AFSLAG,
iii
iiii
I
leid
id
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Irgelhandel,
Ho. m1894.
3)ttistfag 17
Icfifsfe faatgang.
kAS Senior,
Kamperland.
het KALF.
iet, te Goes.
Instbode
WERKMEID,
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IJK.
De Kermis.
4.1
lil
J
■i
KU
rten artikelen voor
Tafel-, Dessert-, Sla-
rmessen, Troearts en
euwste kapperschaai)
- navel- en kinder
toren.
ierscheiding Chicago
ling 1893
ii fabricaat
bewerking
n afwerking
e toongeving
'an werking
uitdrukking en
teit van toon
STORY en CLARK
oonde fabrikanten.
Agenten te Goes,
alogi en sprekende
0.72%
0.70
0.69
0.68
0.82%
0.80
0.79
Middelburg.
>gen scherp concuree-
.NDEWIJN, JENE-
B1ER, WAGEN-
K ANN EBUIZEN
EN KRAMMEN.
liging eiken Don«
uren te Middelburg
P 139u. Yóór |half
ateurs gratis, [alsmede
letaling. Na j half 4
by den heer
WILLEMSE Vrouwe-
gevraagd
P. G.
Ie Zeeuw", Goes.
^en Augustus
loon.
JWENS&ZOON Goes.
|er een
godsdienst gewenscht.
5eeuw" Goes.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Cortgene, 7 Aug., Wissekerke 8 en 9
Aug., Colijnsplaat ook voor Cats 10 en
11 Aug.
ii.
Wat wordt in den regel tot verdediging
der kermis aangevoerd
Dat zij een geoorloofd vermaak is.
Dat zij de burgerij voordeel aanbrengt.
Dat zij er alzoo lang geweest is.
Maar zou de kermis nu waarlijk een
vermaak zijn
Het vermaak voor dé burgerij zal toch
wel niet gelegen zijn in de verschillende
onreinheden die ze meebrengt en achterlaat,
onreinheden die het reukorgaan niet streelen,
en wanneer men ze heeft opgeruimd, toch
zeker niet uitlokken tot een volgende uit-
noodiging om onze gast te zijn.
En dan de onreinheid des harten nog die
ze bewerkt. Indien het waar is dat kwade
samensprekingen goede zeden bederven, dan
is dit toch zeker op de kermis het geval.
Steeds ergerlijker en bedroevender wordt
de liederlijke taal door onze jongens en
meisjes, door onze kinderen zelfs, daar op
gevangen en overgenomen. Eene taal, die
recht geeft tot het doen der vraagmoet
gij uwe kinderen daar zoo laten ontzede-
lijken
In een dezer dagen te Goes gehouden
vergadering van heeren openbare onder
wijzers werd de invoering van den leer
plicht onder anderen verdedigd met de
klacht dat de kinderen op straat en op
het veld zooveel kwaads leeren, zooveel
leelijke woorden leeren zeggen. En die
de klacht uitsprak, voegde er aan toe
zend ze dan liever naar school.
Maar geldt dit in niet veel ergere mate
van de kermis?
Geldt ook daar niet de opmerking „zend
ze dan liever naar school"?
En toch op de zoogenaamde beste
kermisdagen geeft menige openbare school
vacantie. Moet het dan hier o, gedien
stigheden der practijk heeten zend ze
dan liever naar de kermis, of houd ze
dan liever thuis
Maar zoo wordt dan ook de jeugd rijp
gemaakt voor het denkbeeld dat de kermis
inderdaad een vermaak, een gepast vermaak
is, want de school geeft dan vacantie.
En van onreinheid gesproken.
Er is een streven openbaar geworden
een streven prijzenswaardig misschien op
zichzelf om de burgerij te dienen of lastig
te vallen met allerlei hygiënische voorschrif
ten voorschriften in het belang der open
bare volksgezondheid.
Voorschriften omtrent het rein houden
en ontsmetten van huizen en slooten en
goten en watergangen. Voorzorgen, bijna
grenzend aan het angstvallige, met het oog
op de cholera en andere ziekten waarvan
de bacteriën, de smetstoffen, in de besmette
atmosfeer aanwezig zijn of door de onrein
heden in of huiten menige woning konden
worden gevoed.
