NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK- sr
HISTORISCH
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Brieven uit Colorado.
1893. Ho. 121.
3afecifag 15 ML
3eoenrfe faatgang.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De geabonneerden die gewoon zijn per
kwartaal of per halfjaar te betalen kun
nen de uitgevers een dienst bewijzen,
door het verschuldigde bedrag te voldoen.
Hierdoor worden onnoodige innïngskosten
voorkomen.
Voor Walcheren betale men bij den
Uitgever D'HUIJ en de overige plaatsen
bij den Uitgever KLEMKERK.
Vergadering van den Middelburgschen Ge
meenteraad van Woensdag 12 Juli 1893.
Afwezig de heeren W. J. Sprenger, J.
H. Snijders en A. P. Snouck Hurgrouje.
Na lezing en vaststelling van de notulen
'van de laatste vergadering, doet de Voorzit
ter mededeeling, dat zijn ingekomen:
a. van Gedeputeerde Staten eene missive,
houdende goedkeuring van het door den
Raad vastgesteld kohier van den hoofdelijken
omslag
b. eene missive van den heer J. A. van
Hoek, houdende kennisgeving dat hjj bedankt
als lid van den Raad
c. eene dankbetuiging van den heer Dr.
H. A. Middelburg te Leeuwarden bjj het
overlijden van zijn oom, den heer H. Mid
delburg, oud-gemeenteambtenaar
d. eene missive van dankbetuiging van
G. Damman voor het aan hem verleend
pensioen
e. een verslag van de einde-examens aan
de burgeravondschool
f. een verslag van de werkzaamheden
van de Kamer van navraag:
g. de rekening over 1892 van den
Middelburg-Vlissingschen rijweg, sluitende
met een goed sint van f 448,34
h. de rekening over 1892 der gemeente
goed slot f 23184,98Vs
i. een rekest van J in Hendrik Mennis
tot demping en overbrugging van een sloot
en wegruiming van hout;
j. een voordracht ingezonden door het
Burgerljjk Armbestuur tot benoeming van
een Secretaris bij die instelling, bestaande
uit F. J. Huogervoist en J. A. Goethals.
De stukken sub a tot en met g worden
voor kennisgeving aangenomendat sub h
zal voor de leden ter visie blijven, dat sub
i wordt, conform het voorstel des vooizitters,
gesteld in de handen eener rechtskundige
commissie, bestaande uit de heeren Mr. A.
P. Snouck Hurgronje, E. P. Schorer en W.
H. Snouck Hurgronjedat sub j zal in een
volgende vergadering worden behandeld.
D6 heer Ds. J. F. L. Abresch heeft
wegens hoogen leeftjjd en wankelende
gezondheid entslag verzocht als lid van het
college van curatoren over liet gymnasium,
waarvan hij sedert 1866 deel uitmaakt.
B. en W. stellen voor het gevraagde ontslag
op de meest eervolle wijze te verleenen,
onder dankbetuiging voor bewezen diensten,
waarmede de Raad zich zonder discussie of
hoofdelijke stemming vereenigde.
Van B. en W. is een voorstel ingekomen
tot wijziging van de verordening op het
gymnasium, met advies van de Commissie
van Financiën en van curatoren over die
inrichting. Volgens dat voorstel zal art 19
thans luiden«Met vergunning van het
college van curatoren, nadat de Rector
daaromtrent is gehoord, kunnen anderen
dan de leerlingen van het gymnasium tot
het bijwonen der lessen in het Latjjn en
Grieksch, in beide of in een dezer talen of
in de gymnastiek worden toegelaten. Hun
die gebruik hebben gemaakt van de vrijstel
ling, bedoeld in art. 5 van het Koninklijk
Besluit van 21 Juni 1887 (Stbl. no. 105),
kan, na met goed gevolg aan het gymnasi
um alhier afgelegd eindexamen, insgelijks
roet tergunning van het college van curatoren
nadat de Rector daaromtrent is gehoord,
worden toegestaan om uitsluitend die lessen
bij te wonen, van welke zij in de 5e en
«de klasse waren vrijgesteld. Blijkt het
echter dat door die vergunningen hetzij
•toornis in het ondeiwijs ontstaat, of dat
de beschikbare ruimte voor de leerlingen
van het Gymnasium, die alle lessen bijwonen,
onvoldoende wordt, dan worden die vergun-
ningeu door het college van curatoren, nadat
de Rector daaromtrent is gehoord, ingetrok
ken.»
