Sciw tsen over Middelburg.
S c li o o I n i eji w s.
Gemengde Berichten.
van M. Az. de Rnijter, bestaande uit de
Heeren
H. P. J. TUTEIN NOLTHENIUS, Voorz.
I)r. i. HAZENBERG,
Th. VAN UIJE PIETERSE,
A. D. BRINKERINK,
Mr. E. N. VAN DER BILT,
C. A. KALBFLEISCH, Penningm. en
A. L. A. VAN UNEN, Secretaris
als belast met de verplaatsing van het op
25 Augustus 1841 binnen deze gemeente
onthulde standbeeld van Neerlands groot
sten Zeeheld
Michiel Adriaanszoon de Ruijter,
waartoe besloten werd in de algemeene
vergadering van bovengenoemd Departe
ment, gehouden den 15 Februari 1892,
zullende overgaan tot het leggen van
den eersten steen aan het voetstuk van dat
monument,
zich tot dat einde op de Rotonde van
den Noordzeeboulevard vereenigd en is
daarop die plechtigheid verricht door den
HoogEdelGestrengen Heer
Jan Coenraad de Ruijter de Wildt,
Kapitein ter Zee, Ridder der Militaire
Willemsorde, 4e klasse, en van den Ne-
derlandschen Leeuw, Inspecteur van het
Nederlandsch Loodswezen in het Ge district
te Vlissingen, naamvoerende afstammeling
van den Luitenant-Admiraal-Generaal en
echtgenoot van Cornelia Maria Gobius,
kleindochter van wijlen den Luitenant Ad
miraal Otto Willem Gobius, den legger
van den eersten steen van het fundament
op 29 April 1840.
De eerste steen, die destijds werd ge
bruikt en waarop de letters O. W. G.
2G April 1840 voorkomen, is thans aan de
linkerzijde van het voorfront geplaatst ter
wijl eene tweede gelijksoortige steen met
de letters J. C. R. d. W. 10 Juli 1894
gelegd is ter rechterzijde met denzelfden
troffel, toenmaals gebruikt, en is daarop
het feit der verplaatsing gegraveerd.
Het standbeeld wordt verplaatst door de
Koninklijke Maatschappij „De Schelde",
scheepsbouw- en werktuigenfabriek te Vlis
singen, terwijl de fundeering gelegd is door
den heer F. A. de Rooij aannemer alhier,
alles onder oppertoezicht van den heer J.
H. Harte, Gemeente-bouwmeester.
De kosten der verplaatsing worden be
streden uit het fonds tot onderhoud van
liet standbeeld, in 1848 bij de eindrekening
f 1616,99 en thans ongeveer f6000.be
dragende.
Van al hetwelk door het voorschreven
Bestuur en de Commissie is opgemaakt dit
Proces-Verbaal bij vijf eensluidende, alle
door haar met en benevens den Hoog Edel
Gestrengen Heer J. C. de Ruijter de Wildt
voornoemd ondergeteekend, waarvan een
exemplaar op perkament geschreven met het
in!840 opgemaakte proces-verbaal der eerste
steenlegging zal geplaatst worden in de
zelfde leoden doos onder het voetstuk,
een exemplaar eveneens op perkament ge
schreven aan den Heer J. C. de Ruijter
de Wildt zal aangeboden worden, terwijl
de overige zullen gedeponeerd worden in
de archieven der Provincie Zeeland, der
Gemeente Vlissingen en van het Depar
tement Vlissingen der Maatschappij „Tot
Nut van 't Algemeen" om te strekken tot
een blijvend aandenken en tot staving van
het verrichte op dezen dag.
Volgen de handteekeningen.
Ook de straks genoemde stoet begaf zicli
door de stad naar het Badhotel, waar door
de heeren Meijer Reuser en Co. een con
cert gegeven en waar de stoet ontbonden
werd.
Ter rechterzijde van de onderteeke-
ning bevindt zich het wapen van Vlissingen
ter linkerzijde dat van De Ruyter.
De berichten uit Amerika luiden iets
gunstiger.
FEUILLETON.
HET GYMNASIUM.
