nieuwsblad
his'ii/5
CHRISTELIJK-
8insifo(| 2 @chtiit%
Megmfo Idncjoni).
I
M?
i
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
S c li 0 0 l n i e u w s.
Z E N I) IN G.
Ho. 1. 1094.
ELKEN IAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs p.r drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
Van het ge rllcht "als zonden onderhan-
delingen met Baliërs gezocht worden,
blijkt niets wa.ar te zijn geweest.
Dit mag geli-ikkig heeten.
Moge nu he* Indische leger spoedig in
staat blié'Mn d tn oorlog tot een goed einde
^jjjzengen en^den Sasaks eene gelukkige
Toekomst te ope nen.
Het is eene g -ootsche gedachte voor de
Nederlandsche itie, beschermster van het
verdrukte te zy ,i,
Eene taak zoo. geheel beantwoordend aan
de.i naam harer Vorstin.
Wilhelmina be^g^,^ beschermster.
1
Geheel anders xiden dan ook de telegra-
i iiscbe berichten dij g^teren kwamen.
Het telegram aat j)e Telegraaf luidt
„Mataram is gHeren veroverd, na een
hevig gevecht. OiZe troepen houden de
paleizen bezet. Vy heroverden een kanon.
De vijand leed zw,re verliezen. Van onze
rijde sneuvelden l^tenant Valkenburg en
12 manschappen. waar gewond werden
luit. Broekman man, licht ge
wond majoor Van |0mmestein, luitenants
Grootenboer en 'Ti.npré Molière en 18
f minderen."
Uit dit bericht zi^ wy dat de Baliërs
een hardnekkigen ho-8t bekwamen weder
stand boden. Hard ;kkig blijkens het
aantal deoden. Bekwf,n -wegens het treffen
van zoovele officieren 5 van de 65 dat is
ruim 6% der getroffen.
*L
Een regeeringstehram meldt 0. a. het
volgende
Gisteren te IStarsm vier poeri's (vor-
wcmnigen) na hefigen tegenstand ge-
jj'imen. Een daarva. bezet en versterkt.
Teruggebracht een veloren veldstuk met
voorwagen en twee skitstukken. Van Ba
liërs een groot aantal lij ken bij kruispunt
Mataram alleen 67 aantroffen".
De Telegraaf meldtnog dat de Amboi-
neezen de grootste veriezen leden, en prijst
zeer deze heldhaftige bvolking. Amboina
is een der eilanden ehoorende tot de
groep der Molnkken.
Het blad herinnert aan wat een des
kundige luitenant Shoemaker eens
omtrent hen schreet
„Ruim 13 jaren hebba de Amboineesche
soldaten te Atjeh gestreen. Menige schit
terende bladzijde hebbeizij toegevoegd aan
de krijgsannalen van h( Indische leger.
De Militaire Willemsoro, die het vaandel
van hun corps versiert, 3 eene koninklijke
belooning, die meer zeglan woorden. Ja,
met recht kan men de mboineezen onze
trouwste en dapperste Handsche troepen
noemen. Door de Atjelrs zeer gevreesd,
werden hun transporti en patrouilles
zelden aangevallen. Eei Atjehsch hoofd
Toekoe-Moeda-Baïd noene dit corps het
Leeuwen-Bataljon".
Kernachtig, zooals denieuwe hoofdre
dacteur van de radical Amsterdammer
het nog zal leeren moen, neemt heden
de oude hoofdredacteur fscheid van het
blad, dat wil zeggen vaiden naamonder
welken hij twaalf jaren ng de publieke
me'.oing bearbeid, veel nsilijkheden over
wonnen, vt-el tegenstandgebroken, veel
sympathie genoten heef Herinneringen
waarvan de heer De Koizegt
„Wij dragen ze met o mede, en als
een fakkel stralen ze >or ons op het
heden haar licht uit en wpen haar schijn
sel de toekomst in. Wij veten wat ons
doel geweest is ook vt ons te wach
ten staaten het kort brip dier weten
schap is, dat wie zich a zijn idealen
wijdt, in den strijd daaror voldoening
vindt, ook waar bij slech ten deele tri
omfeert, wijl bij de zekeeid bezit, dat
al mocht bij het verste dl niet bereiken,
hij, eigen kracht stalende de tegenstan
ders dwingende zich te-erweren, zijn
tijdgenoten naar een hooger standpunt
drijft.'
