sgne Fabriek t NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. SKitsdaij 8 luft. Iclifsfc Ittartjaiig. CHRISTELIJK- HISTORISCH burg. steeg 1,) fijnste ODEURS. DUTEISTS. |g Van Zierikzee nschip „Schelde". VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN UIT l)K PKKS. Lange Delft. [AKS, Korte Noordstraat, i e r s. ^BUSDIENST JKSCHE VEERGOES, uitzondering van Dinsdag, enst. Vertrek Yeer 's morg, 12,30, 's avonds 5,— uur. ,tion) 'smorg. 8,21, 'snamid. nde), 's avonds 6,30. Des Veer 'smorg. 9,'sav. oes (Slot Ostende), 's nam. 12.30 van het Veer ver- noodig) door naar den trein, (es vertrekt. MBOOTDIENST ddelburg en Zierikzee. Zierikzee Spoorweg Goes, erdamsche tijd). Juli. imid. 'smorg. 'smid. 6.— 5 5. 5. 5.— 5. 5.— 6.—- 3.— R I O. ■5.— 5. 5. 5. 6.— 5.— 5— 5. 5.— 5.— 6.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 6.— 5. 5.— Zond. Maan. 2 Dinsd. 3 Woen. 4 Dond. 5 [Vrijd. 6 Zaterd.7 'Zondag8 Maand.9 Dins. 10 Woenll Dond.12 Vrijd.13 |Zater.l4 Zond.15 Maan.16 5.Dins. 17 Woenl8 Woenl8 Dond.19 Vrijd.20 Zater.21 Zond. 22 Maan.23 Dins. 24 Woen25 Dond.26 Vrijd.27 Zater.28 Zond. 29 Maan.30 Maan.30 Dins. 31 6.— 6.- 7.50 4.— 6.30 12.— 7.— 4.— 6.— 7.50 7.50 6.— 7.50 7.50 7.50 6.30 7.50 7.50 6. 7.50 7.— 6.30 7.50 7.50 6.— 7.50 7.50 7.50 6.30 7.50 7.50 6.— 7.50 11.30 7.50 4.— 4.— 4.— 6.— 4.— 4.— 4.— 4.— 2.— 4.— 6.— 4.— 4.— 12.— 4.— 4.— 4.— 4.— 6.— 4.— 4.— 4.— 4.— 4.— 4.— 6.— 4.- IIBOOTDIENST 1IDDELB.-R0TTERDAM erdamsche tijd.) Juli. Van Van Middelburg. Rotterdam, voorm. voorm. 8.45 10.30 9.10.30 9.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 9.10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 9.45 10.30 8.45 10.30 9.10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 9.10.30 8.45 10.30 8.45 10.30 8.45 10-30 8.45 10.30 7.30 7.30 8.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30, 3.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 i 7.30 7.30 7.30 7.30 7.30 Juli ïe: Van Rotterdam 3.— 3.30 i. i. '.30 1.30 .30 1.30 .30 i.30 130 L— 3.30 Maandag Dinsdag Donderdag Vrijdag Maandag Dinsdag 2 11.30 3 12.30 5 11.— 6 1.30 9 11.30 -6 10 12.30 Donderdag 12 12. Vrijdag 13 1.30 Zondag 15 6. Maandag 16 11.30 Dinsdag 17 12.30 Donderdag 19 11.- Vrijdag 20 1.30 Maandag 23 11.30 Dinsdag 24 12.30 Donderdag 26 11. Vrijdag 27 1.30 Zaterdag 28 1. Dinsdag 31 12 flo. 116. 1894. asKaeHssn&sec: elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p p0,95. Enkele nummers0,02E. Een enkele maal hoort men van krank zinnigen die overigens geheel normaal den ken, spreken en handelen, doch die op slechts éen punt hunne krankzinnigheid openbaren, namelijk dat zij wanen God te zijn. Zoo heeft men eenige jaren geleden in het gesticht Meer en Berg een dergelijk persoon gehad. Een bezoeker van het gesticht, vergissen wij ons niet, dan was dit de heer E. Ger ties, ontmoette in den tuin een heer dien hij voor een der ambtenaars van het ge sticht hield. Hij knoopte een gesprek met hem aan, dat er op uitliep dat de „amb tenaar" hem de geheele inrichting en al de krankzinnigen liet zien, en dat alles te midden van de levendigste gesprekken op wetenschappelijk gebied. Op het laatst ontdekte de reiziger dat zijn knappe gelei der krankzinnig was. Maar liij ontdekte dit ook slechts aan éene uitdrukking. De geleider wees hem op een oud mannetje en zeide„en dit is nu