NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Dinsdag 20 Jflaarf.
Müdt laargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
io. 72. 1894.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IJK.
DE ONTBINDING.
Schoolnieuws.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 centiedere regel
meer 10 cent.
<jj^" Zij die zich met 1 April a.
op ons blad abonneeren, ontvangen het
tot op dien datum gratis.
Middelburg, ook voor St. Laurens, 20,
21, 22 en 23 Maart.
De belanghebbenden worden er op ge
wezen, dat het laatstgeplaatste goedkeur-
ringsmerk, voortaan gedurende twee jaren,
op gevaar van straf, ongeschonden moet
worden bewaard.
Belanghebbenden worden verder herin
nerd, dat de verificatie van gewichten
beneden het gram (milligram gewichten)
uithoofde der daartoe noodige fijne balans,
uitsluitend aan het ijkkantoor te Middel
burg geschiedt.
H. M. de Koningin Regentes heeft het
besluit tot ontbinding der tweede kamer
geteekend. Het besluit, mede geteekend
gecontrasigneerd, zooals men dit noemt
door den minister van binnenlandsche zaken,
minister Tak, staat in de Staatscourant.
Binnen veertig dagen mag men dus alom
in den lande de drnkte van do nieuwe
verkiezingen voor de tweede kamer ver
wachten. De datum der verkiezingen zal
wel 10 of 17 April wezen.
De heer Van Tienhoven is uit het mi
nisterie getreden, zoodat in de ledige plaats
voor buitenlandsche zaken door de Regentes
moet worden voorzien.
Inzoover de Regentes van conservatieve
invloeden vrij bleef en der natie het op
treden van een ministerie Roëll bespaard
bleef, geeft ons dit koninklijk besluit reden
tot tevredenheid.
Kamerontbinding achten wij in de gegeven
omstandigheden de meest geschikte oplossing.
Toch kunnen wij ons in de aanleiding tot
de Kamerontbinding nog maar moeilijk
vinden.
Nog altijd vragen wij, met het oog op
het Kamervotum van den 9 Maart: Ka
merontbinding op wat
Moest de minister die niet tegen een
uitsluiting van misschien wel honderddui
zend grondwettige kiezers opzagde schrijf
proef die eene tweede uitsluiting
van bewoners van schuiten, kermiskarren
èn slaapsteden, amendement v. d. Feltz,
aanvaard haden tegen de derde uitsluiting
bewoners van een vertrek, amendement
de Meyier, geen onoverkomelijk ^bezwaar
had getoond, zijn wet doen struikelen over
een amendement aan welks verbetering hij
daags te voren nog had medegewerkt, en
doen afstuiten op een uitsluiting die mis
schien lang niet zoover ging als de door
hem zeiven voorgestelde schrijfproef?
Moest daarop de Kamer naar huis ge
zonden worden?
Moeten de kiezers nu gaan uitspraak doen
over de al of niet grondwetttgheid van
het bezit van een kotje of afdekje of tweede
kamertje
Moet het nu worden voor of tegen het
amendement De Meyier
Moeten daarbjj alle kiezers over éen kam
geschoren
Moeten mannen met grondwettige be
Waren als Reekers, Lobman en v. Houten,
die voor «en zeer groote uitbreiding zijn
üats den wetgever de volkomen vrijheid ge
geven worde, gelijkelijk worden „geëxecu-
met tegenstanders van elke kiesrecht-
^breiding
Moeten de voorstanders als A. Maekay
ma jTem8^erM even onverbiddelijk afge-
aakt als de tegenstanders van het slag
Mackay en Hintzen
van n imen a* den tegenstemmers een blijk
keuring geven dus evenzeer aan
t als aan v. Karneheek evenzeer aan
Beelaerts als aan Seret?
..1 minister heeft een, zij het ook ver-
Sfife °Verijlde daad gepleegd door
ontbind' moment van het debat deKamer-
ontbinding te provoceeren.
Edoch gedane zaken hebben geen keer.