Gelr alle jaren heeft ook heden in de
tweedekamer een kort debat plaats gehad
naar aileiding van den kwijnenden toe
stand in den landbouw.
Als 11e jaren werd ook thans een be
zoek fji den zieke gebracht en het eere-
saluut'oor dat hij 't nog zoo lang op de
been //ouden heeft den doodelijk kranke
niet <J'houden.
Heeskerk, Pyttersen, v. Kerkwijk had
den haelijke woorden voor den kwijnende
overli de minister wilde ook wel een
bedenlajk gezicht trekken. Doch het slot
van déaak is dat de zieke ongeholpen
blijft.
De aeesheeren zijn het zelfs over de
keuze ;r geneesmiddelen nog niet eens.
Van ierkwijk, vriend der landbouwers
bij uitiuendheid, afgevaardigd door land-
bouwepslaakte zeer bittere klachten, doeb
bet renjie dat bij aan de hand deed,
dwong 2fs den zieke een glimlach af.
Gelijkten vorigen jare Lieftinck de
kranke latsckappij met ontwikkeling van
't menselijke in den mensch en een nieuw
belastingilsel redden wou, zoo wacht van
Kerk wij koor den landbouw heil en heul
van stootammeu en verminderde grond
lasten
Heemsik en Bahlmann kwamen terecht
op tegen eze naïeve meening van den
Zierikzeesen afgevaardigde en wezen
een deugcijker redmiddel aan in de tijde
lijke heffi van graanrechten.
Het is is niet mogelijk de protectie-
theorie t«verdedigenwij weten er te
weinig vai Doch zooveel meenen wij er
toch wel Vt te begrijpen dat de landbouw
meer heeftan graanrechten dan aan stoom
trammen, t dat op vermindering van
grondlasten p dit oogenblik nu er 8 mil
joen te koris, al zeer weinig kans bestaat.
Dokter vaKetkwijk, gij moogt een land-
houwvriend,en landbouwkenner zijn, uw
raad is niet 10 wijs als wij wel van u ge
woon waren.yran uw recept is niet veel
verwachting.
Het Zuiden vai Frankrijk, de streek
der stierengevèhtey, is in roere. Met name te
Nimes, „het ode Nemausus der Volcen",
is een oproer isgharstenen in andere
plaatsen van kt luiden is de toestand
zeer gespannnen li dat alleen dewijl de
prefect van Niies,'om de heidensche gru
welen een weing ti keeren, had uitge
schreven dat hij de stierengevechten de
stieren niet meei mo;en worden gedood.
De bevolking, wd ve-re van dezen keer
der Spaansehe hulko ding toe te juichen,
is nu echt Spmnsci in gloed geraakt
ter bewaring van iiaar privilegie en eischt,
dreigende moord ien geweld, herstel in
rechten der oude tauieadores; dat wil
zeggen: de stierenmoetmgedood worden,
gedood ten aansehoiwe van het publiek.
Troepen booze 1,kieren zou men
baast zeggen toepen booze mannen
renden Vrijdag dooi Nines' straten, brul
lend om het ontslag van len prefect, ja
zelfs van het ministtrie, <p welks last de
bepaling niet genaak: maar in eere
hersteld werd. Men met ïamelijk weten
dat d* wetzulk dooden van kieren verbiedt.
Het is al ver gekomen as bij een volk
zelfs de wet niet meer veiig is, de wet
die boven ben behoorde te (taan.
De opvoering van esn toonelstuk „Het
Purimfeest", te Rome, is dor den prefect
verboden.
Uit dit verbod spreekt eerlied voor de
godsdienstige overtuiging val andersden
kenden.
Naar men zegt wordt in dit stuk 0. a.
Gethsemané behandeld, en debersoon en
de daad van Judas verheerlijkt ;de Heiland
daarentegen verguisd.
En toch beweert Het Handkbladeen
toongevend liberaal dagblad inNederland,
dat het stuk „niemand ergerenkan"
Bij kon. besluit is aai: jhr. inr. G. J. T.
Beelaerts van Blokland, op zijn daartoe ge
daan verzoek, eervol ontslag verleend als
referendaris bij bet depar'ement van justitie.