De voorgestelde wijziging geeft geen aan
leiding tot discussie en wordt zonder
stemming goedgekeurd, hetgeen mede het
geval is met een concept raadsbesluit naar
aanleiding van het met W. P. Pagé gesloten
kontrakt tot koop en verkoop van grond
aan de Loskaai.
Van verschillende bakkers in deze gemeente
was een collectief adres iugekomen, waarbij
zij de toepassing van een milder tarief voor
het door hen gebruikt wordend duinwater
verzoeken. B. en W. zeggen in hunne
beschouwingen omtrent het adres, dat de
door de bakkers verbruikte hoeveelheid
water over het algemeen niet groot is,
doch dat zjj vreezen, dat die hoeveelheid
zeer groot zou worden, indien aan hun
verzoek werd voldaan en dat dan, de huur
waarde van de bakkersperceelen in aan
merking genomen, de gemeente geen aan
dat verbruik evenredige betaling zou erlangen.
Zjj stellen daarom voor adressanten te
kennen te geven, dat hun verzoek vooralsnog
niet kan worden ingewilligd.
De heer Tak heeft niets tegen de strek
king van het voorstel van B. en W., alleen
is hem het woord vooralsnog niet recht
duidelijk. Dat woord, verkeerd uitgelegen,
kan z. i. ten onrechte aan adressanten steun
en vertrouwen voor de toekomst geven.
Wanneer geene wijziging der verordening
in het verschiet is, moet naar zijne meening
dat woord hier vervallen.
Na overleg met den heer den Bouwmeester
licht de voorzitter het woord uit het voorstel
van B. en W.
De heer van Dunné is daarentegen eene
andere meening toegedaan. Het tarief voor
de waterleiding is vastgesteld voordat men
over deszelfs werking een zeker oordeel kon
vellen. De ondervinding heeft reeds be
wezen dat ingrijpende veranderingen nood
zakelijk waren en de tijd voor eene totale
herziening van het tarief acht h|j niet verre
meer. Met het oog daarop zou h|j liever
het woord willen behouden.
De heer Koole is van dezelfde meening.
Hjj is van oordeel dat men industrieelen
en men vergete uiet dat er z|jn groote
en kleine industrieelen zoo maar botweg
moet weigerenbjj de herziening van het
tarief die in de naaste toekomst noodzake
lijk zal blijken, zal die herziening ook hun
ten goede komen.
De heer van Dunné doet alsnu het voor
stel liet woord te behouden Zijn voorstel
wordt echter verworpen (voor stemmen de
heeren van Dunné, L. K van der Harst,
de Stoppelaar, van Voorst Vader en Koole),
waarna dat van B. en W. zonder hoofdelij
ke stemming wordt goedgekeurd
De garnisoensvoedingscommissie had het
verzoek tot den Raad gericht om de mili
taire slachterij aan de duinwaterleiding aan
te sluiten. Het advies van B. en W, luidt
gunstig voor het verzoek. Zg stellen aan
sluiting voor, mits a voor kosten van aan
leg door de Commissie f300 worden bijge
dragen b voor huur van toevoerbuizen,
met inbegrip van de hoofdafsluitkraan, niets
wordt in rekening gebracht, en c de levering
van water geschiedt volgens meter en tarief c.
Het voorstel levert geen stof tot discussie
op en wordt stilzwijgend aangenomen.
Op het adres van A. Barentsen om grond
aan de Loskaai te mogen koopen, stellen
B. en W. voor, aan hem het oostelijk deel
van het perceel aan genoemde kaai, kada
straal bekend Sectie C no. 1875, groot pi. m.
467 c.A. te verkoopen voor f50onder
voorwaardeo. dat voor 31 December
1824 een of meer woningen, voorgevels ge
lijk aan de in aanbouwde z|jnde woningen
aldaar en ter beoordeeling van B. en W.
onder de kap en van buiten afgesloten moe
ten z|jnb. dat koopsom, kosten en rechten
bjj eerste aanvraag moeten voldaan worden
en c. dat, bij niet nakoming der voorwaar
den, de grond, met verbeurte der koopsom
en reeds betaalde kosten en rechten, aan de
gemeente terugkeert.
