en Mantels,
i, Cheviots.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
s- on Kinder
toffei).
[ens-Maldeghem,
CHRISTELIJK- sr
HISTORISCH
[OOP.
JGrNY, Goes,
jotdienst Midd.-VIiss.
oointramdienst
VERSCHIJNT
elken maandag-, woensdag- en vrijdagavond.
Politieke verkiezingen uit
christelijk oogpunt gezien.
uitgave van
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Provinciale Staten van Zeeland
II.
DouUag 28 ©cfofier.
ËcfiMe Jaargang.
ling ontvangen ter
keuze.
I
ITOOMBOOTDIENST
Middelburg en Zierikzee.
intie Zierikzee Spoorweg Go»;
Imsterdamsche tijd.)
October
Iburg
rg. 'smid.
,40
,40
,40
,40
,40
,40
40
40
%-
%-
%-
%-
2,-
Van
Dinsd.
Woen.
Dond.
Vrijd.
Zat
Zond.
Maan.
Maan.
Zierikzee:
'smorg. 'smii
24 7,50 3,-
25 7,50
26 6,30
27 7,50
28 7,50
29 7,50
30 7,50
31 7,50
3,-'
3,- a
3-
3.-
2,30
2,30
rOOMBOOTDIENSI
ËN-MIDDELB.-ROTTERDAM,
rl volgens stadsklokken.)
October,
uitgezonderd Zondags, v. Vlisr,
delb 8,45, v. Rotterdam 8,15 u.
msterdamachen tijd.)
jurg: Voorm. *5,20, *6,35,8.—
I,Namid. 12 1,40, -,30,
6,45, 8.—.
ogen Voorm. *5,05, 7,10, 8,
li, Namid. 12,05,1.40,2,30,
10, 7.05, 8,05.
n van 5,20 uit Middelburg, 5,05
n en 6,35 uit Middelburg alleen
!C.
'ijd ran Grecuvv icli.)
ens naar Draaibrug 6,23, 8,28,
4,15, 7,13.
ibiug naar Maldeghem 5.31,
II,54, 2,35, 5,20, 8,26.
jgbem naar Draaibrug 7,45
4,25, 6,35.
brug naar Breskens6,50,
2,37, 5,28, 7,40.
rr. n. Sluis: 5,31, 6.09, 7,43,
11,55, 2,32, 5,25, 7,40, 8,M,
n. Draaibr.5.51, 6.29, 8ia
2.10, 5.01, 7.20, 8 3. 8.M.
Biugge: 8,5,10,13,2,58,6.5o.
;en. Sluis: 6,12.28,5,8.
tot „TELEGRAAF."
October,
dam van Antwerpen
Drg. 3,30
V*
6,30
7-
Dinsd. 24 's morg.5,-
Dond 26
Zond. 29 Y
Dinsd 31
1BERGEN-OP ZOOM-tholen
n-op-Zoom naar Tholen, 6, i
I.35, 3 05-}-, 5.30, 7?40f.
1 naar Bergen-op-Zoorn b.
2 25, 3.504-, 6.15, 8 30f.
n Bergen-op-Zoom n. Haiste
Halsteren naar Tholen 15181
niet altijd.
MNIBUSDIENST
'SDIJKSCHE VEER-OOES.
net uitzondering van Dinsdag)
6.45-j-, 1.5f en 5.-- u»
(Station) 8.21f, 2,5 rf,
|0. Des Dinsdags vertrek Vee
vertrek Goes (Slot Oostende
Zondags geen dien-t.
nwich-tijd.
H T R A M I E J* S T'
SIGEN—MIDDELBURG.
igeniZeilm. 4,50, 6,
II,40, 12,30, 1.15 2 - .2,45
i,- 5,55, 6,55, 7,45, 8,^
mrg naarVlissingent ZeilmarkD^
,45, 10,15. 11,45, 12,35, l.W
35, 4,20. 5,5, 6,-, 7,-
),20 en 11)
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
Het scheen mjj altijd toe dat om de
mate, den graad van ons christelijke leven
te bepalen, verkiezingsdagen de beste zijn.