Wij zijn daar niet tegen. Niet, omdat
wij het eens zijn met de conclusie van de
heeren der medische wetenschap, als zou in
deze dagelijksehe wasschingen het mid
del tegen de kwaal gevonden zijn. Maar
omdat ook de reinheid christenplicht en be
vordering der openbare zuiverheid roeping
eener christelijke overheid is.
Let men op de mozaïsche wetgeving, op
de verschillende reinigings-voorschriften die
de Heere aan Zijn volk Israël gaf, dan
kannen wij ons niet genoeg over de ge
zondheidsmaatregelen der overheid verblij
den. Maar dan zj men consequent.
De stads-werklieden met het carbolvat te
laten rondgaan, terwijl men den kermisgasten
vrijelijk toegang verleent misschien met
de besmettingsbron er bij, dit getuigt van
een weinig ernstige opvatting der taak.
Doch, zooals gezegd is, deze onreinheden
geven het vermaak niet.
En zoomin als het reukorgaan, evenmin
op
laten oor en oog zich streelen door wa t de
kermis aanbiedt. Straatorgels zijn vervelend,
en men heeft in den regel genoeg aan die
van de eigen plaatsgenooten, die wij gaarne
wekelijks in dezen vorm willen helpen
onderhouden.
En wat aan spellen en tooneelvertoo-
ningen, en verdere popperijen wordt aan
geboden, is al even weinig aantrekkelijk.
Onbeschrijfelijk is de muziek van de
stoom-draaimolens, de „hippodromes" van
onzen tijd. Uit het oogpunt van kunst
zijn zij onbetrouwbaar, en hun genot is
oorverdoovend.
En zoo zou men kunnen voortgaan. Doch
iedere stille burger, die in de nabijheid
van een kermisdrukte woont, zal ons toe
geven er is niet veel vermaak inhet
biedt niets opbouwends voor het
tisch gevoelhet verlaagt ook in dit
zicht het peil des volks en ook dat peil
ligt voor rekening van de overheid.
Maar waarom vindt dan de kermis zoo
veel liefhebbers
Helaas, het schuldige genot, de pret die
zij biedt, zijn zoo verleidelijk.
Wij zullen de tooneelen van liederlijk
heid en brooddronkenheid niet beschrijven
waartoe zij, bij dag en bij nacht, vooral
in den Zaterdagnacht, op den Zondag, aan
leiding heeft. Dan gelij kt de kermispret
meer op een feest van wilden, dan van een
beschaafde en gedoopte maatschappij.
Die tierende massa, zooals zij in ons vo
rig nommer door een onpartijdige werd
beschreven, vertoont ons dan het droeve
beeld van wat de massa onder geoorloofd
vermaak verstaat.
Wij zeggen gaarne een geoorloofd ver
maak is de kermis niet.
En de mannen van Patrimoniumonze
christelijke jongelingsvereenigingen, onze
gereformeerde en luthersche kerkeraden,
ja wij durven ze oproepen, alle vereeni-
gingen van fatsoenlijke mannen en vrouwen,
moeten aanhouden bij de plaatselijke over
heid om deze kermis af te schaffen.
KOREA.
Ons blaadje is te klein en onze kracht
te beperkt, om breedvoerig bij de gebeur
tenissen in het buitenland stil te staan.
Ook over Korea om welks bezit een ver
bitterde krijg tusschen Chineesche en Japan-
neesche buren, dank zij Engelands tus-
sckenkomst, zal worden voorkomen, kunnen
wij ons niet in den breede uitlaten.
Toch zijn er zoo verschillende eigen
aardige gebruiken en zeden van den Koning
en het volk van Korea in den laatsten tij d
ook onder ons openhaar geworden, dat ge
heel en al er van te zwijgen zou gelijk
staan met den lezer te berooven van eenige
oogenhlikken van genot.
Korea is schatplichtig aan China, dat
jaarlijks te groote belastingen van deszelfs
koning eischt om hem te doen gevoelen
dat hij een afhankelijk vorst isedoch
de man regeert in zijn land als onbeperkt
gezaghebber.
Hij beschikt over leven en dood zijner
onderdanen, zelfs van de prinsen.
Zijn persoon is heilig. Met alle moge
lijke eerbewij zingen wordt hij omringd.
Men brengt hem jaarlijks de eerstelingen
van den veldarbeid.