Het zal wel niet veel gebeuren dat eene
inrichting van onderwijs gedurende meer
dan vijf eeuwen op dezelfde plek geves
tigd is.
Dit is in Middelburg het geval.
Het gebouw bij ons als het Gymnasium
bekend, heette na de reformatie Latinsche
Schoole en was in 1365 reeds bekend als
„de Grote Schole der stede van Middelburch."
Komt, laten we vluchtig de geschiedenis
van dit gebouw doorloopen. Het geeft ons
een treffend beeld der ontwikkelingen.
Denkt u dat breede gebouw met strooien
dak, bevattende twee vertrekken van kolos
sale afmeting. Het eene was het School-
vertrek, het andere heette „de camera", des
onderwij zers woning.
Voor dien tijd schijnt het schoolvertrek
royaal gemeubileerd geweest te zijn. Althans
indien men weet dat aan de Universiteit
te Parijs tot het einde der 15de eeuw de
leerlingen op de leemen vloeren zaten, des
zomers met biezen en des winters met stroo
bestrooid, dan treft ons de mededeeling dat
banken in het schoolgebouw waren „sittene"
gelieeten en „boirdcn ende ander yhereed-
sclwp, dair de scocll. ,'ndren hayre spise ende
hayre boucken op Irgghenmochte". Voorts
was er een spinde om een en ander te bergen,
en voor het gemak der jongste kinderen, die
men niet naar buiten wilde laten gaan, was
er in het lokaal aanwezig een ymer en een
toblekyn", door Pieter den cuper voor de
deren gemaakt.
Nadat te Chicago de werkstaking een
moorddadig karakter had aangenomen
de bevolking planderde de pakhuizen
heeft Cleveland den staat van beleg afge
kondigden 'tis doorzijn cord aat optreden
dat de oproeren daar en elders werden
gedempt, gelukkig zonder verlies van
menschenlevensen gelijk het altijd gaat,
de opruiers bleven achter do schermen.
Toch wordt het aantal der werkstakers
in die stad nog op 50000 geschat.
De schade aan spoorwegmateriaal, brug
gen, gebouwen, enz. toegebracht, bedraagt
zes miljoen dollar, behalve het verlies aan
vleesch en andere handelswaren, aan loonen
en fooien en verdere inkomsten die het
spoorwegverkeer meebrengt.
De gouverneurs van Illinois en Colorado
hebben in deze geschiedenis een zonderlinge
rol gespeeld. Beiden protesteerden tegen
het zenden van troepen. Die van Illinois
en de burgemeester van Chicago kozen
openlijk partij voor de anarchisten.
•Het bekende trapje:
liberalen I
liberalen II
radicalen
socialen
anarchisten
nihilisten
wordt nergens duidelijker toegelicht dan te
St. Annaparochie in Friesland.
De moderne domino's hebben daar het
liberalisme gebracht. De liberalen zijn daar
langzamerhand een weinig rooder geworden.
Daarna kregen de radicalen den boventoon.
Het radicalisme verkleurde er reeds tot
socialisme. En thans heeft Domela Nieu-
wenhuis die er verleden jaar in de kerk
„predikte" daar voor d» anarchisten plaats
gemaakt.
In de hervormde kerk te St. Annapa
rochie zal op Zondag 5 Aug. in een anar-
chisten/Hcefmy worden „gepredikt"
Het evangelie der genale dat daar zeker
voor een halve eeuw nog gepredikt werd,
thans, dank zij het bekende trapje, door het
evangelie der bandeloosheid vervangen.
Het liberalisme verschilt in den wortel
met het anarchisme nietsalleen in trap
of graad verschillen zij een beetje.
Vorsten en overheden in Zuidelijk Euro
pa zijn bezig wetten te ontwerpen teneinde
de anarchisten zoo mogelijk tegen te gaan.
In Spanje heeft men de zending naar
een domicilio cosette uitgedacht. Dat wil
zeggen, men zendt den „delinquent" naar
een der eilanden in de Middellandsche
zee om daar, geblakerd door een bijna
tropische zon en gekweld door een dorst
naar drinkbaar water, een langzame dood
straf te ondergaan.
