NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lijk
ECHT
BODE
elde.
3-NY, GOES.
r» en Metselen
ad Zierikzee
land.
ÖTT1
hip „Schelde".
91. 1894.
tDonrfecifag 3 ilei.
Ecfifcsfe laarpng.
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
G.
M. KLEMKERK, te Goes
EN
F.
P. D'HUIJ, te Middelburg.
(Nogeensde) Bedrijfsbelasting.
feuilleton.
Schetsen over Middelburg
beroemde en beruchte mannen.
iii.
„15 O 4 Z."
eedingmagazijn.
ar mactt met onbe-
en afwerking
ME KEUZE voor-
en Engelsche Stoffen
viots.
in een burgerge-
beste getuigen. Let-
bureau „de Zeeuw"
fKENS te G r ij p
C. YAN DIJK—
?en.
[DIENST.
nmm
igen plaatsen.
che tijd).
Van Rotterdam
'smor. 'smid.
)ins. 1
12.—
Voen. 2
11.—
)ond. 3
2.—
rrijd. 4
11.—
ater. 5
11.—
ond. 6
11.—
[aan. 7
12.—
)insd. 8
12.—
Voen.9
11.—
)ond.lO
2.—
rrijd.ll
11.—
iater.12
4.- 11.—
iond. 13
10.30
laan.14
2.—
)ins. 15
1.30
Yoenl6
2
)ond.l7
ll-
lrijd.18
ll.—
iater.19
11.—
iond. 20
11.—
llaan.21
12.—
)ins. 22
12.—
Yoen23
11.—
)ond.24
2.—
Vrijd.25
11.—
iater.20
ll-
iond.27
ll.—
laan. 28
12.—
)ins. 29
12.—
Yoen30
2.—
)ond.31
11.—
Van Rotterdam:
'smor. 'smid.
Voen 2 10.30
ater. 5 11.
laan. 7 11.30
Voen. 9 11.
lrijd.1 1 1.30
iater.12 10.30
iond.13 10.30
laan. 14 1-30
)ins. 15 1-
Voenlö 2.—
ater.19 11.
laan.21 11.30
)ins. 22 1-30
)ond.24 11.—
ater.26 11.
laan.28 11.30
)ins. 29 1-3"
)ond.31 10.
1,45*), nm. 3,25 6.20
2,25*), 3,55 6.50
:e vm. 8,40.
9,10.
ligerd worden.
;s te Vlissingen moet
vertrekt, hoogste
Dinsdag
en
Vrijdag.
cm. vm. nm.
,10 11,55 3,25 6,20
m. nm. nm.
,30 12,15 3,45 6,40
rm. vm. nm.
',40 10,10 1.50 4,50
'm. vm. nm. ®JJ|
I,— 10,30 2,10 5,10
urkaarten afgegeven
UITGAVE VAN
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Prijs per drie maanden franco p. p
0,95.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
Enkele nummers
0,02E
meer 10 cent.
Wij ontvingen nog liet volgende ter
Nu op 1 Mei 11. de beffing dezer belas
ting een aanvang beeft genomen, is bet
niet ondienstig op eenige bepalingen der'
daartoe betrekkelijke Wet de aandacht te
vestigenwelker kennisneming, in verband
met de verpliobtingen tot aangifte enz. van
belang is te acbten.
Die verplichtingen blijken intusscken dui
delijk uit de besckrijvings-biljetten, welke
dezer dagen door of vanwege den Rijks
ontvanger aan de buizen der belastingschul
digen zullen worden bezorgd en welke, zoo
zij niet direct ingevuld en geteekend wor
den terug gegeven, na verloop van twin
tig dagen weder worden opgehaald.
Eene aandachtige beschouwing der be
doelde biljetten moeten wij daarom ten
zeerste aanbevelen, niet alleen omdat tegen
het niet- of niet-| volledig invullen straf is
bedreigd, maar óók omdat in deze gevallen
het bedrag der Ie betalen belasting hoog er
zal zijn, dan bij behoorlijke invulling het
geval is.
