NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
io. S3. 1894.
SaMag 3 dfefictiaii
Eclifste laacpni).
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
EN
Een korte herinnering aan de kiezers en
aan die meenen het dit jaar te kunnen
worden. Tevens een verzoek aan de be
sturen onzer Kiesvereenigingen.
Ook dit jaar is het van belang, dat ieder
kiezer zorge, dat hij ook op de kiezers
lijsten staat.
Voor hen, die verhuisd zijn, inden loop
van 1893, is de zaak voor 15 Februari
hunne biljetten in te sturen aan het ge
meentebestuur.
Kiesgerechtigd zijn
a. die meerderjarig zijn; en in de per-
soneele belasting zonder remissie of korting
zijn aangeslagen, of in de grondbelasting f 10
betalen ook zelfs in een gemeenschappelij-
ken boedel.
Ook wanneer men 9 maanden een ge
deelte eener woning heeft bewoond, die
in haar geheel het dubbele der personeele
belasting, zonder remissie, opbrengt.
Men mag geen bedeeling genieten en
moet de belasting van het laatste jaar be
taald hebben.
Het biljet der grondbelasting loopt tot 1
Januari '94.
Het biljet der personeele belasting loopt
tot 1 Mei '93.
De heer jhr. mr. A. F. de Savornla
Lobman heeft zijne benoeming tot lid der
tweede kamer aangenomen en houdt daar
door op lid der eerste kamer te zijn.
De staten van Gelderland zullen dus
weldra opgeroepen worden om een nieuw
lid der eerste kamer te kiezen.
Moge des heeren Lohmans plaatsvervan
ger een antirevolutionair zijndit zal wel
afh angen van de toevallige meerderheid
van een der partijen. Want vergissen wij
ons niet dan is de verhouding in Gelder
lands staten 29 liberalen, 30 roomschen
en antirevolutionairen, en 2 conservatieven
die de beslissing in handen hebben.
Het is treffend en interessant te verne
men dat het veel vermogende lid der
eerste kamer mr. Wertheim, die blijkens
vroeger opgedane ervaring de overgroote
meerderheid der koloniale staten op Surina
me achter zich heeft, moeite deed om den
gouverneur jhr. v. Asch v. Wijk te
bewegen zijn verzoek om ontslag in te
trekken.
De wensch dat hij blijven mocht werd
gisteren in de eerste kamer door den heer
Wertheim en door den minister van kolo
niën uitgespoken.
Reeds vond die wensch ondersteuning
by een Amsterdamsche firma, die den an
tirevolutionairen gouverneur gaarne behou
den zag, wijl hij zoo zijn best doet om
de kolonie Suriname uit haar diep verval
op t e beuren, een poging waarvan deze
firma de goede gevolgen reeds gezien heeft.
Deze ervaring van liberale zijde zal den
gouverneur goed doen.
Zou met Keuchenius' dood een nieuwe
aera, een tijdperk van waardeering van den
tegenstander zijn aangebroken
Wij hopen het hartelijk.
Volgenseen „liberaal" blad, Het School
blad, kost elke kweekeling, die aan een
der Rijkskweekscholen de onderwjjzersacte
verkreeg, den Staat f3500, zegge drieduizend
vijfhonderd gulden.
Een leerling, die aan de Rijks Hoogere
Bu'gerschool het einddiploma verwerft,
kost, volgens ditzelfde blad, niet minder
dan f5150 of ten minste vier duizend gulden.
Ieder gediplomeerde aan een gymnasium
kost het land gemiddeld f 2465, zegge twee
duizend vierhonderd vijf en
zestig gulden.
Waar nog f819 'ojj komt voor blken stu
dent aan onze hoogescholen.
Volgens hetzelfde blad kost een veearts
net rijk f7807; en heeft elk cadet bjj
zun bevordering tot luitenant van het land
gevorderd f5360.
wel, wat kostelijk, vooral als men
weet dat er heel wat gegoeden aan gym
nasia en hoogescholen studeeren, die het
onderwijs dubbel en dwars kunnen bokos-
tigen.
