Aan de Kiezers in liet Hoofdkiesdistrict Goes!
man
4,
Kiezers in hst district loss
P. STIGTER,
D.STIGTER.
svereeniging
De Sa
pman
uging
D. STIGTER.
riKtf.
ERLAND EN
Goès:
wat door
Eet Bestuur der Liberale Kiesver
eeniging „Goes" meent onderstaande stuk
ken, voorkomende in de Goesche Courant
van Zaterdag 6 Januari jl., onder Uwe
aandacht te moeten brengen.
Het Bestuur voornoemd,
J. M. KAKEBEEKE.
J. J. VAN WEEL.
G. H. KAKEBEEKE.
I. D. FRANSEN VAN DE PUTTE.
De Kamerverkiezing.
Voor de KAMERVERKIEZING op Dinsdag 9 Januari 1894
wordt u door ons dringend aanbevolen de heer
Leeraar in de Staatswetenschappen bij het Middelbaar Onderwijs,
wonende te Amsterdam, vroeger te Goes, die ia onderstaande
kiesvereenigingen met algemeene stemmen tot candidaat verkozen
en bereid bevonden is de candidatuur te aanvaarden.
taris,
LAND"
kieziug van een
r op DINSDAG
ringend aan:
Oud-Minister.
EN.
MAAS.
)or de Tweede
CHE ZAKEN,
hunne stem
resident
taris.
gehouden den
ezing van een
er.
*enwoordigde,
talenten, zal
'ij te kunnen
ijn, dien uit-
n to vereeren.
aan.
ezersplichf, en
ten.
reemging:
iter.
Door het afsterven van onzen afgevaardigde, mr.
L. W. C. Keuchenius, zal het hoofdkiesdistrict Goes
op Dinsdag 9 Januari a. s. eene nieuwe keuze voor
een lid der 2e Kamer hebben te doen.
De regeering heeft, door den dag der verkiezing
zoo kort te laten volgen op dien van het overlijden
van mr. Keuchenius, weinig tijd van voorbereiding
gelaten doch waar dit in andere tijden eene groote
moeielijkheid zou opleveren, daar wordt dit bezwaar
door de eigenaardige politieke omstandigheden tot
een minimum teruggebracht.
Welke die eigenaardige politieke omstandigheden,
waarin we verkeeren, zijn, weten alle lezers, naar
wjj meenen te mogen verwachten. Het hoofdmo
ment in de handelingen der Kamer in de komende
vergaderingen zal liggen in het voortgezet dehat
over de kisswetontwerpen. Nadat in het vorige zit
tingjaar de algemeene beraadslagingen daarover reeds
zijn gehouden, zal vermoedelijk in de volgende maand
het debat beginnen over de artikelen en da talrijke
daarop voorgestelde amendementen. We hebben goede
hoop, dat de regeeringsvoorstellen nagenoeg onver
anderd zullen worden aangenomenmaar, ook al
ware dit niet het geval, de zittingstijd van het
thans te kiezen lid zal in geen geval van langen
duur zijn. En waar zich nu de quaestie van de
kiesrecht-uitbreiding ook bij de verkiezing van 9
Januari a. s. op den voorgrond dringt en in alle
•bladen, onverschillig van welke richting, die zaak
gedurende langen tijd is besproken, daar is zeker
te dien opzichte eene lange voorbereiding niet drin
gend noodzakelijk.
Het was vooral deze overweging, die er de libe
rale partij in ons district toe deed besluiten ook
ditmaal met een eigen candidaat in het strijdperk
te treden. Zjj meende, dat harerzijds met alle kracht
moest worden getracht een voorstander der kies-
rechtontwerpen in de Kamer te brengen, en zij
wilde die taak niet aan den politieken tegenstauder
overlaten, hoezeer ook verwacht mocht worden, op
grond van de houding der anti-revolutionaire partij
hij andere tusschentijdsche verkiezingen, dat ook
van die zijde een volbloed voorstander dier ontwer
pen zou worden candidaat gesteld.
