ittevssn en zijne stichtingen.
a Anna Schippers en Prancir.a
HH. MM. onder anderen de
ibijbel van het jaar 1777
Ike alleen bij aannemingen
it.
album van bezoekers schreven
nne namen de eerste. In het
was de eerste handteekening
an Koningin Sophia bij haar
net weeshuis in 1863.
HH. MM. eene schilderij ge-
tellende de stichteres van het
ia Borles.
vvolgende rede van den heer
gronje werden HH. MM. ver
trouwen
aet bestuur der godshuize" en
entessen van dit gesticht, heet
larte welkom in dit Weeshuis,
jermalen mochten onze weezen
ngen in bezoeken van leden van
klijk Huis, en dat ook Uwe
aan hen hebt gelieven te denken,
c hen en ons ten hoogste g waar-
;rlijk naar de eischen des tijds
gebouw kunnen wij U ter bezich-
ibieden, want de bouw van dit
agteekent reeds van voor twee
ireede schaar van weezen Runnen
Jwe Majesteiten voorstellen, want
is geringmaar orde en zinde-
ieerschen hier, en Uwe Majesteit
e bezichtiging zich kunnen over-
,t hier een leefregel wordt in acht
die, ofschoon eenvoudig toch aan
en der gezondheidsleer beantwoordt,
pgevoed in gevoelens vangekecht-
het Huis vau Oranje is het ons
bij hen wier opvoeding aan onze
;oevertrouwd gelijke gevoelens in
n en hen te vormen tot nuttige le-
maatscliappij en tot getrouwe onder-
an Uwe Majesteiten. Was de dag
Augustus steeds in Zeeland een
dag ter eere van den jaardag
oning Willem I, gelooft ons
wen, dat voortaan deze 24 Au-
roor de weezen een dag zal zijn van
■e herinnering aan het bezoek van
ajesteiten.
uur werd een bezoek gebracht aan
demannen- en vrouwenhuis en armen
lis.
werden HH. MM. door twee weezen:
Zonnevijle en Truitje Dixhoorn met
in bestrooid, terwijl Haar door Santje
en Leijntje Bossckart elk een bou-
werd aangeboden.
lem Koster presenteerde Haar een
versje.
MM. namen plaats op twee stoelen
•auw satijnen zittingen en de weezen
n Haar het volgende lied toe
tWilhelmus ruisch U tegen
Der weezen hulde en groet,
Als bee tot God genegen
Uit diepst van hun gemoed.
Het trooste Neerlands zonen
In rampspoed, druk en pijn
Blij klinken steeds zijn tonen
In voorspoeds zonneschijn.
Met groot verlangen wachtten
Wij uwe komst hier af
Zij blijft ons in gedachten
FEUILLETON.
I.
Celen onzer lezers hebben den merkwaar-
;en, Godzaligen man gekend, wiens
im wij boven dit opstel lezen.
En die hem niet gekend hebben, zullen
;1 van hooren zeggen zooveel omtrent
m weten, dat zij met belangstelling het
rte woord, door de Nederlander aan ziin
gedachtenis gewijd, zullen volgen
Het luidt aldus
Een zendingsdag te Ermelo Wanr.eer
en dit een halve eeuw geleden in het
m of ander blad gelezen had, menigeen
ju niet eens geweten hebben of Ermelo
i of buiten ons land gelegen was.
En die het plaatsje al kende, of het in de
erte had hooren noemen, zou misschien
;ezegd hebbenHet is een onbeduidend
ïeidedorpje, ongeveer een uur gaans be-
••uiden Harderwijk, maar zoomin mogelijk,
set ügt als verscholen achter de Veluw-
sche zandheuvels, het is gebouwd op een
hoog en drogen zandgrond overigens to
taal onbekend.
Maar wie zon toen ooit hebben kunnen
ditzelfde onbeteekenende
einde der negentiende
d zoude verkrijgen,
nd, maar ook daar-
goeden
"ot man,
•de,
Van nu tot aan het graf.