Zoo ooit dan kunnen we bjj kalm en ern.tig
zelfonderzoek op of na die dagen het
beste weten of Gods geboden ons ernstiger
dan wel lichter worden, of de betuiging
van den PsalmdichterUw woord is mij
een lamp voor mjjn voet, een licht op mjjn
pad, ook ons ideaal is.
Ziet, als we onder broeders en vrienden
zjjn dan valt ons het vervullen van een dei-
geboden waarin Gods wet is samengevat:
de naasten lieftehebben als ons zelf, vrij
gemakkelijk. Dan klinkt het lied: Waar
liefde woont gebiedt de Heer den zegan,
zoo hartelijk en oprecht, maar in dagen van
stiijd dan komt die liefde op de proef.
En juist in den strijd moet de liefde
beoefend worden.
Dat leert ons Gods Woord.
Honderd uitspraken voor een.
Indien gjj lief hebt die u liefhebben, wat
loon hebt gij. Hebt uwe vijanden lief,
zegent die u vervolgen. Indien men u op
de eene wang slaat biedt ook de andere.
Of staan deze en meer dergelijke woorden
in de Heilige Schrift opdat wjj er niet naar
leven zouden? Ot omdat ze in dagen van
strijd op non-activiteit zouden gesteld wor
den soms?
Wjj weten wel beter, niet waar
Liefde tot den naaste. Gods gebod betee-
kent niet dat wij op aentimenteele, onman
nelijke wijze zoo dikwijls mogelijk de akelige
woorden «geliefde broeder en geliefde zuster»
doen hooren, maar het beteekent dat wjj
onzen naaste niet als vijand maar als
tegenstander, niet als misleider, maar als
dwalende, niet als een deugniet, maar als
een eerlijk mensch beschouwen.
Het beteekent dit, dat we onze tegenpartij
niet personificeeren in hen die ons het minst
aangenaam zijn of het minst presentabel
voor het publiek, maar dat we onze tegen-
pa, tg af meten naar hare edelsteen beste
vertegenwoordigers.
Liefde tot den naaste beteekent in dagen
van verkiezing dat wij ons doordringen van
de overtuiging, dat ook zjj die tegenover
staar, uit drang des harten en innerljjke
overtuiging het goede zoeken voor land en
volk, zij het dan ook langs anderen weg.
Liefde tot den naaste, dat wil zeggen dat
wij ook in verkiezingsdagen of liever vooral
op verkiezingsdagen, als de proef op de
som voor ons geloot en onzen wandel
moet geleverd worden, naar de woorden
van den Heidelberger de eer en den goeden
naam van onzen naaste voorstaan en
bevorderen.
Dan, maar ook dan alleen zullen we met
vrijmoedigheid kuDnen getuigen dat het
getuigeni» uit den honderd negentienden
PsalmUw Woord is mg een lamp v >or
n,jjnen voet en, ook op verkiezingsdagen,
een licht op mijn pad, ons ernst is.
Maar zegt menigeenzoo idealistisch
opgevat dan kunt ge uw bajonet wel afslaan.
Dan zal er voor uw ideeën van geen succes
of winnen meer sprake kunnen zjjn. Tegen
over u staat een macht die het alzoo niet
begrijpt en gij zult in de minderheid komen
ol steeds in de minderheid big ven.
Aangenomen dat het zoo is, iets wat nog
verre van zeker is, wat staat hooger: Gods
gebod of het succes
Zoekt niet dedingen die op de aarde zgn,
en de politiek is van de aarde en op de
aarde en gaat voorbij.
Verlangt ge succes
Maar sluit dan uwen Bijbel dicht voor
goed. De gansche leer des Bijbels strekt
nnmers daarheen om u te waarschuwen voor
succes. Door lijden tot heerlijkheid, door
net kruis tot de kroon, door sterven tot
leven, dat is de leer des Bgbels, en de les
der geschiedenis is ze niet volkomen san
deze leer geljjk
Hebben de mannen des Bgbels, die wg
als mannen de» geloof* kennen, dan een
leven gehad van succes? Heeft Jezu» zelf
dan naar succes gejaagd of in succes kunnen
roemen Waren de dagen van succes niet
droeve dagen voor het christendom, en
hebben we wel ooit iets zegenrijks gehoord
van hare verschijning als machihebende op
aarde?
