NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
JU. 68. 1894.
3nfettfag 10 Hand.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Gemengde Berichten.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE VAN
en
gy nj dit zich met 1 April a.
op ont blfd abonneeren, ontvangen het
tot op dien datum gratis.
Er zijn weinig liberale bladen die de
reden waarom zij tegen de kieswet zijn en
kunne meening dat de oud-liberale partij
het heele volk is, zoo onverholen uitspre
ken als het Rotterdamsch Nieuwsblad, een
der toongevers, die óf zijn neus voorbijpraat
óf een zeldzame oprechtheid aan den dag legt
Het klad toch schrijft
"Wat het tnmiddellyk gevolg van de kies
wet zal wezen is niet in een enkel woord te
zeggen. In andere landen bracht het invoe
ren van het algemeen kiesrecht de overheer-
sching mede door kerkelijke part ;i en.
Dit zal hier te lande zeer zeker ook het geval
zjjn, want de kerkelijken met de volksbonden
en godsdienstige vereenigingen zijn georgani
seerd, terwjl de liberale Kamerleden, slechts
enkelen uitgezonderd in het minst geen in
vloed hebben op de overgroote meerderheid
der nieuwe kiezershet volk. Tegenover
de goed georganiseerde kerkelijke partijen
staan de duizenden, die men tot de liberalen
zou kunnen rekenen, daar zij geen invloed
van den godsdienst op de politiek wenschen
geheel zonder leiding. Wanneer de hoofden
der kerkelijken met tact- te werk gaan en
goed op do financiën passen, dan .zal het
jaren duren, voordat de vooruitstre
ven d e n weder aan het bewind zijn. Dit
te meer daar zich tegenover de radicalen al
lengs de conservatieve elementen gaan sa
menpakken; zoodat de kerkelijken ook van
dezen steun te wachten hebben, wanneer
niet te ruw wordt afgebroken, wat door de
kalme liberalen werd gesticht. Het
is echter zeer de vraag of II. M. de Koningin
Regentesse niet zeer constitütionee i
zou handelen, met de bekrachtiging te weige
ren aan een wet, die blfckens de beraadslagingen
zoo weinig naar den geest van het g e h e e 1 e
volk is.
Hierop zou heel wat aan te merken
wezen. Wij willen echter volstaan met
het spatiëeren van enkele woorden.
9 Maart '94.
jBoaz. Dezer dagen heeft het bestuur
van Boaz eene •buitengewone vergadering
gehouden, om de nieuw benoemde land-
bouwcommissie, of de afdeeling B, gelijk
zij zal heeten, te installeeren.
Men had daartoe uitgenoodïgd een aan
tal mannen van zaken, zooveel mogelijk
uit alle oorden des lands, landbouwers, of
een bedrijf uitoefenende dat mot den land
bouw in verband staatvan welke de mees
ten zich de benoeming hadden laten wel
gevallen.
Deze commissie voor landbouwbelangen
bestaat uit de volgende heeren
De Vries te Minnertsga, D. Scheepstoa
te Schettens, Hoogland te Ferwerd, Okma
te Dijken, Berends te Dedemsvaart, P. Ver
kuil te Haarlemmermeer, Oerlemans te
Drongelen, Oele te Ktpelle, Melis te Seroos-
kerke, Vannes te Rijsoord, Diepenhorst te
Strijen, Frijlinck te Sassenheim, Hofland
en Hoogenboom te Honselaarsdijk, an
Leeuwen te Leiderdorp, Noorddam te Bleis-
wijk, Bakker te Oegstgeest, Rupke te
Nieuwerkerk aan den IJsel, Dingemanse
te Middelburg, Okma te Woudsend, A an
^a*en te Zwijndreeht.
De heer Tan Namen werd tot voorzit-
tw, de heer Oerlemans tot secretaris ge
kozen.
Bc®r den minister van justitie is
''"gesteld tot onbezoldigd rijksveldwachter
J' Cornelisse opzichter bij de oestercultuur
te ïetaeke.
-Benoemd tot plaatsvervangend voor-
ter in den bring der commissie van
"'nskg der belastingen op bedrijfs- en an-
j?' ^komsten ter standplaats St. Maartens-
kf. Sanër, rijksontvanger
k«T p6 ^ar?omeester van Kattendijke, de
tegen i T.an ^en Dosch, is voornemens
as* t cerst ontslag a's zoodanig
Men schrijft aan de Telerraaf
Gedurig leest men in een of ander blad
klachten over meelvervalsching, doch het
blijft bij de vermelding van feiten, er wordt
niets gedaan.