Dat de liberale partij goed gezien heeft, toen zij
besloot met een eigen candidaat op te treden, blijkt
nu van achteraf, nu de anti-revolutionairen met den
heer Lohman komen. Het is inderdaad met die can-
didatuur geen zuiver spel.
Men weet, dat de heer Lobman nu juist geen
warm voorstander is van kiesrechtuitbreiding in het
algemeen, en van de aanhangige ontwerpen in het
bijzonder. Het sturen in democratische richting"
keurt hij af, omdat hij een tegenstander is van volks
macht. Juist over dat punt heeft het orgaan van
dhr. Lohman, de Prot. Noordbrabanter, eene vrij
scherpe polemiek gevoerd met het blad van den
grooten anti-revolutionairen leider. In dien penne-
strgd verklaarde de Prot. Noordbrabanter nog zeer
onlangs
Juist daarom hunnen wij niet van harte
meegaan met het ontwerp-Tak, dat wel degelijk
volksmacht in de hand werkt; de Standaard
heeft zelve onlangs verklaard, dat eene Kamer,
uit Tak's kiesrecht geboren, wel niet gemak
kelijk tot beperking van hare eigen bevoegd
heid zal te bewegen zijn".
Alzoo, de heer Lohman zal niet van harte" méé
gaan met het ontwerp-Tak. Wil dit zeggen, dat hij
dus toch in het eind wèl zal méégaan Deze vraag
schijnt ook in de kiesvereeniging «Voor Nederland
su Oranje" te Goes ernstig te zijn overwogen.
Terecht begreep de meerderheid daar, dat eene can-
didatuur-Lohman in de gegeven omstandigheden
uiet onvoorwaardelijk mocht worden gesteld, maar
dat wel degelijk vooraf eene besliste verklaring van
dezen candidaat omtrent zijne houding tegenover de
kieswet diende te worden gevraagd.
Dit antwoord zal nu ten slotte wel bevredigend
luiden of althans in zulk een vorm vervat zijn, dat
uien er eene gei uststellende verklaring in kan vin
den. Maar dit neemt niet weg, dat het vreemd blijft,
dat juist de candidatuur-Lohman ditmaal door dr.
Kuyper is aangegeven, die zoo onverholen voor eene
uitbreiding van het kiesrecht in democratischen zin
blijft pleiten.
Er is met die candidatuur-Lohman iets niet in
den haak. Uithoofde van zijne geopenbaarde meening
kan dhr. Lohman de candidaat der anti-revolutionai
ren niet zijnen toch moet hij lid der Kamer
worden. De kiezers in het district Goes worden
daartoe gebruikt. Zullen zij zich voor dit onedel spel
laten misbruiken?
De stembus van 9 Januari zal op die vraag het
antwoord brengen. Maar hoe dit ook luiden moge,
onder die omstandigheden is het een gelukkig ver
schijnsel, dat de liberale partij zich ook ditmaal
aangordt om in het strijdperk te treden met een
candidaat van onverdachte beginselen, die ongetwijfeld
zijne stem zal geven aan het kiesrecht ontwerp-Tak,
dat niet slechts door de vooruitstrevende liberalen,
maar ook door de democratische fractie der anti
revolutionairen, met dr. Kuyper aan het hoofd, met
instemming is begroet en uit overtuiging wordt
voorgestaan.
Zulk een candidaat hebben de liberalen gevonden
in den heer D. STIGTER, een man in en buiten
Goes genoegzaam bekend, zoodat wij niet veel te
zijner aanbeveling behoeven te zeggen.
De heer STIGTER is in alle opzichten iemand,
die zichzelf heeft gevormd, en die getoond heeft,
dat men juist geen «hooggeborene" behoeft te zijn
om een flink, degelijk en ontwikkeld mensch te
worden. Zijn vlug verstand, zijn helder oordeel,
zijn groote studielust en zijne onverzettelijke wils
kracht hebban hem in staat gesteld langzaam maar
zeker op te klimmen langs de maatschappelijke ladder
ea zich een schat van kennis te vergaderen, juist
ea vooral op dat gebied, waarop in de naaste toe
komst de volksvertegenwoordiging haar arbeidsveld
zal vinden: dat der soeiail-oeconomische politiek.