Is winnen uw lust, succes uw streven,
ach, onder uwe voeten gaapt dan gewis een
geestelijken en zedelijken afgrond, waarin
ge vroeg of laat nederstort.
Voor sommigen schijnt eene politieke
verkiezing een piquant verschijnsel vooreen
oogenblik de attentie waard, vooral als
twee partijen ongeveer van gelijke sterkte
met elkander in botsing komen.
Voor anderen schijnt een politieke verkiezing
een zaak van concurrentie, waarbij de vraag:
wie zal het winnen, de hoogste is.
Zoo mag het onder ons nooit worden.
Ook het politieke leven is niet een schouw-
tooneel waarop deze en gene een rol speelt,
maar een plaats waar wij een roeping hebben
te vervullen. Te midden van de tallooze
zorgen van het leven, terwijl het opkomend
onweder ons rustig maatschappelijk leven
bedreigt, past het gevoel van den diepsten
ern«t voor ieder die onder den eerenaam
van Christen optreedt, en daarom
Verfoei het succes, laat de liefde u drijven
sn gij zult voldoen aan Gods gebod, en,
onverschillig of uwe partjj wint of verliest,
zg zal dan een zegen kunnen zgrt voor uw
land en uw volk.
M.
d. K.
Er wordt op lootjesdag door onze aan
staande miliciens en hunne minder onge
lukkige makkers veel gedronken, en vee!
kwaad gedaan, mee"t tengevolge van het
drankmisbruik. Men kan het velen van deze
jongelingen aanzien dat zg zich op zulk
een dag nu eens uit den band voelen. Men
ziet er ook wel eer.s zwaaien en zwieren,
die al den indruk geven dat zg zelfs geen
drank gezien hebben. Want het staat gekleed,
een loteling, vooral een van buiten moet
op zoo'n dag schreeuwen en een air van
dronken zjjr. aannemen.
Laten de leden onzer christe'ijke jonge-
lingsvereenigingen, die daaraan immers niet
meedoen, hun invloed aanwenden om dit
kwaad onder hunne vrienden en dorpsge-
nooten te beperken.
Zedelijke drang zal hier meer baten dan
wettelijke dwang.
Wat baat het al of men de herberg voor
deze jongelingen sluit, als zij met de gevulde
ftosch in den zak naar stad gaan.
In sommige bladen wordt voorgesteld den
lotelingen eenvoudig hun nommer thuis te
sturen gelijk dit bjj de staatsloterij geschiedt.
Ons dunkt, een onuitvoerbaar denkbeeld;
al was het alleen reeds hierom dat de afschuw
van den dienst dan in niet geringe mate
zal toenemen.
Menigeen zal in dit geval met teleurstelling,
wantrouwen en wrok in het hart zgn
intrede in de kazerne doen en het
idee fixe zal velen aangrijpen dat er ge
knoeid of gekonkeld is om hem «er aan»
en een ander «vrij» te hebben.
imme™ den rijke die vrijloot
terwijl zijn buurman de «proletariër» in
dienst moet. Men zal het aantal dorpsveeten
door dezen maatregel belangrijk vermeerderen.
Men voorkomt dit wantrouwen met de.i
loteling zelf zgn nommer te doen trekken.
Te Berlgn wonen de menschen niet naast,
maar boven elkaar.
In elk huis wonen daar gemiddeld 73
personen.
In de arbeiderswijken zijn die cijfers
natuurlijk nog veel ongunstiger. Er zijn
straten, waarin gemiddeld 221, 416, ja 486
menschen één en hetzelfde gebouw bewonen.
Zelfs is er een gebouw, dat 1074 zielen
huisvest.
In onzen tjjd worden Gods ordinantiën
juist omgekeerd.