de gevaarlijkste gek die wij in het gesticht hebben. Hij ver beeldt zich God te zijn, en dat kan immers niet, want er is maar éen God niet waar, en die ben ik". Eenige jaren geleden vestigde mevrouw Van Calear in haar Op de grenzen de aan dacht op het droeve feit dat een der meest gevierde protestantsche predikers in Frank rijk uit de familie der Monods aan mono manie lijdende was. Hij verklaarde name lijk de Messias te zijn. Thans doet zich weder een dergelijke vreeselijke curiositeit voor in het brein van zekeren doctor Teed (spreek uit Tied) te Chicago. In de voorstad Washington Heights vindt men onder vele andere, een twaalf tal houten woningen, van welke de eerste een fraaien tuin achter zich heeft en door ge noemden dokter bewoond wordt, terwijl de andere elf 't is een onrustbarend getal gelijk men ziet door diens volgelingen bezet zijn, wier vreemde leer is, dat God ten tweeden male mensch, dat het Woord ten tweeden male vleesch geworden is dat genoemde dokter deze Godmensch isen dat zij door het geloof in hem een nieuw mensclienras zullen „ontvouwen" - en niet voortplanten een geslachtloos menschen- soort dat ieder belijder uit zichzelf zal voortbrengen. Hunne elf woningen zijn hun Tehuis, waar mannen en vrouwen in strenge afzondering van elkander leven. Be dokter omreist stad en land om pro selieten te maken en geld in te zamelen. En daarin slaagt hij uitnemend. In een meeting in California deed hij in éen uur 60,000 dollars op tot steun zijner zaak. Hij is namelijk van plan in plaats van de kleine kolonie in Washing ton Heights eene stad te bouwen, die al zijne volgelingen gemakkelijk kan bevatten en die hij den naam zal geven van Nieuw- Jernsalem. De grond is reeds in zijn bezitdoor een rijken Duitseken volgeling werden hem •110 acres vermaakt, en door andere leden der stichting is deze hoeveelheid uitgebreid tot 1000 acres. Het is een boschachtig ter rein, gelegen aan de Estew-kreek in het zuiden van Florida. De daarop te bouwen stad wordt 6 mijlen in het vierkant, dus van eene oppervlakte van 36 vierkante ™ijlcn, en kan dan gemakkelijk 8 millioen nKoreshans" (zoo noemen deze menscken zich) bevatten. De plattegrond of het plan er voor is veels op papier vastgesteld. In het midden zal een prachtige tempel verrijzen, die ®et het schoonste zal kunnen wedijveren, 'at de menschheid ooit zag. Een ruime gracht omringt den tempel, en daaromheen 18 het arcadium, dat de gebouwen moet be vatten voor onderwijs in alle mogelijke we elschappen. Twee hoofdstraten zullen de Y verdeelen, elkander natuurlijk op Ame- V'Kaansche wijze rechthoekig kruisende. 1 oor de uitvoering van dit plan is een R°w van 200 miljoen dollar noodig en de Wuz? dwepers gelooven stellig die som te zullen vastkrijgen. Reeds zijn zij een nieuwe jaartelling be gonnen. Den dokter gaven zij den krijgs- haftigen naam van Cyrusen een door hem opgericht dagblad doopten zij als „Koreshan Unity". Zij schrijven thans 54, dat is 54 jaar na de geboorte van Cyrus Teed. Tot nog toe bedraagt het aantal volge lingen enkele duizenden. Wel zal dit goddeloos bedrijf teniet ge daan worden gelijk het begonnen is; doch als een ontzettend teelcen des tijds ver diende het, docht ons, even de aandacht. In ons vorig nommer gaven wij op dat de Tweede Kamer 4 conservatieve leden telt. Dit schijnt onjuist te