particulieren 1t ook doen
De minister van binnenlandsclie zaken
zeide, dat de Staat in geen geval als leve
rancier van geneesmiddelen behoort op te
treden, en hij dus nooit meer zal doen dan
het particulier initiatief door subsidie aan
moedigen. Of nu dit laatste inderdaad ge
schieden zal dat zal zeker wel afhangen
van het geneeskundige onderzoek. Maar
het publiek is al zoo vaak teleurgesteld
met die zoogenaamde geneeskrachtige in
entingen.
Wij denken alleen maar aan de inenting
van dr. Koch met gif tegen de tuberculose
kliertjes en blaasjes op de long, waarmee
vele mensclien erfelijk besmet zijn, doch
waartegen zijn inenting-- ;if tot nog toe niets
vermag.
Verdeeldheid.
In de Tweede Kamer liggen de partijen
van vroeger uiteengevallen. De oud- en
nieuw liberalen en radicalen, waaronder
vrijhandelaars en protectionisten vormen de
linkerzijde; de roomschen en antirevolutio
nairen zitten aan de rechterzijde. De
roomschen verdeeld in de Scliaepmangroep
en de Halfmannsgroep, protectionisten en
niet-protectionisten dat zijn voor- en
tegenstanders van graanrechten. De anti
revolutionairen gescheiden in een groep
Lohman en een groep Van Alphen, beide
groepen weder verdeeld in protectionisten
en freetraders: en dan tusschen alle partyen
in nog de kleine conservatieve groep
Scliimmelpenninck.
Ofschoon wij de ruimste uitbreiding van
kiesrecht om tot voorbereiding van noodige
verbeteringen te komen, voorstaan, beelden
wij ons niet in dat deze uitbreiding de
verdeeldheid tusschen de partijen zal ver
minderen.
Letten wij op België.
De „Tweede Kamer" in België, onder
het algemeen stemrecht in het leven ge
roepen, vertoont nog bonter lappendeken.
Daar bestaat de linkerzijde uit drie groe
pen te weten liberalen, radicalen en
socialisten. Deze zijn ieder weder gescheiden
in walen en flaminganten, dat zijn zij die
fransch en zij die vlaamsch spreken.
De rechterzijde de roomschen zijn
ook verdeeld infransch sprekers en vlaamsch-
gezindenvoorts in protectionisten en vrij
handelaars; ook in behoudende en vooruit
strevende roomschen type Woeste en
type Beernaert dan de 18 Brusselsohe
onaf hankelijkenen een tiental chr.
democraten on Ier voorzitterschap van
Helleputtc, thans versterkt door abt Daens
en op 't oogenblik vertegenwoordigd door
een baron de Brocqueville.
Toch mogen wij, wat de antirevolutionaire
partij aangaat, hopen en verwachten dat
zij ter wille der hoogere eenheid die hare
leden verbindt, zal streven naar toenadering
en samenwerking om de ware volksbelangen
gelijk tot nog toe de zaak der vrije school'
eenstemmig bij de regeering te bepleiten'
De heer Lohman heeft in de tweede
kamer de vaccine ter sprake gebracht.
Hij had het ook in de sectiën gedaan
doch men weet hoe 'tgaat als er liberale
en radicale rapporteurs in zoo'n sectie
zijn om de verschillende vragen die daar
in gedaan zijn, aan den minister over te
brengen.
Die lastige vaccine-vraag laten zij in
den regel maar waaien. Doodzwijgen.
Liberalen en radicalen zijn nu eenmaal
vurige voorstanders van den vaccine-dwang.
De heer Lohman heeft dit weer eens
heel humoristisch in herinnering gebracht.
En daar nu minister van Houten tegen
den vaccine-dwang is en minister Tak de
vraag met een „daar kan niets van komen"
had beantwoord, meende de heer Lohman
de vraag maar eens in 't openbaar te
moeten herhalen; en hij hoopt haar ook
volgende jaren te doen want, zegt hij,
„vragen die een zoo gewichtig onderwerp
betreffen ats de vaccinatie, waarbij het
geheele volk belang heeft en waartegen
bij een aanzienlijk deel bezwaren bestaan,
(moeten) behoorlijk worden behandeld."
Het antwoord van den minister luidde
niet onwelwillend, al brengt 't niets verder.
