BULLETIN
DE ZEEUW".
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
HONTENISSE.
lelde.
(Dondktfag 26 Ipctf.
burg.
ËK
55
Herstemming voor de tweede
kamer op 24 April 1894.
UITSLAG.
GOES.
Jhr. Mr. A. F. de Savornin
Lohman.
Mr. J. G. van Deinse.
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten.
„telegraat
April.
van Anlwerpen
atie met Rome volu
me»' met een T ge-
of met de liberalen
rs D. STIGTER, die
lo o r is.
AMSTERDAM.
('t is te lezen in een
rnarin zijn brief staat
ten beer Walter nan
lat ge doet. Rome is
It haren candidaat aan.
ppinan in 011s district,
lerdeeld.
jaepman, den erainen-
liester, staan als altijd
laze anti-revolutionaire
Ln.
lo mi zonder aarzelen te
Irs Past op voor de
eeds partij kiest voor
|<le erkende leiders
■j tegen Lohnian
leeft het eerste woord
den heer Lokman".
Dag op dag bestrijdt
Iriestar allen die tegen
illeen den naam van
lemd. Daarom kiezers,
Igezelsehap zijt als ge
[nlijker dan het libe-
VaN PllINSTEIlEtt.
reworpen en ge trekt
Dr Kuui'Eit.
Inming op een voor-
Ier aarzeling uw stem
onze partij, als voor-
Dr. KuiJi'ER.
11,55 nm. 3,25 «jl
nm. 12,25 3,55 G-5 j
brke vm. 8,40.
9,10.
vu,, vm.
7,10 11,55 3,25
vm. nm. n®- Mijl
7,30 12,15 3,45 ft J
vm. vm. nm- jjl
7,40 10,10 1-50 Ijl
vm. vm. nm- jj|
8 10,30 2,10 5. I
rsele aangelegd.
VAR
Gemeenten.
Aantal
Kiezers.
Gestemd
10 April.
1894.
Gestemd
24 April
1894.
704
513
583
150
63
68
54
38
40
144
95
106
93
70
85
91
59
71
41
28
28
167
88
115
117
64
74
194
96
126
38
23
■28
63
37
43
156
104
120
163
104
118
140
82
102
147
75
104
205
118
138
101
65
73
238
140
185
88
54
61
289
152
204
222
151
179
277
159
197
195
108
124
4084
2486
2972
Goes
Arnemuiden
Cats
Colijnsplaat
Cortgene
's Gravenp.
's H. Abtsk.
1s H.Arendsk.
N ieuwdorp
Heinkensz.
Kattendijke
Wilhelminad
Kloetinge
Oud Vosmeer
Poortvliet.
Scherpenisse
St. Annaland
Stavenisse
St.Maartensd.
St. Philipsl.
Tholen
Wemeldinge
Wissenkerke
Wolfertsdijk.
Te zamen
Blanco 31. Van onwaarde 11. Geldige
stemmen 2931. (Er was 1 briefje te veel
ingekomen.)
"Hiervan verkregen de lieeren Jhr. Mr.
A". F. de Savornin Loliman T. 1866 en
D. Stigter V. 1085 stemmen, zoodat ge
kozen is
l* (Op 10 April verkregen LOHMAN 1224,
STIGTER 699 en HUVERS 485.)
Gemeenten.
Hontenisse
Ossenisse
Hengstdijk
Grauw
Stoppeldijk
St. Jan steen
Clinge
Hulst
Bosclikapelle
Koewacht
Zuiddorpe
Overslag
Baarland
Borssele
Driowegen
Ellewoutsdijk
's Heerenhoek
Hoedekensk.
Kapelle
Krabbendijke
Kruiningen.
Hansweert
Kiese
Ondelande
Ovezand
Rilland-Bath
Schore
Waarde
Yerseke
Aantal
Kiezers.
Gestemd
10 April
1894.
Gestemd
24 April
1894.
329
279
313
64
58
60
39
31
35
117
92
102
106
93
103
130
117
128
107
57
98
204
198
198
51
50
51
139
113
133
54
53
54
32
18
27
90
44
74
125
95
117
69
45
64
73
59
71
113
102
109
98
63
81
215
165
193
155
76
106
174
102
137
112
76
98
66
37
48
64
49
56
105
81
94
127
60
89
68
49
54
55
35
50
278
161
207
3359
2492
2950
F.
