NIEUWSBLAD
CHRISTEUJK-
1893- flo. 29.
fDotuMaa SNemfiuc.
Ëcfifsfc Inarpng.
OeWeesinrichting te Neerbosch.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
ES* Zij die zich met 1 Januari,
a. s. op ons blaadje abonneeren, ontvangen
het tot dien datum GRATIS.
Wij hebben van meet at tegenover de
Weesicrichting te Neerbosch eene vriend
schappelijke, onzijdige houding aangenomen.
In een enkel artikel drongen wij op
onderzoek aanof op eene verbetering in
de organisatie, wat het toezicht aangaat,
en namen iets over uit een particulier
schrijven van iemand die Neerbosch kent.
Doch hierbij lieten wij het.
Een taktiek die ons niet berouwt, sinds
langzamerhand aan het licht treedt, met
wat kolossale vergissingen vooral de tweede
brochure van den heer v. Deth is gesierd.
Men denke slechts aan diens mededeeling
dat de heer Van 't Lindenhout een wegge
jaagde kanonnier is, terwijl de heer Kater
in het blad Patrimonium- reeds terstond
verklaarde dat de heer Van 't Lindenhout
nimmer in dienst geweest i«, en mi*schien
ook nog nooit een kanon van nabij heelt
gezien.
Voorts aan de beschuldiging als zou een
dame te Brussel indertijd als weeze een
niet te noemen omgang met den directeur
hebben gehad.
Natuurlijk hebben wy van den beginne
begrepen en erkend dat in de inrichting
der ziekenzaal, verbetering broodnoodig is
en linde» wij ook nog geen reden om te
twijfelen aan de mededeeling van een
onzer meest vertrouwde zegsmannen dat de
behandeling der zieke kindertjes door vei-
pleegsters, waar het toezicht van den direc
teur ontbrak, wel eens veel te wensclten
overliet.
Doch dergelijke dingen zyn 't gevolg van
de te groote uitbreiding der topzwaar ge
worden inrichting.
Maar de aanranding van den persoon van
Van 't Lindenhout hebben wjj te meer
betreurd, evenals de gejaagdheid waarmede
een deel der christelijke pers op de te
wachten rapporten der commissie van
onderzoek meende te moeten vooruitloopen.
Er wordt immers in onze dagen zoo
vreeseljjk gelasterd, waar het een geestver
want van ons geldt, dat een weinig kalmte
in het aanhooren der lasteringen en een
weinig geduld "bij het wachten op eene
onbevooroordeelde rechtspraak, geen weelde
behoefde te heeten.
Al had Van Deth nog tienmaal harder
geschreeuwd dan hij nu deedhet vertrou
wen in een onpartijdig onderzoek der com
missie zou het bij niemand der onzen liebhen
behoeven te schokken. Het was toch al te
duidelijk voor wie v. Deth hoordehier
sprak de hartstocht van den haat, niet de
geestdrift voor het heil der verdrukte
weezen.
En waar een deel der revolutionaire pers
tuk op schandaal de laagste be
schuldigingen tegen Van 't Lindenhout, klak
keloos, zonder zweem van onderzoek, plaatste,
daar achtten wij het onzen plicht dit
voorbeeld niet te volgen.
Bovendien het is niet waar dat de
stichtingen, de collegies waarin de geest ver-
Wanten van deze critiseerende tegenstanders
zitting hebben, voorbeelden zijn van soli
diteit.
Wat schiet er weinig over van het ideaal,
wanneer men de zaken van nabij beziet.
En wanneer men de Statistiek raadpleegt,
De Standaard heeft zich nog dezer
dagen de moeite getroost wat al onzede-
tjkheid: wat een vermenigvuldiging van
echtscheidingen en trouwbreuk, van faillis
sementen en misdaden, van moorden en
■e 'moorden, van gevangenissen en wij
°gen er ook bijvoegen, van schandalen
vo ('e slral|,echter niets tegen doen kan.
f *1, gekuip en gekonkel, wat al
eetujkheid en egoïsme op elk gebied,
Otttb L- tUc'lt van ^et christelijk beginsel
feekt. Doch men hoort er nooit veel van.