Als minister, zoo verklaarde hij, moet
hij de wet uitvoeren doch hij is nog
altijd tegen den vaccinedwang in verband met
het daarmee gespaard gaand schoolverzuim.
Wij hopen op deze bespreking terug te
komen.
Den heer Lohman de dank van een
groot deel van het christenvolk dat den
vaccine-dwang verfoeit, en zich door den
steun van mannen als nu wijlen Kenchenius
en Lehman bjj de verdediging van dit ge
wichtig volksbelang ten allen tijde vereerd
en versterkt heeft gevoeld.
Gisteren is in de Kamer de veestapel
aan de orde geweest.
De heer Zijp, de doctrinaire landbouwer
die van rijks hulp en afmaking alle heil
verwacht, drong op bescherming aan hierin
gaan wij niet met hem mee; doch wel
verheugt ons het goed woord dat hij sprak
tegen de veel te diep ingrijpende maat
regelen der regeering tot keering van tong-
blaar.'Hij en anderen vonden dat laten
doorzieken beter was dan de geheel ondoel
treffende maatregelen van thans. De ziekte
is er te besmettelijk en ook te weinig ge
vaarlijk voor. Zij wijkt van zelf, gelijk
ze gekomen is.
De beraadslagingen zullen den ijver van
den minister wel een weinig temperen, 't Is
dan ook een „hnpeloo/.e 011 kostbaro strijd,"
gelijk de heer Pyttersen opmerkte.
Ook liet Hooger Onderwijs de hoeren
Evers en Heemskerk zorgden daarvoor
kreeg in de Kamer een goede beurt.
Wij komen er later ep terug.
Besturen van Christelijke scholen hebben
zeker met genoegen gelezen de verklaring
van den minister van binnenlandsclie zaken
bij de jongste begrootingsdebatten in de
Tweede Kamer, luidende: „Een voorstel tot
verzachting der overgangsbepalingen voor
het verplicht aantal onderwijzers op de
bijzondere scholen is bij den Raad vanState".
Dit is in overeenstemming met het slot
der toelichting van het wetsvoorstel Lohman:
„De ondergeteekende hoopt en vertrouwt
dat de Regeering, onverschillig of dit wets
ontwerp al dan niet tot wet verheven wordt,
alles doen zal, wat in hare macht is om
de wet naar billijkheid uit te voeren".
De voorzitter der Fransche Kamer, Bur-
deau, is op 43 jarigen leeftijd na eene lange
sukkeling overleden.
Burdeau is een man geweest, op welken
Frankrijk trotsch mag zijn. Nauwelijks een
jaar oud, verloor hij zijn vader, een ar
men zijdewever; later werd hij bij een wever
in de leer gedaan.
Zijn moeder was arm en had een groot
huishouden.
Burdeau leerde echter goed en kreeg
een beurs om op het lycee te worden toe
gelaten.
Hij behaalde den eersten prijs bij den
wedstrijd tusschen leerlingen van alle lycea
inFrankrijk; nam daarna als vrijwilliger deel
aan den Fransck-Duitschen oorlog, waarin
hij gekwetst en krijgsgevangen gemaakt
werd, doch waarvan hij in 1871 op de
schoolbanken terugkeerde, versierd met
het Legioen van Eer.
Op jeugdigen leefiijd benoemd tot pro
fessor in de wijsbegeerte; werd hij vier
jaar later lid der Kamer; en genoot sinds
de vriendschap van den president der repu
bliek.
Een zetel in het jongste ministerie Du-
puy wees hij af, doch hij werd toen met
250 tegen 157 stemmen tot voorzitter der
Kamer gekozen.
Voor wie het heil alleen bij de tijdelijke
dingen zoekt was Burdeau een kranige fi
guur en ook op ons die de hoogere dingen,
de vreeze Gods grooter schat achten, maakt
het sterven van zulk een „proletariër" een
diep tragischen indruk.
14 Dec. 1894.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot leden
van den geneeskundigen raad voor Zeeland
en West Noord-Brabantde hh. dr. H. Goe-
mans te Zierikzeedhr. P. R. v. Meerloo
te Breda, G. A. de Looze apotheker te
Zierikzee; G. H. M. Verlind'Siï'ap'otheker
te Bergen op Zoom. En tot plaatsvervan
gende leden dr. J. E. Callenfels te Hulst,
dr. G. W. Bruinsma te Steenbergen, T.