Wilhelmus van Nassouwe,
Was onzer vaad'ren zang,
Het blijv' ons lied van trouwe
Geheel ons leven lang.
HH. MM. werden ontvangen door de re
gentessen mevrouw Schorervan Teijlingen
en mejuffrouw v. d. Toorn, en de regenten
de lieeren H. A. Boogaard en J. F. Fak
Brouwer.
De Koningin onderhield zich met enkele
weezen.
Daarna werden beide Koninginnen aan
gesproken door den heer Jhr. Snouck Hur-
gronje.
Hij zeide
Mevrouwen 1
Nogmaals valt mij de eer te beurt U wen
Majesteiten den welkomstgroet te brengen
en U ditmaal mede namens Regentessen van
dit gesticht onzen dank te betuigen voor
het vereerend bezoek dat ook aan dit wees
huis ten deel valt.
Reeds mocht ik heden morgen de tolk
zijn der gevoelens van eerbied en gehecht
heid die in het hart zetelen van bestuur
ders en verpleegden van ons protestantsch
weeshuis. Uwe Majesteiten vergunnen mij
U thans de verzekering aan te bieden dat ge
lijke gevoelens ook hier allen bezielen, dat de
oudeZeeuwsclie leus:Oranje enNederland,ook
hier steedsin eere gehouden en aangekweekt
worden dat ook hier allen de beste wen-
schen koesteren voor het voortdurend wel
zijn van Uwe Majesteit en dat dit bezoek
in aangename herinnering zal blijven."
Daarna werd het gebouw bezocht.
Bij het binnenkomen in het Oude man
nenhuis zaten de oudjes allen buiten bij
den rondgang ging een iegelijk naar zijn
kamer. Daar werden zij door de Konin
ginnen bezochten met enkelen werden
eenige woorden gwwisseld.
Dit gebouw was sierlijk door zijn onsier-
lij kheid. Het kwam er te meer door uit
in al zijn eenvoud, het effect waarvan door
groen en bloemen niet mocht worden weg
genomen.
In het weeshuis bezichtigde de Regentes
met veel belangstelling het werk der kin
deren, onder anderen het naaiwerk en vroeg
aan de naaijuffrouw of de kinderen alles
zelf vervaardigd haddenen op het beves
tigend antwoord betuigde zij hare ingenomen
heid met het nette werk en hare tevreden
heid over de goede inrichting.
In het Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen, waar H.H. M.M. ontvangen
werden door het bestuur onder voorzitter
schap van den heer G. N. de Stoppelaar,
werd met belangstelling van velerlei kennis
genomen.
HH. MM. werden aangeboden twee keu
rig bewerkte mappen van buiten van leder
en van binnen met satijn uitgevoerd. (Het
werk is van den heer C. W. Dliuij). In deze
mappen bevinden zich schilderingen van
verschillende zalen in het gebouwbe-
benevens eene prachtig geteekende opdracht;
vervaardiger Öuypers, Den Haag.
In het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen dat thans bezichtigd werd, waren
keurige planten en bloemen aangebracht, en
voor deze gelegenheid vervaardigde stoelen
voor HH. MM.
en bespot, dan de naam van Ds. W., maar
ook niemand is meer door zijne vrienden,
als het ware op de handen gedragen, dan
genoemde predikant.
En waarom Voornamelijk, omdat hij het
bevel des Heeren in Markus 16 15 ons
gegeven, zooveel in zijn vermogen was,
zocht te volbrengen.
Want Eraielo was toen eene gemeente,
waarvan hg zelf moest getuigen, dat ze bij
zijne komst aldaar, meer geleek op eene
kudde, waar de duivel veeleer scheen ko
ning te zijn dan de Heere Jezus.