Te zamen
Hiervan verkregen de heeren Mr. -
J. F. M. Walter T. 1376 en mr. J. G. v.
Deinse V. 1551, zoodat gekozen is
(Op 10 April verkregen WALTER 1196,
v. DEIKSE 653 en HUVERS 609.)
Dokkum. Gekozen mr. E. Schaafsm»
(lib. V.) met 1329 van de 2486 stemmen.
P. v. Vliet (antir. V.) had 1157.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
om daaruit een aanslag in de bedrijfsbelas
ting op te maken.
Nu volgt uit deze bepaling ook de billijk
heid van het tegengestelde.
Wanneer men de inkomsten uit zijn ver
mogen hij die van liet bedrijf moet voegen,
dan volgt hier ook uit dat men ook de
inkomsten uit het negatieve vermogen bij
telt, met andere woorden, dat men de ren
ten van schulden als die renten uit de in
komsten van het bedrijf moeten betaald
worden mag aftrekken.
Dit mag men doen, mits met behoorlijke
inachtneming natuurlijk van het bepaalde
in zake den aftrek van 4 percent van het
bedrijfskapitaal. Die 4 percent mag slechts
berekend worden uit het kapitaal dat er
werkelijk is.
Een winkelier bijv. met een actief van
f 16000 en een passief van f 20000, beeft
onder dit laatste een schuld wegens opge
nomen bedrijfskapitaal van f 10000 a 5
percent. Nu mag hij deze rente slechts
voor een kapitaal van f 6000 berekenen.
Want zijn passief verschilt f4000 met zijn
actiefdie f 4000 bestaan dus niet, ook
al betaalt de winkelier er de rente van.
Evenwel mag hij de rente van de f 4000
wel op de gewone wijze aftrekken.
25 April '94.
Men is in het district Hontenisse alge
meen van meening dat de heer Van Deinse
gekozen is. Nog nooit werd voor één candi
daat van onze zijde met zooveel geestdrift
geijverd als voor dezen candidaat voor finale
kiesrechtuitbreiding. Te Waarde stemden
er 50 van de 55. Te Rilland 89 van de
122. Te Krabbendijke 106 van de 150.
In sommige gemeenten van ons land
kwamen alle of bijna alle kiezers op. Te
Barendrecbt 170 van de 171. TeDoornwerth
41 van de 41. Te Krimpen 81 van de
89. Te Steenwijk 302 van de 322.
Bij kon. besluit zijn bij de rustende
schutterij in Zeeland benoemd, bij het 3e
bataljon tot kapitein C. E. Boogaert thans
le luit.tot luit. J. L. v. Poppeten thans
2e luit. tot 2e luit. J. Lous, thans Schut
ter. En hij het 4e bat. tot 2en luit. J.
P. Kohier en E. W. G. L. T. de Thouars,
beiden thans sergeantG. Wit en B. A.
Vorsterman v. Oyen, beiden thans schutter.
In het kiesdistrict Lochem waar het
bij de herstemming ging tusschen twee voor
standers der wet Tak, is een circulaire
verspreid, onder anderen geteekend door
een burgemeester, in welke circulaire de
kiezers werden uitgenoodigd om op den
de vaderlandsche geschiedenis niet onbe
kend dat 1608 een gewichtig jaar was. Na
veeljarigen strijd had het eertijds zoo
machtige Spanje, gebroken door de talrijke
verliezen, gebogen en vrede gezocht. De
Spaansche gezanten hadden zich naar den
Haag begeven om over den vrede te onder
handelen. In het midden des jaars werden
die onderhandelingen afgebroken. Op den
laatsten September verliet Spinola den Haag.
I Twee dagen daarna, toen dus vaststond
dat de oorlog zou hervat worden, verscheen
ter vergadering der Staten-Generaal een
burgemeester van Middelburg, Johan Lip-
perhey genaamd en brillenslijper van be
roep, die den heeren Staten een instrument
aanbood om „verre te sien" en daarvoor
een octrooi voor dertig jaren vraagde of
een jaarlij ksoh pensioen, waarvoor hij aan
nam zulke werktuigen alleen te maken
ten dienste van den lande, zonder aan
eenige uitlandsche Koningen, Vorsten of
Potentaten te mogen verkoopen.