Het ineerendeel der belastingschuldigen
ontvangen twee biljetten, modellen A en B,
waarvan het eerste strekt tot vermelding
van de betrekking, het ambt, bedrijf of be
roep en het tweede, tot opgave van de
daaruit verkregen inkomsten.
Die belastingschuldigen echter, die ver
moed, worden minder dan f 2000 aan be
lastbare inkomsten te genieten" en niet in
de vermogensbelasting zijn aangeslagen,
noch vaste tractementen hebben, bekomen
alléén biljet A, zoodat hunne inkomsten
ambtshalve worden begroot en daarnaar hun
aanslag wordt geregelddesniettegenstaande
kunnen zij mede een biljet B ter invulling
bekomen en daardoor vorderen, dat hun
aanslag naar hunne aangifte worde gere
geld. Zij behoeven dat biljet dan eenvou
dig ten kantore van den rijks-ontvanger
of op de secretarie hunner gemeente aan
te vragen.
Bij het weder ophalen der biljetten kunnen
den ontvanger of zijn gemachtigde omtrent
de invulling inlichtingen worden gevraagd
blijken die evenwel niet noodig, dan wor
den de stukken in den daarbij gevoegden
omslag gevouwen en deze al dan niet
gesloten aan dien ontvanger of zijn ge
machtigde, ter hand gesteld.
li iii_LHi_ui -ii innm i i ii I i■■"■■—J
Het zijn niet alleen de beroemde mannen
die het leven rijk maken, maar ook de
beruchte. En de laatste niet zelden het
meest. De aandacht is niet zelden het
meest op hen gevestigd.
Er is zooveel proza in de wereld dat
weinig poëzie allicht in buitengewone
mate de aandacht trekt en trekken moest. Er
18 zooveel ordinairs dat het extraordinaire
Tan zich spreken doet.
Zoo leefde er omstreeks 1670 een zonder-
manneke in Middelburg. Zijn naam
I™? B- S. Beronicius. Hij was als vreem
deling in de stad gekomen, zijn afkomst
kende niemand, van zijn verleden was niets
"ekend. Men hield hem voor een Savoij-
aar(l of voor een Italiaan. Hij oefende het
nederige bedrijf van schoorsteenveger en
sehaarslijper uit.
Al spoedig had gansch Middelburg den
mond vol over dit manneke.
Daartoe werkte heel wat mede.
vooreerst zijne verschijning die een
a krzotaten indruk maakte. Denkt u een
Mn, roetzwart, rond en dik, oud en slor-
8 ventje. Men zag hem nooit als een
Sjnvoon mensch gaan, maar altijd dansende
zoi?etvV°eten! handen en oogen allerlei
glint S"massen makende. Zijn oogen
ten (^en als vuurspranken, zijne ledema
at noolb in ru8C Daar kwam bij
1) de twijfelachtige roem had meer
Omtrent de aangifte der inkomsten, wordt
in het algemeen opgemerkt, dat:
le. alleen het «eito-inkomen tot grond
slag van de berekening der belasting geldt
wat daartoe van het bruto-inkomen kan
of mag worden afgetrokken, wijst het
beschrijvijigsbiljet genoegzaam aan;
2e. dat zij die, hoewel niet in de vermo
gensbelasting aangeslagen zijnde, toch
kapitaal roerend- of onroerend bezitten,
daarvan uitdrukkelijk moeten doen blijken
3e. dat inkomsten wegens tijdelijke werk
zaamheden, genoten van 1 Mei 1893 - 30
April 1894 bij den aanslag voor 189'/5 nog
buiten aanmerking blijven;
4e. dat afwisselende inkomsten, (bv. bij
een winkelier of koopman), daaronder be
grepen dag- en weekloonen, worden bere
kend naar de gemiddelde verdiensten over
de laatste drie kalenderjaren (of boekjaren),
tenware de maatstaf van belooning, of de
toepassing van dien maatstaf, verandering
