NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Irfifsfp laari CHRISTELIJK- sr HISTORISCH !o. 114. 1894. iDoncfecikg 28 luni. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Het voorstel Pytterscn. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95. Enkele nummers0,026. UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent. Fa*nilieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. i. Het was de zwakke zijde van het ka binet Tak dat het alvorens de herziening van het kiesrecht aan de orde te stellen, de belastinghervorming ter hand nam. Uit de openhaar gemaakte stukken, die betrekking hebben op de samenstelling van het ministerie van '91, is gebleken dat de ministers op dit punt het allen eens waren, en op die voorwaarde het kabinet Tak tot stand gekomen waseerst de belastingher ziening en dan de kieswet. Ware toch de heer Tak terstond met zijn voorstellen gekomen, dan ware deze quaestie achter den rug geweest en had met eene nieuwe Kamer, door een breedere kiezersrij gekozen een stel belastingwetten kunnen behandeld worden, die, naar men hoopte althans, klonkep als een klok. Het heeft er den schijn van dat ook het ministerie van Houten dezen weg op wil. Immers wél verklaarde de nieuwe premier dat hij en zijn ambtgenooten van de nood zakelij kheid der breedste kiezersvermeerde- ring overtuigd zijn, doch er werden ook nog andere hervormingen als noodig op gesomd. Het zou kunnen zijn dat deze na de uitbreiding van het kiesrecht komen, het is echter ook mogelijk dat zij er aan voor afgaan. Om vele redenen zou dit laatste te be treuren zijn. De verongelukking der ontwerpen van zijn voorganger en de optreding van het nieuwe ministerie is eene teleurstelling ge weest. Het belangsteHende, het belanghebbende deel van het volk achter de kiezers zou ware Taks zwakke hulk niet in de bran ding der conservatieve staatkunde onderge gaan door gebruik te maken van het grondwettig hem geschonken recht, zijne gezindheid kunnen doen blijken tegenover zoo menig principiëel vraagstuk als door den drang der omstandigheden en door de wijsheid der regeering worden aan de orde gesteld. Thans mogen zij toezien en afwachten of het nieuwe ministerie, schoon misschien met minder geloof in de noodzakelijkheid van spoedige oplossing der electorale quaes- tie, nu eens heusch deze oplossing voorop zal laten gaan, dan wel of het eerst ande re zaken zal willen afdoen. Er bestaat vrees dat dit laatste het ge val zal zijn. Tenminste als men rekening houdt dat een wetsontwerp van een der Kamerleden in onderzoek gesteld is, en een ander wetsontwerp door een Kamerlid op nieuw is ingediend. Dit laatste wetsontwerp is dat van mr. Tyttersen, het radicale lid voor Scho- terland. Het wetsontwerp op de kamers van Arbeid. Wij zijn er voor geweest dat dit ge wichtige wetsontwerp in ieder geval na de kieswet Tak zou volgen en hopen nog dat het niet aan de behandeling der kies wet Van Houten zal voorafgaan. Ook andere ontwerpen in de Openingsrede aangekondigd, hoe gewichtig ook, zouden gevoeglijk kunnen ingediend worden, zoo- dra het struikelblok zal zijn weggenomen, de partijen gezuiverd en gelouterd zijn Wat bijeen behoort hereenigd, en wat niet wit hetzelfde beginsel leeft, zal uiteen ge gaan zijn. Denkt de Regeering, denkt de Volksver tegenwoordiging daar echter anders over, dat 18 hun recht, en wij zullen ons, zij het °ok met teleurstelling, aan hunne beslissing onderwerpen. En het is dan ook met de rekening in het hart dat de Kamers van Arbeid nog onder deze Tegeering tot stand