Hiermede is de tweede der drie bezoldigde
betrekkingen door dit geachte Kamerlid
Voorzitter, Referendaris, Transvaalsch Ge
zant bij zijn Kamerlidmaatschap ver
vuld, opgeheven.
Het zoogenaamde „half tracteaient" dat
aan officieren, referendarissen en andere
rijks ambtenaren tijdens hun Kamerlidmaat
schap wordt uitgekeerd, moest eigenlijk,
tenzij ze dienst doen, maar wbrdon opge
heven.
Welke patroon geeft zijn knecht, als
deze tijdelijk uitzijn dienstin dien van een
ander overgaat, nog loon.
Professor Drucker uit Leiden schijnt dit
althans zoo in te zien. Hij schonk zijn
volgens de wet hem toekomend „halftrac-
tement" of pensioen, als men 't zoo noe
men wil - aan de Universiteit. En de
heer Beelaerts nam ontslag uit zijne toch
niet door hem vervulde landsbetrekking.
s
w
Verleden jaar heelt de burgerij van
Roermond den sociaal democraat (ds.) Bax
'Aaar "riddel van st-cxtynil het optreden
onmogelijk gemaakt.
Aan dit onverdedigbare feit herinnerde
Donderdagavond de sociaal democraat Hels-
dingen, toen bij in een openbare vergade
ring te Groningen het optreden der parle
mentaire socialisten, tot dewelken hij was
overgegaan, verdedigde, tegenover zoo
als hij het noemde de onbezonnenheid
der „anarchisten" en het doordrijven van
het „Damrak orakel" Domela Nieuwenhuis.
Bij deze woorden van den spreker ont
stond in het midden der zaal groot lawaai
„gelogengelogenriepen eenigen, hun
woorden klem bijzettende met vuistslagen
op de tafel en nijdig voetgetrappel. Doch
Helsdingen onderbrak bet geraas door hun
toe te schreeuwen: „Wouen jullie, die
tegen Oranjeklanten altijd den mond vol
hebben van vrijheid van spreken, mij bet
spreken beletten? Maar ik ben gedresseerd
in meer dan honderd volksvergaderingen.
Probeert maar het record van de Reer-
mondscbe ossen te slaan, ik zal er tegen
ingaan
Dat hielp en de heer Helsdingen kon
rustig zijn rede voortzetten.
26 Sept. '94.
Ons brievenschrijvend publiek wil ze
ker wel in het gemak van de ambtenaren
van het postkantoor werken.
E11 voor wie 'tweet is het eene klei
nigheid.
Plak het postzegel altijd in den linker
bovenhoek van de enveloppe. Dat wil dus
zeggen boven op aan den kant van uw
rechterhand. Wat bij den brief links is,
is aan uw rechterhand. Evenals, wanneer
uw vriend met het aangezicht naar u toe
gekeerd staat, zijn linkerzij tegenover uw
rechterzij is, zoo is tegenover uw rechts
het links van den brief, en daar behoort
in den bovenhoek uw postzegel te zitten.
Zoo ook bij drukwerk. Plak 't postzegel
aan uw rechterkant.
'tls een gemak voor de bestellers bij
het stempelen.
Let er maar op, als 't postzegel op de
verkeerde plaats zit dan moeten zij twee
maal stempelen en wel eens op de plaats
waar 't postzegel behoorde te zitten en
eens op de plaats waar 't postzegel zit.
'tls maar een weet, niet waar
De commies le klasse J. Bosloper
wordt met 1 Nov. van Schiedam naar
Rotterdam overgeplaatst.
De volgende ambtenaren zijn bij de
nagemelde Beetwortelsuikerfabrieken ge
detacheerd J. C. v. d. Walle en J. 1.
Eckebus te St. Jansteen bij die te Prin-
senbage. En A. C. L. Polak te Sas van
Gent, H. Eijke te St. Kruis, P. Laurette
Koewacht, L. Lips en P. P. Steenman te
-r- -
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Kanter en A. J. W. Korff te Biervliet
bij die te Sas van Gent.