En die nu om des gewetens wil van de
staatsopleiding geen gebruik maken kunnen,
dezen ontvangen niets; zij moeten alles uit
eigen middelenj betalen, plus nog do be
lastingpenningen voor de opleiding der leor-
lingen aan de door hen niet begeerde
S t aats-scholen-
Dit is niet ïecht.
Waarlijk het beginsel der vrije school is
een kostsljjk beginsel, ook in dien zin, dat
men er veel voor over moet hebben.
Nooit zal ik vergeten zoo schreef een
oud predikant op welke wijze de oogst
begonnen werd jop de pachthoeven van
den landbouwer L.
Als het koren rijp was, werd ik elk jaar
genoodigd mij op een bepaalden dag des
morgens heel vroeg naar het veld van
dien man te begeven. Als ik daar aan
kwam, vond ik er den boer zei ven met 12
a 15 van zijn arbeiders, gereed om den
oogst te beginnen. Maar geen hunner zou
een hand aan het werk hebben gelegd,
zonder dat wij eerst aan den God des
oogstes de eere hadden gegeven.
Als allen om mij heen stonden ontblootte
elk het hoofd. Wij zongen een lied ter
eere van Hem, die de velden wit maakt
om te oogsten. Daarna knielden wij allen
neder en baden om den zegen Gods over
den oogst, om lust en kracht voor hen,
die zouden maaien en inzamelen, en om
bewaring en bescherming voor allen naar
lichaam en geest.
Als dit afgeloopen was werd mij een sikkel
gegeven, en daarmede sneed ik het eerste
koren, waarna allen in den Naam des Hee
ren den arbeid begonnen. De heiligende
invloed van het gebed en Gods Woord,
werd in die gausche omgeving gevoeld.
Nimmer zou men op het hof van dien boer
een vloek gehoord hebben, en de man werd
gezegend in al zijn ondernemingen.
Tot zoover het verhaal van dien predikant.
Er zijn zeker landbouwers, van Groningen
tot Zeeland, die lachen bij dit verhaal en
den draak steken bij hetgeen zij wellicht
„schijnheiligheid". „vroom gekwezel",
noemen.
Maar ik zou aan die menschen wel eens
willen vragen gelooft gij wezenlijk dat
uw ongeloof en spotternij, het vloeken en
drinken hij uw oogst, dan zooveel te grooter
zegen aanbrengen
Gij gelooft dit niet, en weet zeer goed
dat Gods zegen alleen voorspoed geeft. Maar
ge wilt dat niet erkennen, en nu zijt ge
zoo verblind dat ge van het ongeloof tracht
te bekomen, wat gij alleen door gehoor
zaamheid ontvangen kunt.
Er zijn landbouwers, die belijden Chris
tenen te zijn, maar die -te verlegen zouden
zijn voor liun buren en kennissen, om op
zulk een wijze als landbouwer L. te toonen,
dat zij van God alleen den zegen ver
wachten. 't Is heusch geen wonder dat
wij dikwijls ©hristelijke boeren even hard
hooren klagen als de onchristelijke. Als wij
met de wereld meedoen, en niet met blijde
vrijmoedigheid den Naam en de genade Gods
belijden, dan spreekt het van zelf dat wij
mededeelen in de plagen, die komen over
de ondankbare wereld.
Zoo is het nu en zal het in de toekomst
nog meer blijken. Elk Christen die gelijk
de wereld denkt en doet, zal ook met die
wereld getuchtigd worden.
Aan sommige concurrenten
Het is voor menig mensehe
grote pine
Dat hp de sonne in 't water
siet schine.
(Op een ouden gevelsteen).
2 Februari '94.
Goes. Aan eenige ingezetenen wordt
namens het Bestuur van den Chr. Volks
bond eene circulaire gezonden 'met een ver
zoek om nieuwe bijdragen ten behoeve der
werkverschaffing, daar anders de werkzaam
heden den 9en Febr. moe ten ophouden. Om
tot Maart te kunnen voortgaan heoft de
commissie tot werkverschaffing nog f 540
noodig. Oorzaak van dezen toestand is o.
a. de poging om in onze gemeente de
matten-fabricatie in te voeren, een industrie,
die hier zeker eene uitnemende toekomst
heeft. Het onderwijs in het matten maken
is vrij kostbaar, doch deze kosten komen
later onze stad ten goede, daarom zou het
zeer jammer zijn indien dit onderwijs niet
kon voortgezet worden.