Vrees is hier de raadgeefster. En wij
verwachten dat zij weer wel de slechtste
raadgeefster zal zijn.
Neen, niet door bloedraden of bloedwetten,
hoe noodzakelijk ook om de misdaad te
straffen, zal het anarchisme verdwijnen.
Hier is noodig, in de eerste plaats noodig,
een algemeene verootmoediging voor den
Heere, tegen wien eeuw aan eeuw de volken
hebben gezondigd.
Een oprechte bekeering, van boven af
en het aangrijpen van het middel door Gods
Woord geteekend, een streven naar gerech
tigheid die een volk verhoogt.
Een overwinning van het kwade door het
goede.
Een openstelling van het hart voor de
staatkunde des ontfermens.
Eene oefening van eene heerschappij die
heerscht door te dienen, die de zondige
ongelijkheden tegengaat, de standen tot
elkander brengt, en den verdrukten recht
doet.
Zoo, en zoo alleen maar zoo ook zeker,
brengtmen zelfs het anarchisme tot zwijgen.
Aan de camere's meesters woning, werd
ook niet veel ten koste gelegd, want toen
meester Wisse in 1430 door .meester Doirlo
vervangen werd was deze genoodzaakt op
eigen kosten een kruiskozijn te laten maken.
Up het erf achter het gebouw stonden twee
gebouwtjes. Het eene aangeduid met den
naam „die stille t' aesement ofte die hey-
melicheit daer die scoelkinderen op gaen",
terwijl de bestemming van het andere een
voudig aangeduid wordt met den naam van
pishuus.
Zoo was de school voor vier vijf eeuwen
volkomen passende in een omgeving waar
de varkens op de modderige wegen rond
liepen en waar in 1460 eerst verboden werd
het maken van varkenshokken voor aan de
straat. Als een staaltje van het begrip van
reinheid in de school dient vermeld dat de
stad in 1451 aan een troep heidenen per
missie gaf om hunne paarden gedurende
eenigen tijd in de school te stallen.
De stad was in de possessie van de scholas-
terge, en niemand betwistte haar dit recht
of bezit. Geen zweem van begrip omtrent
de beteekenis van het onderwijs voor de
toekomst des volks, kwam in iemands brein
op. Uit niets blijkt dat de kerk eenige
zeggenschap poogde te verwerven in de
school. Meestal werden geestelijken als on
derwijzers benoemd, koorknapen werden tot
den kerkdienst gevormd, maar het regiment
der school liet men eenvoudig en onbetwist
aan de stadsregeering over.
Toch, hoe hecht en sterk ook het gezag inde
Middeneeuwen stond, ook dit bestuur onder
mijnde zichzelf omdat de plaats van onderwij
zer dikwijls werd gegeven naar gunst en niet
naar de kunst. Dikwijls was er een gun
steling, nu van den Graaf en dan van den
Door den minister van waterstaat zijn
de volgende kweekelingen der Polytech-
mische school te Delft als buitengewoon
opzichter aangesteld: H. F. Guichart bij
het doen van opmetingen en peilingen enz,
aan het kanaal door Zuid-Beveland en J.
Wouters bij de uitbreiding van het stations
emplacement te Vlissingen.
Volgens den schrijver der „Haagsche
Kroniek" in de N. Gr. Ct., zou de minis
ter van Binnenlandsclie Zaken, mr. S. Van
Houten een wijziging gereed hebben van
de begrafeniswet, waardoor de lijkverbran
ding hier te lande zou worden gewettigd
nog voordat het crematorium te Hilversum
gereed is.
-Bij Koninklijk besluit is benoemd
tot rechter-plaatsvervanger in de arr.-reeht-
bank te Zierikzee mr. I). J. Wolfson( ad
vocaat en procureur aldaar.
Bij den commissaris der Koningin is
bericht ontvangen, dat HH. MM. de Ko
ninginnen op het laatst van Augustus een
vierdaagscli bezoek aan Walcheren zullen
brengen.
Bij Kon. besluit is pensioen verleend
aan J. C. Rosenberg of Rozenberg hoofd
der openb. lagere school te Zoutelande ten
bedrage van f'508. En aan mr. J. P. R.