De heer Koole stelt voor in de voorwaarde
sub a de woorden «een of meer woningen»
te vervangen door «een of twee woonhuizen»
Hij grondt zijn voorstel op de omstandigheid
dat voor meer dan twee eenigszins aanzien
lijke huizen de plaats ontbreekt en acht,
ter vermijding van eventueele conflicten het
woord «woonhuis» hier beter gekozen dan
«woning», de eerste benoeming drukt beter
idéé en strekking van hot voorstel uit.
De heer Dunné heeft onder de b|jlagen
tevergeefs gezocht naar een rapport van
de commissie van fabricage, hetgeen hjj wel
gewenscht had met het oog op hetgeen de
heer Koole voorstelt.
De voorzitter merkt den heer van Dunné
op dat de commissie van fabricage nooit
over zulke zaken gehoord wordt.
De heer van Hoek vindt het niet wen-
scheljjk de voorwaarden te verscherpen
dat stuk grond heeft een lijdensgeschiede
nis achter zich en wat komt het er op aan, of
een of twee of meer woningen verrijzen,
nu de controle over het uiterljjk dier wo
ningen toch aan B. en W. is overgelaten.
De heer Jeras geeft er zjjne verwoudering
over te kennen zulke woorden te hooren
uit den mond van den heer van Hoek, die
hier zoo vaak met een beroep op het schoon
heidsgevoel een andere taal bezigde.
De heer van der Swalme vraagt wat de
bedoeling is van de woorden, «met de in
aanbouw zijnde woningen», waarop de
voorzitter antwoordde, dat het in aanbouw
zijnde huis er naast mede bedoeld wordt.
Het voorstel Koole werdt aangenomen,
tegen stemmen de heeren F. G. Sprenger,
den Bouwmeester en van Hoek.
De heer W. H. Snouck Hurgronje vestigt
er de aandacht op, inzonderheid van den
voorzitter der commissie van fabricage, dat
de goten van het in aanbouw lijnde huis
van v. d. Ree veel lager zjjn dan die van
de belendende huizengaat men nu bij de
te stichten woningen door Barentsen weer
lager, dan zal', dit een toestand scheppen,
die het aesthetisch gevoel pijnljjk moet
aandoen.
De heer den Bouwmeester zegt dat de
goten aan het huis van v. d. Ree zijn aan
gebracht naar eene teekening, die hier ter
visie gelegen heeft en door den Raad is
goedgekeurd. Tot geruststelling van den
heer Hurgronje kan hjj echter de medt.deeling
doen, dat de goten aan de door Barentsen
te stichten woningen niet lager zullen komen,
voor welke mededeeling de heer Hurgronje
ziju dank betuigde.
De heer Jeras vindt den prjjs te laag.
Vroeger reeds heeft hjj er op gewezen, doch
telkens heeft hjj liet pleidooi verloren; om
die reden ook wil hjj er zich toe beperken
om nogmaals er op te wjjzen, zonder een
bepaald voorstel te doen.
De heer den Bouwmeester herinnert er
aan dat bjj publieke veiling op het stuk
grond in quaeslie geen bod werd gedaao.
Aan v. d. Ree is een derde gedeelte van
dat stuk verkocht voor f 25; de twee andere
derde gedeelten door Barentsen in koop ge
vraagd, zjjn van nog slechter conditie, en
daarom is de prjjs van bet dubbele van
v. d. Ree, of f50, billijk voorgekomen.
Na opmerking van den heer Jeras dat,
ware hjj bjj den verkoop aan v. d. Ree
tegenwoordig geweest, dezelfde aanmerking
zjjnerzjjds niet zou ontbroken hebben, wordt
het voorstel van B. en W. aangenomen.
Alleen de heeren van Dunr.é en Jeras konden
er hunne goedkeuring niet aan hechten.
Vervolgens komt ter tafel de rekening
der godshuizen over 1892, met een goed
slot van f 1146,65, welke zonder hoofdelijke
stemming tot dat bedrag wordt vastgesteld.
Bjj kon. besluit van 30 Augustns 1890j
no. 17, is aan het bestuur van den Middelburg-
Vlissingschen rijweg verleend concessie to,
tolheffing, welke den 31 December a. s.
eindigt. B. eD W. stellen voor, in overleg
met het gemeentebestuur van Vlissingen,
verlenging der concessie voor 3 jaren aan
te vragen, welk voorstel zonder discussie
of hoofdei jjke stemming wordt goedgekeurd.