Bij Koninklijk besluit is, met ingang
van 1 November 1894, aan dr. J. J. C011-
vée, op'zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend als tijdelijk onderwijzer in ;le schei
kunde ten dienste van bet onderwijs in
land- en tuinbouw bij de Rijks-kweekschool
voor onderwijzers te Middelburg;en is,
met ingang van 1 October 1894, benoemd
tot onderw'ijzer aan genoemde school aldaar,
H. van der Kamp, aldaar, met vergunning
om deze betrekking gelijktijdig waar te
nemen met die van leeraar aan liet gym
nasium te Middelburg.
Goes. Geslaagd voor het 3e gedeelt6
van het notarieel staatsexamen en mitsdien
bevorderd tot candidaat-notaris de heer J.
Pilaar alhier.
De kommies bij 'sRijksbelastingen C.
Fortuin te Ilansweert is met ingang van 1
November e.k. als zoodanig benoemd te Goes,
Kattendijke. Bij herstemming is tot
lid van den gemeenteraad gekozen de heer
L. Korstanje met 35 tegen 24 stemmen op
dhr. S. v. d. Vegt uit Wilhelminadorp.
De vereeniging voor de Staathuishoud
kunde en Statistiek benoemde in haar j. 1.
Zaterdag gebonden vergadering tot leden
o. a. «o uyv.- jtaadclkurv-,
dr. A. Kuyper, ar. Vitas Briiinsma en ar.
J. H. Gunning Wz.
Bij kon. beslnit is, op zijn verzoek,
met ingang van 1 Nov. 1894, eervol ont
slag verleend aan mr. N. C. Lambrechtsen
van Rittbem, als raad van bet bestuur in
het waterschap Walcherenen zijn benoemd
tot dijkgraaf voor den Bontepolder J. de
Eeyteren tot dijkgraaf voor den Wilhel-
minapolder H. A. Hanken.
K e r k n i e.11 w s'
Ned. Ilerv. Kerk.
Aangenomen naar Hoedekenskerke door
ds J. ten Oever te Roden.
Beroepen te Lutten aan de Dedemsvaart
(toez.) ds. G. B. Fynvaniraat te Nieu-
werkerk.
Ger. Kerken.
Aangenomen naar Zalk en Viraten door
dhr. S. O. Los, cand. te Oudvosmeer die
voor Leerdam (A) en Anna Jacobapolder
beeft bedankt.
Gapinge- Na des morgens tot zijn
dienstwerk te zijn ingeleid door den consu
lent, Ds. S. de Jager van Serooskerke, die
daarbij tot tekst had 2 Tim. 2 15, deed
gisterenmiddag Ds. A. Steijling in de Geref.
Kerk van Gepinge zijn intrede mot een
rede outleend aan Ex. 17 9.
Op de te Leeuwarden gehouden Cen
trale Diaconale Conferentie der Ger. Ker
ken werd de volgende resolutie genomen
De conferentie spreekt uit, dat het blijkt,
dat Diaconieën soms bet streven verraden
van eigen verplichting zich te willen ont
heffen door de behoeftige leden naar elders
(vooral groote steden) te doen vertrekken.
De conferentie spreekt de wensekelijklieid
uit, dat bij het attesteeren van behoeftige
leden meer gelet worde op art. 83 D. K.
dat genoegzame redenen van vertrek eisebt
en dat ook de meerdere kerkelijke verga
deringen biertoe liaren invloed willen aan
wenden.
Benoemd tot onderwijzeres te Schoon
hoven mej. W. Kirrwald te Middelburg.
De Augustus collecte bedroeg dit jaar te
Dinteloord (ger. kerk) f 21,59, te Kruinin-
gen met Hansweert f 57,85 te Aardenburg
met Ede eu St. Kruis f9,45 en te Grijps-
kerke met Buttinge en Hoogeland (Ger.
Kerk) f 34.40.
De heer G. Th. C. yCallenfels van
Hulst is aan de Universiteit te Amsterdam
geslaagd voor het tweede natuurkundig arts
examen.
Bijbelverspreiding. Het Bestuur van
het Nederlandsch Hulpcomité tot versprei
ding van Gods Woord over de geheeie aarde
door het Britsch en Buitenlandsch Bijbel
genootschap, bestaande uit de heeren Ds.
M. van Minnen te Utrecht, Voorzitter, W.
van Oosterwijk Bruyn, te Zeist, Secretaris-
Penningmeester, J. van 't Lindenliout te
Neerbosch, Ds. P. J. Moeton te Haarlem,
J. II. Stoové te Amsterdam, II. Grelinger
te Zeist, en Jb. van Zanten te Zeist, zond
No. 3 van zijne berichten in het licht.