heeft ondergaan;
5e. dat ouders of voogden verplicht zijn
tot aangifte zoo noodig voor hunne
minderjarige kinderen of pupillen, ook wan
neer deze laatsten in het buitenland zijn
gevestigd. Verder verdient nog vermelding,
dat wanneer in den loop van het jaar be
lastingplichtigheid ontstaat, daarvan onmid
dellijk aangifte behoort te worden gedaan,
ten kantore van den rijks-ontvanger of ter
secretarie (wanneer ter woonplaats geen ont
vanger gevestigd is) en dat handelsreizigers,
kramers en alle verdere personen,die hun
bedrijf of beroep rondtrekkende uitoefenen,
onverminderd hunne overige bij de wet
omschreven verplichtingen, gehouden zijn,
zich ter plaatse binnen het Rijk, waar zij zich
na het begin van het belastingjaar het eerst
bevinden, bij het gemeentebestuur schrif
telijk aan te melden, ter bekoming vaneen
Bewijs, dat zij mede moeten onderteekenen
en op aanvraag aan ambtenaren der directe
belastingen vertoonen.
Eindelijk wijzen wij nog op de volgende
bepalingen der wet, op welker niet-nako-
ming mede straf is bepaald, t.w.
Art. 15. 1. Bij verandering van de
bijzonderheden in biljet A vermeld, binnen
twee maanden nadat het biljet is ingele
verd, wordt daarvan binnen veertien dagen
door den aangever schriftelijk kennis ge
geven aan den ontvanger der directe be
lastingen in de gemeente waar de aanslag
zal geschieden, of zoo daar geen zoodanig
geestrijk vocht te kunnen verzwelgen dan
iemand in Middelburg. Hij was dan ook
minstens twee malen per dag abnormaal
en was met twee borrels gansch niet te
vreden. Hij liep van de eene herberg in
de andere, steeds gevolgd door een weet
grage of kij kgrage bende, die hij uitschold
voor ezels, kraaien en raven.
En daartoe meende hij het recht te
hebben, want onze schaarslijper-sohoorsteen-
veger ging door voor een wonder van
geleerdheid, waartegen geen advocaat of
professor bestand was.
Hij gaf dan ook aan eenige kwajongens
les in de oude talen. Men wist dat hij
eens aan een der meest bekende en geachte
Professoren van de groote schole had toege
voegd Het verdriet mij langer met u
Grieksch te spreken, want ieder mijner
leerlingen, die er zich slechts een jaar in
geoefend hebben, zouden het beter spreken
dan gij.
De faam wint voortgaande altijd in kracht
en natuurlijk alzoo was het ook hem.
Beronicius was populair.
En de waarheid moet gezegd worden.
Hij was in waarheid ook een excentriek
manneke, zooals er zelden gevonden worden.
Hij was in de wieg gelegd voor taal
geleerde.
Maar hij had zijn levensdoel gemist en
was schoorsteenveger geworden.
Dat gebeurt meer.
Hij sprak de Eransche, Engelsche en
ItaLiaansche talen zoo vlug alsof deze alle
zijn moedertaal waren. Maar zijn kracht
lag in de oude talen Latijn en Grrieksch.
ontvanger gevestigd is, bij het bestuur der
gemeente
art. 15. 2. Ieder die optreedt als be
stuurder of beheerend vennoot van eene
hier te lande gevestigde vennootschap, on
derlinge verzekeringmaatschappij, coöpera
tieve vereeniging, of van eene vereeniging
of stichting die een bedrijf of beroep uit
oefent, of als boekhouder eener hier te
lande gevestigde reederij, is gehouden
daarvan schriftelijk binnen ééne maand
kennis te geven, bij het bestuur der ge
meente waar hij woont.