En niettegenstaande den heftigen tegen
stand van vele pseudo-gereformeerden, zag
men op dit nietige dorpje dingen tot stand
komen, die op de Over-Veluwe nog nooit
gezien waren, nl. Zondagschool, jongelings-
vereeniging, vrouwenvereeniging voor de
Zending, ja zelfs een kinderzendingsgenoot
schap.
Zendelingen werden van Ermelo uitge
zonden naar Sumatra, Java, de Talant-
eilanden enz. alsmede naar Egypte en Zuid-
Afrika. Geen wonder dat menig toeschouwer
uitriep „die predikant is zijn tijd vooruit
Zagen vele christenen in den lande na
1857 eerst, dat de schoolwet tot ontkerste
ning der natie leidde Ds. W., groot man
als hij was, zag dit reeds, eer de wet in
aantocht was, en begreep toen al, dat de
neutraliteit op de school door het libera
lisme gebruikt zou worden, al was het dan
ook negatief, om alle geloof aan Gods
Woord te ondermijnen. Hij zag toen reeds,
«lat een Christendom, boven geloofsver-
1 "eldheid, de deur voor allen geopenbaar-
"Oilsdienst, voor de Schrift, voor den
Jezus Christus als Verlosser moest
Jen zelf uitgedachten gods-
•"rnisme binnen te laten,
"aardiging over den
'aan, riep hij
J ing der
uur A brachten HH. MM. buiten
her programma om: nog een bezoek
aan de Oudheidskamer het Stadhuis, aan
welke zij bij haar eerste bezoek niet de
loodige aandacht hadden kunu c wijden.
Zij traden binnen door de oude [yiewJmnr,
en werden rondgeleid door den heer De
Stqppelaar en de beide- wethouders.
Middelerwijl had op de Markt een mu
ziekuitvoering plaats van het 3e regiment
infanterie.
Terstond daarna bracht H. M. een bezoek
in de vleeschhal aan den eenig overgebleven
vleeschhouwer uit genoemde hal,K.Meertens.
Deze bood aan H. M. een photographie
aan van de hal naar Frans Hermans.
Heden avond deden HH. MM., begun
stigd door schoon weder nog een rijtoer
door de stad en wel alleen in die straten
welke zij door de onderbreking der vorige
rijtoer niet hadden kunnen bezoeken.
Bij hare aankomst op de Markt speelde
het Muziek het Wilhelmus naar de oude
zetting. t
Door de kinderen (meisjes) nit de Korte
Geere is met toestemming der Koningin-
Regentes, terwijl het rijtuig stil hield, de
Koningin onderstaand vers toegezongen
Wij vieren feest, wij vieren feest
Tot eer der Koningin
Geheel de stad is blij van geest,
En stemme met ons in
Leef lang gij jeugdige Vorstin,
God zelf leg u dien band,
Die met 't Oranjehuis u bindt
Aan volk en vaderland.
A. de Troije door wien dit vers was op
gesteld, had in zijn werkplaats een zeer
nette tribune voor deze kleinen opgeslagen.
Ook had hij nog aan den voorgevel boven
de tribune een sacinet geplaatst met de
woorden
Wie God niet vreest en de koningin niet
mint,
Krijgt nooit een echten Zeeuw tot vrind.
Vermelden wij nog dat Kerkvoogden
en Notabelen der kerv. gemeente door
den heer E. Helder eene kranige pho
tographie deden nemen van het praalgraf
van Evertsende heer C. W. Dhuij
zorgde voor encadreering en passé partout; en
vervaardigde de map, waarin de photho-
graphie werd vervat. Het geheel maakte
een aangenamen indruk. Map en photo
graphie zijn H. M. de Koningin aangebo
den met de volgende inscriptie
„Herinnering aan het bezoek in de Nieuwe
Kerk te Middelburg op Vrijdag 24 Aug.
1894 Koningin Wjlhelmina aangeboden
door Kerkvoogden en Notabelen der Ned.
Herv. Gem. alhier."