Maar in 1655 verscheen van de band
van Heer Willem Boreel, ambassadeur te
Parijs en Middelburger geboren een ge
schrift over de uitvinding der verrekijkers,
In dit geschrift komen een reeks van ver
klaringen voor, afgelegd door (Verschillende
personen voor raad en schepenen van Mid
delburg. Ook in deze verklaringen wordt
gestaafd dat Lippershey in 16051610
zou beginnen zijn verrekijkers te maken,
liberalen candidaat te stemmen, en dat wie
het niet deed een volgeling van dr.
A. Kuyper zou wezen (Zie Graafschapper
van heden).
§§Door den minister van binnenlandsche
zaken zijn alsnog benoemd tot kweekelingen
aan de rijkskweekschool voor onderwijzers
te Middelburg C. A. Meeuse te Oud-Sabbinge
en T. A. van der Bilt te Zaandam.
De Staatscourant bevat een kon. be
sluit, waarbij aan de gemeente Stavenisse
ten behoeve van het lager onderwijs, boven
en behalve de bijdrage, bedoeld bij art. 45
der wet van 17 Aug. 1878, gewijzigd bij
die van 8 Dec. 1889, wordt verleend eene
subsidie van f 2131.
Benoemd tot hoofd der school te Drei-
schor de heer M. T. van Staalen, onderwijzer
te Bruinisse.
Voor het afnemen van het eind-examen
van deafd. B der rijks-landbouwschool voor
1894 zijn benoemd tot lid en voorzitter der
commissie de lieer F. B. Löhnis, inspect, van
het M. 0., en tot leden de heeren B. G. van
der Have te Ouwerkerk (lid der commissie
van toezicht op de rij ks-landbouwproefstati-
ons), L. Broekema, directeur der R. L. S.,
dr. E. Giltay, J. Jarling, S. Lako, prof. dr.
A. Mayer, dr. O. Bitsch, mr. W. Reilingh
en dr. J. Ritsema Bos, allen leeraren aan
de R. L. S. Als naar gewoonte houdt de
commissie zitting te Wageningen.
Zich zeiven het ja-woordgeven\
Een minderjarige, wier ouders en groot
ouders zijn overleden, zal in het huwelijk
treden met haren voogd. Naar aanleiding
daarvan werd aan de redactie der Gemeente
stem de vraag gesteld„Wie moet nu
toestemming tot het huwelijk geven? De
toestemming van den toezienden voogd alleen
is zeker niet voldoende
Het antwoord daarop luidt
„De wet bevat geen voorschrift, afwij
kende van art. 95 B. W., voor het geval
de voogd zelf een der partijen bij bet
huwelijk is. Ook in dat geval moet dus
de toestemming gegeven worden door den
a. s. echtgenoot zelf, als voogd, en door
den toezienden voogd. Ook de Rechtbank
te Dordrecht besliste hij vonnis van 9 Jan.
1887 dat een voogd in het gesteld geval
bevoegd is, in het huwelijk tusschen hem
en zijn pupil toe te stemmen."
Op voordracht van den gen»raal-majoor,
inspecteur van den geneeskundigen dienst
der landmecht, heeft de M. v. 0. bepaald,
dat aan de officieren van het leger die be
hept zijn met gezichtszwakte, het dragen
waarvan hij er eenige aan Prins Maurits
had aangeboden. Van J Janse wordt daar
verteld dat hij het eerst de microscoop had
uitgevonden, en dat hij in 1610 een werk
tuig uitvond om naar den hemel te zien.
Genoeg evenwel, de strijd over die twee
mannen kan zeker onzen lezers weinig be
lang inboezemen. Of Lipperhey of Janse
was de uitvinder der verrekijkers, en bei
den woonden in Middelburg, en omdat
deze uitvinding vermaard en beroemd is
geworden en van groote, algemeene be-
teekenis darrom mag hare gedachtenis in
de Schetsen over Middelburg niet ont
breken.
Zonderling is het voorzeker, dat van de
bonderden brillenslijpers, die toen in bet
beschaafd Europa hun bedrijf uitoefenden,
juist twee, in elkanders buurt wonende
Middelburgsche brillenslijpers deze werk
tuigen bet eerst vervaardigden.