Zeer te betreuren zou het zeker niet min
der wezen indien 9 Febr. aan de werklie
den, die gaarne willen arbeiden, geen werk
meer verschaft kon worden, en ook deze
in een tijd, waarin zij nog geene andere
werkzaamheden kunnen vinden, werkeloos
zouden worden. Het bestuur van den
bond vertrouwt, dat zij, die dit ver
hinderen kunnen, zullen toonen dat
zij dit niet willen. Mocht nu echter
een belangstellende in het lot der werlce-
loozen geen circulaire ontvangen, dan zal
dit hem of haar wel geen verhindering
zijn om eene vernieuwde bijdrage bij den
penningmeester dhr. A. Dekker te zenden.
Moge het blijken dat eene eenvoudige me-
dedeeling van den stand der zaken in onze
stad voldoende is om de Comm. tot Werk
verschaffing uit alle moeielijkheid te heipon
en haar in staat te stellen om haren ar
beid, waarvoor zij zich zooveel moeite
getroost, opgewekt voort te zetten.
Middelburg. Uit een door dr. Bij 1-
sma opgemaakt overzicht blijkt dat in onze
provincie 90 blinden en 70 doofstommen
zijn en wel
Op Walcheren 30 blinden en 24
doofstommenwaarvan te Middelbmrg 21
b. en 9 d.Aagtekerke 1 b. en 1 d.Ar-
nemuiden 1 b. en 3 d.Serooskerke 1 b.
en 1 d.Souburg 1 d.Westkapelle 2 b.
en 2 d. en Vlissingen 4 b. en 7 d.
Op Z. en N. B e v e 1 a n d 19 blinden
cn 19 doofstommenwaarvan te Goes 5
b. en 6 d. - Baarland 1 b. en 1 d. 's Heer
Arendskerke 1 b. cn 1 d.'s Heerenhoek
1 b. en 1 d. Kapelle 3 b.Krabbendijke
1 d.Kruiningen 2d. - Oudelande 4 d.
Rilland-Rath 1 b. en 2 d.Wissekerke 5
b. en 1 d.Wolfaartsdijk 1 b. en Ierseke
1 b.
In Zeeuws h-Y laanderen (W. D.)
10 blinden en 5 doofstommen, waarvan te
Aardenburg 2 b. en ld.; Breskens 1 b.
Biervliet 1 d.Eede 1 b. en 1 d.Groede
lb; Sluis 2 b.Schoondijke 1 d.IJzen-
dijke 1 b- en 1 d. en Zuidzande 2 b.
In Zeeuwse h-V laanderen (O. D.)
12 blinden en 7 doofstommen en wel te
Axel 1 b. en 1 d.Hengstdijk 1 d.Hon-
tenisse 1 b.Hulst 1 b.Ossenisse 1 d.
Stoppeldijk ld. - Terneuzen 6 b. en 2 d.
Zaamslag 2 b. en Zuiddorpe 1 b. en 1 d.
Op S c h o u w e n-D u i v e 1 a n d 11
blinden en 8 doofstommen, namelijk te
Brouwershaven 1 d.Bruinisse 1 b.Drei-
schor 1 d.Nieuwerkerk 2 b.Noordgou-
we ld.; Noord welle 1 b.Ouwerkerk 1
d.; Zonnemaire 1 b.; Zierikzee 6 b. en 4 d.
Op T holen 8 blinden en 7 doofstom
men, zijnde te St. Annaland 3 b.St. Maar-
tensdiju 1 b. en 3 d.Oud-Yosmeer 1 b.
en 1 d., Poortvliet 1 d-; Scherpenisse 2 b.
en 1 d.; en Tholen 1 b. en 1 d.
Zierikzee. Gelijk te verwachten was,
na de beraadslagingen en stemming in de
jongste gemeenteraads-vergadering heeft het
burgerlijk armbestuur gezamenlijk zijn ont
slag genomen.
Als nu maar de arméit de dupe hiervan
niet zijn.
De Raad van State behandelde gisteren
het beroep van J. Evertse, onderwijzer te
Kerkwerve, tegen een besluit van Ged.