Hoort men ooit k'achten over andere
liefdadige gesti- hten, en was de pers, op een
partijdig advies van een dokter er nog dezer
dagen niet vlug by om aau het uitnemende
Veldwijk een lak op te leggen
Reden te orer hebben wy, om m«t erken
ning der zonden en gebreken die ook onze
christelijke instellingen aankleven ofschoon
ten allen tijde tot monsteren bereid met
de overbrieving van klachten aan haar adres
zeer voorzichtig te zyn.
En daarom lieten wij de zaak Neerbosch
zco lang rusteD, in de verwachting dat de
commissie, waarin toch geen kwajongens
zitten al hadden wy er gaarne nog een
paar mannen uit het volk bij gehad, spoedig
een onpartijdig vonnis zou vellen.
Trouwens het was ons bekend dat in de
laatste Weken door de verschillende comité's
hard gewerkt werd.
Ook van verschillende andere zijden is
reeds onbetwistbare wederlegging van som
mige beschuldigingen tegen Neerbosch en
zyn stichter gekomen.
Naar aanleiding van den door verschillende
bladen uitgesproken wensch dat de heer
van 't Lindenhout toch tot vervolging moge
overgaan, schrijft Ds. P. J. van Melle in de
«Nijkerker Ct.» o. m. het volgende:
«De leugens, die in de tweede brochure
genoemd worden, zyn zoo talryk en tastbaar
dat het my volkomen onverklaarbaar is hoe
verstandige lieden en wel geredigeerde bladen
er nog van spreken kunnen dat een weder
legging noodzakelijk is. Vermeldt dat schend-
schrift niet het nieuwtje dal de heer v. 't L
een wegens wangedrag weggezonden kanon
nier is? Van hetzelfde gehalte is al het
overige.
Indien de heer v. 't L. een zoo zedeloos
mensch ware als hij hier wordt afgeschilderd
dan moest zijne Inrichting immers eene hel
van gruwelen zyn: en hoe verklaart men
het dan dat in al de jaren dat zij bestaan
heeft, er nog geen van al de daar vertoevende
meisjes ten val gekomen is Dit feit alleen
is weerlegging genoeg van de zinnelooze en
goddelooze beschuldigingen, die haren direc
teur thans naar 't hoofd worden geworpen.
Maar waarom dan zoo vraagt men den
lasteraar niet gerechtelyk den mond gestopt?
Eenvoudig omdat v. D. met voorbeeldelooze
listigheid zyne brochure zóo heeft gesteld,
dat hy waarschijnlijk overal tusschen de
mazen van het net der rechtbank zou door
slippen. Om iemand wegens laster te doen
veroordeelen moet men bewijzen, dat hij
«tegen beter weten in» zijn smaad heeft
verbreid. Ieder gevoelt dat dit bewys voor
den rechter al zeer moeilijk te leveren is.
Het is zóó moeilyk, dat een onzer
bekwaamste rechtsgel erden nog onlangs
verklaard heeft zijn clientèle in bijna alle
gevallen een lasterproces te ontraden. De
aangeklaagde toch mag zyne getuigen
noemen rn de rechter moet ze alle oproe
pen, hoe talrijk zy zyn en hoever weg zy
wonen, al is het ook in Amerika. In de
onderhavige zaak zouden misschien 40 a
50 getuigen gedagvaard en de meest on
gerijmde betichtingen onderzocht moeten
worden en dit zou aan de procedure een
enormen omvang en duur geven. Als er nu
een onverlaat gevonden wordt, die derge
lijke dingen wil bezweren en dit zou in
dit geval volstrekt niet onmogelijk, zelfs
niet onwaarschijnlijk zijn staat dan de
klager niet machteloos En kan men, dit
alles voorziende, nog in gemoede aandringen
op 't aanhangig maken van een monster
proces, dat zooveel moeite en verdriet en
vermoedelijk zoo weinig bate zou opleveren
In die tweede brochure worden zulke
grove leugeDS opgedischt, dat de heer v.
't L m. i. niet beter kan doen dan ver-
irouwen dat ieder welmeenend mensch ze
als zoodanig herkennen zal, en dat alle
goedgezinden hem met des te meer sym
pathie zullen steunen, naarmate het voor
hem zeiven moeilijker is zich in het open
baar te verdedigen. Heeft iemand er belang
bij of lust in om een achtenswaardig mensch
te beliegen en te belasteren, en weet hy
met behulp van een advocaat van kwade
zaken dat zóó te doen dat hij met al zijne
leugens juist nog even buiten 't bereik van
den strafrechter blijft, dan doet zijn slacht
offer het best met zwijgend dien hoon te
dragen en het over te jaten aan Dien, die
rechtvaardig oordeelt. Wie wys is, leent
het oor niet aan den man, die leugenen
uitblaast en wiens woorden dampen van
haat. En wie van edelen zin is, die zal den
belasterde den smaad zijns vjjands zoeken
te vergoeden door verdubbelde waardeering
en liefde.