De Heere sprak: «Vervult de aarde» en
EN
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 centiedere regel
meer 10 cent.
de menschen vervullen de lucht en maken
op deze wjjze de groote steden tot pestliolen
en tot broeinesten van doodelijke ziekten
en de verfoeilijkste onzedelijkheid.
(De Getuige.)
Er wordt door den boekhandel gewerkt
met eene nieuwe Dnitsche kaart van
Nederland, België en Luxemburg, «naar de
nieuwste Materiaüën herzien».
Deze kaart heeft de pretentie reiswegen
aan te duiden, en toont ons dat eene boot
vaart van Zierikzee naar Rotterdam, buitenom
over den Banjaard. Eene andere boot van
Zierikzee vermijdt den omweg via Wemel
dinge en Hansweert, en vaart rechtstreeks
door denOoster Schelde-dam naar Antwerpen.
Door de Zandkreek vaart geen enkele boot,
evenmin voorbij Zgpe. De Thor, dienst
WillemstadRotterdam, zorgt er alleen
voor dat het Hol aodsch diep niet woest
en ledig is. Op de Westerschelde vaart
niets, tenzg van Antwerpen.
St. Philipsland za' welspoedigaan Duiveland
vastzitten, 't heeft een bepaalden atkeer van
Noord-Brabant.
Waar dd Dnitsche teekenaar Handtke
toch zgne nieuwste «Materialiën» vandaan
haalt
Werkloos zgn is een der grootste rampen
die den gezonden, ngveren, met vrouw en
kinderen gezegeoden werkman of den wak
keren jonggezel treffen kan.
Ledig aan de markt te staan, graag om
te arbeiden en traag om te bedelenge-
doemd tot nietsdoen en afhankelijk te moeten
zijn van den arbeid «ener zwakke vrouw, met
of zonder de geringe verdiensten der kinde
ren, 't is een zeer harde zaak, erger dan ziek
liggen op het leger.
Het is een lot dat duizenden in den
lande, miljoenen in Europa telken jare
overvalt, of neen het oveivalt hen niet;
het is het grijnzende spook dat zg van
verre reeds op hen zien afkomen, maar
zij zgn onmachtig om het uit den weg te
treden: en als het hen aangrijpt, wat
onvermijdelijk is, dan zijn zij machteloos
oin het van zich af te schudden.
De werkloosheid is de vrouw met het
Medusahoofd dat versteenen doet wie het
aai.zieteen der -ocaal democratische bladen
heeft dit met recht gezegd.
Arbeiders en werkgevers, kleinen en groo-
ten in deze ontzenuwde maatschappij, zij
vermogen niets om haar te keeren, die
men voor een oogenblik wel den mond
stoppen kan, doch die nimmer te verzadigen
is, nimmer. «Erger dan die der sprinkhanen»
is de verwoesting die zjj aanricht.
Zij brengt vertwijfeling in de harten,
honger en ellende in de huisgezinnen
vervoert tot allerlei misdaadtot doodslag
en 7ellmoord zelfs wekt verbittering onder
de ongelukkigen, haat tegen de rijken
ondermijnt de gron islagen der maatschappij
en vermoordt geheel een stand van vroede
ambachtslieden.
Ontelb.i'ar zijn de smarten die deze veel-
vingerige polyp die overal ingrjjpt, ver
oorzaakt.
Herinnert ge u nog lezer de ellenden
van den vorigen winter
Wat een werkloosheid braebt hg en hoe
kort eene verademing schonk de zomer.
Nuuweljjks was de zon door de nevelen
gebroken of reeds werd voorspeld dat de
volgende periode der werkloosheid nog veel
vroeger zou intreden.
En zie dat is geschied.
Dit jaar waren ook in ons land verschei
dene werklieden permanent werkloos, dat
wil zeggen winter en zomer zonder werk.
Elders trad de Werkloosheid nu reeds in.
En nog nooit nam de kwaal zulke groo
te proportiën aan.
Mag de landbouw liet nog druk hebben,
de voorzomer bood hem ook te schrale
gelegenheid en de nijverheid zucht reeds
weken onder den druk.