F. Martin geneesk. te Hulst, dr. B. J. Hol
ster te Klundert, dr. J. J. Couvée te Mid
delburg, H. Breker apoth. te Breda en
M. N. Baert apoth. te Vlissingen.
lerseke, In de raadsvergadering van
gisteren Donderdag waren tegenwoordig 7
leden, afwezig de heeren Spruit, Sauer en
Joos Sandee voorz. de heer Klos, oudste
wethouder.
Na lezing en goedkeuring van de notu
len der vorige vergadering komt in behan
deling een schrijven van Ged. St. hetwelk
op het volgende neerkomt.
Sedert 3 jaren is de raming van den hoof-
delijken omslag zijnde f'6000, aanmerkelijk
overschredendit jaar bedroeg het primi
tief kohier reeds ruim f 6500. Daarom
wenschen Ged. St. dat voor 1895 de H.
O. op f 6500 zal geraamd worden en daar
entegen de raming der buitengewone rijks
subsidie met f 500 verminderd.
Wijl in 1893 aan school 2 gedurende
een maand een onderwijzeres heeft ontbro
ken, j|is de rijks bijdrage voor het lager
onderwijs in 1894 f8,33 te hoog geraamd.
Daarom wenschen Ged. St. dien post en
eveneens den post voor onvoorz. uitg. met
f 8,33 verminderd te zien.
Na een korte gedachtenwisseling tusschen
de heeren Sinke en Cupéry wordt met
alg. st. besloten de begrootingen voor 1895
en 1894 in den door Ged. St. aangegeven
zin te wijzigen.
Daarna vragen B; en W. machtiging
tot verkoop van een hoop aarde by de
haven, zijnde afval van suikerbieten.
De h. Siuke vraagt of die aarde niet
zooals andere jaren, gebruikt zal worden
voor het aanvullen van putten en gaten
in de havenkaden.
De Vz. antwoordt dat de bedoeling
is daarvoor dit jaar grond uit de haven
te bezigen, om tegelijk de haven uit te
diepen.
Met algem. st. wordt de gevraagde mach
tiging verleend.
Van den h. Spruit is ingekomen de
kennisgeving, dat hij wegens tijdsgebrek
bedanken moet als lid der nieuwjaars
commissie.
In zijn plaats wordt de h. Van der
Burght benoemd.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
Bij beschikking van den minister van
marine is G. C. But, zeeloodsschippcr le
kl. bij het loodswezen van het 6e district,
standplaats Vlissingen, met ingang van 1
Januari a.s., op zijn verzoek, eervol uit den
dienst ontslagen en zijn met genoemden,
Ja turn bij lnizelfdcn loodsdicnsf bevoulcrd
tot loodsschipper le kl. de zeeloods J.
Lems; tot zeeloods de kweekeling le kl.
J. D. Sutherlandlot kweekeling le kl.
de kweekeling *2e kl. J. Vader en tot
kweekeling 2e kl. de matroos W. ,1.
Koster.
Bij kon. besluit ts benoemd tot raad
in het polderbestuur van Walcheren J.
Borsius.
Naar wij vernemen zal voor hen, die
dienst wenschen te nemen bij de reserve
het keuringsreglement niet geheel worden
gevolgd, zooals dat voor de andere mili
tairen is vastgesteld. O. a. is bepaald, dat
kleine gebreken, welke niet schadelijk zijn
voor de uitoefehing van den dienst niet
zullen worden in aanmerking genomen en
dat zij, die lijdende zijn aan eene ziekte,
welke volgens liet oordeel der geneeskun
dige autoriteiten na korten tijd hersteld
zal zijn, zullen tvbrden aangenomen. (Tel.)
K e i' k li i e u w s.
Nedi Herv. Kerk.
Drietal te 's Gravenhage (vac. Heinecken)
ds. Zeijdner te''Vollenkoven. ds. Jonke.' te
Kralingen en ds. v. d. Broek te Schiedam.
Aangenomen naar St. Maartensdijk door
ds. H. Snel te Stavenisse.