Tak van Poortvliet, minister van binnenl.
zaken ten bedrage van f2001 met instand
houding van zijn oude pensioen a f 1999.
De expeditie naar Lombok
Van den Gouv.-gen. van Ned.- Indië is
onder dagteekening van 10 Juli bij het
Departement van Koloniën ontvangen het
volgende telegram: „Tot dusver bij ver
kenningen geen tegenstand. Gezondheids
toestand gunstig. Djilantik scheidt zich af
van de zaak-Lombokblijft bij generaal
Vetter en laat zijn troepen, 1200 man sterk,
door ons naar Karan-Gafen terugbrengen.
Operatiën werden daardoor niet vertraagd.
Vorsten van Bali betuigden vriendschap."
Djilantik is de medebestuurder van het
aan Lombok leenroerige Balische rijk van
Karan-Asem en bevindt zich reeds sedert
het begin van den opstand der Sasaksche
beyolking aan het hoofd van een corps
Balische hulptroepen op Lombok. Aan de
Indische regeering werd reeds vroeger be
richt dat Djilantik, hoezeer vruchteloos,
trachtte toestemming te bekomen om naar
zijn land terug te keeren en dat hij met
Anak-Agoeng-Madé, 's vorsten onwettigen
zoon, die de zaken op Lombok leidt, op
gespannen voet stond.
Vóór eenigen tijd werd door ds. J. van
Dijk, directeur der Christelijk philanthro-
phiscke inrichtingen te Doetinchem, onder
het motto „Zij, die aan den weg timmeren,
hebben veel bekijks" een circulaire in het
licht gezonden, waarin hij schreef dat hij den
kweokeling J. Ankerman uit zijne inlichting
had moeten ontslaan. In hoofdzaak komen
deze hierop neer, dat Ankerman de directrice
valsch en zonder eenig bewijs beschuldigde
van schandelijk bedrog en misleiding, nadat
hij dit niet heeft willen belijden, en dien leu
gen niet heeft willen intrekken.
Een commissie, bestaande uit de heeren
mr. A. H. Brandt en ds. J. W. Kantzmann,
werd door den heer Van Dijk uitgenoodigd
in dezen een onderzoek in te stellen en
zij oordeelde dat het gegeven ontslag alleszins
rechtvaardig was.
Tegen deze circulaire heeft thans de heer
J. Ankerman in eene brochure protest
aangeteekend. Op grond van verschillende
feiten betoogt hij, dat ds. Van Dijk in zijne
vele circulaires en couranten-artikelen steeds
er naar getracht heeft, zichzelf op een hoog
voetstuk te plaatsen en in de oogen der
wereld de goedheid, de teederheid, de ver
draagzaamheid en de zelfopofferende liefde
in eigen persoon te zijn. Daarentegen moeten
de kweekelingen maar al te zeer ondervinden,
dat al die eigenschappen in de werkelijk
heid ver te zoeken zijn.
Abt en dan weer van de regeering die met
den post van Schoolmeester werd begiftigd.
Reeds in 't begin der 16e oeuw kwamen
particuliere scholen of bijscholen op. Met
die concurrentie was dc stad evenwel niet
tevreden. Onder de schoolwet van 1857
bestond nog geen gelijkstelling van bijzon
der en openbaar onderwijs. Hoe zou het
dan vier eeuwen vroeger geweest zijn? In
1402 werd meester Geert van Spikenisse
veroordeeld tot een boete van 30 gr., om
dat hij school gehouden had tegen der stede
verbod, en een zijner leerlingen Domaes
Jansz. moest 15 gr. betalen omdat hij bij
den voorzeiden meester school gegaan had.
De strijd tusselien openbaar en bijzonder
onderwijs duurde in Middelburg tot 1553.
Toen bleek het onmogelijk om de bijscho
len te weren. De Stadsschool bleek voor
de toenemende behoeften al te onvoldoende.
Het Stadsbestuur ging toen een overeenkomst
aan met de bloeiendste der bijzondere scho
len die van mr. Bernart Wennekers en
gaf hem subsidie.
Tout comme chez nous!