Krijt, gips, populierenhout en gemalen
marmer zijn de gewone bijmengselen, en
onze meelfabrieken die niet willen bedriegen,
kunnen niet tegen het buitenland, dat het
meel ca. 25 pCt. goedkooper levert, concur-
reeren.
Geen voedsel dat meer algemeen gebruikt
wordt, dan meel en geen artikel dat gemak
kelijker vervalscht kan worden, en dus meer
nadeel voor de gezondheid kan doenhoe-
vele duizenden zullen daardoor reeds aan
maag- en darmlijden bezweken zijn en hoe
veel meer daardoor aan een ongeneeslijk
maag- en darmlijden sukkelen.
Dagelijfet wordt er geschreven over hy
giëne en alle middelen worden aangewend
om zwakke kindoren, door baden etc. tot
gezondheid terug te brengen, doch wie weet
hoe groot getal kinderen hunne zwakke ge
zondheid aan slecht, vervalscht meel te
danken hebben. Algemeen toch is het be
kend, dat de slechtste Amerikaansche en
goedkoopste soorten naar Nederland gaan.
Er is slechts een radicaal, gemakkelijk en
zeker middel om de vervalsching te voor
komen, n.l. door de meelfabrieken onder
toezicht te stellen en den invoer van bui-
tenlandsch meel, waarin het meeste kwaad
schuilt, geheel te verbieden.
Laat mijne stem niet zijn die eens roe
penden in de woestijn, waar de gezondheid
van zoovele mensehen op het spel staat.
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te 's Heer Hendrikskinderen ds.
P. Snoep te Aagtekerke.
Ger. Kerken
Beroepe* te Groningen B ds. J. H. Fe-
ringa te Klundertte Enschedé d». R.
v. d. Vee* te Bolswari.
Goes. Woensdagavond werd alhier een
ontrouwe echtgenoote door een grappigen
inval van een straatjongen onaangenaam
beetgenomen. Een huisvader, die kinderen
heeft en met zijne vrouw in onmin leeft,
maakte van hare afwezigheid gebruik om
een andere vrouw met wie hij op een in-
tiemen voet leeft, hij zich in huis te nemen.
Nauwelijks waren de beide ontrouwen samen
terwijl het publiek zich aan de achterdeur
geposteerd had, of bedoelde knaap riep de
vrouw onder voorwendsel dat haar man ziek
geworden was. De vrouw durfde niet door
de voordeur te gaan, en verdween daaarom
door de achterdeur, en dit was het juist het
geen het publiek wenschte. Onder luid
vreugdegejuich bracht het haar tot haar
wettigen man.
Een oppassend werkman, bediende aan
de gemeentelijke kraan, J. de R., wonende
in de Nederstraat te Middelburg, had
Woensdagnamiddag het ongeluk dat, terwijl
een ijzeren hak werd opgeheschen, hij met
de rechterhand tusschen het rad van de kraan
kwam, ten gevolge waarvan een vinger ge
heel eu twee andere gedeeltelijk werden
verpletterd.
Woensdagavond is de eene vinger afgezet
en zijn de anderen toegenaaid.
Het is voor dezen huisvader, die, na
langen tijd werkeloos te zyn geweest, juist
dezer dagen eenigszins in de verdiensten
was, een groote slag, aangezien van zijne
inkomsten het gezin moet bestaan. M. Ct.
St. Annaiand. De Dijkraad der Wa-
terkeering van den Calamiteusen Suzanna
Polder alhier heeft besloten, naar aanleiding
van een brief van Ged. Staten, niet over
te gaan tot verzekering der eventueel door
den Waterbouwkundigen ambtenaar na te
laten weduwe en weezen, aangezien die
polder hoogstwaarschijnlijk niet lang meer
calamiteus zal zijn en dan de waterbouw
kundige ambtenaar vervalt.