Indien het bovenstaande daartoe mag
medewerken, dan zal ik my hartelijk ver
heugen».
Dej Haagsche rechtbank heeft bij gemoti
veerd vonnis den predikant ds. Thijm uit
zijn ambt ontzet.
Het uit zijn ambt zetten van een predikant
door den Staat in een kerk, die ge* n Staats
kerk is, is een nog nimmer voorgekomen
vergissing.
De Standaard, altijd op haar qui vive of
ook in eenig opzicht de Staat zich jegens
de Kerk vergrijpt, heeft terstond de fout der
Haagsche rechtbank gezien en aan de brand
schel getrokken.
Daarna kwam de Hervorming tegen een
vonnis dat alleen door den kerkeüjken
rechter mag gewezen worden, krachtig op.
Doch De Standaard heeft de eer dat zij
tegen deze schending van het recht der
kerken het eerst is opgekomen. Nog voor
het olficieele org tan der nederl. hervormde
kerk geoproken had.
En dan wordt zij en haar «aanhang» nog
zoo vaak voorgesteld als vyandiggezind tegen
die kerk als toeleggende op haar ondergang.
En wie stond hier nu het eerst voor
haar op de bres?
Tegen een rechtbank die zoo menigmaal
hare liefde voor de herv. kerk of althans
hare antipathie tegen wat met het synode
in conflict was, had gelucht.
En, nu blijkt wel dat art 249 en 251
van het Wetboek van Strafrecht de overheid
recht geeft, om te handelen g lijk zij deed,
doch dat is zegt De Standaard een
aangematigd recht en in strijd met de Grond
wet, een zoo spoedig mogelijk te keerert
machtsoverschrijding.
Met hartelijk leedwezen vernamen wy uit
De Standaard dat de pijnlijke ziekte, waar
aan onze hooggeschatte Goesche afgevaardigde
mr. Keuchentus lijdt, haar laatste stadium
is ingetreden zoodat alle hoop is afgesneden.
Mogen allen die zich geestverwant met
hem weten, veel voor hem bidden, dat het
Gode behage zijne pijnen te verzachten en
zijn opkortenden levensavond te verhelderen
door het licht van Hebr. 12 22 24.
Colorado.
De Nederlander, de teleurstellingen der
kolonisten in de San Luis Vallei besprekende,
waarschuwt dat men hieruit niet het ge
volg trekke dat de Vallei ongeschikt ge
bleken is.
De slechte oogst was slechts uitzondering.
De producten worden, volgens wel 50,
de redactie bekende, beoordeelaars, wat
qualiteit en quantiteit betreft, verkozen
boven die van andere staten. Een verkla
ring die men ook in het gunstige rapport
der Hollandsche nederzetting Rotterdam-
Kansas lezen kan.
De emigranten laten zegt het blad
spoediger den moed zakken dan die van
Michigan in 1844, die wel voor heeter
vuren gestaan hebben, doch meer uitblonken
dan zij door flinke aaneensluiting en god-
vreezende, kloeke leiding.
Aan eerlijke, godvreezende mannen ont
breekt het te Rilland niet, doch zy missen
een bekwamen voorman.
Het kan zijn dat de Nederlander gelijk
heeft. Zij kent de toestanden van naby.
Maar als de producten in de Vallei zooveel
beter zyn het is reeds meer beweerd
waarom hebben dan de Amerikanen er zich
niet eerder gevestigd
Doch laten wij nadere berichten
afwachten.
Beter een half ei dan een leege dop.'j^j
De minister heeft op de vraag wat te doen
met de chr. scholen die met 1 Januari a. s.
niet van voltallig onderwijzerspersoneel zullen
voorzien zijn, geantwoord dat hy in den
bekenden eisch van voltalligheid geen ver.
an'Uring kan brengen.