Vermelden wij nog dat in de Nieuwe
Kerk bij het bezoek der Koninginnen vele
burgerlijke en kerkelijke autoriteiten aan
wezig waren. Ook de pastoor, de rabbi en de
predikanten uit de gereformeerde kerken za
gen wij benevens heeren officieren en het
kamerlid mr. Lucasse in kamercostuum.
Aan de lunch heden middag 12 uur hij
IIH. MM. waren enkele heeren aangezeten
die men verzuimd had uit te noodigen voor
het diné van jl. Woensdag.
Onder anderen de majoor commandant
'tWas op den 28 Oct. 1857, dat Ds. W.
voor de Rechtbank te Arnhem moest ver
schenen wegens majesteitschennis in ge
noemde predikatie. De beschuldigde had
zijne leerrede bij zich op schrilt en las die
den rechters voor.
En niettegenstaande hem te kennen gege
ven werd, „zich wat te bekorten" wilde
hij niets overslaan want hij hegeerde de
woorden, waarover de beschuldiging liep, in
verband met de geheele predikatie zoo
duidelijk mogelijk te doen hooren. Vrij
spraak volgde dadelijk.
Is er ooit in ons vaderland een predikant
op eene verraderlijke wijze gesard en in het
geheim belaagd en nog wel het meest door
enkelen, die gelijk men zegt, zelf achter de
schermen zaten, maar anderen de kastanjes
uit het vuur lieten halen, dan was het Ds. W.
Geen wonder, dat de man in een toestand
begon te verkeeren, waarvan de wijze ko
ning in Pred. VII 7a gewaagt.
En geen wonder ook, dat hij nu en dan tot
maatregelen oversloeg, die kerkrechterlijk
niet te verdedigen waren.
't Was op Zondag 17 Oct. 1868, dat Ds.
W. die door het prov, kerkbestuur van
Gelderland voor zes maanden in zijne ambts
bediening geschorst was, den predikstoel
toch beklimmen wilde.
Dodi er waren negentien politiedienaren
aanwezig en twee hunner traden op hem toe
en sommeerden hem „in naam des Konings"
er af te blijven.
En hierop zag men het niet dagelij ks voor
komende geval, dat de nienw benoemde con
sulent in zijne plaats naar den kansel geleid
werd, door een veldwachter.
Den 30en April 1859 werd hij door 'tProv.
Kerkbestuur afgezet. Hiervan schreef hij
„deze kerkrechterlijke verdoemenis is noch
mij, noch anderen onverwacht overkomen".
Toen dit alles geschied was, werd hij
door de diakenen de verborgen vijan
den hielden zich schnil voor den bur
gerlijken rechter gebracht, daar hij beschul
digd werd, de gelden uit een Catechisatiebus
besteed te hebben voor het Christelijk on-
i'wijs in de gemeente. Die som was
.08 groot geweest, maar hij word
ir. Jos. van Raalte, de
oc alhier en dhr. J. C.
Rn ij ti.- de \Vy.lt.
Ma jest' Regentes droeg aan
lirecteur van „De
■Ie werklieden van
'id aan de werk-
rertsen- en Eankert-
gtra&l hartelijk dank te zeggen voor de
schitLciciide ontvangst Haar en de Konin
gin horeid.
Wat Vlissingen betreft valt nog het
volgende te melden.
De taptoe is uitstekend geslaagd. Dui
zenden toeschouwers waren op de heen.
Het weder hield zich goed na den regen.
Het vuurwerk slaagde eveneens naar
wensch.
De electrische verlichting der oorlog
schepen maakte een onovertroffen effect.
De verlichting, wat de lampions betreft
mislukte gedeeltelijk.
Verschillende sociaal democraten hebben
aan deze feestviering meegedaan. Wij zagen
er verschillende die oranje droegen en mee
deden aan het groen maken.
Aan boord komende van de „Walche
ren" reikte Th. v. Dijk een bouquet aan
H. M. de Koningin, en Gazang aan H. H.
de Regentes, beide matrozen van boven
gemeld R. S Schip.