Zelfs van goddelijke eerbewijzen is hij
niet afkeerig. Zijn naam kreeg hij van
deu Keizer van China, zoodra hij den troon
heklommen had. Toch mag niemand dien
heiligen naam uitspreken. Dit is op straffe
des doods verboden 1
Slechts als hij aan den Keizer van China
schrijft, mag zijn naam onder het stuk
geschreven worden.
Eerst na zijn dood wordt zijn naam
gemeengoed.
Zijn beeld mag ook nimmer vertoond
worden. Daardoor komt deze ook niet voor
op de munten. Het zou heiligschennis
zijn een beeld te bezitten dat zoo maar
door iedereen in de hand kan genomen
worden
Alleen na zijn dood mag een afbeelding
van hem gemaakt worden.
Dat er niettemin toch photografieën van
hem bestaan, komt zeker daar van daan
dat de een of andere vreemde schalk de
stoutheid gehad heeft zich de verbeteringen
der photographie instantanée ten nutte te
maken.
In 's konings tegenwoordigheid mag nie
mand gebrild of gesluierd verschijnen.
Niemand mag hem tevens aanraken met
ijzer of staal ofbijvoorbeeld met een mes
hem aan het lijf komen. Een gezwel hij
voorbeeld kan dus niet geopereerd worden.
Deze bepaling kostte reeds een der
koningen het leven. Hij stierf aan een
gezwel, waaraan niemand aanraken mocht.
Een der opvolgers van dien koning was
echter wijzer. Hij liet zich behoorlijk door
den dokter opereeren; doch had tegelijk
handen vol werks om den pleger van zoo
veel heiligschennis uit de handen van den
beul te bevrijden
Om tot den koning te worden toegelaten,
moet men op een voorgeschreven bijzondere
wijze gekleed zijn, en voortdurend buigin
gen voor hem maken.
De koning zelf mag ook niemand aanraken.
Doet hij dit bij ongeluk toch, dan moet
de „geraakte" voortaan altijd een rood
strikje dragen op de aangeraakte plaats
om voortdurend aan het hooge gunstbewijs
te worden herinnerd.
Een ruiter die het paleis passeert, moet
eerst afstijgen en te voet naasf zijn paard
voorbijgaan.
Om den koning een verzoekschrift te
overhandigen, moest men het vroeger in
een bepaald aangewezen vertrek in een
daarvoor bestemde kist komen gooien.
Thans gaat dit anders. Men gaat aan
de deur van het paleis staan tegen dat
de koning zijn vertrekken verlaat en slaat
dan op den trommel.
Dan komt een bediende, die opent de
deur en neemt het verzoekschrift aan,
geeft het aan den minister en deze geeft
het aan den koning.
Die nu den minister af en toe met een
rijk geschenk verblijdt, heeft kans dat de
koning ten slotte op zijn verzoekschrift
gunstig beschikt.
Men kan ook zijn verzoekschrift indienen
door op den berg tegenover het paleis een
groot vuur te ontsteken. Dan zendt de
koning een bode die het verzoekschrift in
ontvangst neemt.
In het paleis heeft de koning de Zaal der
Vaderen, waar de portretten van zijn voor
geslacht aan den wand hangen, en hij da
gelijks vertoeft om hen te aanbidden enden
geesten dier menschen rijkelijk spijs en drank
aan te bieden. Tal van dienaressen en ge-
snedenen (eunuchen) zijn aangesteld om in
deze zaal de maaltijden voor deze vreemd
soortige „gasten" aan te richten.
De dood des konings moet door zijn volk
gedurende 22 maanden betreurd worden.
Tijdens het lijk boven aarde staat, mogen
nergens offers, terechtstellingen, begrafenis
sen, dierenslachtingen of vleeschmaaltijden
plaats hebben.
De overige rouwdagen wel, doch dan is
een bepaalde kleeding aan allen te dragen
voorgeschreven.
Het zou inderdaad te wenschen zijn dat
de zending op Korea eens spoedig het licht
en de waarheid des evangelies openbaar
maakte en dat de Geest des Heeren blazen
kwam in de dorre doodsbeenderen, om Vorst
en Volk van Korea te .brengen tot het
Leven.