Woensdagavond deed te 's Gravenhage
ds. W. L. Welter Jr. van Arnhem tot
ons gekomen zijn intrede naar aanleiding
v. Joh 1:26. „Hij staat midden onder
ulieden dien gij niet kent." Na Zondag te
voren bevestigd te zijn geworden door prof
Gunning uit Leiden; in plaats van zijn
vader die door ziekte verhinderd was.
Stavenisse. Benoemd tot ouderling
der Ned. Herv. Gemeente, de heer H. E.
Roozemond en tot diaken, de heer J. Suur-
landbeide heeren hebben bereidvaardig
hunne benoeming aangenomen.
Zaamslag. Woensdag hield in de consi
storie der herv. kerkalhier deafd. Zeeuwsch-
Vlaanderen van het Nederlandsch Bijbel-
genootechap hare jaarlijksche samenkomst.
Gekozen werden tot Bestuursleden Ds. J.
P. van Melle 'te Sluis, tot Voorz. Ds. F.
Breen te Cadzarid tot secr. Ds. W. H. H.
Dijkman tot Pénningm.-Biblothecaris.
Inplaats van het vroegere huishoudelijke
reglement werd het Model-huishoudelijke
regiem., door het Hoofdbestuur verstrekt,
aangenomen.
Tot algemeen-colporteur der afdeeling
werd J. J. Kense van Groede benoemd,
en tot depothouder-colporteur A. Eggebeen
van Terneuzen.'
Uit de verslagen van Secretaris, Penning
meester en Bibliothecaris werd met dankbaar
heid vernomen dat er belangrijke vooruit
gang merkbaar is, omdat over 93—94
f203.51 oan het-Hoofdbestuur werd over
gemaakt tegenover f 126.91'/j over '92—'93.
Des avonds om 5 uur trad Da. J. P.
van Melle in de Herv. Kerk te Zaamslag
op in een openbare samenkom* Er was
veel belangstelling. Geve de Heere dat
zijn opwekkend, woord naar 2 Petr. 1 19
medewerke tot uitbreiding van den kring
dergenen, die het eeuwig blijvend Woord
Gods ter hand en ter harte nemen.
Vlissingen. Woensdagavond werd
alhier in eene openbare vergadering van
de Gustaaf-Adolf-vereeniging de 300-jarige
geboortedag van den Zweedschen koning,
feestelijk herdacht. In de Nieuwe kerk,
door heeren kerkvoogden welwillend afge
staan, had zich een talrijke schare verzameld,
vooral ook daar deze plechtigheid door
het zingen van eenige liederen door de
zaugvereeniging „Looft den Heer" zou
worden opgeluisterd.
Het eerst trad ds. Talma op, die na het
zingen van Ps. 103: 10 en 11 voorging in
gebed, en de aanwezigen daarna het welkom
toeriep. Hij sprak den wensch uit dat men
hier te zamen mocht zijn om te gedenken
de groote daden aan zijn kerk en ons ge
schonken in Gnstaaf Adolf. Daarna werd
gezongen Gez. 3: 1 en 3, en trad ds. Voor
hoeve op. Spreker schetste in een terugblik
op de geschiedenis de beteekenis van Gustaaf
Adolf, de man, die.niet uit strijdlust, maar
gedwongen door den nood der verdrukten
om 't geloof, den strijd aanbond. Op zijn
17-jarigen leeftijd werd hij tot de regeering
geroepen, en vond zijn land in de grootste
moeilijkheden. Behalve dat het in drie
oorlogen was gewikkeld, was het inwendig
zeer verdeeld. Lutherschen en Calvinisten
stonden, soms felitegenover elkander. De
adel streefde naar verschillende vrijheden,
de middenstand naar beschermende rechten.
Moeilijk wasfhet voor hem, den 17jarige,
op staatkundiu terrein altijd den rechten
weg te bewandelen. Hij had echter een God
op wien hij vertrouwde. Eene godvruchtige
en godsdienstige opvoeding had hij genoten,
en in de klassieke talen was hij goed thuis.
Hoe moeilijk de omstandigheden ook wa
ren in het begin zijner regeering jen in
het vervolg, de Heere verlaat de zijnen
niet, dit kon ook hij getuigen.