zijn. Liberale bladen namelijk deelen de keeren Bastert en v. Karnebeek nog bij de liberalen in, terwijl de heer Beelaerts zich volgens de Standaard bij de Lolimangroep, dat wil zeggen bij de antirevolutionairen heeft aangesloten. De antirevolutionaire partij is in twee clubs verdeeld, waarvan laatstgenoemd blad aldus schrijft Tot de eerste Club bekooren de keeren Van Alphen, Donner, Heemskerk, 't Hooft, Ivuyper, Lucasse en Seret; tot dc tweede de heeren Beelaerts, Van Bylandt, Van Dedem, Lobman, HU. Mackay, Th. Maclcay en Van Stirum. Of de heeren Van Alphen c. s. en de heeren Beelaerts c. s. bij voorkomende ge legenheid nog tot eenige samenwerking zullen komen, is thans nog niet te zeggen. Er is zeer zeker meer dan ééne aan gelegenheid denkbaar, waarbij dit alles zins mogelijk zou zijn. Naar we hopen ook in den strijd voor het vrije Hooger onderwijs. Men heeft berekend dat de nieuwe pre. sident der fransclie republiek Casimir Pèrier slechts de helft der stemmen ontving van de leden der Kamernamelij k 230 van de 584. Van den Senaat stemden op hem 200 van de 300 leden. Onder de 250 kamerleden die hem stem den, zijn 180 republikeinen, zoodat de nieuwe president den steun heeft gemist van de helft der republikeinsche kamerleden. De bedrijfsbelasting is het hatelijkste ge schenk dat de vroegere minister van financiën, mr. N. G. Pierson, ons heeft nagelaten. Niet alleen om de moeite die men heeft om de biljetten ingevuld te krijgen. Niet alleen om het stel ambtenaren en klerkjes dat den neus steekt in de hoegrootheid van uw vermogen en inkomsten; niet alleen om den onevenredig zwaren druk dien zij legt op verschillende nijvere reeds te veel belaste burgers; maar ook om de onbillijk heden die haar aankleven in verband met de vermogensbelasting waarvan zij de aan vulling is. Een Brabantsch blaadje gaf van dit laatste het navolgende staaltje, ten bewijze dat zij, die een tamelijk groot vermogen bezit ten, minder aan belasting betalen dan degenen, die een kleiner inkomen hebben uitsluitend uit beroep of bedrijf. Een voorbeeld A. bezit geen vermogen, maar verdient jaarlijks f 750, waarvoor hij f 2.75 in de bedrijfsbelasting betaalt. B. heeft een vermogen van f 13.500 en verdient bovendien nog f 240 per jaar. Hij betaalt nu f l in de vermogensbelasting, maar geen cent in de bedrijfsbelasting, daar voor degenen, die een vermogen van f 13.000 of meer hebben, het minimum van belast baarheid in de bedrijfsbelasting op f250 is gesteld. Toch heeft B. een grooter inkomen dan A. Immers, vier percent van f 13.500 geeft f540; dit gevoegd bij zijn inkomen van f 240 een totaal van f 780. Wij hebben hier dus de onbillijkheid dat A., die door werken f750 verdient, f 2.75 betaalt, terwijl B., die met veel minder UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. werken f 780 verdient en bovendien nog een kapitaal van f13.500 zijn eigendom noemt, er met f 1 afkomt. In de 14e jaarvergadering der Vrije Universiteit, Woensdag jl. te Utrecht ge houden, zijn o.a. door dr. J. Woltjer de volgende stellingen ingeleid. I. In 't belang van de wetenschap en het onderwijsals eiscli van recht en billijk heid tor bevordering van vrede en een dracht tussclien de burgers, is. het noodza kelijk dat de rechten, aan liet Staats Hoo ger onderwijs toegekend, aan het Vrije Hooger Onderwijs niet worden onthouden. II. Onder titel III der Wet op het Hooger Ondérwijs behoort eene bepaling te worden opgenomen van dezen inhoud lo. Aan bijzondere Gymnasia en Univer siteiten, die voldoen aan de eisehen dooi de Wet nader te bepalen, wordt door de Regeering subsidie gegeven op gelijken voet al» aan het Hooger Onderwijs. 