In de vergadering van 17 Mei j.l. werd
een besluit genomen, waarbjj B. en W,
werden uitgenoodigd eene lijst over te
leggen van de instrumenten, in het bezit
van het natuurkundig gezelschap. Die lijst
wordt thans overgelegd met een advies van
den leeraar in het vak dr. H. Japikse, die
aanmerkingen maakt op de instrumenten
en het wenscheljjke betoogt om onafhankeljjk
te bljjven van derden. Op dat advies bljjven
B. en VV. hun vroeger voorstel handhaven
om hun een crediet van f 1500 te verleenen
voor aanschaffing van kast en instrumenten.
De heer van Dunné stelt vcor dit punt
aao te houden tot eene volgende vergadering.
Hjj wil den heer Snjjders, nu afwezig, die
zich voor de zaak zeer geïnteresseerd heeft,
in de gelegenheid stellen aan het debat deel
te nemen; wellicht is hjj in staat na de
gegeven adviezen nieuwe gezichtspunten te
openen.
De heer W. H. Snouck Hurgronje ver
klaart volkomen instemmiugmet het voorstel
van Dunné, dat hjj mede van plan was in
te dienen.
De Voorzitter wjjst er op dat een uitstel
van behandeling ten gevolge zal hebben, dat
men met den aanvang van den nieuwen
cursus niet klaar is.
De heer van der Swalme is daarentegen
van oordeel dat er genoeg is om er den
cursus mede aan te vangen en dat een op
onthoud van eenige weken niet zal schaden
voor het onderwijs.
De heer vau Hoek is tegen het voorstel.
De instrumenten zjjn afgekeurd door den
leeraar en hieraan kan een advies van den
heer Snjjders niets veranderen.
Het voorstel van Dunné wordt in omvraag
gebracht. Voor stammen de heeren vau
Dunné, van der Swalme, Jeras, van Voorst
Vader, Schorer, Koole en W. H. Snouck
Hurgronje, zoodat de stemmen staken en
de verdere behandeling dientengevolge ver
daagd wordt.
Van B. en W. is een voorstel ingekomen
om aan de te benoemen concierges in de
scholen St Pieterstraat en Giststraat respec
tievelijk toe te kennen eene jaarwed Ie van
f425 en f50, met vergoeding aan beiden
voor het schoonhouden der lokalen vaD f50
'sjaars voor ieder.
De heer Tak wjjst er den Voorzittter op
dat in het voorstel niet van vrjj vuur en
licht wordt gesprokenis het de bedoeling
dit te verstekken, waaraan hij niet twjjfelt,
dan wil hij het beschreven zien. Eene jaar
wedde van f 425 voor den concierge van
de school St. Pieterstraat vindt hg te hoog;
in de Rjjks Hoogere Burgerschool b. v. is
een concierge, die nog wel tevens amanuensis
is, en deze geniet slechts f 300.
De voorzitter antwoordt den heer Tak
dat het de bedoeling is vrjj vuur en licht te
geven, hetgeen hjj volgens zijnen wenk nog
aan het voorstel zal toevoegen. Wat het
salaris aanbelangt; als concierge der teeken-
akademie genoot Julianus, die waarschjjnljjk
tot consierge zal benoemd worden, reeds
eene wedde van f 425 en het gaat nu toch
moeiljjk den mau een minder jaargeld toe
te kennen.
De heer Tak beaamt dit ten volle; daar
h|j echter eene vaste wedde van f 300 hoog
genoeg vindt, doet hjj het voorstel een
concierge te benoemen op een jaargeld van
f300 en, bij benoeming van Julianus, aan
dezen, zoolang hjj zjjn officie zil vervullen, eene
toelage te verleenen van f 125 's jaars, welk
voorstel zonder hoofdelijke stemming wordt
goedgekeurd.
De heer Koole wenscht de vaststelling
en benoeming van liet salaris van een con
cierge voor de school in de Giststraat aan
te houden totdat omtrent de instrumenten
zal zjjn beslist.
De heer Jeras zoekt te vergeefs naar het
verband, dat tussehen die instrumenten en
de benoeming van den concierge gelegen is.
De heer Koole heeft den heer Snjjders
in een particulier gesprek hooren zeggen,
dat hjj een voorstel wilde doen omtrent de
conservatie der instrumenten, van daar zjjn
voorstel.