Al spoedig sloot hij vrede met Denemarken
en bracht Zweden tot en hooge mate van
aanzien door de hulp, die het den Prote-
stantschen vorsten in Duitschland verleende.
Hij was de eerste vorst die een nationaal
leger bezat. Het was een uitnemend leger.
Bezield met een hooger ideaal dan het
jagen op buit, streden zij voor de eer van
koning, vaderland en Prostantisme. Iedere
veldtocht werd met gebed begonnen en
dat gaf kracht en bezieling in den strijd
voor eene heilige en rechtvaardige zaak.
Toch ondervond hij veel strijd en moei
lijkheden. Hij was neg al van hartstochte
lijke natuur en vol idealen. Gelukkig voor
hem dat hij in den bekwamen kanselier
Oxenstierna een kalm en bedaard raadsman
vond, die zijne hartstochtelijke plannen
wist te temperen. Toch was h:j do man die
de zaak van het Protestanti* ,i /.nu redden.
Hij was vroom, heldhafti; en krachtig.
Men heeft beweerd, zoo zei le spreker,
dat hij staatkundige doeleiu Ion beoogde om
naar Duitsehland te trekken en geen gods
dienstige. Dat het hem te m was om de
Oostzeelanden aan Zweden te brmgeu en
zich tot Keizer te laten verkiezen. Spre
ker ontkent dit. Hoofdzaak was, overtuigd
Protestant zijnde, zijne vertrapte geloofs-
genooten te hulp te komen en zijne wape
nen te keeren tegen den katholieken Kei
zer. Het tijdstip om zulks te doen was
zeer gelukkig en na de landing aan gene
zijde van de Oostzee knielde Gustaaf Adolf
met de zijnen en dankte God.
De keurvorsten van Brandenburg en
Saksen stennden hem niet maar wantrouw
den hem. En eerst toen hij de harten der
Protestanten wist te winnen ging het van
overwinning tot overwinning. Weldra wordt
Tilry verslagen. De keizer sidderde op zijn
troon, en de slag bij Lutzen tegen den ge-
vreesden Wallenstein was de beslissende.
Spreker zal niet in bijzonderheden treden
maar hij handelt ongetwijfeld in den geest
van den grooten man door van het be-
wierooken van personen af te zien, maar
alleen uit te roepenGod is groot. Daarna
werd het lied van Adolf gezongen:
Wees niet vervaard, gij kleine stoet.
Daarna trad ds. Talma op, die in zijn
slotrede de vraag stelde: Wat heeft Gustaaf
Adolf ons te zeggen? Hij wees op de roeping
der Protestanten om in navolging van hem
en de groote mannen der hervorming hunne
beginselen toe te passen en tegenover allerlei
vijandige stroomingen de goederen door hun
strijd verkregen te bewaren. Laten wij,
Protestanten, ons wachten voor eene valsche
rust. Wie denkt dat Rome overwonnen
is, misleidt zich. Dat leert ons ook Gustaaf
Adalf. Honderd jaar voor Gustaaf Adolf
ging het licht der Hervorming in Duitsch
land op, en door Rome's machtsontwikkeling
was het licht honderd jaar later b jna onder
gegaan.
Na het zingen van „Een vaste Burg"
door het koor en Ps. 89 7 en 8 door de
aanwezigen, werd deze vergadering met
dankzegging door ds. Talma gesloten.
Of deze vergadering voor (leze afdeeling
der Gustaaf Adolf vereeniging eenige vrucht
zal afwerpen Over 't algemeen willen
planten van uitkeemschen bodem hier geen
vrucht schieten. Ook honden velen zich
terug, die anders voor deze zaak wel te
vinden waren wijl ook dc moderne richting
met hare onbijbelsche, anti-calvinistische
opvatting van het protestantisme, zoo geheel
in strijd met den geest van den reformator
op wien zij zich beroept, in de Gustaaf
^tdolf vereeniging maar al te ruim is ver-
^êgêKtfoordigd.
School nieuw s.
De heer P. N. Itié te Middelburg slaagde
voor het examen Middelbaar onderwijs
Fransch acte A. te 's Gravenhage.