2o. Wat de examens betreft worden aan deze Gymnasia en Universiteit dezelfde rechten toegekend als aan de openbare. III. Aan Gjrmnasia en Hoogere Burger scholen met vijfjarigen cursus belmoren alleen universitair gevormde leeraren werk zaam te zijn. Elke zin van den inleider wees er op dat niet een aalmoes kan bevredigen, maar dat er recht moot geschieden waarop spre ker dan ook levende toejuiching ontmoette. Van de gelegenheid tot debat, die daarna volgde, werd slechts door voorstanders ge bruik gemaakt. Alleree sfc door Prof. Ai F. de Savornin Lobman hij richtte een paar vragen tot den inleider. Hij is het in alle opzichten met hem eens en komt hem gevolgelijk niet bestrijden, maar vraagt ten opzichte van het openbaar hooger onderwijs of inleider niet te veel uitgaat van het denkbeeld dat het geheel is de zaak van de ouders. Ja, voor de lagere school, ook voor vakscholen, des noods zelfs voor gymnasia is dat het ge val, maar het hooger onderwijs is nog iets anders. Het verzamelen en onderzoeken van gegevens, zeide de inleider, is hoofd zaak, doch dat onderzoek geschiedt ten bate van de wetenschap, en die menschen en instrumenten moeten worden betaald. Dat is het wat het hooger onderwijs zoo duur maakt. Men verlangt nu subsidie voor de vrije universiteit, zooals de hooge scholen van den staat genieten. Maar die genieten eigenlijk geen subsidie de kosten van het meerbedoelde onderzoek worden betaald, en gaat liet nu aan, daarvoor gelijke bijdrage te willen verwerven, let wel voo- iets wat metj de opvoeling niets ge meen heeft. Als de staat moet betalen de kosten van ie Iers persoonlijk onderzoek, dan zouden er milioenen mee gemoeid zijn. Daar om zegge men liever dat door de regeering aan bijzondere gymnasia en aan liooge- seholen subsidie zal worden verleend, niet echter op gelijken voet met de openbare, wat niet zou gaan. Men zou eene regeling kunnen maken naar de proportie van het aantal leerlingen, zonder meer. Voorts be denke men dat, wanneer men van den staat ontvangt subsidie, deze dan natuurlijk ook eisclien heeft te stellen aan de univer siteit. Bij het lager onderwijs geeft dat geen bezwaar. Anders zal het echter zijn met de hoogeschool. De staat zal uiter aard eisehen stellen, waaraan men niet zal kunnen voldoen. Is dat ook niet een be zwaar Bij de beantwoording dezer vragen blijft de inleider zichzelf volkomen gelijk, door aan te dringen in de allereerste plaats op erkenning van het recht van gelijkstelling door den Staat, van het bizonder zoo goed als van het openbaar onderwijs. De heer Breen uit Amsterdam ondersteunt den inleider en noemt de tegenwoordige regeling eene schande. Verbetering moet geëischt, niet afgebedeld worden, als vrije belastingbetalende burgers van den staat maken we aanspraak op gelijke rechten. De hoogere belangen van het volk, die nl. van de eeuwigheid, hebben even goed recht aan de universiteit behartigd te worden als die b.v. van de Astrologie; en daarom beschouwen we onze vrije universiteit op grond onzer rijke historie, als de eenig rechthebbende bij het volk van Nederland. Nog door andere voorstanders werd aan het debat deelgenomen. Tegenstanders tot wie dadelijk het woord was gericht, lieten zich echter niet hooren. ggjj Vollcsbl. van Z.