Art. 16. Hier te lande wonende behee-
rende vennooton van Nederlandsche ven
nootschappen en maatschappen, als bedoeld
in art. 6 2. en van de in art. 1 b be
doelde Commanditaire vennootschappen op
aandeelen, bestuurders van hier te lande
gevestigde naamlooze vennootschappen, Coö
peratieve en andere vereenigingen en on
derlinge verzekeringmaatschappijen, als ook
boekhouders van hier te lande gevestigde
reederij en, mogen niet tot het doen van
uitdeelingen of uitkeeringen, waarover vol
gens art. 5. 1 en 2 en art. 6 2 be
lasting verschuldigd is, overgaan, alvorens
daarvan aangifte gedaan en de over vroe
gere uitdeelingen of uitkeeringen verschul
digde belasting betaald te hebben.
Bij liquidatie mogen de hier bedoelde
uitdeelingen of uitkeeringen niet geschieden
alvorens de daarover verschuldigde belas
ting is voldaan.
Art. 45. Bestuurders van de bij art. 15
en c bedoelde naamlooze vennootschappen,
Coöperatieve vereenigingen, andere veree
nigingen en stichtingen, die een bedrijf of
beroep uitoefenen, onderlinge verzekering
maatschappijen en sociëteiten, als ook be-
heerende vennooten van hier te lande ge
vestigde commanditaire vennootschappen op
aandeelen en boekhouders van hier te lande
gevestigde reederij en, zijn gehouden bin
nen veertien dagen na de vaststelling van
balans of rekening een zoodanig uittreksel
als noodig is tot toelichting der winst,
uitkeeringen of uitdeelingen te doen toe
komen aan den voorzitter der Commissie
van aanslag, bedoeld bij art. 19 1 b of
2, die den aanslag moet regelen.
De heer W. H. de Savornin Lohman
broeder van het Goesche Kamerlid
heeft in een politieke rede te Groningen
Deze talen sprak en schreef hij tot verba
zing van alle kenners vlot en vloeiend.
Zijn stalen geheugen stelde hem in staat
de geheele Horatius, en Virgilius en het
grootste deel van Cicero's werken te repe-
teeren. En als improvisato)had liij zijn
gelijke niet.
Wat hem gegeven werd of wat hij maar
eens gehoord had wist deze extraordinaire
man op staanden voet in zuivere en schoone
Latijnsche of Grieksche verzen overte-
brengen.
Een merkwaardig staaltje van zijn im
provisatie-gave, onder de vele die ik vond
zij hier voldoende.
Op 23 Maart 1672 was een zeegevecht
voorgevallen tusschen de Smirnasch'e koop
vaardijvloot en de Engelsche. Er was op
de Smirnasche vloot dapper gestreden, en
de dapperste der dapperen was naar men
zeide zekere Adriaan de Haze, een Zeeuw
die het opperbevel had.
In de herbergen van Middelburg was den
volgenden dag de geleverde scheepsstrijd
onderwerp van het onderhoud, en de Haze
de veel besproken man. Vooral omdat de
dappere de Haee gesneuveld was. Een be
kend Middelburgsch dichter of rijmelaar,
Joh. Antonides had tot zijn eere een graf
schrift vervaardigd. Tot het gezelschap
aan wie hij dit grafschrift kennen deed be
hoorde ook de scharenslijper. Deze stelde
er prijs op zijn naam als litterator in dit
geleerde gezelschap t» handhaven en bood
aan het vers van Antonide» voetstoots in
het Satijn te vertalen. Het vers werd
hem ter hand gesteld. Hij las het en
o. a. gezegd dat hij dr. Kuyper niet meer
als leider kan erkennen.
In hoever de heer Lohman bevoegd is
om aan dr. Kuypers recht op het leader-
schap te twijfelen en dit in het openbaar
uit te spreken, laten wij in het midden.
Welke leider ziet niet eens verkeerd,
of heeft niet eens zijne fouten. De heer
Brummelkamp heeft dit terecht aangetoond.