kunnen komen, dat wij ons gezet hebben, het nieuwe wetsont werp van den heer Pyttersen in te zien. En met denzelfden indruk zal de lezer die 'n de oprichting van deze Kamers belang de plannen van bovengenoemden volks vertegenwoordiger dienen te volgen. Wat wil de voorsteller In iedere gemeente waar dit noodig is verrijze een Kamer van Arbeid. Verschillende gemeenten (steden en dor pen) kunnen te zamen ééne Kamer hebben. Het doel der Kamers van Arbeid is be vordering der gemeenschappelijke belangen van patroons en werklieden. De middelen daartoe zijn: het verzame len van inlichtingen over arbeidszaken het geven van raad en inlichting aan de be sturen van gewest, provincie enz. over arbeidszaken; het voorkomen of vereffenen van geschillen. Dit laatste heet scheidsgericht of arbi trage. Bedrijven zijn alle werkzaamheden voor of in eenigen tak van fabrieks- of ambachts nijverheid, handel, landbouw, tuinbouw, verveningen, spoor- en tramwegonderne mingen. Patroon is hij die aan het hoofd staat van eenig bgdrijfdie als architect, inge nieur, opzichter of meesterknecht oppertoe zicht heeft. Werkman is hij die in eenig bedrijf voor loon werkt en niet onder de patroons ge rangschikt wordt. Zooveel bedrijven als er in de kamer vertegenwoordigd zijn, zooveel afdeelingen kunnen er in gevormd worden. Noodig is het echter niet. Mannen van verschillende ambachten kunnen zich tot één afdeeling vereenigen. Verschillende zaken worden voorts bij koninklijk besluit geregeld. Bijvoorbeeld: waar de Kamer zal gevestigd wordenover welke plaatsen haar gebied strekt; het getal harer afdeelingen, leden enz. In iedere afdeeling zitten evenveel pa troons als werklieden uit hetzelfde bedrijf. Leden kunnen zijn mannen en vrouwen, van 30 jaar en daarboven, en minstens drie jaar in het ressort der Kamer, patroon of werkman zijn geweest. Niet verkiesbaar zijn: die „vergunning" hebben. Tijdelijk uitgesloten zijn die het beheer over hunne goederen hebben ver loren of wegens misdrijf'voor vier jaar of langer veroordeeld zijn geweest. De kiezers voor de Kamer kiezen de leden der Kamer, en de plaatsvervangende leden. Voor vijf jaar. De leden tri den allen tegelijk af, doch zijn herkiesbaar. Die uit zijn bedrijf gaat, blijft lid der Kamer en is als oud-patroon altijd herkies baar of benoembaar. Kiesgerechtigd zij n alle mannen en vrou wen van minstens 23 jaar oud die een be drijf hebben geoefend een jaar vóór de verkiezing, injde gemeente die tot het res sort der Kamer behoort. Die hun bedrijf in meer dan eene ge meente uitoefenen, zijn kiezer in de ge meente waar de zetel is van hun bedrijf. Geschillen over de kiezerslijst beslechten gedeputeerde staten. De patroons moeten jaarlijks opgave doen van alle in hun dienst zijnde meerderjarige personen. Verzuim wordt gestraft met een boete van ten hoogste honderd gulden. Iedere afdeeling vergadert maandelijks eenmaal en voorts zoo vaak als de voor zitter het noodig oordeelt of door minstens een derde der leden met opgave der redenen schriftelijk wordt verlangd. De leden eener afdeeling benoemen uit hun midden een voorzitter, ondervoorzitter en secretaris. Benoemen ze telkens voor één jaar. Is de voorzitter een patroon, dan moet de onder-voorzitter een werkman zijn. En omgekeerd is de voorzitter een werkman dan moet de tweede voorzitter een pa troon zijn. Zijn die beide afwezig dan is het oudste lid in jaren voorzitter voor dien keer. De Kamer wordt bestuurd door de geza menlijke voorzitters en onder-voorzitters der afdeelingen. Is de Kamer niet in afdeelingen