-H. Te Wageningen is een groot ongeluk ge beurd. Daar heeft, mag men de geruchten ge looven, een christen-kantonrechter, baron v. D., misbruik gemaakt van zijn ambt om iemand te dwingen hem als particulier persoon ter wille te zijn. üin de zaak duidelijk te maken, moeten wij de nare historie der verkiezingen voor de tweede kamer nog even ophalen. In het kiesdistrict Eist was genoemde kantonrechter afgetreden en bij de stemming in de minderheid gebleven. Dit kwam grootendeels dewijl zijn oude vrienden die voor een ruimere uitbreiding van het kiesrecht waren dan hij, bij eerste stemming op een liberaal schijnen ge stemd te hebben. Er zullen ook nog wel persoonlijke ge voeligheden bij in het spel geweest zijn. Althans de heer v. D. schreef een paar brieven aan den voorzitter der antirev. kiesvereeniging, ds. H. Pierson; onder die brieven was er een voor ds. P. in persoon, terwijl de ander voor de kiesvereeniging bestemd was. Nu nam tijdens verkiezingsdruktc ds. Pierson ontslag als voorzitter der kiesver eeniging en gaf bij die gelegenheid de brie ven aan den secretaris over. Edoch bij vergissing deed hij er den bewusten brief persoonlijk aan hem gericht ook bij. Toen hij eenige dagen daarna deze ver gissing ontdekte, vroeg lip per brief den nieuwen secretaris der kiesvereeniging dien brief terugwaaraan deze laatste vol komen juist zouden wij zeggen, niet ter stond voldeed. Hij wilde eerst het bestuur raadplegen. Dit verdroot den kantonrechter die oor spronkelijk den brief geschreven haden hij besloot geweld te gebruiken. Op een Zondagavond liet hij door den veldwachter genoemden secretaris bij zich ontbieden en vroeg hein namens ds. P. den brief terug. Toen deze weigerde, zeide de heer v. D.dan maar op een andere manier. Hoe is uw naam? enz. Toen zwichtte de aangesprokene voor den eisch des kantonrechters en gaf hem twee brieven, waarvan de kantonrechter of de heer van Dedem, want deze twee zijn ét'n er een teruggaf en den ander in zijn zak stak. Wij noemden dit een groot ongeluk. Want een ongeluk is het, als een lid dei- rechterlijke magistraat, omdat hij zijn zin niet kan krijgen, van zijne ambtelijke be trekking en meerderheid misbruik maakt om zijn zin door te drijven. De daad van mr. v. D. is tenzij men ons beter inlichtte, kunnen wij het niet anders inzien -een inbreuk maken op de vrijheid van den staatsburger, een onthei liging van den dag des Heeren een ramp in de rechtsgeleerde wereld, die immers leeft voor en streeft naar de handhaving en voortplanting van recht. Ook een bron van inkomsten. Een Italiaansche „ondernemer" betaalt aan de stad New-York jaarlijks 80,000 dollars voor het privilegie van de straatvuilnis na te snuffelen. Aanvankelijk waren drie of vier mannen voor anderhalven dollar daags aangenomen om de straatmodder te „ziften." Eindelijk kwam de opzichter der straat reiniging op den inval, dat een flink man er genoeg uit kon halen om de „zifters" zelf te betalen,'en zulk een man werd dan ook gevonden. Toen werd een bod van 75 dollars 's weeks gedaan en aangenomen, en van lieverlede steeg de prijs door