Staten, waarbij hem verlof is geweigerd
tot het bouwen eener woning op een afstand
van minder dan vijftig meter van de alge-
meene begraafplaats aldaar. De koninklijke
beslissing volgt later.
De radicale kiesvereeniging Amster
van 1 5 regels 25 cent, iedere regal meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
dam te Amsterdam heeft besloten de can-
didatuur van den heer K. Kater, voorzitter
van het chr. werkliedenverbond „Patrimo
nium" en candidaat der antirevolutionaire
kiesvereeniging voor den gemeenteraad
alcfaar, te steunen.
Middelburg. De heer J. A. Tours
deed in de vergadering van jl. Dinsdagavond
de aangekondigde mededeelingen omtrent
Ons Ruis te Amsterdam dat volksontwik
keling bedoelt in de ruimste beteekenis en
samenbrenging van lieden van allerlei kunne
stand, godsdienst en politieke richting.
De inrichting heeft een bibliotheek, waar
ook spaarbank gehouden, les gegeven, rechts
kundig advies versohaft, brieven en reques-
ten geschreven worden. Een leerzaal die
van 7 tot 10 's avonds open is en 64 stoelen
heeft en geschriften van allerlei richting.
Het ledental tegen 25 cent per 3 maanden
vermindert zeer.
's Zaterdags kan men daar stereoskopen be
kijken, dammen, domineeren of luisteren
naar een voordracht. Vervorschingen zijn
voor weinig geld te bekomen sterke drank
is er niet.
Er is ook een gymnastiekzaal waar op
verscheidene dagen clubs van jongens en
clubs van meisjes zich ontspannen tegen
40 cent hoogstens per maand.
Lessen a 10 cent de les in Boekhouden,
Nederlandsch en moderne talen worden met
succes genoten.
In een andere zaal vergaderen clubs van
mannen of vrouwen om aangenaam bezig
te zijn, met handwerk of lectuur.
Geleerde heeren geven er cursus in we
tenschappelijke zaken, die soms door de
tooverlantaren worden verduidelijkt.
Boven is een zaal voor 500 personen waar
zangkoor gehouden wordt en 's Zondags
tooneelvoorstellingen met concert, gym-
nastiek-uitvoering of tooverlantaren met 10
cent entree per persoon.
Een verstelkamer, waar meisjes, a 2 cent
per les, haar eigen ondergoed leeren ver
stellen.
Ook worden kniplessen, kooklessen enz.
gegevendes Zondagsavonds worden ook
wel kunstbeschouwingen gegeven.
In Ons Huis worden patroons en knechts
tot elkaar gebrachten hunne gemeenschap-
pelijke belangen besproken.
De rede van den heer Tours werd warm
toegejuicht. Enkele sprokers hadden be
zwaren, wijl wat de heer T. wil, feitelijk
hier reeds bestaatdoch anderen wilden,
zij het ook op kleine schaal, een Ons
Huis oprichten in den geest van het be
sprokene.
De slotsom was dat zal afgewacht wor
den, hoevele ingezetenen hun steun toe
zeggen in een volgende vergadering zullen
dezen dan nadere plannen overwegen.
De leiding der zaak berust bij een comité
dat voor dien avond de taak van voor
zitter aan den heer Herman Snijders had
opgedragen.
De prijs der beetwortelen
In een afdeelingsvergadering der Noord-
brabantsche Maatschappij van Landbouw,
te Steenbergen gehouden, is eindelijk een
voorloopig besluit genomen, om de kracht
van den Bond der suikerfabrikanten zoo
veel mogelijk te fnuiken.
Scherp, bitter zelfs, waren de uitlatingen
over de prijsverlaging nu weer door den
Bond toegepast.
„Hatelijk en verachtelijk" werd deze
maatregel o. a. genoemd, omdat hij geno
men was, eenig en alleen uit overweging,
dat de prijzen van alle andere landbouw
producten op het oogenblik zóó laag zijn
dat de landbouwer wel gedwongen is, om
desnoods tot eiken prijs beetwortelen te
telen. Nog niet tevreden met hun enor
me hooge dividenden, haalden zij uit de
prijsverlaging met f 1 nog weer een geza
menlijke winst van f 800.000.