Hij is de Almachtige
Het kamerlid vroeger tweede, thans
eerste, de heer J. E. N. baron Schimmel-
penninck y. d. Oye opent in De Neder
lander eene reeks beschouwingen tot aan
prijzing van het wetsvoorstel Pyttersenop
Kamers van Arbeid.
Zooals men weet had ook baron Schim-
pelpenuinck een dergelijk voorstel inge.
diend, doch later ingetrokken om, na ge.
troffen vergelijk met met mr. Pyttersen, die
ook een dusdanig wetsontwerp had inge
diend, een gemeenschappelijk nieuw wets
ontwerp voor te dragen.
Door zijn uittreding uit de tweede kamer
verviel de mogelijkheid om dit wetsontwerp,
dat door de jongste Kamerontbinding, even
als alle andere voorstellen en de adressen,
was komen te vervallen, opnieuw onder zijn
naam in te dienen.
De heer Pyttersen deed het nu alleen.
En al wijkt diens ontwerp voorname
lijk in art. 2 het doel der Kamers, belang
rijk van dat van baron Schimmelpenninck
af, door de afzonderlijke vergaderingen
voor patroons, en voor arbeiders, waarvan
met name de Standaard en baron Schim
melpenninck voorstanders zijn, te verwer
pen toch begroet laatstgenoemde dat ont
werp met sympathie, gelijk dan ook van
iemand als liij, wien deze volkszaak hij
uitnemendheid zoo zeer ter harte gaat,
mocht worden verwacht.
Het zal den heer Schimmelpenninck, den
voorzitter der Unie een school met den
bijbel, steeds als een eere worden aangerekend
door allen die voor bevorderaars der ware
volksbelangen ook onder de antirevolutio
naire kamerleden, eerbied koesteren, dat
hij zich in deze practische volkszaak bij
uitnemendheid, als de Kamers van Arbeid,
met zooveel tact en kracht heeft ingewerkt
en de heide beginselen van vrijheid van
onderwijs en recht voor den arbeid, zoo
metterdaad en aanhoudend heeft verdedigd
en nog steeds met ijver voorstaat, blijkens
zijn optreden in de Unie, en zijne beschou
wingen omtrent bedoeld wetsontwerp.
De bijzondere aantrekkelijkheid der Ka
mers van Arbeid voor hem en voor zijn
geestverwanten die van den arbeid leven,
ligt in het feit dat zij antirevolutionairen
zijn.
De baron en de arbeiders, zij beiden
leven uit eenzelfde beginsel en daarom
trekt hun dit onderwerp dat den volksin
vloed op zoo gezonde en degelijke wijze
verhoogt, zoo bij zonder aan.
Wij wenschen ons voordeel te doen met
de opmerkingen die én de heer Schimmel
penninck én Patrimonium ten beste geven.
De heer Schimmelpenninck verklaart de
reden zijner ingenomenheid met de Kamers
van Arbeid.
Zij toch kunnen het middel zijn
lo. om den volksinvloed op het open
bare leven langs rationeelen weg te ver
meerderen m. a. w. om, meer en heter
dan thans het geval kan zijn, de Overheid
in te lichten en vóór te lichten omtrent
hetgeen kan geschieden tot oplossing van
de groote sociale vraagstukken, die in onze
dagen hoofden en harten in beweging bren
gen;
2o. om den blik op de eischen van dat
openbare leven hij het geheele volk, in al
zijn standen en kringen (want arbeid vindt
men overal) te verruimenzoowel den
werkgever als den werkman er van te
doordringen, dat gelijk ik het onlangs
ergens uitgedrukt vond wel is waar
voor het betrekkelijk weinige dat speci
aal op zijn bedrijf betrekking heeft
al de overigen hem noodig hebben, maar
dat daarentegen voor alles wat niet op
zijn bedrijf betrekking heeft hij al de
overigen noodig heeftin 't kort, den blik
te vestigen niet slechts op het eigen belang
maar „ook op hetgeen der anderen is".
3o. om het beginsel van organische,
evenredige vertegenwoordiging in onze
wetgeving te huldigen, en mitsdien recht
streeks in te gaan tegen het revolutionair
beginsel, om in een organisch saamgestelde
maatschappij alleen het numerieke cijfer
uitspraak te laten doen
4o. om de oplossing der vraagstukken
op een goed deel van het arbeidsgebied
voor te bereiden of tot stand te brengen
met inachtneming en huldiging van het
beginsel van decentralisatie, van souverei-
niteit in eigen kring, mits natuurlijk de
inmenging der Overheid tot een minimum
beperkt worde.