Die studie was voor den heer STIGTER, die niet
in de gelegenheid was hooger onderwijs te genieten,
geene gemakkelijke, maar hij heeft alle moeieljjk-
heden glansrijk overwonnen. Ea toch is hij daarbij
of daardoor geen kamergeleerde, geen theoreticus,
geworden, maar hij is wel degelijk doorgedrongen
in de praetjjk der samenleving. Hij heeft zich gron
dig op de hoogte gesteld van de belangan en de
behoeften der verschillende klassen onzer maat
schappij, van de eischen, die gesteld moeten wor
den om eene duurzame verbetering te brengen
in den gedrukten toestand van handel en nijver
heid, van den landbouw bovenal, en zooals reeds
door een ander blad in het breede is betoogd, hij
is daarbij tot de gevestigde overtuiging gekomen,
dat voor een district als het onze, alleen heil te
verwachten is van eene verheffing van den landbou
wenden stand, waardoor ook voor handel en industrie
in deze streken eene blijvende verbetering kan worden
in het leven geroepen.
Terecht is er daarbij op gewezen als een zeldzaam
verschijnsel, dat de candidatuur-STIGTER het eerst
is gesteld op het platteland. Men kende daar de
denkbeelden van dezen candidaat over de middelen
tot verbetering van de landbouwtoestanden, denk
beelden, die thans ojk door andere mannen van
erkende bekwaamheid worden gehuldigd, en men
begreep, dat aan zoo iemand de belangen van ons
landbouw-district met volle vertrouwen ter behar
tiging kunnen worden overgegeven.
Zal men nu in stad en land toonen die meening
te deelen Al zijn we niet verwend op dat punt,
toch blijven we hopm, dat men zich thans zal aan
gorden om tegenover een man, die wel ons district
lange jaren heeft vertegenwoordigd, miar het daarom
toch niet kent, wat met den hser STIGTER wel
het geval is, den laatste de overwinning te bezorgen.
De hser STIGTER wil ongetwijfeld de verheffing
van ons «volk", in de eerste plaats door het volk
mondig te verklaren zijne eigene belangen in de
volksvertegenwoordiging te bepleiten. Daarom ook
is hij een groot en onvoorwaardelijk voorstander
der kiesrecht-ontwerpen, die het "volk hst stemrecht
zullen verleenen. Maar daarom ook stelde de liberale
partij hem candidaat, omdat hij zelf «een man uit
het volk" is, en reeds nu de groote belangen des
volks met de hem eigene warmte en toewijding zal
kunnen bepleiten.
Daarom, kiezers uit het hoofdkiesdistrict Goes 1
wekken wij u met alle kracht op, a. s. Dinsdag ter
stembus te gaan en uw biljet in te vullen met den
naam van den heer
Zegt niethij komt er toch niet. Wanneer allen,
die hun belang begrijpen hem hunne stem geven,
komt hij er wel. En zelfs al mocht hij de zege niet
wegdragen, dan nog zijn wij aan zijne welwillend
heid om zich beschikbaar te stellen, verplicht te
zorgen, dat hij althans met eere valt.
Daarom nogmaalsKomt trouw ter stembus en
zet op uw stembiljet den naam van den heer D.
STIGTER. Hij zij de man uwer keuze op grond
van zijne beginselen, die vooral op de practijk zijn
gericht, omdat ze vóór alles vragen naar de beharti
ging van de practische belangen van onze samenleving.
Moge deze overweging er toe leiden, dat op Dins
dag 9 Januari a. s. met volstrekte meerderheid van
stemmen tot lid der Kamer worde gekozen de heer
Oneerlijk spel.