Maar vervalt hiermede het recht van
den leider op het leiderschap
Indien het revolutionair is om bijv.
een kamerlid aan den dijk te zetten wijl
hij niet belooft naar den wil der kiezers
te zullen stemmen, is het dit dan ook niet,
wanneer men een leider die de partij in
een niet door allen gewilde richting stuurt,
als zoodanig onmogelijk maakt?
Doch bovendien juist omdat dr. Kuyper
niet leider gemaakt, maar als van zelf,
om niet te zeggen in zeer beslisten zin
door Groen zeiven aangewezen is, daarom
blijft hij de leideren kan het non pos-
sumus of nolumus van wie ook, daaraan
niets veranderen.
2 Mei '94.
H. M. de Koningin Regentes heeft het
ontslag van het Ministerie aangenomen.
Naar men verluidt zal aan den oud-gouver
neur-generaal de samenstelling van een nieuw
kabinet worden opgedragen.
De heer De Savornin Lohman heeft
zijn benoeming tot lid der Tweede Kamer
in het kiesdistrict Goes aangenomen.
Goes. Voor den cursus in den land
bouw, te geven door de lieeren Kakebeeke
en Ter Haar van de Rijks-landbouwwinter-
school alhier, hebben zich 22 onderwijzers
aangegeven.
's Heer Arendskerke. Op een al
hier gehouden vergadering is besloten tot
oprichting eener coöperatieve zuivelfabriek.
Reeds 18 veehouders hebben zich aan
gegeven met 150 koeien, terwijl nog meer
landbouwers zich zullen aansluiten. Als
beste standplaats werd genoemd eene plaats
bij het station 's Heer Arendskerke, zijnde
hnt centrum van de omgeving Wolfaartsdijk
Heinkenszand en 's Heer Arendskerke.)
De voorloopige regelingseommissie bestaat
uit de heeren j. Blok, J. I). Elenbaas en
A. Zandee van 's Heer Arendskerke en
J. J. van Weel en C. Zuid weg van Wol
faartsdijk. M. C.
herlas het en waarlijk hij vertaalde zonder
horten of stooten het vers in het Latijn.
Nauwelijks was dit tot verwondering van
allen die het hoorden geschied of onze
drinkebroer die om zijn kennis luide werd
geprezen bood aan om het vers ook onmid
dellijk in het Grielcsch over te brengen.
In eenen adem, zonder vertoeven, ver
taalde hij het vers ook in het Grieksch,
tot verbazing van alle omstanders.
Toevallig was een hoogleeraar in het
Grieksch van Duisburg bij deze voordracht
tegenwoordig. Deze oordeelde de Grieksche
vertaling nog schooner dan de Latijnsche.
En ook in dien meer ontwikkelden kring
werd de beruchte drinkebroer de held van
het oogenblik. Men erkende in hem het
genie, verdonkerd door het wroeten in het
roet.
Mijn tijdgenooten hebben zeker nooit
van den Midflelburgschen dichter Beronicius
gehoord, en toch is het niet omdat zijne
dichtwerken geen algemeene verspreiding
gevonden hebben. Zijne gedichten zijn niet
maar een enkele maal uitgegeven, maar vele
malen. Ze zijn verschenen in't Latijn zoo
wel als in Nederduitsche dichtmaat. De
eerste uitgave had plaats in het jaar 1673
te Amsterdam, daarop volgde Rotterdam
in 1691, toen Ylissingen in 1711. Voor
de vierde maal werden ze gedrukt te
Leiden in 1728 en nog later te Goes en
te Middelburg in 1766.
Hij was dus niet alleen als een exentriek
maar ook zeer zeker als een vex'nuftig man
bij zij no tijdgenooten en bij de nakome
lingschap bekend, en de arbeid van Bero
Goes. Onze stad leed weder een groot
verlies door het zoo plotseling afsterven
van den heer B. v. Asperen Vervenne,
sinds 1872 lid van den gemeenteraad alhier,
in den ouderdom van 75 jaren.