Thans reeds zgn alleen in Londen 135
duizend menschen zonder werk. Rekent men
dezen als vertegenwoordigende gemiddeld
eeo gezin |van 4 personen, dan zjjn dit
ongeveer 600000 menschen die dagelijks
eten moeten om te leven en die het niet
koopen, althans niet betalen kunnen.
Een toestand, zoo treurig dat hij bijna
niet is in te denken.
En vraag nu een* hoeveel werklieden in
onze groote steden er even slecht aan toe
zgn; hoeveel duizenden ook in Noord
Amerika wenschen dat zg weer maar in
hun oude vaderland waren.
Het is zaak dat wg op deze dingen
elkanders aandacht vestigen.
Immers een gansch volk is aansprakelijk
voor het Ijjden van enkelen.
In den nood moet worden voorzien. Niet
in de eerste plaats door bedeeling die den
arbeider die werken wil onwaardig is: maar
door werkverschaffing, door aanwjjzing van
eerlijke middelen waardoor de eerljjke
werkman hier of elders hrood verdiene
De handen moeten ineengeslagen.
Nog heeft de christelijke hulpvaardigheid,
die onder anderen in den Christelijker!
Volksbond tot haar recht komt zich niet
uitgeput.
Tollens sprak eens het was kort na
een watersnood «en geeft wat veel, gjj
rgken».
Hier is erger dan een watersnood; hier
zal te grooter krachtsinspanning worden
vereischt.
Tijdige hulp is dubbele hulp.
Zou niet hier en daar de machine tjjdeljjk
op nonactiviteit moeten
Kan niet de eene of andere industrie
van elders worden ingevoerd
Valt er niet op sommige plaatsen een en
ander te ontginnen
In ieder geval de werkman heeft recht
op werk.
Eerst wanneer het particulier initiatief te
kort schiet, roepe men de hulp in van
Gemeente, Rijk en Provincie.
Doch de ingezetenen gaan voorop, de
kerk bljjve zich hare roeping bewust. Kapitaal
en Arbeid gaan hand aan hand niet los
van elkaar, of vijandig tegenover elkaar.
Er zij oefening van ontferming en van
gerechtigheid, van samenwerking en van
gemeenschapsgevoel.
25 October 1893.
In de najaarszitting der Provinciale staten
van Zeeland zullen de geloolbrieven van het
nieuw gekozen lid der Staten, den heer
P. J. Siegers, worden onderzocht.
Verder i« aan de orde de verkiezing van
een lid van Gedeputeerde Staten, in plaats
van wijlen mr. N. J. C. Snouck Hurgronje.
Daarna komen ih behandeling velschil
lende voorstellen van 't Gedeputeerd college
Met betrekking het adres van J. Mulder
c. s., ambtenaren bij den provincialen
waterstaat, om bij overlijden, aan hunne
weduwen en weezen pensioen te verleenen,
wenschen Gedeputeerde staten diligent ver
klaard te worden.
Het valt niet te ontkennen, zeggen zg in
hun voorstel, d t de adressanten in dit
opzicht in een ongunstiger toestand ver-
keeren dan de Rijksambtenaren, en Ged.
stateu zijn daarom genegen tot inwilliging
van het verzoek te adviseeren, mits door
adressanten, evenals bjj het rjjk geschiedt,
eene bijdrage in evenredigheid tot hunne
bezoldiging gestort worde.
Aan het verzoek der adressanten kan op
tweeërlei wijze te gemoet gekomen worden,
öf door, voor de verzekering van die pen
sioenen, contracten te sluiten met eene
sohde levensverzekering.maatschappg èf door
de pensioenen ten laste te brengen van de
Provincie.
Ten einde eenigszins eene raming te
kunnen maken, op welke offers de inwil
liging van het verzoek aan de Provincie
te staan zou komen hebben Ged. Staten
bjj eenige solide maatschappijen een onder
zoek ingesteld naar het bedrag der prerniën,
dat betaald zou moeten worden, om aan
de weduwen en kinderen van de thans in
functie zijnde ambten.ren een pensioen te
verzekeren, ongeveer gelijk aan het Rijk»
weduwen- en weezenpensioen.