Schjjnbaar hoogst onschuldig neemt de Zeeuw uit
een ander anti-revolutionair blad over, dat de libe
ralen in het hoofdkiesdistriet Goes «den radicalen
heer Stigter" hebben candidaat gesteld. Dit is wéér
een van die geniepige onwaarheden, die de Zeeuw
zich meer veroorlooft, en waarmede ze het bewijs
levert, hoe treurig ze denkt over de ontwikkeling
barer lezers, die ze blijkbaar alles denkt op de mouw
te kunnen spelden. Zoo sprak ze vro9ger altijd van
het liberale dagblad »de Amsterdammer", wanneer in
dat radicale blad iets tegen de liberalen stond. Nu
keert ze het blaadje om en noemt den vooruit-
strevenden liberaal Stigter, een radicaal.
Ons dunkt, de redactie van de Zeeuw kon anders
uitnemend weten, dat de heer Stigter der liberale
partij trouw is gebleven. Zij vooral kon dit weten,
als ze zich maar even wil herinneren, hoe de heer
Stigter haren redacteur in 1891 te Wemeldinge na
de lezing van mr. Smeenge van antwoord diende,
toen deze zijne verbazing te kennen gaf, dat de heer
Stigter niet uit de liberale partij trad. Dat antwoord
was krachtig genoeg om het niet licht te vergeten.
Maar vooral de anti-revolutionairen moesten, juist
als de heer Stigter radicaal was, hem allerminst
bestrijden, zij, die altijd den radicalen candidaat
steunen tegenover den liberaal, zelfs nog onlangs in
het district Veendam, toen de radicaal Treub door
hen gesteund werd tegenover den liberalen mr. Smidt,
die als zoon van een der ministers zich zeker wel
niet tegen de kiesrecht-ontwerpen zal verzetten.
In ieder geval zjj hier duidelijk verklaard, dat de
heer Stigter niet is radicaal, maar liberaal, en dat
elke toeleg om hem nu tijdens den verkiezingsstrijd
bij eene andere partij in te lijven, niet anders is
danoneerlijk spel.
Ïwcedc-Jtaincrverkiczi»; te Goes.
Het door de R. K. kiesvereeniging genomen be
sluit, don heer D. STIGTER candidaat te stellen
voor de Tweede Kamer bjj de a. s. verkiezing, kan
niet anders door ons katholieken dan met ingeno
menheid worden begroet. Door dat besluit is dan
ook bewezen dat het bewuste bericht in de Tijd
een «canard" was.
Trouwens bij het lezen kwam me reeds dadelijk
dat bericht al zeer zonderling voor.
Door dat besluit heeft de R. K. kiesvereeniging
bewezen open oog te hebben voor de werkeljjke be
langen van ons district in 't bjjzonder en voor 't
algemeen, ook wat betreft de belangen van ons
katholieken. Want gaan we even de geschiedenis
na, dan is het voldoonde hekend, dat we de vrijhe
den, ons katholieken in Nederland geschonken, niet
te danken hebben aan de anti-revolutionairen.
Wie het door de Goesche Courant uit de Telegraaf
overgenomene, betreffende de Tweede-Kamerverkie
zing te Goes, gelezen heeft weet wat men van den
heer STIGTER te wachten heeft, indien hij naar
de Tweede Kamer wordt afgevaardigd.
Wij Goesenaren in 't bijzonder hebben te veel
belang bij den landbouw, om dat niet in ernstige
overweging te nemen.
Welnu dan, kiezers in 't district Goes en land
bouwers in 't bijzonder, kiest dan als één man hem
die uwe belangen zal behartigen
Zij, die dhr. STIGTER kennen, weten tevens dat
de behartiging hunner belangen door dien heer naar
de Tweede Kamer te zenden in goede vertrouwbare
handen zoude worden gegeven.
Bovendien heeft de candidaat STIGTER dat voor,
dat hij, vele jaren inwoner geweest zijnde van Goes
en nog alhier werkzaam, goed bekend is met den
toestand van ons district.
Welnu dan kiezers! bewijst uwe belangen te be
grijpen door eenparig uwe stem uit te brengen op
den heer
D. STIGTEK
leeraar in de Staatswetenschappen enz.
Een Katholiek.