De Commissie met het doel om een be
roep te doen op de algemeene liefdadigheid
in het belang der weduwe en kinderen van
den Dinsdagavond zoo noodlottig omgeko
men hnisvader A. Heuseveldt ontving van
HH. MM. eene gift groot f 300. Nog werd
gisteren avond in de sociëteit gecollecteerd
de som van f 109.25.
De commissie bestaat uit de heeren J. F.
v. Dunne, J. A. Frederiks, L. K. v. d.
Harst J.Jzn., mr. W. Polman Kruseman,
A. Littooij, J. Meijers en D. J. Mes.
Hare Majesteit heeft benoemd tot ridder
groot-officier in de orde van Oranje Nassau
graaf R. de Kerchove d' Exaerde, gouver
neur van Vlaanderen, afgevaardigde ter
feestviering namens den koning van België.
veroordeeld tot teruggave dier gelden, en
moest den deurwaarder f 303.43''betalen.
Uit zijne pastorie verdreven ging hij in
eene schuur prediken. Maar ook daaruit
werd hij verdreven, omdat die schnur eenige
Ned. ellen te dicht bij de Herv. Kerk stond.
Toen verrees in 1859 zijne Zendingskerk
na veel gebeds. Toen was voorgoed de
Zendingsgemeente gesticht, die dagelijks
voor de zending arbeidde en bad.
In 1862 werd de .Zendingschool gesticht
de eerste Christelijke school op de
Veluwe en in 1863 het „Huis van
Barmhartigheid," dat dienen moest om
ziels- en lichaamskranken op te nemen,
alsmede oude, hulpbehoevende menschen,
bekeerde Israëlieten, die vervolgd werden
om des geloofs wille, idioten, enz.
Wat destijds niemand scheen te zien, werd
toen reeds door Ds. W. groot man als hij
was, duidelijk gezien, nl. dat alle krank
zinnigen het noodig hadden, dat hun van
God, van Christus, den Middelaar Gods en
der menschen moest gesproken worden. Hij
wist wat klagen over schuldbesef en over
de inwerpselen des satans waren en wat
het was, dat schreiend verlangen om den
troost van Gods genade en de liefde van
den lieven Jezus te genietenalsmede hoe
Satan en zijne engelen volgens 's Heeren
Woord invloed op de menschen konden
uitoefenen en dit thans werkelijk nog doen.
De H. S. had hem vele voorbeelden van
bijzondere krankheij van ziel en lichaam
getoond, als Nebukadnezer, de bezetenen,
enz.
Volgens zijne vaste overtuiging was de
Heere Jezus de ware Psychiater, de Zielearts,
die den bezetene met God kon verzoenen,
de volkomen Zaligmaker voor allen, die
door Hem tot God gaan.
En wat in ons land bijna nog nooit ge
zien was, werd toen te Ermelo gezien, nl.
de volkomen herstelling van sommige
krankzinnnigen en dat wel door gebed en
eene Christelijke verzorging en om dat bid
den voor en met die zielszieken was het,
dat hij in 1866 door het kantongerecht te
Harderwijk tot eene boete van f 65,56Vs
werd veroordeeld en wel wegens „onbe-
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen to Westkapelle ds. W. A. Keen
te Fee re. (R. N.).
Aangenomen naar 's Gravenhage door ds.
W. L. Weiter te Arnhem.
Iiciii iiur<Ut Berichten.
GOcs. Men verzoekt ons de kinderen die
deel zullen nemen aan de ovatie te be
richten dat zij Zaterdagmorgen om uiterlijk
kwart over 8 in hnnne eigen scholen wor
den verwacht.
Weder had te Middelburg een droevig
ongein',: plaats, en wel Donderdagavond.
De heer J. Mesu uit Nieuw- en St. Joosland,
vader -an zeven kinderen, leunde tegen
de bal istrade van de in vaart zijnde barge,
en had daarbij het ongeluk over boord in
het kanaal te vallen en te verdrinken.