Te verwonderen is het waarlijk niet dat
de meesters van de Grote Schole niet kon
den voldoen aan de toenemende eischen.
Deze mannen behoorden meestal tot den
lagen geestelijken stand en hadden door
gaans niet meer onderwijs genoten dan zij
geroepen waren te geven. Deze sober ge
huisveste en schraal betaalde mannen had
den onderwijs te geven aan een vermoede
lijk klein aantal leerlingen die schoolgeld
betaalden, dat ten deele den rector ten
goede kwam en voorts aan een grooter
aantal arme kinderen die kosteloos school
gingen. Deze kinderen werden eenvoudig
tot koorzangers geprepareerd, en vertoefden
Daartoe herinnert schrijver aan het zoo
genaamde vleeschoproer, waarbij enkelen
als het slachtoffer vielen van hetgeen de
meerderheid had uitgevoerd. Verder zegt
de heer Ankerman, dat ds. Van Dijk te
Doetinchem om zijngrenzelooze heerschzucht
en hooghartigheid door velen wordt ver
meden en weinig sympathie vindt bij pre
dikanten en kerkeraudsleden der Ned. Herv.
kerk. Ook de verhouding met den schoon
zoon dr. Kampstra, wordt aan de kaak
gesteld.
Aan klachten over de voeding ontbreekt
het verder niet in de brochure en daarna
wordt de geschiedenis, die aanleiding tot
het ontslag gaf, door den heer Ankerman
op zijn manier voorgesteld.
Het schrijven van dit protest wordt o. a.
aan het slot gemotiveerd door de volgende
beweegredenen
le. Opdat ieder zal kunnen zien, dat er
door velen, die ds. Van Dijk's doen en
laten „dwaas en verkeerd" noemen, werke
lijk niet zoo geheel onjuist wordt geoordeeld.
2e. Opdat nu ieder kan weten, hoe licht
vaardig ds. Van Dijk met de toekomst van
jonge menschen handelt.
3e. Opdat het blijke, dat ook door deze
zaak weer een vlek van onrecht te meer
op de inrichtingen kleeft.
Kerknieuws.
Tot Rector in het St. Henricusgesticht
voor de R.-K. blinden te Grave (N.-BK)
is benoemd, de WelEerw. heer Van de Ven.
Geslaagd voor het notarieel staatsexamen
le gedeelte de heer J. P. Oggel, geboren te
Axel.
Middelburg. Bij het le toelatingexa
men voor de lessen van het gymnasium
gehouden op 9 en 10 Juli slaagden voor
de le klasse B. ter Haar Romeny, M. G.
Verlieij, B. J. C. Rijnders, J. A. Fokker,
K. J. Frederiks, J. VV. N. de Bruyn,
J. J. Boasson, VV. Opstelten, J. A. Riemens,
J. J. Andriessen, B. Meyers, J. J. W. Ha
vent en V. S. Bosch. Twee aspiranten wer
den afgewezen, een her-examen.
Tot leeraar in de physica aan de
Rijkslandbouwwinterschool te Goes is
benoemd dhr. dr. M. C. J. de Visser, leeraar
aan de H. B. School te Goes.
Goes. Voor de betrekking van Secre
taris der Gemeente Goes hebben zich 19
sollicitanten aangemeld. Uit dit getal is
door B. en VV. de volgende aanbeveling op
gemaakt
No. 1. Jhr. S. M. Van Reigersberg
Versluijs, Burgemeester vanen wonende te
Kloetinge. No. 2. A. J. A. Dootjes, Sec
retaris van en wonende te Arnemuiden.
Goes. De patenten over het 4e kwar
taal kunnen worden afgehaald ter secretarie
tot den 17den.
Uit Sluis schrijft men aan de N.
P. Ct. dat door den gemeenteraad aldaar
is besloten het stadhuis en den toren te
doen restaureeren onder toezicht van den
heer J. A. Frederiks, architect van de
rijksgebouwen te Middelburg.
Heinkenszand. Dinsdagmiddag wer
den de schoolleerlingen alhier op de buiten
plaats Bloemenheuvel behoorende aan de
even Jhr. Mr. C. van Citters, alwaar een
groene bruiloft wordt gevierd, zeer rijkelijk
onthaald en mochten zich van half 2 tot 5
uur in het schoone bosch vermaken, waar
door de familie alles werd gedaan om hun
een prettigen dag te bezorgen.