Te Harlingen is een vreeselijke
misdaad gepleegd. De Amsterdammer ver
neemt daaromtrent het volgende
Mej. M., de 22-jaiige dochter van den
heer C. L. H., handelaar in parfumerieën
op de Voorstraat alhier, was reeds eenig'e
jaren naaister ten hnize van ds. J. B., ned.
herv. predikant, doch er schijnt eenige
weken geleden, bij ee.-i huwelijkspartij,
welke ten buize van haar vader gevierd
werd, iets te hebben plaats gegrepen tus
schen haar en B., waardoor verkoeling of
wrok ontstond cn het meisje niet meer ten
huize van den predikant verscheen.
Dinsdagavond, omstreeks 10 ure, giug
mej. M. in gezelschap van mevrouw B.
een briefkaart op de post brengen en
bracht mevr. daarna thuis. Onverhoeds
sloot toen B. zijne vrouw in de voorkamer
en schoot in de gang met een revolver
mej. M. dwars door het hoofd, waarop od-
middellijk de dood moet gevolgd zijn. Hij
ging daarna naar het politiebureau, waar
hij zich met de nog geladen revolver, als
de moordenaar aangaf.
De moordenaar, 40 jaar oud, die reeds
geen al te gunstig verleden had en zeer
driftig was, moet 's nachts heel kalm in de
provoost nog eenige couranten hebben zitten
lezen. De verslagenheid in heide familiën
is zeer groot; de jo*W-s. is uit Leen warden
aangekomen om de zaak te onderzoeken
daarna is de dader zwaar geboeid «aar
Leeuwarden overgebracht.
De Nederlander voegt er bij
Ofschoon er allerlei geruchten gaan, kan
er nog moeilijk een voldoende roden voor
zulk een gruwelstuk worden aangegeven.
De dader schijnt evenwel vooraf zijne plan
nen wel overdacht te hebben, daar hij reeds
eenige dagen tevoren zieh een paar revol
vers had aangeschaft. Naar man zegt, moet
hij ook aan de hem bewakende politie
agenten hebben gezegd dat hij volstrekt
niet krankzinnig is, maar zeer goed wist,
wat hij deed.
De Standaard verneemt omtrent zijn
verleden niet zoo dat ongunstige waarop
de Amsterdammer zinspeelt.
B. is te Amsterdam op het gymnasium
geweest en studeert te Utrecht.
Hij was reeds toen geëxalteerd (over
prikkeld) was geest, meer in de phan-
tasie dan in 4o werkelijkheid levende.
Een vurig bewonderaar van Ten Kate,
en die zelf reeds als student een bundel
gedichte* uitgaf. Hij huwde reeds eer hij
predikant was een meisje, dat als naaister
aan zijns vaders huis verkeerde, welk hu
welijk al spoedig tot zoo ernstige onaan
genaamheden leidde, dat hij zijn pastorie
ontvluchten moest en zijn bediening in
1882 nederlegde. Zelfs door advertentiën
achtervolgde zijn vrouw hem. Later werd
hij predikant te Lettelbert (in 1884), ver
trok in 1886 naar Garnswerd, en kwam
in 1888 te Harlingen, waar thans het ont
zettend drama is afgespeeld.
De Nieuwe Rotterd. Crt. meldt dat ds.
B. voor den reehter-oommissaris volkomen
mededeeling heeft gedaan. Hij had namelijk
zijn vrouw overgehaald om het meisje, aan
hetwelk de omgang met en verkeering in
het huis van den predikant door de familie
streng was verboden, voor een laatste onder
houd bij hem in huis te brengen. Dit
geschiedde en eenmaal in de studeerkamer,
deed B. het meisje zekere voorstellen, die
zij afwees. Zij wilde het vertrek verlaten,
doch nu wist B. haar in een hoek te houden
en met iedere hand een revolver te grijpen,
en meedoogenloos loste hij zevan schoten
op zijn weerloos offer, zelfs met zoo groote
kwaadaardigheid, dat toen het meisje na
het eerste schot om hulp schreeuwde, hij
haar een kogel in den mond schoot.
Beide revolvers had hij te Amsterdam
gekocht, toen hij daar vier dagen had ver
toefd, omdat er in de familie van het meisj e
een huwelijksfeest werd gevierd, waarbij
hij goedschiks niet kon tegenwoordig zijn
en waarhij hij anders toch wel behoorde.
