geluk met dezen uitslag en spreken daarbij onze blijdschap uit dat onze talentvolle veteraan, de jeugdige grijsaard de heer Littooy, die reeds voor zoo menig geest verwant de deur van Kamers- of Staten zaal te openen wist, zijn on vermoeiden ar beid op electoraal gebied ;zoo schitterend kronen zagdat hij 't beleven mocht dat de Staten van Zeeland, door Middelburgs flinke houding zijn omgegaan. Wat Goes betreft, dit handhaafde zijn ouden naam als vast antirevolutionair dis trict. De aftredenden werden herkozen met 400 stemmen ongeveer boven de tegan- candidaten. Eene overwinning na welke echter niet mag worden ingesluimerd. De heer Huvers toch schreef ons heden dat hij zijne benoeming te Middelburg aan neemt hij heeft dus voor Goes bedankt en er zal dus binnenkort nog een gang naar de stembus noodig zijn. Hul»t behield wat het haddrie Room- sche leden en een antirevolutionair. Wei nig had het gescheeld of ook de heer Oggel ware gekozen geweest voor een zetel hem door de Roomsche leiders eerst toege dacht doch door een minder gelukkig op treden van onze voormannen te Terneuzen verloren. Wij brengen dezen laatsten nochtans nu gaarna hulde voor hun krachtig en beleid vol optreden bij de jongste verkiezing, waardoor de heer Oggel slechts honderd stemmen beneden de meerderheid bleef. Kon de heer Oggel nogmaals zulk een sprong doen, dan was hij er. Tholen gaf een kleine meerderheid aan den liberalen candidaat. Dit had anders gekund. Nog in 1892 werden de beide antirevolu tionaire leden voor dit district met ruim 700 stemmen herkozen thans bracht de heer Pompe, ter wiens verkiezing, althans door sommige leiders vrij wat meer krachtsinspan ning geboden was, het slechts tot 420 stemmen. Een der ijverigste kiezers in dat district vertolkt in een ons gezonden schrijven dat wij hier gaarne overnemen, onze eigen gevoelens omtrent dit van onze zijde helaas te slecht georganiseerde kiesdistrict aldus De uitslag der verkiezing te Tholen is bemoedigend en teleurstellendbemoedigend omdat het aftredend lid met zulk een kleine meerderheid is herkozen en teleurstellend omdat de onzen weer zoo thuis gebleven zijn. Waren ze overal zoo opgekomen als te Oudvosmeer, de uitslag zou geheel an ders geweest zijn, hier toch kwamen van de 164 kiezers 119 ter stembus, terwijl nog 23 van de 29 roomschen tehuis bleven; alzoo hebben Antirevolutionairen en Libe ralen behoudens een enkele uitzondering zich goed van hunne taak gekweten. Het lij kt wel of de geest van Gallio onder de mensehen is uitgevaren, men trekt zich geen van deze dingen aan, alleen h«t Materialisme hoe kom ik door de we reld speelt in alles de hoofdrol. 4t In Sluis hebben enkele vrienden op den heer Heemskerk gestemd. Deze heer ontving een bijna onzichtbaar handjevol proteststemmen. En dat in een distrikt hetwelk eenige jaren te voren nog 427 stemmen schonk aan den antirevolutionair Hennequin Of daar de organisatie niet ook is! Eindelijk voor wat Zierikzee betreft, daar hadden onze vrienden, paur acquit de conscience, nog even ter elfder ure drie candidaten gesteld op welke door heel Schouwen en Duiveland, wat haast Brui- nisse wel alleen had kunnen doen, ruim honderd stemmen werden uitgebracht; zeker vier honderd stemmen te weinig, die bij vroede bewerking waren te behalen ge weest. Toch zijn wij over het geheel dankbaar en voldaan over den afloop. Mogen wij al met het oog op de ver kiezingen die in Mei en Juni in onze om geving en in Juli allerwegen voor de ge meenteraden zullen plaats hebben, nog niet anders dan bet geweer bij den voet onze wachtposten betrekken wij ademen vrij- wat lichter, nu de staten om zijn en de overmacht van het liberalisme, dat jaren lang in Zeeland zich de alleenheerschappij had aangematigd, thans gebroken ligt. Wij herhalen hetgeen wij reeds voor de verkiezing hebben opgemerktZeelands an tiliberalen zullen het voorbeeld van Zee lands liberalen niet volgen, door bekwame en verdienstelijke mannen uit het gedepu. teerd collegie te werenUtreohts en Gel derlands staten dachten er ook steeds zoo over. Doch eene meer billijke verdeeling der zetels onder de partijen zal thans van dezen stembusuitslag het gevolg zijn en misschien een meer alzijdige kijk op de dingen gegeven worden, die de stoffelijke en zedelijke belangen der provincie zeker niet schaden zal. Wat de Midd. Crt beweert, en aan de liberale taktiek