verdeeld, dan telt het bestuur minstens vier leden. Het bestuur benoemt uit zijn midden een voorzitter en onder-voorzitter. Het benoemt ook een algemeenen secretaris, deze behoeft geen lid der Kamer te zijn; doch heeft slechts raadgevende stem. Het vergadert jaarlijks minstens eenmaal en geeft eenmaal 's jaars verslag van hetgeen door de Kamer is verricht, aan den minister. Het kan eene Kamer, of eene of meer harer afdeelingen bijeenroepen. Slot volgt). f Carnot. De verslagenheid over het door de familie Carnot en de franscke natie geledon ver lies is groot. Yan verschillende vorsten en staatslieden ontving mevrouw Carnot telegrammen van rouwbeklag. Engeland, Oostenrijk, Duitschland, Rus land, Italië, België, Spanje, Nederland. Van al deze vorsten of vorstinnen kwamen troost-telegrammen in. Ook in de verschillende Kamers van Volksvertegenwoordiging ook de onze werd een woord van hulde aan Carnots nagedachtenis gewijd. De smart zijner weduwe is groot. Daags na de terechtstelling van Henry den bekenden anarchist moet de moordenaar van Carnot gezegd hebben „Henry heeft geen moed getoond om het schavot te beklimmen. Mij dunkt, ik zou het er beter afbrengen". Men heeft hem Zaterdag nog te Cette ge zien, waar hij de laatste acht maanden bakkersknecht was, quaestie had gehad met zijn patroon, en tot een vriendin gezegd hadik ga naar Lyon, gjj zult mij niet weerzien. Te Lyon heeft hij een dolk gekocht in de rue Gambetta voor 5 frank. Te Vienne is hij van den trein gegaan en naar Lyon gewandeld. Hij behoort tot de meest hartstochtelijke anarchisten. De politie had hem de laatste twee jaar onder haar geheim toezicht, tot in 1893 toen hij naar Zwitserland vertrok. Woensdag was het te Lyon zeer onrustig en moesten inboedels, winkelgoederen glazen en uithangborden van vreedzame Italianen het ontgelden. Enkele woningen van deze landslieden werden in brand gestoken. Thans is alles rustig. Op andere grensplaatsen, vooral in de steengroeven waar Italianen werken, werden deze werklieden, slachtoffers der nationale verbittering, zwaar mishandeld. Een aantal werklieden te Greno ble trokken, met een Fransche vlag voorop en gewapend met stokken, door de straten, ten einde Italiaansche werklieden op te sporen. Terwijl zij rondtrokken, uit ten zij telkens vijandige kreten tegen de Italianen en noodzaakten de winkeliers hun winkels te sluiten. De politie-agenten en de gandarmeB verhinderden echter balda digheden. Een der troepen begaf zich naar het Ita liaansche consulaat, waar men riepWeg met ItaliëHet Italiaansche wapenschild werd afgerukt en de Italiaansche vlag werd verscheurd. De prefect begaf zich onmiddel- lij k naar het consulaat, maar was niet bij machte de menigte tot bedaren te bren gen. Eene compagnie genie-soldaten werd onder de wapenen geroepen en dreef de menigte uiteen. De prefect begaf zich vervolgens naar den consul, ten einde hem zijne verontschuldi gingen aan te bieden. Toen echter drongen eenige werklieden door in de wening van den consul, sloegen |er de borstbeelden, welke zij konden machtig worden, stuk en wierpen het portret van koning Humbert uit het venster. Een ander staaltje van opgewondenheid komt uit Toulon. Daar ligt in de haven de En- gelsche boot Rickerton. Een sjouwer Ita liaan tevens anarchist sprak op beleedigende wijze over Carnot. Een fransch matroos nam een ij zeren staaf en bracht er den Italiaan een zoo hevigen slag mee op het hoofd toe dat de man stervende, met gebroken schedel moest worden weggevoerd. Te Cette is bij veeschiHende