De pers heeft nu iets anders te doen.
Zij heeft de kiezers voor te lichten en de
groote, helaas een jaar vervroegde schif
ting in alle partgen te leiden en te ver
gemakkelijken.
Laten onze kiesvereenigingen onverwijld
aan den arbeid trekken om de kiezers
hunner richting met bezadigdheid en zaak
kennis voor te lichten.
Yan een goede voorbereiding hangt nu
alles af.
Zij er een onbevangen beoordeeling, een
biddende behandeling der hoogst gewichtige
belangen die op het spel staan.
Geen gecoquetteer met tegenstanders. Zij
mogen Treub of de Meijier heeten zij zijn
onze tegenstanders op godsdienstig, kerke
lijk en staatkundig gebied.
Vergeten wij niet dat de De Meijiers en v.
d. Kaaij's, die met vijftien onzer mannen op
het noodlottig oogenblik gelukkig te
goeder trouw één lijn trokken, ons
jarenlang zij het ook in de meening
hun god een dienst te doen hebben over-
heerscht en de fatale schoolwet van 1878
hebben gegeven die ons christenvolk zoo
veel leeds heeft berokkend.
Bedenken wij daarbij dat de Piersons
en Seijffardts en Takken, in één woord het
ministerie, voor hetwelk wij nu het vuur
uit de sloffen zullen loopen, ons een treu
rig belastingstelsel en uitzicht op den leer-
dwang hebben bezorgd, menige zaak die in
het werkelijk volksbelang was, hebben
verhinderd en de krankheden in 's lands
verdediging, spijt Bergansius' door hen in
getrokken legerwet, doen voortbestaan.
Houden wij evenzeer in het oog dat de
Treubs en Troelstra's met wie men nu
adhaesie-vergaderingen houdt, onze toekom
stige onderdrukkers zijn, de radicaal met
zijn belofte van verscherpten vaccinedwang
de sociaal democraat met zijn prediking van
staatsalmacht.
In één woord blijve hij ons de herinne
ring bewaard aan al het kwaad dat ons het
liberalisme reeds gebrouwen heeft, en neme
men wel in acht dat de revolutie, onder
welke leus ook aangediend, hetzij als libe
raal of radicaal, hetzij als sociaal of anar
chist, de tegenvoeter blijft van het evan
gelie dat wij belijden en hebben te be
leven.
Hare natuur, namelijk der revolutiekan
wel verborgen zijn, doch zij kan die nn
eenmaal niet afleggen, evenmin als onze huis
poes haar nagels.
Met hem die uit het beginsel der revo
lutie leeft is samengaan of tijdelijke samen
werking voor een bepaald doel wel moge
lijk en om tot finale kiesrechtuitbreiding
te geraken, kan zij in sommige districten
geboden zijn doch er zij een optreden met
wijsheidnaar een wel overwogen plan,
zonder hartstocht, zonder nit het oog te
verliezen wat wij aan de eer van den
christelijken historischen naam verschul
digd zijn.
Gaan wij met deze gezindheid de ver
kiezingen tegemoet, dan kunnen zij tegelijk
leiden tot zuivering van den politieken
toestand en tot versterking van den broeder
hand tnsschen hen die op eenzelfden grond
slag slaan, hetzij ze in het groote lichaam
heeten dienst te doen als rechter-, dan wel
als linkerhand.
De Vaderlandereen blad zoo wij
goed zien van de Bronsveld-ïmctie,
eindigt hare afkeurende beschouwing over
de liberaal- radicaal- antirevolutionaire
meetings van den jongsten tijd met de
bede dat „God geve dat er kome een nieuw
ministerie zonder Tak en gezind ons te
redden „nit den financiëelen druk, waarin
de allerbekwaamste heer Pierson ons nu
achterlaat".
Tien tegen een dat zekere eerzame redact
tie te Middelburg, dit lezende zegt
„Dat is weer een van die geniepige,
schijnheilige, halve verzekeringen of vragen
van die Vaderlander.