De minister zal even wel trachten tegemoet
te komen aan de schoolbesturen die door hel
bestaande gebrek aan onderwyzers niet in
staat zyn reeds op 1 Jan. 1894 het gevorderd
onderwijzend personeel in hunne school te
doen werkzaam zijn en daardoor de toe
lage voor dit jaar uit 's rijks schatkist zouden
moeten missen.
Denken wij wel genoeg aan onzen broeder
Van der Steur
Hij is de bekende oud-middernachtzende
ling, die voor twee jaren naar Atjeh toog
om onder onze kolonialen te arbeiden.
Hy is een man die op zoo treffende, voor
menigen Christen diep beschamende wijze
«zaait aan alle wateren».
Blijkens een schrijven van zijne hand in
een onzer chr. bladen «De Nederlandsche
Krijgsman», bleek dit weer op treffende
wijze
Hy toch schrijft onder meer:
Mijn gezin is vermeerderd met 4 kinderen
weezen 3 meisjes en 1 jongen. De
meisjes zijn 6, 8 en 10 jaar de jongen
George, 12 jaar oud. Zij bleven onverzorgd
achter na den dood van hunnen vader. Zy
waren by my op Zondagschool. Ik gaf
my op aan den Regent van de Weeskamer,
die my toestond de kinderen mee te nemen
naar huis en mij zou voordragen als hun
voogd. Hun geheele bezitting bestond uit
een bloempot en een schilderijtje, met de
portretten van den koning en de koningin
van I talis. Hun vader was Italiaan en
Roomsch.
God is een Vader der weezen en Hy zal
mij met myne lieve kleinen helpen.
Lezer, wij vragen nietdoet gij veel voor
Van der Steurmaar denkt gij wel
eens aan Van der Steur en aan zijn moeilijken
arbeid in Irtdië?
Gedenk hem toch in uwe gebeden.
Maar kunt gij ook tegelijk op stoffelijk
gebied iets voor hein doen, zend hein dan
w&t uit uwe portemonnaie.
j; jAnders toch kunt gij het bidden ook
wel laten.
5fDir dan weet goed te doen, en het niet
doet, dien is het zonde.
De heer Veldhuizen te Haarlem, of de
eene of andere christelijke vriend zal uwe
gave aan hem wel voor u overmaken.
6 Dec. '93.
H. M. de Koningin-Regentes heeft gisteren
als blijk van belangstelling, laten informeeren
naar den gezondheidstoestand van den oud
Minister, Mr. L. W. C Keuehenius.
Iri alle godsdienstoefeningen by de Geref.
Kerk te 's Gravenhage (A en B) werd Zondag
v ior den lijdenden Staatsman gebeden.
Zoo lezen wij in De Boodschapper
Laten wij er aan toe oegen dat zulks ook
in de gereformeerde kerk te Goes op jl Zondag
geschied is onder voorgang van een der ouder
lingen.
En wie weet in hoevele kerken op Noord
en Zuid Beveland en Tolen dit niet reeds
vroeger gebeurd is, of ook aanstaanden
Zondag geschieden zal.
De heer Keuehenius wor.it in zijn kies
district door mannen van alle kerkelijke
indeelingen geliefd en gewaardeerd.
En het verheugt ons dat de Heer hem,
den verachte en gesmade, nog op zijn ziekbed
eere geeft door hem de belangstelling dei-
Koningin te doen ondervinden. Want wij zijn
het eens met ds. Gispen in üe Bazuin
Onder onze Christelijke staatslieden is fg
wellicht geen op wien het«door lijden
geheiligd» zoo zeer van toepassing is als op
den heer Keuehenius. Het zichtbare lijden
waaraan hy nu onderworpen is, wordt, in
schier alle bladen, met deelneming vermeld.
Maar wie noemt het onzichtbare lijden, dat
deze getuige des Heeren, een lange reeks
van jaren, naar ziel en lichaam gedragen
heelt? Er zijn belijders des Heeren, wier
vermogen steeds «aangroeit» en die nok de
eer der mensehen in luime mate genieten.
Met den heer Keuehenius hield God een
gansch anderen weg. Weinigen zijn aan
zooveel bespotting en smaad en allerlei
onheusche bejegening blootgesteld geweest als
hij. Enjnu draagt hy een lichamelijk lijden; dat
menschen duldeloos noemen, doch dat hij
dragen kan door overvloedige genade hem
geschonken, als een die in het kruis iragen
geoefend is.