Alle pogingen tot redding waren vergeefs.
Zijn lijk werd zelfs niet gevonden.
Vlissingen. Hedenmorgen werd krijgs
raad gehouden op de De Ruijter oin een
onderzoek te doen naar het ongeluk op de
Stier. Reeds is een der gekwetsten over
leden. Van twee anderen is de toestand
hopeloos.
Vlissingen. HH. MM. fregatten Gui
nea, Atjeh en Stier zijn heden terugge
keerd. De De Ruijter vertrekt morgen.
Bruinisse. De kermis heeft zich hier
weder doen gelden. Zekere de W. en W.
kregen twist met elkaar, die zoo hoog liep
dat eerstgenoemde zijn mes trok en naar zijn
tegenpartij willende steken, aan een daar
bij staand twaalfjarig knaapje eene levens
gevaarlijke snede in den rug toebracht.
Het staldepartement van H. M. de Ko
ningin vertrekt Zaterdag 25 Aug. per extra-
trein ten 12 u. 20 van Middelburg, gedeel
telik naar den Haag en gedeeltelijk naar
Soestdijk.
De cavallerie keert denzelfden dag even
eens per extratrein ten 1.05 van Middel
burg naar zijn garnizoen terug.
ALCOHO L.
van de hel,
triokaas tot den kerker,
«ontra van het wel,
®ngeluksbewerker,
Kelsche medicijn
Ondergang der natie,
sneed voor groot en klein.
m dor» ruïnatie,
□schandvlek voor ons land,
r;hristendom-verbreker,
Keihonds rechterhand,
Ixpidoraie-kweeker.
Crank, die dood en hel
pcjjken buit doet werven,
^•an millioenen wel
v:ietB dan smart doet', erven,
"Kunstgewrocht, om God
n zijn gunst te weren,
Sens zal heel uw rot
tg! aar den afgrond keeren. R.
Een AmerikaanschJ spreekwoord v
Alcohol bewaart wat dood is, en
wat lovend is.
voegde uitoefening d«r f'
wat hij zielsziekte n«~
gerlijke rechter kr
hij zich ook bev
gebed.
Was er f
was het
alle sta.,
werden.
Deugniet
uit de laags
het zoogenaam
toegezonden; suj wie geen laisoeu-
lijk mensch meer wilde te doen hebben,
ze vonden bij hem deelneming en' mede
lijden en onvermoeid waren dan ook zijne
pogingen om hen door woord, gebed en
arbeid op den rechten weg te brengen.
De diepstgezonkenen trachtte hij nog te
redden en menigeen werd ook gered.
En al waren er onder die weg liepen,
ze werden tot hem gebracht.
Hier misleidde de eene hem, daar dreigde
de andere, elders was het een „bezetene",
die niets deed, dan zijn leven verbitteren;
maar niets was in staat hem te ontmoe
digen, hem ter neder te slaan en altijd
bleef hij onder dit alles, de bidder, de worste
laar met God, de vriend der zending onder
Joden en Heidenen.
Geen wonder dan ook, dat menigeen
maar niet begrijpen kon, hoe iemand als
hij, het in het hoofd kon krijgen, eene
eervolle positie als predikant op een stil
heidedorpje prijs te geven, of liever op te
offeren aan een leven, dat eene aaneen
schakeling was --an kommer en bezwaren.
Want sober leefde hij, dit moesten zijne
vijanden zelfs getuigen en arm naar de we
reld stierf hij den 9 Mei 1884.
Zijne stichting bestaat nog, maar opmer
kelijk is het, dat er na zijnen dood in dat
zelfde Ermelo nog twee Christelijke ge
stichten verrezen zijn, die thans beiden,
hoewel in grooter kring en omvang het
zelfde bedoelen, wat Ds. W. op kleiner
schaal deed. Doch, hierover later.