anarchisten huizoeking gedaan, enkelen werden aange houden. Te Lyon zoekt men naar een kapper die dingen zou gezegd hebben, waaruit de aanslag te voorzien zou zijn geweest. Zijn minnares is reeds in hechtenis. Uit het proces verbaal der lijkschouwing blijkt, dat de wond van Carnot een der vreeselijkste was welke men ooit gezien heeft. De lever is dwars doorgestoken op een diepte van 12 centimeters. De groote slagader is op twee plaatsen doorgesneden. Een rib werd gebroken. Het wapen is 18 centimeters diep in het lichaam gedron gen. Men heeft twee liters bloed in de buikholte gevonden. Om verdere inwendige bloedvloeiing te voorkomen hadden de geneesheeren de wonde verbreed door van onder naar boven een snee te maken van 12 en van rechts naar links een op 8 centimeter, Toen hem deze sneden werden toege bracht, had de president uitgeroepen houd op, gij doet mij te veel pijn. Een oogenblik later zuchtte hij ik ben wel goed geraakt. Te half 12 kwam de Aartsbisschop om hem de laatste H. Sacramenten toe te dienen, Daarna hoorde men den stervende nog zachtkens een „ik ga" lispelen en hij was niet meer. Het lijk van den president is gisteren te Parijs op het Elysée door het burgerlijk en militair huis van den president in ont vangst genomen. Toebereidselen voor de benoeming van zijn opvolger worden gemaakt. Slechts twee ernstige candidaten zijn ge noemd: Easimir Perier (candidaat der repu blikeinen) en Brisson (candidaat der radi calen). Ook de socialisten zullen aan de stemming deelnemen. Zij zullen óf op Brisson óf op een schijn-candidaat, Arago, hun stem uitbrengen. Men verwacht dat Perier heden gekozen is met ongeveer 500 stemmen, dat zal zij n met een meerderheid van 150 stemmen. Drie anarchistische leiders zijn geïnter viewd, dat wil zeggen, hun werd gevraagd wat zij dachten van den moord. Allen keurden dien goed. Louise Michel zoi die moord was een daad van gerechtigheid maar had nog grooter beteekenis. In Carnot werd een heele wereld van bourgeois ge troffen. Hij vertegenwoordigde de afschu welijke kapitalistische republiek. Hij be schermde Deibier den beul onzer onthoofde broeders, en de mannen van Panama. De menschheid moet de anarchie dankbaar zijn. Zij bedoelt haar heil. De persoonlijke opstand is het voorspel eener revolutie waaruit de algemeene harmonie zal voort spruiten. Een ander Pemjean verklaarde „Noch de gevangenis noch de galei zal de anarchisten ontwapenen. Ik hoop dat deze daad van wraak de meesters van den dag zal doen nadenken. Er wordt te veel ge leden en het volk zal eens opstaan tegen de sociale afschuwelijkheden". En Alexander Cohen de Fries, die thans te Parijs verblijft zeide er van: „Hier is geen moord, hier is een terecht stelling. Ravachol, Vaillant, Henry zijn gewroken. Carnot had hem wreed en koel aan den beul overgeleverd. Wie wind zaait zal storm oogsten Casimir Perier. Jean Pierre Paul Casimir Perier (spreek uit Peer-jee) is in 1847 te Parijs geboren. Hij is de klein. oon van Perier die den franschcn koning Karei X, den laatste der Bourbons van den troon hielp stooten en zich naam verwierf als leider der Juli-re- volutie, en voorzitter der Kamer. In 1870 was Perier kapitein bij het leger en verdedigde Parijs tegen de Duitschers. Hij is lid der Kamer voor het departement Aube. Van 1885 tot 93 vice-president der Kamer, daarna president der Kamer, minister en weer president der Kamer, heeft hij zich bij grooten en kleinen een goeden naam als Staatsman verzekerd. Niet het minst om zijn bezadigd en bescheiden ka rakter, waarin hij het