En Het Centrum van 29 Dec. '93 schreef,
na op enkele teleurstellingen gewezen te
hebben
„Het onbeperkte vertrouwen in den
minister Pierson is voor altijd geschokt."
„Zoo 'n geniepigert", zal de Middelburg-
sche Courant wel zeggen.
Maar de schrijver in Het Centrum zegt
er trouwens hij in de Kamer gaan zelfs
zijn oude vrienden hem te lijf.
Van Piersons weinig afdoenden arbeid
gesproken, de Amsterdammer van 12 Febru
ari schreef onder onderen
„Belastinghervorming werd indertijd door
den tegenwoordigen minister van financiën
een dringenden eisch der rechtvaardigheid
genoemd
„De woorden van den minister deden ons
hopen, intusschen wij zijn in allen deele bitter
teleurgesteld
„Werkelijk indien men alles wel be
schouwt, de belastinghervorming, van nog
zoovele zijden zoo hoogelijk geprezen, ze
bereidt de eene teleurstelling na de andere.
„De vermogensbelasting is tegengevallen
„De bedrijfsbelasting bedenkt welk
ingrijpend administratief gehaspel en gepeuter
de minister aan hare regeling moest ton
grondslag leggen.
„De personeele belasting men is niet
in -staat haar ordelijk te herzien.
„En ten aanzien van den financiëelen nood
der gemeenten alleen de minister blijft
goedmoedig gestemd. Andere personen, meest
allen, en hieronder zijn ook bekwame finan
ciersschudden bedenkelijk het hoofd."
De cursiveeringen zijn van de Amster
dammer.
Het Noorden vraagt:
Naar welk beginsel regelt minister Pier
son toch zijn financiëel beleid?
Men zal bij eventueele verkiezingen een
groot woord hebben, en niet nalaten te
vertellen, dat het laatste financiëele mini
sterie wonder wat gedaan heeft tot be
lastingvermindering.
Toch is het een zoowel als het ander
onbeduidend genoeg, en dat hebben de
kiezers tegenover de macht die nog altijd
zegevieren wil, vol te houden.
Vol te houden in debatten en bij de
stembus.
Nog al zoo'n „geniepige" opmerker.
De „Twee Provinciën" schrijft:
Wat hebben de liberalen ons geschonken
tot op de crisis, die de vorige week dooi
de intrekking der Kieswet intrad?
Niet veel bijzonders.
Een paar noodwetten, zooals men weet;
een stapeltje militaire wetsontwerpen, waar
toch niets van komt, en eindelijk be
lastingwetten.
De Vermogen sbelasting, wier op
brengst bitter tegenvalt.
De Bedrij f s belasting, die nog niet inge
voerd is. doch straks komt. Maar nog geen
vermindering van het personeel.
Want wel betaalt men nu enkele centen
minder voor zout en zeep, wel zijn de mu
tatierechten verminderd; maar deze vermin
deringen wegen bijlange niet op tegen de
vermeerdering van den belastingdruk, die
de Vermogens- en Bedrijfsbelasting brengen.
Niemand denke toch, dat de Vermogens
belasting alleen hen drukt, die meer dan
f13,000 vermogen hebben.
o, Neen; die Vermogensbelasting dwingt
vele aanzienlijken tot beperking der uitgaven;
en die beperking der uitgaven komt dan
natuurljjK neer op mindere ontvangsten
van den kleinen man, die alweer het gelag
betaalt.
En dat in onze dagen van druk en algemeen
geklagi Nn vermindering van belastingdruk
zoovelen te stade zou komen.
Ware nu dat, tenminste het personeel
nog maar herzien; doch ook dit niet.
Waarlijk we zitten niet alleen politiek in
het moeras, maar financieel niet minder; en
als de liberalen er ons uit moeten helpen,
nu, dan begrijpt men er alles van.
Wat zal die Middelburgsche Courant een
plezier hebben.