Bij de jongst genomen gunstige be
slissing der provinciale staten inzake de '2Va
ton (niet 3Va, zoools wy eerst schreven)
provinciale subsidie in 10 jaren ten behoeve
van den tram BrouwershavenSteenbergen
op Maandag jlwaren 40 leden tegenwoordig.
Alwezig waren de heeren Buteux en Ris-
seeuw. Afwezig dus een voorstemmer, dat
bleef dus 18: daar ec! iter de heer Fruytier
zijn stem veranderde en de heer Kakebeeke
voor stemde, werd het aantal voor-Remmers
20. Daar de heeren Thomaes en Vader
tegen het subsidie waren, was er derhalve
kans op 20 tegenstemmers, in dat geval
staakten de stemmen opnieuw en was het
voorstel verworpen. Hier hing] dus de be*
slissing aan de stem van den heer v. d.
Have, die de verantwoordelijkheid niet dur
vende dragen zijn blanco stem motiveerde
en voor de stemming henenging.
Zoo werd het voorstel met 20 tegen 19
stemmen aangenomen, na een warme, breede
bestrijding er van door den heer Huvers.
Voor het voorstel stemden de heeren
Heijse, J. A. Bolle, M. Bolle, deClercq, de
Jonge, v Woelderen, Snijders, v. Waes-
beighe, Fruijtier, Kakebeeke, de Smidt»
Hammacher, de Casembroot, v. Teijhngem
v. d. Bilt, v. Lijnden, v. Deinse, Hennequin.
De Bats en Fokker.
Tegen de heeren Noordijke, Huvers, Vader,
Den Boer, Pompe, Lucasse, v. Voorst Vader,
Siegers, Callenfels, Dronkers, Moerdyk, Moes,
v. Rimpu, IJsebaart, Hollestelle, v. Buren,
v. d. Meer, Pieterse en Thomaes.
Aandeel lich'ing nationale militie.
Het aandeel der gemeenten in die
lichting over 1894 is door Ged. staten van
Zeeland vastgesteld als volgt:
Aagtekerke 2, Aardenburg 7, Arnemuiden
3, Axel 9, Baarland 1, Biervliet 9, Biggekerke
2, Borssele 2, Boschkapelle 4, Bieskens4,
Brouwershaven 5, Bruinisse 7, Burgh
Cadzand 3, Cats 1, Clinge 7, Colijnsplaat h.
Cortgene 1, Domburg 2, Dreischor 2,
Driewegen en 's Heer Abtskerke 1, Duiven-
dijke 3, Eede en St. Krui*, Elkerzee 1,
Ellemeet 2, EUewoutsdijk 1, Goes 18, Grauw
4, 's Gravenpolder 4, Groede 8, Gryp;kerke
1, Haamstede 3, 's Heer-Arendskerke 9,
's Heerenhoek 1, Heinkenszand 5, Hengstdijk
2, Hoedekenskerke 3, Hoek 4, HontenLse
16, Hoofdplaat 4, Hulst 6, Kapelle 6,
Kattendijke 4, Kerkwerve 1, Kloetir.ge 3,
Koewacht 1, Koudekerke 5, Krabbendyké
5, Kruiningen 8, Metiskerke 2, Middelburg
38, Nieuwerkerk 3, Nieuw- en St. Joosland
3, Nieuwvliet 1, Nisse 1, Noordgouwe 1,
Noordwelle 2, Oostburg 6, Oosterland 6,
Oostkapelle 3, Oost- en West-Souburg 5,
Ossenisse 1, Oudelande 3, Oud-Vosmeer 8,
Ouwerkerk 1, Ovezand 4, Philippine en
Overslag 1, Poortvliet 3, Renesse 1, Retran-
chement 3, Rilland—Bath 5, Sas van Gent
4, Scherpenisse 4, Schoondijke 6, Schore 2,
Serooskerke (Schouwen) 1, Serooskerke
Walcheren) 4, St. Annaland 6, St. Jansteen
6, St. Laurens 2, St. Maartensdijk 9, St.
Philipsland 4, Sluis 6, Stavenisse 4, Stoppel
dijk 4, Terneuzer, 16, Tholen 8, Veere 2,
Vlissingen 27. Vrouwepolder 2, Waarde 2,
Waterlandkerkje 2, Wemeldinge 5, West-
dorpe 4, Westkapelle 4, Wissekerke 6,
Wolfaartsüjk 5, Yerseke 9, IJzemliike 6