Het wordt met algemeene stemmen op
die van den voorsteller na verworpen en
dat van B. en W. zonder hoofdelijke stemming
goedgekeurd.
Achtereenvolgens worden nu benoemd
le. tot plaatsvervangend wethouder bjj
ontstentenis van een hunner, de heer J. k.
Tak met 13 stemmen, zjjnde 1 stem uit
gebracht op den heer J. J. van der Harst;
2e. tot leden uitmakende de stembuieaux
bjj de verkiezing op 18 dezer: le bureau
de heeren J. J. van der Harst en W. J. J.
Koole; 2 bureau, tot voorzitter de heer
Dr. A. van der Swalme, tot plaatsvervan
gend voorzitter de heer Jhr. Mr. W. H.
Snouck Hurgronje en tot leuen de heeren
J. A. Tak en Mr. G. N. de Stoppalaar
3o. tot lid van het college van curatoren
voor het Gymnasium de heer nir. J. P. F.
van der Miedeu van Opmeer met 12 stem
men tegen twee uitgebracht op den heer
mr. W. Polman Kruseman;
4e. toi ouder wjj '.er in de kennis der
natuur aan school G de heer J. G. Fischer
met 8 stemmen, terwjjl 6 stemmen aan
den heer T. T. vau Laar ten deel vialen
5o. tot onderwijzer aan school B. G. Geertse
le Arnemuiden met 13 stemmen tegen 1
uitgebracht op P. Houterman te Vlissingen
6e. tot concierge aan de burgeravond
school in de St. Pieterstraat D H. Julianus
met 13 stemmen, 1 stem was in blanc" r
7e. tot concierge aan de school in de
Giststraat D. C. Compeer met algemeene
stemmen.
Niets meer aan de otde zjjnde ging de
vergadering uiteen.
i.
Toen de dagen het kortst uraren en de
natuur somber en doodsch was, kwamen
tjjdingen uit het verre Westen van onze
vrienden en bloedverwanten die het hart met
leedwezen vervulden. Aan de rampen scheep
geen einde.
En wat het pjjnljjke verergerde was dit,
dat iedereen zich met die toestanden be
moeide. Met zekere koelheid werd telkens
een «had ik het niet gedacht» of c'k heb
het wel gezegd» herhaald.
In ieder geval ons dacht zwjjgen plicht te
zjjn. Bjj Ijjden als daar in dezen bangen
winter geleden is, behoort de pers te zwijgen.
De brieven, door m|j ontvangen, meende ik
tot heden niet aan de pers te mogen toe
vertrouwen.
Nu evenwel na den nacht van Igden,
de morgen der hoop aanlichtte, meen ik te
mogen breken met dien mijzelf gesielden
regel, en onzen lezers iets te mogen meedee-
len van het leven in de nieuwe kolonie,
waar onze kennissen en vrienden verbljjf
houden.
Ik wensch deze mededeel! ngen te doen in
den vorm van den brief welke ik 14 Juli
ontving. Alleen het deel dat aan huiselijk
of privaat leven gewjjd is laat ik er uit.
M. d, K.
Ziehier den brief
Rilland (Colorado) 25 Juni '93.
Ooder de grootste bezwaren die we
op 't oogenblik te doorleven hebben, tel ik dit
dat het onzen kolonisten aan geld hapert. Dit
is oorzaak dat zaken slechts met groote
voorzichtigheid kunnen gedaan worden. Ge
lukkig worden de armen onder ons geholpen
door giften uit onderscheidene staten. Het
bedrag der verschillende gitten is, naar mjjn
beste weten reeds tot 1000 dollar geklommen.
Indien dit niet het geval was. 'k zou niet
weten hoe w|j er totj den oogsttjjd zouden
moeten komen. De kanaalmaatschappij komt
veel te kort in hare beloften om K®'" tot
levensonderhoud voor te schieten en v0
doende hulp te verleenen bjj de on» oa
irrigatie. We moeten dit jaar
mogelijk hebben wegeïrrigeer
we gelukkig in overvloed, maar om het water
op de hooge plaatsen te brengen, dat w de
kunst Sommige Amerikanen die ons bq dit
belaogrjjke werk geholpen hebben bleken
daartoe gansch ongeschikt te zjjn. Ook ik
ondervind vele moeilijkheden qra mjjo hoog