tegenover het Ministerie Mackay herinnert, dat wij nu eens zullen zien of de gulden eeuw zal aanbre ken, de beloften vervuld, de opcenten verlaagd en de misleide en geëxploteerde kiezers teleurgesteld zullen worden, is voor het oogenblik slechts als uiting van een overkropt gemoed te beschouwen. Thans zijn vijf provinciën antiliberaal en wij hoorden nog niet dat het in de eerste vier zooveel slechter ging dan in de provinciën met liberaal bestuur. Het monopolie der geleerdheid moge schuilen in de liberale partij het mono polie van den zegen Gods bezat zij tot nog toe niet. En op dien zegen hopen wij bij het intreden der voor Zeeland nieuwe aera, waarin het beheer on»er staten in het van huis uit orthodoxe Zeeland niet langer alleen in liberale handen {is)." De verhouding der partijen in de pro vinciale staten is thans: 17 liberalen. 16 antirevolutionairen. 6 Roomsehen. 1 tot geen dezer partijen behoorende. 1 vacature te Goes (Huvers). 1 id. te Middelburg (v. Woelderen). Deze laatstbedoelde stemmingen kunnen de verhouding wijzigen 19, 16, 6 en 1 of 17, 18, 6 er. 1. In ieder geval blijft de meerderheid aan de antiliberalen verzekerd, daar het of 25 tegen ,17 of 23 tegen 19 worden kan. Van antiliberalen gesproken. In haar asterisk Provinciale Staten schreef de Standaard (le) „Immers nu nog van antiliberaal te spreken, en te wijzen op het brengen van eene antiliberale meerderheid in de Eerste Kamer, verscheelde niet zoo heel veel van hoerenbedrog. (2e) „In de kiesrechtquaestie stonden juist de antiliberale leden der Eerste Ka mer het scherpst tegen finale uitbreiding gekant. (3o) „In de sociale quaestie is de antibe- rale groep der Eerste Kamer eer een sta- in-den-weg dan de tolk onzer wenschen. (4o) „En zelfs in de schoolquaesiie zou de heer Pynacker Hordijk, die als libe raal zitting heeft, blijkens zijn vroegere verklaringen, het warmste met ons pleiten voor de poging om de vrije school tot regel en de openbare school tot aanvulling te maken; terwijl omgekeerd de Roomsche leden uit N. Brabant en Limburg op hunne provinciale openbare school welhaast ver zot lijken. Zoo kan dus de quaestie ditmaal niet gesteld. Dat ware geen oprechte politiek geweest". Tot zoover de Standaard. Nu ons van liberale zijde verweten wordt dat wij ons aan dit door de Standaard ge wraakte „boerenbedrog" hebben schuldig gemaakt, veroorloven wij ons ten aanzien dezer vier punten de navolgende op merkingen: lo Dat wij onder antiliberalen verstaan, gelijk wij reeds herhaaldelijk gezegd heb ben allen die niet van het Liberale of would be Radicale anti-clericalisme gediend zijn; en dat wij dien naam. al schijnt zij boerenbedrog, zullen blijven gebruiken, evenals den naam Antirevolutionair of Christelijk historisch, die onder ons een onnitwischbaren, ondubbelzinnigen klank heeft. 2 Dat, aangenomen dat in de genoemde quaestiën de niet-liberale leden der Eerste Kamer het meest tegen onze wenschen hebben geageerd, hun weerstandsvermogen, hoe gering dit overigens zijn moge, tegen het Liberalisme daaronder niet heeft geleden. 3o. Dat ons de uitspraken van liberale staatslieden te weinig grond geven om te verwachten dathunne handelingen op die vele uitspraken zullen kloppen. Eene bewering, die wij meeuen met de, navolgende feiten te mogen staven. Immers Valette die in zake Hooger Onderwijs ons in het gevlei kwant, bedierf het bij de jongste verkie zingende Mio delburg sche Courant metal hare Radicale rondheid, werd anti-cleri- caal conservatiefAllard Pierson door Groen geprezen, had nimmer gelegen heid Groens volgelingen mee te vallen Jonckbloedt en Sanders lieten het eveneens bij adviezenKerdijk stelde nog vaker teleurRengers liet ons in den steek op de quaestie van Grondwetsherziening; en Van Houten, die eens het denkbeeld eener noodbrug opwekte, staat principieel feller dan ooit tegen ons over. Tot vooreenige jaren had het liberalisme de kiezers in den waan gelaten dat het bij de verkiezing voor de Provinciale Staten niet aankwam op godsdienst of staatkunde, maar op districtsbelangen. Thans echier al deed het fabeltje van die districtsbelangen ook nog hier en daar dienst kan gerust gezegd worden, dat de kiezers voor goed begrepen hebben, welke nog andere dan districtsbelangen er op het spel staan bij provinciale verkiezingen. En op gevoelige wij ze is dit onder meer aan de Gedeputeerde Staten te verstaan geven