Te Utrecht zal een volksvergadering ge
houden worden, waarin een liberaal, een
radicaal, een antirevolutionair, een katholiek
en een sociaal-democraat het woord zullen
voeren ten faveure der kieswet.
Wij zijn in hoofdzaak met de kieswet
ingenomen, en wenschen eene spoedige be
ëindiging der quaestie die de natie noo-
deloos lang in spanning houdt.
Maar zou de antirevolutionair die in zulk
gezelschap luchting van zijn gevoelens of
toejuiching der bonte menigte zoekt, op
deze wijze zijn doel niet voorbijstreven?
Is hij daar wel op zijn plaats?
Heeft de lijdensweek hem niet wat te
zeggen
Mag hij die weet dat bijv. de socialist
Troelstra een erkend spotter is, met zoo een
in hetzelfde gestoelte plaats nemen en zoo
ja, hoe zal hij daar kunnen getuigen
Kan hij na een samenkomst, welke allicht
evenals die te Amsterdam, waar Kater
onder de democraten de christelijke demo
cratie vertegenwoordigde, in een „pan"
eindigt 's Heeren zegen vragen
Op het terrein der samenwerking met
Takkianen van allerlei temperament, laten
wij het, aan de practijk toegekomen, eer
lijk uitspreken, liggen zooveel voetangels
en klemmen.
Men zal wel doen, het terrein goed af
te bakenen, waarop men de gezamenlijke
actie wensoht te leiden.
Want en dit juist maakt de zaak zoo
lastig. De w,et Tak handhaaft de schrijfproef.
19 Maart '94.
Vermogensbelasting.
Dat minister Pierson alles in het
werk zon stellen om de zoozeer tegenge
vallen opbrengst der vermogensbelasting
grooter te doen worden lag voor de hand,
De ontvangers der registratie hebben
dan ook circulaires ontvangen, inhoudende
voorschriften, om tot eene betere controle
op de aangiften te geraken. Zoo is o. a.
nu bepaald, dat de ontvangers in het ver
volg van alle verkrijgingen bij erfenis of
scheiding door personen onder andere kan
toren wonende, aan hunne ainbtgenooten
renvooi zullen moeten doen, ook zelfs al
bedraagt die verkrijging f 50 of 100, (tot
dusverre behoefden sommen heneden de
f 2000 niet gerenvoyeerd te worden).
Eveneens zullen de ontvangers aantee-
kening moeten houden, wanneer hij ver
koop van onroerende goederen de opbrengst
belangrijk verschilt met het 20 of 15-voud
der belastbare opbrengst.
Bovendien is o. a. ten aanzien van bouw
terreinen bepaald, dat de ontvangers van
deze terreinen onder hun kantoor gelegen
een staat moeten aanleggen, en deze terrei
nen door een deskundige moeten doen
waardeeren. De oirculaires bevatten tevens
meerdere voorschriften om zoo na mogelij k
de aangiften te kunnen controleeren.
Of 't zal helpen? (D. v. Ned.)
Hansweert. Bij resolutie van den
Minister van Financiën is de pensioneering
tegen 1 Mei a. s. van den kommies le
klasse K. de Nooijer alhier ingetrokken.
Door den Raad van Oostburg is Vrij
dag besloten de aldaar berustende onde
rechterlijke archieven van voor de invoe
ring der Fransche wetgeving niet af te
staan dan onder protest.
De kohieren voor de belasting op de
honden en van den hoofdelijken omslag
werden voor den dienst 1893 vastgesteld
respectievelijk op f 82 en f 2499.56,
Verder besloot de Raad aan Gedepu
teerde staten dispensatie te vragen voor
art. 9 al. 3 der wet van 1 Juni 1865
Staatsblad no. 60), luidende „In plaatsen,
waar slechts èène apotheek gevestigd is,
kunnen Gedeputeerde staten der provincie,
den geneeskundigen raad gehoord, aan den
geneeskundige verlof geven geneesmidde
len te leveren." M. C.