Als staatsburger en als lid der hervormde
kerk die hij een reeks van jaren als ouder
ling en president-kerkvoogd diende, laat
ook deze man weder een moeilijk te ver
vullen ledige plaats achter.
Irenisch in den goeden zin van het woord,
was hij bemind bij alle partijen. Een warm
hart had hij en een open beurs voor vele
christelijke inrichtingen.
Daarbij, door de genade hem geschonken,
schaamde hij zich liet evangelie van Chris
tus nieten in kwader dagen dan deze,
toen in onze omgeving enkel schade en
smaad den christennaam vergezelden,schaarde
hij zich met de hem eigen bescheidenheid
maar niettemin beslist aan de zijde der gehate
christenen.
Met mannen als ds. de Bruijne, C. C. v.
d. Bosch, de De Jonges en anderen werkte
hij met kracht aan de bevordering van het
christelijk onderwijs of aan de verbreiding
der antirevolutionaire beginselen.
Ofschoon meer in 't stille weldoen dan
in openbaar optreden zijn kracht lag,
maakte v. Asperen Vervenne tot aan zijn
jongsten snik (Immers hij was Zondag nog
tot driemal toe ter kerk geweest) den in
druk van een man, op wien men rekenen kon.
Zij de Heere de treurende Weduwe en
kinderen nabij en doe Hij de nagedachtenis
van Bastiaan v. Asperen Vervenne nog
lange jaren onder ons in zegening wezen
Donderdag 26 April heeft de comm. van
advies voor landbouwbelangen hare tweede
vergadering in het Bible Hotel te Amster
dam gehouden, waarop een 17tal leden te
genwoordig waren.
Na de opening door den voorzitter, den
heer v. Namen, werden de notulen der vo
rige vergadering gelezen benevens de inge
komen stukken, waaruit bleek dat alsnog
zitting in de commissie hebben genomen de
heeren Mr. Th. Heemskerk van Amsterdam
en G. J. Oudenampsen van Zutphen. Daar
de provinciën Groningen en Drente nog
niet vertegenwoordigd zijn, werd besloten
pogingen te doen ook in die provinciën leden
te vinden.
Door het bedanken van den secretaris, den
nicius moge nu de waarde hebben van
een oude brochure, in zijn tijd vonkelde
het vernuft uit zijn arbeid zijnen tijdgenoo
ten in 't oog.
Het voornaamste werk van dezen vegen-
den en slijpenden dichter verscheen onder
den onmogelijken titel van Georgar chonto-
machiae ofte Boeren- en Overheidsstrijd
voor de vuist, gedicht door P. S. Bero
nicius. In 't Nederlandsch overgezet door
P. Rabus.
Dit gedicht behandelt eene episode uit
Middelburgs geschiedenis waarop wij later
hopen terug te komen. Het gedicht is zoo
ruw van vormen en zoo opgeblazen van
stijl, dat het mij niet lust daarvoor eenige
plaats in te ruimen. Het was met deze
schets slechts mijn doel te doen zien dat
de Sequah 's niet specifiek tot dg negen
tiende eeuw behooren.
Alle eenwen door waren wondermenschen
van allerlei slag te vinden, die speelden
voor paljas of leefden van de lichtgeloo-
vigheid.
Onze dichter-sckouwveger-scharenslijper
kwam ongelukkig aan zijn einde. Hij ver
dronk of liever smoorde m den modder, in
een der slooten rondom de stad gelegen,
doordat hij zelf te veel gedronken had.
Dat gaf een zijner vele vrienden aanlei
ding om bij wijze van grafschrift dit punt
dicht te maken op zijn overlijden:
„Hier leid een wonderlijke geest,
Hij leefde en stierf gelijk een beest
Het was een misselijke Sater,
Hij leefde in wijn, en stierf in water."