De voornaamste leden dezer collegies, die als leden der Provinciale Staten moesten aftreden, zijn niet herkozen, gelijk in Zee land; moeten zieh aan eene herkiezing onderwerpen met kans op slagen, gelijk in Eriesland en Limburg; of hebben alle kans by de herstemming te worden uitgestooten, gelyk in Overijsel en Zuid Holland. Voor onze gedeputeerde collegies een ernstige aansporing om de zeer groote macht, haar verleend, vooral aan te wenden om de gemeentebesturen te leeren zoo zuinig mogelijk op de vrijheden en op de be lastingpenningen der burgers te zijn. De uitsluitingszucht van het liberalisme is overal dezelfde, onder radicalen, Noorsch liberalen, Zeeuwsch radicalen, en Am- sterdamsch liberalen, overal dezelfde er varing: zelfs waar een antirevolutionair op de 34 en meer liberalen aftrad, werd deze nog uitgeworpen. Zoo deden de liberalen te Amsterdam met het eenige antirevolutionaire lid Van Eeghente Appingadam met het eenige antirevolutionaire lid in de Groninger StatenBouwes. En dat zy ook hunne trouwste medewer kers by de jongste Tak-campagne niet ont zien hebben, blykt wel uit het feit dat zy te Haarlem 't Hooft en te Kampen Noordtzij uitwierpen. Wy nemen dit natuurJyk niemand kwa- ly kal hebben de antirevolutionairen in provinciën waar men op één turfje in het veen niet behoefde te zien, meer naar hun beginsel van „leven en laten leven" ge handeld. Toch geeft deze ervaring opnieuw aanleiding tot de vraag of het geen tyd wordt aan de provinciale staten het recht tot het kiezen van de eerste kamerleden te ontnemen, of zy niet meesten ophouden politieke colleges te zyn. Met deze verkiezingen doet fhans de eerste sociaal-democraat, de heer Van Zin deren Bakker, wethouder te Opsterland zyn intrede in het Staten-collegie. En wel in de Staten van Friesland. Nu men de sociaal-democraten verdeelt in revolutionaire- (type Cornelissen), parle mentaire (type Troelstra) en zwygende (type Vitus Bruinsma), en de gekozene tot de laatste schijnt te behooren, mag men van zijn optreden niet die agitatie ver wachten, die bij de intrede van Domela Nienwenhuis in de tweede kamer gewekt werd. Doch te meer zal het optreden van den heer Bakker, die lang geen zwyger maar een nuchter spreker en schry ver is, aan kracht winnen. Het optreden van P. van Vliet, het antirevolutionaire statenlid in Friesland, was niet krachtig. Laat ons zien of ds socialist m«er zal vermogen dan de nlan van Patrimonium. Gereinigde onderwijzers. De directeur van de Haveloozeuschool te Rotterdam schryft in het Schoolblad „Van 15 Febr. tot nu toe heb ik 150 gezinnen bezocht, en mijn hulponderwijzers staan mij daarbij ijverig ter zijde. Als ze aankomen, den eersten dag, breng ik ze dadelijk naar de bad kamer. De badvrouw neemt ze duchtig onder handen, geen smakelijk werkje voorwaar. Als het lichaam schoon is, worden de kleeren be keken, die meestal in verregaanden staat van vervuiling en vertering verkeeren. Dan worden ze heelemaal nieuw in de plunje ge stoken en zoo komen ze, friseh en wel in de klas. „Dat baden houden we vol, zoolang ze op school zijnom beurten gaan zo kopje onder. In 't begin geeft dat niet veel, want gewoon lijk komen ze den volgenden ochtend weer even vuil terug, alsof ze nog het eerste water moeten voelen, maar langzamerhand begin nen d# ouders er pleizier in te krijgendan werken ze zeil mee, en zoo hebben we op deze wijs al menig huisgezin tot zindelijkheid gebracht". Wij wisten niet dat er zulke onderwij zers waren 17 Mei 1895. In kolom a vindt men liet aantal kiezers. In kolom b het aantal opgekomen kiezers bij de jongste verkiezing In Zierikzee op 10 Mei 1892. In Sluis op 9 Oct. 1894. In Hulst op 24 Mei 1892. In kolom c vindt men het aantal opge komen kiezers van Dinsdag 14 Mei. Er waren uitgebracht 357042 stemmen. Meerderheid 1762, zoodat ook de heer MAAS tot de gekozemen behoort. Zoodat gekozen zyn de heeren en herstemming moet plaats hebben tusschen de heeren Bos en v. Woelderen (aftr.). Gemeenten. Aardenburg St. Kruis Biervliet Breskens Cadzand Ede Groede Hoofdplaat Nieuwvliet Oostburg Retranchem. Schoondyke Sluis Waterland^. IJzendijke Zuidzande Te zamen 191 129 138 133 63 85 108 52 55 94 58 79 39 1 15 183 18 127 66 30 32 57 42 43 162 107 101 57 49 51 136 68 72 148 87 88 44 20 19 184 9 95 101 76 84 1752 1001 108i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1895 | | pagina 1