Als een staaltje van zijn schaamteloosheid
kan gelden dat toen de verslaggever aan
het politiebureau kwam, en hij daar den
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
moordenaar onder bewaking zag zitten, deze
tot de agenten zeide „O, die komt zeker
nieuws voor zyn bladen halen".
Sedert 1859, toen Ype de Graaf, ook uit
minnenijd, een meisje met een zakmes
doodstak, is zulk een gruweldaad niet in
de gemeente Harlingen gepleegd.
Een man te Schoonhoven, die 72 jaar
oud, en voor de tweede maal weduwnaar
is, stapte thans met zijne 20 jaar jonge
bruid aan zijne zijde naar bet stadhuis,
om in ondertrouw te worden opgenomen:
Te Terhorne ging de zoon van
een wi«keiier naar den zolder om turf te
halen. Nauwelijks wa« bij daarmede bezig
of de sohooi'steen van bet huis viel door hot
dak naar heneden, zoodanig, dat hij met
zijn been onder een gedeelte steen geraakte.
De sohoorsteen viel verder door den zolder
en verbrijzelde den vloer. Op zijn kermen
kwamen dadelijk de huisgenooten toesnel
len, die hem onder de steenen weghielpen,
doch tevens ontdekten, dat zijn been ge
broken was. Zoo spoedig mogelijk werd
geneeskundige hulp ingeroepen. Mon hoopt
dat hij het been zal behouden.
In het Hotel des Pays Bas te Rot
terdam is heneden een restaurant met
„kellnerinnenbediening". De eigenaar is
een Daitscher do heer Schlieoker Dinsdag
avond werd de „restaurant'1 bezocht door
een jeugdig ingenieur, insgelijks een Duit-
■char en Weibel gekeeton. Dezen verzocht
da eigenaar te middernacht om betaling en
toen hij na een heftige woordenwisseling
weigerde, werd de deur op slot gedaan en
mocht hij niet vertrekken. Ruim een uur
daarna verzocht Weibel even van het ge
heim gemak gebruik te mogen maken, het
geen hem werd toegestaan. Terugkomende
was hij mot een revolver gewapend, die hij
op den eigenaar richtte, waarna hij een
paar schoten loste, waarvan één den heer
S. aan het hoofd trof, eene onbeduidende
wond veroorzakende. Na het lossen dezer
schoten ontstond er tusschen heiden eene
worsteling, met het ongelukkig gevolg dat
er een schot afging en een kogel den heer
Sehlieker in den buik trof. Deerlijk ge
wond viel deze op den vloer, waarna de
ingenieur de vlucht nam op het geheim
gemak, waar de politie hem weldra arres
teerde.
Omtrent den brand in de Sneelcer
gevangenis vernoemt de Telegraaf nader,
dat hij is gesticht door den gevangene op
cel 8. Hij had een stroozak in de bran
dende gaspit gehouden en ging eerst alarm
maken toen hij het te benauwd kreeg.
Nauwelijks had de directeur de celdeur
geopend, of de brandstichter sprong de trap
af eu ylde door de gang en de vestibule
in de slaapkamer. De directeur was hem
even spoedig gevolgd en er ontstond een
worsteling, waarhij de ruiten in de vesti
bule-deur braken en de directeur wonden
bekwam. Middelerwijl trachtte oen dei-
bewaarders het vuur te blusschen, doch
vruchteloos. De andere gevangenen kwamen
aldus in eene gevaarlijke positie, schreeuw
den om hulp en bonsden op de gesloten
deuren. Den brandstichter was men onder-
tusschen meester geworden, de vlammen
grepen verder om zich heen en de direc
teur gaf order om de gevangenen los te
laten. Langs en door de toegenomen vlam
menzee kwamen zij onder zijn geleide he
neden en werden geboeid overgebracht naar
het Rechtsgebouw.
De brandweer, middelerwijl aangerukt,
kampte met goed gevolg tegen het krachtig
toegenomen vuur. Evenwel zijn toch aUe
bovenceldeuren en trappen verbrand of
hevig geblakerd en is de geheeie bovenver
dieping onbruikbaar gemaakt. De cellulaire
gevangenen brachten een gezelligen nacht
door in eikaars bijzijn. De brandstichter
stond hekend als een gevaarlijk man,
waarom zijne overbrenging naar 's-Hertogen-
bosch was geadviseerd. Hij leed aan ver
volgingswaanzin omdat hij meende vermoord
te zullen worden. Halsstarrig weigerde hij
steeds geschoren te worden, uit vrees dat
de barbier zijn moordenaar zou zijn.