De pogingen om Nederlandsche bieten
tegen Beteren prijs naar het buitenland af
te zetten, schenen schipbreuk te moeten
lijden op de hooge kosten van vervoer.
Doch merkwaardig was het ook tq hooren
hoe Belgische suikerfabrikanten, die mede
aandselen in Nederlandsche fabrieken heb
ben, met hun collega's één lijn trekken te
gen de landbouwers.
Met aandrang werd ten slotte voorge
steld, dat de landbouwers nu eindelijk el
kaar de hand zouden reiken. Als maar
velen te zamen hun rechtmatige eischen
deden gelden, moest de dwingzieke fabri-
lcantenbond uiteen springen.
Zij zouden tegen elkaar moeten opbieden,
wanneer de boeren slechts te zamen in
groote perceelen van b. v. 5U tot 101) H.
A. bijeengenomen, wilden contracteoron.
Yelen hebben aan deze roepstem ge
hoor gegeven. Terstond na afloop der ver
gadering werd ruim 100 11.A. bijeenge
bracht, waarvoor men bij een binnen- of
buitenlandsche fabriek betere voorwaarden
zou zien te bedingen. Stand.
Men schrijft ons
Dat het niet riclitig is in ons leger is
van algemeene bekendheid.
Tijdens het droeve feit van den beken
den Haagschen predikant aanhangig was,
verdween er plotseling een zeer hoogge
plaatst gepensioneerd officier.
De beruchte onderofficieren-kwestie uit
de residentie ligt nog versch in het ge
heugen en de indaging van den „uitste-
digen" eerste luitenant v. D. uit Leiden
geeft ook stof tot denken.
Daarbij komt dat er in Den Haag al
lerlei geruchten loopen omtrent vieze
zaakjes, waarin officieren zouden betrok
ken zijn.
Naar uit Kampen gemeld wordt moeten
er zich ook daar reeds in het vorige jaar,
minder aangename dingen voorgedaan hebr
ben, die met de goede zeden in nauw ver
band. staan.
En nu weer is het bij het instructie-
bataljon niet pluis.
Reeds sedert lang werden daar allerlei
voorworpen vermist.
En wat moet nu gebleken zijn?
Nadat eene vorige weck de volontair
L., een zoon van een achtenswaardig ge
neeskundige, wegens vermoedelijken dief
stal in arrest is genomen, is men een ge
heel georganiseerde dievenbende op het
spoor gekomen.
En netjes zat die bende in elkaar
Er was een kapitein, een eerste-luitenaut,
een tweede-luitenant, een adjudant, een
sergeant-majoor enz., een bende dus op
gelieele militairen leest geschoeid.
Een nauwgezet onderzoek wordt inge
steld, dat echter zeer moeielijk is, wijl
reeds verschillende leden der club als kor
poraal bij verschillende regimenten zijn
ingedeeld.
Dat dit zaakje zeer onaangenaam is voor
den commandant van het instructie-batal
jon, den luitenant-kolonel Goudschaal, laat
zich verstaan.
Toch is er hoop, dat juist zijne energie
in staat zal zijn de bende geheel uit te
roeien.
't Is maar de vraag of het kwaad zich
dan weer niet op andere wijze zal open
haren
Kruiningen. Donderdagmiddag' had de
bakkersknecht A. W. het ongeluk bij bet
malen van mangelwortelen met zijn hand
in aanraking te komen met de machine
waardoor hem de vingertoppen Werden
vermorzeld en geneeskundige hulp uit
Hansweerd moest worden ingeroepen.
Cats. Omtrent den noodlottigen dood
van den mosselschipper zie ons nummer
van Woensdag jl. verneemt mén nader:
Hij heet Joh. de Smit, arbeider te Filippine,
en was gehuwd. Wegens gebrek aan werk
was hij, teneinde kreukels te rapen, mede
^gegaan met een der vele mosselschippers,
die het geheele jaar voor hun bedrijf in
de Zandkreek zijn. De schipper op wilde
eenden willende schieten, vroeg hem om
het geweer dat in de boot lag. Hij sprong
daarom in het bootje, vatte het geweer bij
den tromp, maar de haan bleef haperen