Aan de Correspondenten en Besturen
van de Locale Comité 's der Unie
„Een School met den Bijbel" bericht de
heer Derksen, Sacretaris, dat voorstellen
en onderwerpen, die de Locaal-Comité's
op de a. s. Jaarvergadering der Unie
wenschen behandeld te zien, vóór of uiter
lijk op 1 Februari a. s. hem moeten worden
toegezonden, Kievitsstraat 40, te Rotterdam.
De Jaarvergadering zal op Dinsdag 16
April 1895 (in de Paaschweek) te Utrecht
worden gehouden.
Het aantal Scholen met den Bijbel dat
in 1894 met 12 is vermeerderd, zal op 1
Januari 1895 Vijfhonderd zeventig (570)
bedragen, waarvan er 240 worden gesubsi-
diëerd door de Vereeniging voor Christe-
lijk-Nationaal Schoolonderwijs en 28 door
de Vereeniging voor Gereformeerd School
onderwijs, terwijl er 273 bij den Schoolraad
zijn aangesloten.
Herinnerd wordt, dat in het vervolg
alle Correspondenten der Unie een present
exemplaar van het Jaarverslag ontvangen
doch dat meerdere Exemplaren voor Mede-
Bestuurders of Belangstellenden tegen 25
Cent per Ex. bij den Secretaris van de Unie
verkrijgbaar zijn, en na toezending van het
bedrag in postzegels door hem, zoolang de
voorraad strekt, terstond worden verzonden.
Ter voorkoming van noodelooze kosten
zij gemeld dat op verlangen van hooger
hand het slotartikel van de Statuten, waar
voor rechtspersoonlijkheid wordt aange
vraagd, moet luiden
„De Vereeniging wordt opgericht voor
29 jaren, aangevangen den dag harer op
richting, zijnde den (datum van de
vaststelling der Statuten)
Van de Statuten, waarvoor verlenging
wordt aangevraagd, moet het slotartikel
aldus luiden
„De Vereeniging wordt opgericht voor
29 jaren, aangevangen den (datum der
eerste Koninklijke goedkenring)
Bij het verstrijken van het in hot eerste
lid genoemde tijdvak wordt de Vereeni
ging opnieuw aangegaan voor den tijd van
29 jaren."
Z E N I) l N G.
Boeroe. Br. Storm verhuisde van Mefa
naar Wamsisi, en bezocht de hoofden in
de buurt, waarvan sommigen gansch geen
toegenegen oor leenden aan zijne woorden,
adderen wel toestemden en beloofden
doch om even spoedig alles te vergeten
zaad met goede hoop op vrucht uit te
strooien op gansch onbereide aarde gaat
trouwens niet en hier kou nog niet voor
bereid worden. Br. Storm hoopt ook hier
te arbeiden, waar hem moeilijker veld dan
te Meta wacht, 't oog gericht op den Over
sten ^Leidsman, vertrouwende tevens, dat
de Gemeente hem in hare voorbede niet
vergeten zal.
Geref. Gymnasium fe Zeilen
Men verzoekt ons de opname van het
volgende
In den laatsten tijd is de aandacht van
het Lhr.stelijk publiek in Nederland zeer
gevestigd op het Geref. Gymnasium te
Amsterdam. Volgens ons verdient dat
Gymnasium zeer de aanbeveling, die het
van onderscheidene zijden kreeg.
Nu sprak onlangs Dr. Wagenaar als zijn
vermoeden uit, dat het Amsterdamsch Gym
nasium ten koste van dat van Zetten bloeit.
Of dit aldus is, kunnen wij niet beoordee-
len, wèl weten wij dat dit niet aldus be
hoeft te zijn.
Wanneer alte ouders die hunne kinderen
thans een Staats- of gemeentelijk gymna
sium laten bezoeken en niet in of rondom
Amsterdam wonen, ons hunne zonen zon
den, we zouden het Gymnasiaal gebouw
te Zetten moeten verbouwen, omdat het
dan, hoe ruim ook, te Wem zijn zou. Edoch
niet alle ouders kunnen er toe besluiten,
om hunne kinderen ons te geven van wege
de kosten. Daarom kunnen we alleen ver
wachten dat die ouders ons hunne zonen
toevertrouwen, die redelijk gegoed zijn.