Dit onderzoek is evenwel nog niet af-
geloopen.
Ook wenschen Ged. staten diligent ver
klaard te worden ten aanzien vat het
adres van het bestuur der a L
d e e 1 i n g Zeeland van de vereen i-
ging [let Nederlandsch Rnndvee stamboek,
om een jaarlgksch crediet van
f1100 gedurende drie jaren.
Naar aanleiding hiervan verzochten zg
aan dat bestuur bij schrijven van 14 Juli
mededeelitig van bet te ontwerpen reglement,
bevattende voorschriften omtrent het houden
van keuringen en het verleenen van prjjzen
en prerniën.
Eveneens wenschen Gedeputeerde staten
diligent verkaard te weiden aangaande
het adres van den gemeenteraad van
lerseke, waarin wordt verzocht, tot bestrijding
der kosten van bestrating met keien van
den weg van het dorp lerseke naar het
station. Kruiningenlerseke voor zoover
die weg op het grondgebied van lerseke
ligt, uit de provinciale fo-'dsen een subsidie
en een renteloos voorschot te verleenen,
beide ten bedrage van een derde der kosten.
Naar aanleiding van dat adres hebben
Ged staten aan burg. en weth. van Krui
ningen gevraagd, wat zal worden verricht
tot verbetering van den bovenbedoelden
weg, dat in hunne gemeente is gelegen,
terwijl zij burg. en weth. vanjlerseke hebben
medegedeeld, dat de stukken behooren te
worden overgelegd, omschreven in punt 9
van het besluit van 10 November 1882 no.
15, Provinciaal blad no 117.
Van het gemeentebestuur van Kruiningen
ontvingen Ged. staten bericht, dat de raad
besloten had hoogstens f 1000 bjj te dragen
in de bekeiing van den weg.
Van burg. en weth. van lerseke is tot
dusver geen antwoord ontvangen.
Verder komt ter talel een voorstel van
Gedeputeerde staten tot het verleenen van
een subsidie aan eene Nederlandsche
maatschappij voor den aanleg van een
stoomtramweg van Brouwershaven naar
Steenbergen.
Het concept besluit heeft de strekking
aan eene Nederland«che maatschappij voor
den aanleg en de exploitate van een stoom
tramweg van Brouwershaven naar Steen
bergen, in het leven te roepen door het
aanvragend comité, een subsidie te verleenen
tot zoodanig bedrag als bljjken zal dat de
aanleg van den stoomtramweg, onder toe
zicht door of vanwege Gedeputeerde staten,
zal vorderen, verminderd met een bedrag
van f 480,000 met dien verstande dat het
subsidie niet meer zal bedragen dan f 250,000,
en niet in eens, maar met bjjrekening van
enkelvoudige rente, in 20 jaarljjksche ter
mijnen zal worden uitgekeerdonder voor
waarde
lo. dat de geheele onderneming uiterlijk
1 Juli 1897 in exploitatie komen en onaf
gebroken bljjve;
2o. dat door belanghebbende gemeenten
en polders subsidiën worden verstrekt tot
een gezamenlijk bedrag van teD minste
f 73500 en de hun toebehoorende, voor den
aanleg van den tramweg noodige eigendom
men kosteloos in gebruik worden afgestaan;
3o. dat dagelijks ten minst# 3 ritten
heen en weder tot vervoer van personen
worden volbracht
4o. dat niet hooger vracht van personen
en van goederen worde gevorderd dan ver
meld zal zjjn in door Gedeputeerde Staten
goedgekeurde tarieven
5o? dat de dienst van het personenvervoer
worde uitgeoefend overeenkomstig de door
Gedeputeerde State goedgekeurd# diensj-
'"fio. ?dat de eerste jaarlgksche bjjdrage
invorderbaar zal zgn den achtsten dag na
den aanvang der exploitatie en de volgend#
bjjdragen telkens een jaar later
7o. dat voor eiken niet overeenkomstig