tegenbeeld is van zijn radicalen mededinger den 60 jarigen Brisson. Met zijne verkiezing verwacht men dat de verzoenende, gematigd vrijzinnige staat kunde van Carnot zal worden voortgezet. Beruohte aanslagen. De navolgende aanslagen met doodelijken afloop op vorsten en presidenten zijn het meest bekend. Hendrik III, koning van Frankrijk, werd in 1589 door den monnik Clement doodgestoken. Zijn opvolger Hendrik IV reed in 1610 te Parijs in de rue de la Feronnarie. Zekere Ravaillac liet het rijtuig stoppen en doodde den koning met twee messteken. Uit de 19e eeuw herinnert men zich onder anderen dat keizer Paul van Eusiand den 11 Maart 1801 in zijn paleis te Moscou werd verworgd. Dan den moord van den hertog van Berry op 13 Febr. 1820 te Pa rijs. Hij wilde juist in zijn rijtuig stappen, toen zekere Louvet hem het mes in de zijde stak. De hertog trok zelf het mes uit de wond en stierf eenige uren later. Louvet werd onthoofd. De meeste onzer lezers herinneren zich den moord op president Lincoln, den be roemden vrij maker der slaven in Noord- Amerika. Des avonds, den 14 April 1865, in den schouwburg, terwijl Lincoln in zijne loge zat, schoot de tooneelspeler Wilkes Booth hem een kogel in de hersens, zoodat de president 's anderen daags den geest gaf. De moordenaar, Wilkes Booth, was een fanatiek man, die na den moord op het tooneel sprong, en met den dolk in de hand, uit riep: het Zuiden is gewroken! In 1867 werd keizer Maximiliaan van Mexico door de opstandelingen, onder Juarez, zoog^iaamd gerechtelijk, gefusilleerd. Ook een andere president der Vereenigde Staten, James Garfield, werd door een revolverschot vermoord. Den 5 Juli 1881 werd hij in het station van Baltimore- Potomac getroffen door twee kogels, gelost door Charles Guiteau, wien hij eene plaats van konsul had geweigerd. James Garfield stierf eerst twee maanden later, 19 Sep tember 1881. Hetzelfde jaar werd gekenmerkt door den vreeselijken moord op keizer Alexander II van Rusland, gepleegd door Ryssakoff. Den 13 Maart keerde de keizer naar het paleis terug. Een eerste bom met dynamiet ge vuld, doodde twee Tcherkessen van het eskort en, toen de keizer uit het rijtuig stapte werd hem een bom tusschen de beenen geworpen, die hem over heel het lichaam vreeselijk verminkte. Toen de keizer in 't paleis aankwam stierf hij. Er zijn nog verdere berucht gebleven aanslagen, waarvan sommige talrijke dooden maakten, maar die de Staatshoofden, ofwel enkel verwondden of wel ongedeerd lieten. Tegen koning Louis Philippe hadden niet minder dan 6 aanslagen plaats, waarvan de meest bekende is die van Fieschi den 28 Juli 1835. - Van de menigvuldige aanslagen tegen Na poleon III blijft die van Orsini de meest bekende deze had plaats den J4 Januari 1858. In 1878 werd de oude keizer Wilhelm van Duitschland gewond door het geweer schot van Nobiling, nadat Hödei eenige da gen te voren op hem een revolverschot had gelost. Koningin Victoria stond ook aan misdadige aanslagen bloot, en koningin Isabella van Spanje werd in 1852 in de kathedraal van Atocha, te Madrid, door een dolksteek ge troffen. In Zuid-Amerika het land der revo luties hebben wij behalve den zooeven genoemden moord op keizer Maximiliaan van Mexico, den moord op Garcia Moreno president van Ecuador (1875) en den moord op B. Gill, president van Paraguay (1877.) Men ziet dat de lijst bloedig gekleurd is en president Carnot waarschijnlijk niet de laatste zal zijn, die het gezag met den doocj moet bekoopen,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1894 | | pagina 1