Daaraan ontleeneh; we
Er zijn van Maart 1893 tot Maart 1894
bijna vier miljoen exemplaren, in ongeveer
320 talen, door 60U colporteurs en 400
Bijbelvrouwen verspreid. Van deze Bijbel-^
vrouwen werken in Indië 291, op Ceylon
69, in Syrië en Palestina 14, in Egypte
16, in China 8 en Mauritius 4. De ont
vangen berichten getuigen van voel zegen.
Voor dit groote werk heeft bet Genoot
schap twee millioen zesmaal honderd vier
en zeventig duizend gulden uitgegeven.
Het werk van vertaling 011 revisie wordt
met gebed en -veerkracht voortgezet. Die
voor Indië en China worden in het licht
van meerdere kennis der taal door
sellijke geleerden verricht) en i-- geen enkel
j--"1- v.- --1- -lie -(j-£>hicd_ zoo V-W.+ gjsbbied als
tii hrcri" aTg'eloo-püïx,. r»
een nieuwe vertaling begonnen, en een
revisie van den Javaansohen Bijbel is ge
reed gekomen.
Het Genootschap moest in het afgeloopen
jaar wegens gebrek aan middelen de col
portage ©enigszins inkrimpen maar niet
tegenstaande dit in Frankrijk, Spanje en
Italië geschiedde, zijn in die landen de ver-
koopen van het Boek der boeken grooter
geweest dan ooit te voren.
De beer Monod schrijft over Frankrijk, dat
al de machten van het natuurlijke hart even
als in andere landen het werk tegen zij n maar
hier hebben wij neg bovendien te strijden
met vijf en dertig milj. naam-Christenen, die
ook tegenover ons staan. Doch niettegen
staande de vijandschap gaan wij vooruit.
God zegent het werk van de colporteurs,
zoodat vele kleine gemeenten en Christelijke
kringen ontstaan zijn enkel en alleen door
het lezen van den Bijbel. De verkoop be
droeg 233,598 expl. tegenover 187,302 expl.
in bet vorige jaar. Ook van Spanje en Italië
komen berichten van vooruitgang. Ofschoon
de Paus in November in eene Encycliek
gezegd beeft„Wie de Heilige Schriften
niet kent, die kent ook Christus niet,"
zoo gelooft onze vertegenwoordiger in Italië
dat zijn standpunt iti betrekking tot Bijbel
verspreiding onder het velk onveranderd
is gebleven.
Het groote Oostenrijk, mot zijne verschil
lende volken en talen, wordt voor de Bijbel
verspreiding ieder jaar meerbelovend.
Omtrent de Bijbelverspreiding in Turkije
en Egypte kunnen wij mededeelen, dat de
Bijbel onder al die volken oen bekend boek
begint te worden. Als vroeger de colporteurs
den Mohammedanen bet Nieuwe Testament
aanboden, werden zij maar al te dikwijls
met een Ijoos scheldwoord bejegend. r!hais
echter is het volstrekt niet zelden, dat hij
den aankoop weigert, omdat hij reeds in het
bezit is van een „Injil", Evangelie. Sedert
een-agentschap in Alexandria voor 10 jaren
werd opgericht, zijn meer dan honderddui
zend Heilige Schriften verspreid alleen in
Egypte en onder den stroom yan reizigers
op de booten, die bet Suez-kanaal on den
Oceaan doorkliefden. Yan al de schepen,
die door dit kanaal gaan, zijn de Russische
voor het werk de meest gunstige.
Er is geen land. waar de Bijbelversprei
ding zulke belangrijke vorderingen meakt,
als in het rijk van den Czaar. In dezen
Staat zijn 70 colporteurs aan bet werk
500,000 exemplaren van de Heilige Schrift;
worden hier jaarlijks verkocht, 0:1 1
overal worden deze „apostelen der 19 J|f
door de hoogste dienaren van ourger
in hun zwaar en nederig- -mde, civil J-
en stoom-'18 a;ln J- de
-cavonkso, (bans
-zoek eervol ontslag-
h
V'~
1/1
Op spoorwegen
wi