Door den dijkraad der waterkeering
van het calamiteuse waterschap Tienhonderd
en Zwarte is tot schatter, bedoeld bij art.
93 van het reglement voor de calamiteuse
polders of waterschappen in Zeeland be
noemd de heer Iz. Cappon, wethouder van
Cadzand.
De afgetreden gouverneur van Suriname,
jhr. v. Asch v. Wijck, hoopt reeds den 28
dezer van Suriname scheep te gaan.
Vact
Met 1 April a. wordt de officier van
gezondheid le klas bij de zeemacht A. E.
Sissingh, gedetacheerd te Tlissingen, vervan
gen door den officier van gezondheid le kl.
D. de Bois Jr.
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Streefkerk dr. J. W. F.
Oobius du Sart te Nienw- en St. Joos-
land te 's Gravenpolder de heer Slotema-
ker de Bruijne, cand. te Sliedreclit.
Aangenomen naar Delftshaven door
Ds. B. Wielinga te Kruininge.
Ger. Kerken.
Tweetal te Oostburg: do heeren Out en
Steijlink, candidaten aan de Vrije Univer
siteit.
De uitnoodiging van eene spreekbeurt
te vervullen op het D. V. Woensdag 11
Juli te houden Zuiderzendingsfeest is be
reidwillig aangenomen door de heerenden
heer J. van Bommel, agent van het Ned.
Jongelingsverbond te 's GravenhageDs. J.
Draaisma te Steenwijk; den heer C. Geel
te Amsterdam; dr. F. van Gheel Gilde-
meester te 's Gravenhageden heer de Haan,
zendeling, te 's GravenhageDs. H. G. de
Jonge te DordrechtDs. C. L. Laan te Rot
terdam; Ds. P. J. van Melle te Nijkerk
Ds. M. Mooy te DordrechtDs. P. J. Mul
ler ond hoogleeraar te Amsterdam; Ds. J.
Schrijver te Schiedam en Dr. J. Th. de
Visser te Amsterdam.
-
Goes. De Hitslag der Overgangs
examens der Burger-avondschool is als volgt:
Van de le naar de 2e kl., met den len
graad H. van Melle, L. Markusse, M. A.
Hollestelle.
Met den 2en graad: J. E. Nonnekes,
P. v. d. Male, B. Oranje, J. J. Stokmans,
A. M. v. d. Weert.
Met den 3en graad: J. J. Bitter, J.
Scheele, S. de Koning, J. J. v. d. Beree
M. Jacobs. 6
Niet bevorderd 8 leerlingen.
Van de 2e naar de 3e kl. Met den len
graadD. Hage.
Met den 2en graad D. Cense, J. C. v.
d. Pijl, B. Mol, P. A. J. Moojen.
Met don 3en graad F. W. Schneider,
C. J. van Blitterswijk, W. P. van Riet.
Niet bevorderd 7 leerlingen.
Middelburg. De christ. voorberei
ding- en handwerkschool op de Wal alhier,
tot dusver uitgaande van de geref. ge
meenten A en B, is door aankoop in eigen
dom overgegaan aan het tegenwoordige
hoofd der school, Mej. J. F. J. van der
Maninckt, welke voor eigen rekening de
school zal voortzetten.
Een bevriende hand zond ons het
volgende uit Kampen:
Zaterdagmiddag ontving het Docenten
college het telegrafisch bericht, dat Ds.
Biesterveld van Rotterdam de benoeming
als Hoogleeraar aan de Theol. School te
Kampen heeft aangenomen. De Heere stelle
ZEw. ook in zijne nieuwe betrekking tot
een ruimen zegen. Hij trooste de gemeente,
die hierdoor haar leeraar verloor en ver-
vulle de ledige plaats met den man zijns
raads.
Arrondissements-Rechlbank te Middelburg.
Zaterdag 11. zijn veroordeeld wegens
mishandelingP. J. K., 21 j., arbeider,
Biervliet, en M. T. B., 21 j., metselaar, Hulst