Een vroege zomer?
De tuinman M. van Gils te Giniieken
spitte gisteren oen zestal meikevers uit den
grond, terwijl bij den heer C. van dor Poel,
hoofd der school te Bavel, onder die ge
meente heden do eerste kuikens zijn uitge
broed.
Te Lochem kwam het volgende
geval van oplichting voor Na lang praten
wist een handelsreiziger het zoover te
brengen dat hy van een winkelier een
commissie kreeg. Voor dat hij heenging,
verzocht hij don niets kwaads vermoedende
zijn juisten naam op een brief je te zetten,
dan kwam het zeker terecht. De handels
reiziger schroef de opgegeven orders later
hoven den naam van den neringdoende,
maar ongeveer tienmaal zooveel als opge
geven.
De beetgenomen winkelier ontving da*
ook dezer dagen oen groote bezending en
kreeg op zyn schrijven aan de firma ten
antwoord dat hij zelf de order had ge-
teekend.
Koningstijgers op Java!
In de streek van Japara, waar in het
distriot Bandjaren de suikerfabriek van die*
naam ligt, moet het wemelen van konings
tijgers, die in den laatsten tijd hoe langer
hoe brutaler worden, e« zulk eea selirik
onder de bevolking vorspreiden, dat het
hier en daar zelfs moeielijk wordt, de
mensohen in de tuinen te krijgen. Het on
gelooflijk aantal van 17 inlanders is daar
sedert October jl. door tijgers overvallen
eu verscheurd. Onlangs is op het perceel
Handarsili des nacht een paard uit den
stal weggehaald en het bosch ingesleept.
Door den administrateur van Bandjaren is
een premie gesteld van zeventig gulden
op het vangen ofdooden van een konings
tijger en het gouvernement betaalt er nog
dertig gulden bij, zoodat er aan eiken tijger
honderd gulden is te verdienen
„Doodvriezen"
Gedurende de zeer felle koude in de
eerste dagen van dit jaar heeft men weder
in binnen- en bnitenlandsohe bladen her
haald elijk berichten gelezen omtrent het
bevriezen van menscben, wier lijken hier
of daar in de openlucht gevonden waren.
Dat woord „bevriezen" is hier eigenlijk
onjuist. Gewoonlijk stolt men zich (zooals
ook natuurlijk is) daarbij voor, dat het
bloed en de vochten in het lichaam tot ijs
worden, en beschouwt dit dan als de oor
zaak van den dood. Doch dat is volstrekt
niet het geval. Lang voor dat de tempera
tuur van het lichaam tot het vriespunt
gedaald is, treedt de dood in. In een door
„bevriezen" gestorven lichaam zijn de
vochten nog volkomen vloeibaarde tem
peratuur daarvan bedraagt meestal nog
meer dan 70° Fahrenheit. En een luchttem
peratuur van 70° is een zeer behaaglijke
zomertemperatuur.
Een van de eerste verschijnselen, waar
over iemand, die bevriest, klaagt, is slape
righeid. De afkoeling doet eerst haar in
vloed gelden op de hersenen deze werken
trager. Daarmede gaat gepaard een gevoel
van vermoeidheid en een moeilijk ten uit
voer brengen van bewegingen. De afge
koelde spieren kunnen zich niet meer met
de gewone kracht samentrekken met moeite
sleept de lijder zich voort, hartslag en
ademhaling worden steeds langzamer. Ein
delijk wordt de slaperigheid onweerstaan
baar, en zoodra de menseh ddaraau heeft
toegegeven en is gaan zitten of liggen,
vervalt hij tot een toestand van volkomen
verdooving zyn bewustzijn gaat verloren,
de werkzaamheid der hersenen heeft door
de verlaagde temperatuur des lichaams
nagenoeg geheel opgehouden. Ondertus-
sclien worden de hartslagen en ademha
lingsbewegingen steeds zwakker en trager,
en eindelijk zoo onbeduidend, dat zij geen
voldoenden bloedsomloop en toevoer van
luebt meer kunnen bewerken. Dan treedt
de dood langzamerhand in, en zeggen wij
dat de ongelukkige is „doodgevroren".
{Nederlander.).