Niet dat de kosten va» de opleiding te
Zetten zoo hoog zijn; kost- en leergeld be
draagt te zamen slechts f 500, dat is de
helft van hetgeen er op een deftige kost
school berekend wordt. Wanneer men nu
in aanmerking neemt dat elk leerling ons
alleen aan onderwijs f 300 kost, dan zal
men moeten toestemmen dat voor kost en
inwoning al zeer weinig in rekening ge
bracht wordt. Het Zettensch Gymnasium
kan dan ook niet bestaan, tenzij het door
de contributiën van vele leden en begun
stigers gesteund worde.
Maar is het onderwijs er wel voldoende,
zal men vragen?
Laat ons alleen wijzen op de resultaten
van dit jaar.
Drie onzer leerlingen deden het staats
examen in den Haag, tot toelatiug voor
de studiën a«.n de staatsuniversiteiten, en
slaagden alle drie.
Drie jongelieden verlieten het gymnasium
die in de 5de klasse waren geweest. Zij
deden alle drie aan een Staatsgymnasium
admissie-examen voor de zesde of hoogste
klasse, één van dat van Arnhem, één van
dat van Tiel en één van dat van Nijmegen,
en zij werden alle drie tot de hoogste
klasse toegelaten. Dit bewijst tooh dat ons
Gymnasium niet op een lager peil staat
dan andere Gymnasia. -> -
Twee leerlingen verlieten ons die de
4de klasse hadden afgeloopen en deden
examen voor de 4de klasse van de Theol.
sc hooi te Kampen en werden beide toege
laten. Dus ook zij die hunne zonen later
in Kampen willen laten studeeren behoeven
er niet tegen op te zien om hunne zonen
voor de letterkundige opleiding naar ons
Gymnasium te zenden. De studie tot voor
bereiding van het herder- en leeraarsambt
duurt dan 9 jaren.
Zetten is gelegen in een gezonde streek,
voor voeding enz. wordt goede zorg ge
dragen wij noodigen belangstellenden ten
zeerste uit, zich daarvan te komen over
tuigen door een persoonlijk bezoek. Wij
durven hopen dat zij die te Zetten een
onderzoek in loco instellen, de zorgen van
het Curatorium voor ons Gymnasium, be
staande uit de heeren Prof. Dr, A, H, de
Hartog, president, Prof. Mr. D. P. D.
Fabius, secretaris, Jhr. Mr. H. M. J. van
Asch van Wijck, penningmeester, Prof.
Dr. H. Bavinck, Dr. S. R. Hermanides,
Dr. A. J. W. Monnik en Mr. I. P. A.
Graaf van Limburg Stirum, zullen prijzen.
Het pleit dunkt ons voor het verblijf
alhier dat de meeste jongelieden, die hier
hunne Gymnasiale opleiding genoten, later
gaarne eens terugkomen om dan aan leeraars
en regent kennis te geven, dat zij hunne
aangenaamste jaren op het Gymnasium te
Zetten hebben doorgebracht.
Ieder belijder van den Christus zal het
ons toestemmen, dat niet alleen op het
terrein van het lager onderwys Christus
als Koning moet heerschen, maar ook op
dat van het hooger onderwijs, en dus ook,
ja vooral, op dat van het voorbereidend
universitair onderwijs. Dit heeft prof.
Woltjer goed ingezien en daarom stichtte
hij het Geref. Gymnasium te Amsterdam.
Dit had Ds. van Lingen lang te voren in
gezien en daarom richtte hij het Gymna
sium te Zetten op. Beide inrichtingen
staan daar als een protest tegen het onge
loof, dat de wortel is waarop de Staats-
gymnasia groeien.
Ach, als het werd ingezien hoe gevaar
lijk en in tegenspraak met Gods woord
het is, wanneer men zijne kinderen, die
toch in '8 Heeren driewerf heiligen naam
gedoopt zijn, van een onderwijs laat ge
bruik maken, dat in tegenspraak is met
de Geref. belijdenis, een onderwys dat
zulk een onberekenbaren invloed kan uit
oefenen op het volgend leven, dan zou men er
niet aan dnrven denken om zijn zonen ter
opleiding gedurende minstens zes jaren toe
te vertrouwen aan een inrichting waar
geen rekening gehouden wordt met Gods
woord. Men bedenke toch dat onze jonge
lieden van 1220jaren het meest vatbaar
zijn voor indrukken.
Zotten heeft zooveel voor. In het dorp