Ook werd Woensdagavond een bedeeling
gehouden voor de armen der gemeente.
Men schrijft ons:
Onder Zoutelande lag Vrijdagmiddag
een jongeling aan den weg uitgeput en
vermoeid, die na bij den landbouwer W.
in dit oord vol angst en pijnen, waar licha
melijke kastijdingen aae de orde van den
dag waren van hun 7e tot hun 15e jaar.
Zij, die verder studeeren wilden en dat
waren niet velen gingen naar de frater
scholen van Deventer, Harderwijk of Alk
maar, of wel naar de universiteiten te Pa
rijs of te Leuven. Het onderwijs werd
meestal aan al de kinderen van zoo uit
eenloopenden leeftijd gegeven door één
meester. Van een ondermeester is zeer
zelden sprake. Met het negende jaar, als
het kind geacht werd althans iets van le
zen, schrijven en cijferen te kennen werd
het onderwijs in 't Latijn begonnen, en in
de laatste paar leerjaren voortgezet tot de
studie van liet Grieksch.
Dat de resultaten uiet schitterend waren
zal men lichtelijk kunnen begrijpen. De
Groote School en de Latijnsche School te
Middelburg is in ons midden nooit het mid
denpunt der wetenschappelijke ontwikke
ling geweest. Zij stond zelfs bij vele harer
tijdgenooten in andereplaatsen ten achter.
Laat ons nog een paar karakteristieke
zaken uit de oude schoolwereld mededeelen.
Vooreerst het opvoeren van schooldrama's.
Het opvoeren van schoolcomedies was
in de latere middeleeuwen algemeen in
zwang.
Tot in de zestiende eeuw hielden de
schoolcomedies stand. Meestal op Nieuw
jaarsavond en op den avond van 6 Januari
werd door den schoolmeester met zijne
leerlingen gespeeld voor de Stadsregeering.
Een enkele maal ook voor hooge autori
teiten. Op vele plaatsen hadden die spelen
in 't openbaar plaats, op pleinen of brug
gen of in kerken. In Middelburg schijnt
steeds de gewoonte bestaan te hebben om
zich verkwikt te hebben op dens raad teruz
gekeerd \.*us naar N. en St. Jooslaad 0
daar zich andermaal bij den heer Bur»"1
meester te vervoegen en zich te beklag
over het ontslag uit zijn dienst door ,lea
landbouwer F. hem gegeven, zooals hij zeiqe
met achterhouding van al zijne goederen
omdat hij geweigerd had deel te nem(m'
aan het optrekken tegen do socialisten ui.
Zondagavond te N. en St. Joosland,
Te wenscken ware het dat hier licht
werde verspreid en het recht van aen mi„.
dere werde gehandhaafd.
Hij was erg ounoozel en liet zich met
moeite bewegen om zich te laten verzorgen
Men schrijft uit Vlissingen:
Het ss. „Broino" van de Rolterd. Llovl
dat in December 1887 van de werf der
Kon. Maatscli. „De Schelde" alhier werd
te water gelaten, is thans aan genoemde
werf voorzien van een gedeeltelijk doorloo
pend dek, waardoor èn campagnedek èu
brugdek zijn vervallen, terwijl de ketek
opnieuw zijn voorzien van een kunstma-
tigen trek (forced draught). Door deze in
richting wordt gelegenheid gegeven om
desnoods met één stoomketel te werken en
dan toch met bijna volle kracht te kunnen
stoomen, door alsdan dien trek te verster
ken. V oor dezen kuiistmatigen trek zijn '1
ventilators aangebracht om de noodige ver
warmde lucht te verschaffen, die men onder
de roosters brengt. Ook wordt eene derge
lijke inrichting aangebracht, ten einde de
grootst mogelij ice economie in het steenko-
lenverbruik te kunnen verkrijgen.