16 Juli 1894.
Jaarfeest te Neerbosch Uit alle oor
den des lands waren vrijdag zeer vele
belangstellenden saamgekomen op Neerbosoh.
De feestrede werd uitgesproken door Ds.
Kautzman van Dinksperloo naar aanleiding
van Exodus |11118. De heer Van 't
Lindenhout bracht verslag uit over 'tafge-
loopen jaar en wees daarbij op de aanval
len, die de weesinrichting had te weer
staan.
Evenals anderen, na zulke moeilijke tij
den gelouterd uit den strijd traden, hoopte
en vertrouwde hij, dat dit ook met Neer
bosch het geval zou zijn,
Aan 't verslag zelf ontleenen wij het vol
gende
Het personeel der inrichting werd eenigs-
zins uitgebreid. Alle medearbeiders in dit
werk hieven den directeur trouw ter zijde.
Dit jaar kon het ziekenhuis voltooid wor
den tot welks houw in 1895 besloten was
doch waarvoor de giften niet ruim inkwa
men. De groote spoed waarmede dit huis
gebouwd is heeft den bouw zeer kostbaar
gemaakt.
De gezondheidstoestand der weezen was
in den afgeloopen jaarkring zeer gunstig.
Slechts 15 kinderen werden door den dood
weggenomen.
30 weezen, wier opname dringend nood
zakelijk was, werden geplaatst267 wee
zen hebben de inrichting verloten, die deels
in verschillende betrekkingen geplaatst zijn,
en deels aan de familie teruggegeven of ge
zonden werden.
De wasch- en hadinrichting, waarvoor
een stoomketel geschonken werd, kon ook
dit jaar weder uitgebreid worden.
De financiëele toestand is, in aanmerking
genomen, al wat gebeurd is, vrij gunstig
te noemen.
De inkomsten waren giften, legaten,
verpleeggelden etc. ƒ147.624.34 hieronder
is begrepen: voor 't bouwfonds 11.169.56
voor verbeteringen der gebouwen etc.
ƒ1153.24. Het saldo der drukkerij en bin
derij bedraagt 16,541,57%. Nadeelig sal-
dp 31 Mei 1894 ƒ20.810.13.
Over veranderingen in statuten, regle
menten etc. kon in dit verslag niet uitge
weid worden. Spoedig hoopt men echter
ook hiermede gereed te zijn.
Dankbaar erkennende het vele goede dat
gedurende 31 jaren der stichting te beurt
viel, verzekert de directeur nogmaals uit
drukkelijk, dut hij alles wil doen wat tot
verbetering van de verpleging der weezen
kan leiden en roept daartoe aller krachtige
medewerking in.
In de pauze werden de verschillende ge
houwen bezichtigd. Een tombola opgezet,
om door de opbrengst het aankoopen van
geneeskundige instrumenten voor 't nieuwe
ziekenhuis te bevorderen had succes.
Waar vroeger gewezen werd op het ge
brekkige van het oude Ziekenhuis, daar
kunnen wij thans zonder grootspraak zeggen,
dat het nieuwe ziekenhuis een inrichting
is die Neerbosch tot eere strekt. Het be
vat 8 ziekenzalen, 8 ziekenvertrekjes, een
hadkamer, operatiekamer, keuken enz.
De cantine bewees goede diensten; de
dames die daar bedienden, hadden 't
zeer druk.
Binnen een paar dagen heeft de verga
dering plaats waarin, naar aanleiding van
het rapport der commissie van onderzoek,
vele verbeteringen zullen voorgesteld worden.
A. A. M. N. Keuchenius.
De Indische bladen vermelden het on
verwacht overlijden te Batavia van den
heer A. A. M. N. Keuchenius, oud-resident
van Soerakarta.
De overledene was een broeder van
onzen oud-Minister Keuchenius. Na het
neerleggen van zijn residentschap is hij in
Indië gebleven, om te beter de zendinn te
kunnen dienen.
Hg was o. a. mede-oprichter van het
Seminarie te Depoken op de jongs+e
vergadering van Hooger Onderw"
Utrecht is door Mr. v. d. Jagt n>
aandeel in herinnering gebracht.
H9