Mede-kiezers
Allerwege een Heilgroet in den lande; ook aan
u, kiezers in het district Goes, wordt een zegenwensch
van heinde en verre toegeroepen. Zullen deze wen-
sehen in ernst worden opgevat en onze roeping niet
als jjdel geklap zijn, welnu dan is er alle hoop op
een bevredigenden uitslag bij de a. s. Kamer-ver-
kiezing. W|j zijn nu geleerd en kennen de vruchten
van het afgeloopen jaar dezer regeering, de voor-
deelen der nieuwe wetten z|jn niet te versmaden,
en vallen zeer ten gunste van landbouwer en min-
gegoeden uit, Dat het distiict Goes voor de liberalen
verloren schjjat is daarom nog geen bewjjs dat de
kiezers zich nog langer met een kluitje in 't riet
laten sturen. Ten bewijze hier van, dat ook eenige
Katholieke kiezers schreven dato 28 Maart 1892
«Daarom kiezers het is nu te probeeren, ge hebt
nu al leergeld genoeg gegeven om te weten welke
hulp u te wachten is van de Anti-revolutionairen."
En wordt ook het liberale element in de Kamer
versterkt, meerdere weldaden staan ons te wachten,
want vrijheid van Godsdienst en betere verhoudingen
van maatschappelijke toestanden moeten ons ter
harte gaan. Dat ieder kiezer dat bedenke en zjjne
beste krachten aanwende tot geluk zijner mede-
menschen ook onze plicht gebiedt zijne overtuiging
te volgen. Willen is kunnen zeggen de ronde Zeeu
wen, een Hink liberaal afgevaardigde kan ons tot
zegen z|jn, daar is vrijheid en Godsdienst als van
zelf ingesloten. Wie liefde voor vorst en vaderland
gevoelt, zal ook eene goede regeering helpen steunen
en zich niet laten beetnemen door drjj vers en huiche
laars.
Voorstanders van welvaart.
De stembus is geopend van 94 uren.
Wie z|jn stembiljet verloren heeft kan ter secretarie
zijner gemeente een ander bekomen. Elk biljet moet
twee stempels bevatteneen van de hoofdplaats van
het kiesdistrict (Goes) en één van de gemeente,
waarin de kiezer zijne stem uitbrengt.
De Liberale Kiesvereeniging «Goes"
te Goes
J. M. KAKEBEEKE.
J. J. VAN WEEL.
G. H. KAKEBEEKE.
I. D. ERANSEN VAN DE PUTTE.
De Liberale kiesvereeniging te Stavenisse
L. J. DORST.
JAC. DROOGENDIJK.
C. TUIJNMAN.
C. BROODMAN.
A. P. HANSSENS.
De Liberale Kiesvereeniging
«Algemeen Belang" te Colijnsplaat
J. VERMEULEN.
P. TAZELAAR.
G. J. VAN DE LINDE.
L. A. VINK.
A. J. LOUWERS.
De Liberale Kiesvereeniging
«Algemeen Belang" te Wissekerke
M. VERBURG.
M. DEES.
Druk P. Kleeuwens Zoon Goes.
balen hem dit te schenk
veder
veede
en.
•oom-
•even
eren,
haar
„ons
t tot
sme",
onder
oorhij
a toe
ook
litiek
sn te
andje
teu
lande
met
mzen
nsche
voor-
wij
nsche
dacht
d in
veren
maire
extzen
ieuw-
it van
eerste
ïarte-
schen
kies-
3 der
tegen
fkeur
sreik
sdeel
erge
agen
wel-
s ver-
ig ten
oopen
i ge
land
s wat
Hij
evolg
werd,
cozen
daar
chtte
zette
oiing
het
in tig
jpen,
chter
velen
m de
iwen
he
rken,
vlam
aden,
takte,
r zon
n en
t zoo
leelte
rivier
smar-
n en
iderd,
lorten
over-
ken, want
hij was j maakte de koning zijn plan bekend en vroeg I IIet°zij zoo. Ik stef de sterkste mannen
toren.