Dat brillen en verrekijkers in den tijd
van hunne uitvinding druk besproken wer
den, kunnen ons o. a. de talrijke gedichten
leeren waarin op die glazen wordt gerijmd
of met deze vergelijkingen gemaakt. Alle
dichters van dien tijd ontleenden aan die
werktuigen een of ander beeld of ge
dachte.
Jacobus Reins, de Deventersche dichter,
schreef in 1632 zijne Geusebril:
Den bril, dien gij, Papen, gemaakt had voor
de Geusen,
van een bril of lorgnet ook in dienst kan
worden vergund, mits biertoe door den be
langhebbende aan zijn chef, onder over
legging van eene geneeskundige [verklaring,
machtiging worde gevraagd. Voor de offi
cieren aan wie die vergunning is verleend,
is het verplichtend, ten allen tijde van een
dubbel stel van bedoelde voorwerpen te
zijn voorzien.
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Domburg dhr. C. L. K,
Bleeker, cand te Welsrijp te Kerkwerve
den heer H. J. Couvfce, cand. te Leiden.
Men schrijft ons nit Vlissingen:
Het bericht dat de Hullbooten der
Zeeuwsehe Stoomvaart-Maatschappij, onder
nemers de heeren Miiller Co. van Rot
terdam zullen afvaren is maar al te waar.
Reeds Maandag kon dit door ons als zeker
worden medegedeeld. Voor de stad onzer
inwoning zeker een teleurstellend bericht
want niet alleen dat daardoor velen werk
wordt ontnomen, het blijkt nu hoe ook
voor deze zaak, waarvan men de beste ver
wachtingen koesterde in den beginne,
Vlissingen de plaats niet was oin te kunnen
bestaan. Verschillende oorzaken worden
genoemd, doch het juiste licht is hierover
nog niet ontstoken. Dat echter deze maat
schappij het zoo spoedig aflei, is wel wat
te ving. Ongeveer 3 jaren bestond ze,
en onderhield den dienst geregeld al was
het vervoer meestal gering. Naar wij ver
nemen zal deze Maatschü. onder anderen
naam te Rotterdam hare taak voortzetten.
Aagtekerke. In den afgeloopen win
ter werd, als naar gewnonte, door de leden
der leesvereeniging „Leeslust" te Aagte
kerke een zeer druk gebruik gemaakt van
het lezen der boeken uit hunne bibliotheek.
Van de gelegenheid voor niet leden, om
kosteloos boeken ter lezing te ontvangen,
werd ook een vrij goed gebruik gemaakt.
Den leden word tevens voortdurend we
kelijks goede lectuur verschaft, door de toe
zending van eenige tijdschriften.
Door aankoop en schenking vooral van
den voorzitter der vereeniging, den Heer
J. Peper burgemeester, daartoe in staat
gesteld, werd de bibliotheek weder met
verscheidene goede boeken en tijdschriften
verrijkt, zoodat deze nu ruim 400 boek-
deelen bevat.
Maar hiertoe voor u self en 't vond 'se haar
van vers,
Die hebbe sjj u, met een gauwheit uit de
mers
Gelichtet, sonder eens te breken of te
kneusen,
Sü setten hom nu self al lachend op haar
neuzen,
En zien daar veldwaarts doorhenen, rechts
en dwers.
Zij zion dat uwen bril begint te worden
schers,
Zij zien, dat Spanjaarden zijn m nschen en
geen reuzen.
Hoe klaar is dezo bril, ik lradde 't nooit
gedacht.
Men ka n daar loeren door 't Antwerpen in
de gracht,
En wat u voorraet is in kelder, schuur of
spijker.
Dies mag de Papenknecht hem noemen
zoo hjj wil,
Voor dezen is van jonks geweest der Geu
zen bril,
Nu is het inderdaad der Geuzen verrekijker
Ook tot zinnebeelden dienden de kijkgla
zen niet zelden. Een der kerkelijke
schrijvers had o. a. tot titel van zijn
werkje gekozen
„De geestelijke verrekijker, vertoonende
den rechten stand van den godsdienst,
vooral in Nederland". De schrijver begon
met een wijdloopige voorafspraak aan de
Eerwaarde classis van Walcheren,