Vlissingen. De Stoomvaartmaatschap
pij „Zeeland" heeft naar wij vernemen
aan de Maatschappij de „Schelde" alhier,
opgedragen het voorzien van .le ketels
harer stoomschepen van kunstmatigen trek
(forced draught).
Men moet zich weten te behelpen!
Het uur werk der gemeente-klok te Veere
is sedert eenige dagen defect en heeft zijn
werk gestaakt. Om nu toch de gemeente
naren op de hoogte van den tijd te houden,
gaat de smid ieder maal dat volgens zijn
huisklok een uur om is, naar den toren en
slaat daar het uur op de klok.
Middelburg. Donderdag a. s. zal aan
de landbouwers, die hunne melk aan de
H. M. M. leverden, door die maatschappij
eene scdadevergoeding worden uitbetaald
voor het niet aannemen der melk in April,
Mei en Juni, ten bedrage van f3 voor elke
koe per maand. Of en wanneer de fabriek
zal geopend worden schijnt nog niet zeker
bekend te zijn.
Te Veere is men bezig, om aan
het reusachtige gebouw dat, achtereenvol
gens als kerk, hospitaal en kazerne heeft
dienst gedaan, eenige herstellingen van uit-
gebreiden aard uit te voeren, met het doel
om eenige weggebroken muren en veran
deringen opnieuw op te metselen en aan
te brengen, teneinde dat gebouw voor ver
deren achteruitgang te behoeden.
KrabbendIJke. Door de antirevolu
tionaire kiesvereeniging alhier is voor de
verkiezing van een lid voor den gemeente
raad, 16 Juli a. s., tot candidaat gesteld,
de heer C. P. Vogelaar, landbouwer alhier.
Men seint ons uit Breda dat al
daar een kolentrein met twee locomotieven
te ver is doorgeschoten en in een stilstaan-
den goederentrein is terecht gekomen.
De bagagewagen zit op den tender. De
hoofdconducteurs Kantor en Collet zijn ge
dood. Laatstgenoemde is ongehuwd.
Nog een remmer werd licht gekwetst.
De overige personen kwamen met den schrik
vrij. De schade is belangrijk en het ver
keer is hersteld.
Te 's Gravenhage stond gisteren
nacht een trein met wilde dieren, die uit
Schiedam naar Utrecht moesten worden door
gevoerd. Een wegwerker wilde eenige
der dieren in hun kooi bespieden en leunde
daartoe met het gezicht tegen de tralies.
die spelen op het stadhuis te doen plaats
hebben. De spelen zelf waren ongeveer ge
lijk aan de onlangs beschreven vertooning
van het bloemke Jesse.
Een andere bijzonderheid uit*de oude
schoolwereld waarop ik wijzen wilde is
het feest van allerkinderen, ieder jaar 28
December.
Dat feest was eenvoudig een parodie op
de Kerk. Een der kinderen werd tot bis
schop gewijd, kreeg myter op en purper
aan en kromstaf in de hand, en verrichtte
kerkeljjke diensten. De school was zijn
diocese. De zoogenaamde priester en
kerkbedienden trokken dan allerlei vermom
mingen aan; een belachelijke dienst werd
gezongen, men dronk veel wijn, en alzoo
vierde men het feest van allerkinderendag.
's Lands wijs, 's Lands eer
Ook hier zien we weder het beeld der
ontwikkeling. Zeer langzaam, schrede voor
schrede ontwikkelde de behoefte aan beter
onderwijs en werden de middelen om u>
die behoefte te voorzien gevonden. Vat
nu jaren behoeft om zich baan te breken
kostte toen eeuwen. Slechts bekrompenheid
kan zeggen dat de vorige dagen beter wa
ren dan deze, al wordt ook de schaduw
zijde der eenzijdige ontwikkeling onzer
eeuw niet over 't hoofd gezien.
Ook in betrekking tot de maatschappe-
lijkelijke ontwikkeling geldt voor ons allen
Borger's woord ik wensch geen stap terug
te treden op de afgelegde levensbaan. Maat
daarom dwepen we nog niet met de on
wikkeling onzer dagen.
Al was het alleen het P'eu, m
tre, niet alleen in het vaderland van -o
not aangeheven, zou ons daarvan tcllló
houden.