achtereenvolgende aan biedingen tot 200 dollars per week. Bij trapsgewijze verhooging is er voor dat werk, twee jaar geleden, de som van 700 dollars, verleden jaar 111)0 dollars en dit jaar 1150 dollars betaald, en nu woidt het door de stad gedaan, die er jaarlijks 80,000 dollars van trekt. Een belangrijke schenking. Bij testamen taire beschikking is door mevrouw Thouias- Seheltus en den heer C. Scheltus, beiden te Amersfoort overleden, o. a. geschonken Aan de Gereformeerde kerk B, het door hen bewoonde huis, pakhuis en andere wo ningen aan de Gereformeerde kerk A f 22,000, die op het Grootboek moet ge plaatst worden en gebruikt voor den dienst des Woords voor een Gereformeerd wees huis een som van ongeveer f 200,000, en voor een inrichting tot opname van oude dames van Gereformeerde belijdenis een heerenhnis en het noodige kapitaal tot on derhoud. Men zegt wel eensgoed voorgaan doet goed volgen. Doch hier is hetgoed voor gaan doe goed volgen Onderstaand zeer lezenswaardig artikel lazen wij in De Nederlander Geen voorstelling van ons streven is on juister, dan die dat wij scheuring in onze partij zouden beoogen of goedkeuren. Juist dat voortdurend uiteengaan is in onze oogen een der kenmerkon van onze revolu tionaire neigingen en toestanden, waaraan zelfs de antirevolutionair zich vaak moeielijk onttrekt. De revolutie berust op eene negatie. Hierin zijn allen die op den bodem staan van 1789 het eens, dat de staat en de we tenschap los zijn van God, God is niet de Souverein. Alleen de menschelijke rede regeert. (s) Maar die revolutionairen, slechts veree- nigd door den „geest die steeds ver(n)eent," moeten voortdurend uiteenvallen. Ieder gaat zijns weegs; individualisme zit er ten troon. Noodgedrongen vormt men zich wel tot groepen, maar ook deze groepen let vooral op wat in Frankrijk geschiedt verdeelen zich weer in allerlei onder- groepeeringen met partijbenamingen die steeds wisselen, omdat, binnen korten tijd elke partij van kleur verschiet. Al die schakeeringen staan dan vijandig tegenover elkaar, sluiten elkaar uit en kampen om de heerschappij. De kunst van den leider is, verschillende fractiën (4) tijdelijk voor één doel te doen opmarcheeren maar zoodra dat bereikt is, en vaak zelfs voor dien tijd reeds, spat het tweedrachtig gezelschap uiteen. In dien politieleen strijd wordt het volk, zijns ondanks, meegesleept, en om dat te kunnen doen, om het volk er hij te interesseeren, moeten de leiders dien strijd tot een standen- en belangenstrijd maken. Totdat eindelijk, ter herstelling van den vrede, de absolute alleenheerscher alle par tijen aan zich onderwerpt! De antirevolutionaire partij daarentegen berust op eene affirmatie, (f) God is Souve rein Hij schonk ons Zijn Zoon Hij gaf ons de Heilige Schriftuur tot richtsnoer. Leidt verschil van inzicht tot verschil lende kerkformaties, ook dan nog behoeft o. i. onderlinge strijd, zoolang de grond slagen, waarop het christelijk geloof be- Ontkenning. Prol. v. d. Linden heeft eens gezegd: Naar de liberale beginselen heerscht de rede oppermachtig. In alle omstandig heden beslist zij alleen in hoever het gezag wordt uitgeoefend. (Bed. Zeeuw). (s) Ikheid, dat ieder doet wat h ij goedvindt. (Y) Groepen, deelen eener j>artjj. (s) Bevestiging.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1894 | | pagina 1