NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK- sr
HISTORISCH
1893. lo. 118.
Safetcfag 8 fuft.
3coencfe laatpng.
nooo 5
too
2g
8*
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IJK-
RECHTSZAKEN.
Amsterdam, 4 Jab.
ileenxngen.
Vorig
2% 887/, 84
8 ««1/1 -
IV, 1016/, 1017/,
3i/i 101s/* 1017/:
31/, 100
5 99% -
4 04(4; 98
4% 99
5 8*1/2
881/, -
90'
78% 791/
ÖV. 796/
\^i
376
mui
5
6
5
4
5
4
1844 4
coup, 8
ticket
89
79^g 79#
791/4
79J^ 79
96% 981/
91% »ll/g
23% 28 j?
3 22%
'54
serie
41/, 82a/, -
5 71
5 U2
5 701/,
5 6*4 64I/
r -
25Z.R. 4 93% 93s/
94#
4
lope 4
Rottck. 4
4
4
8
6
6
5
4
4
6
>9
93v; -
97% 97
97% 97%
101% 1°'%
59% 59%
85% 85
935/» 98
28% 23
4 1051/,
4 1007/, 1001/g
Obi. 8 641/4
41/, 70% 681/,
41/s 68% 68
4 «4 63%
6 831/, 82
4% 19% -
86% 867/,
'tedelijke Leeningen.
3% 99% 991/,
81/, 99% 991/,
81/, 100% 100%
itëeie Ondernemingen.
106
1517/,
4/t
ito 4 101% 101
2 51»/,
4% - -
4 101 -
land, - 80% 8 5
41/, 1021/,
4 101 1018/4
31/, -
41/, 102% -
t
97
73
4 100
4% 1021/,
68 68%
4 95% -
204s/4 206
40 #7
4% 102%
24
3 «3
5 98
4% 971/s 97%
bleeningen.
and. 98!/a
lig. 8 988/4 -
)blig
r.O
5
4
5
5
5
5
8
5
4
5
6
5
5
5
5
7
31/, 96
8% 99%
166
58
8 It®
8 568/,
- 1147/,
- 120
5 125%
4% 987/g
4 92%
8 57%
5 98%
41/. 97
5 1021/4
IO88/4
87s/4
104
104%
108%
l043/4
7*%
si
108%
951/4
105%
106%
91
lin/s
28
- 93%
4 101
- 64%
- 16%
- 417/s
6 103%
107.
7 lO&Vs
6 IIOV4
- 25%
6 108%
5 100
tschavpijeti
185
8% 98%
4 88%
89
4% 98%
\eningen. 1
8 108%
10 1(6%
3 103%
id. 70
21/, 1001/4
00 2% lot>%
100 121%
4 1217/,
5 1191/3
100 156
100 161
- 142
|R. 100 155
100 142
100 14
a 400 21%
A.
94
997/,
- i
115
12'j8/g
987/»
57%
99
97
88%
|04%
(047/,
1083/4
748/4
72%
918/4
,187/,
l031/,
94%
111%
93
01%
163%
35
1031/»
106
24%
103%
1067/,
1087/g ft
69% \C
100% M
100%
120V,
141*/*
3SlU
IS1/»
elken^ MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De geabonneerden die gewoon zijn per
kwartaal of per halfjaar te betalen kun
nen de uitgevers een dienst bewijzen,
door het verschuldigde bedrag te voldoen.
Hierdoor worden onnoodige inningskosten
voorkomen.
Voor Walcheren betale men bij den
Uitgever D'HUIJ en de overige plaatsen
bij den Uitgever KLEMKERK.
Schoondijke 8 Juli. IJzendijko, ook voor
Waterlandkerkje, 10 en 11 Juli. Biervliet
12 Juli, Hoofdplaat 13 Juli. Hoek 17 Juli.
Terneuzen 18, 19, 20 en 21 Juli.
7 Juli '93.
Wij herinneren er aan dat de trein
thans te Noordkraaiert tusschen 'sHeer
Arendskerke en Arnemuiden sedert
Maandag laatstleden dagelijks stopt zoo-
Wel voor het in- als voor het uit
laten van reizigers.
Vlissingen. De liberale kiesvereeni-
ging Algemeen Belang heeft de aftredende
raadsleden O. Mortier, C. A. Kalbfleisch,
F. Delvoye en E. M. Chevalier weder can-
didaat gesteld en in plaats v n den heer
I. Harder, die bedankt had den heer mr.
F. N. v. d. Bilt.
De heeren L. Braam te Vlissingen en
A. G. Stubbé te Sas van Gent deden met
goed gevolg examen als adspirant gemeente-
secretaris of ambtenaar ter secretarie.
Zierikzee, 5 Juli. Naar wjj vernemen
is dooi het dagelijksch bestuur onzer ge
meente eene klacht ingediend tegen den heer
A. Buijze Mz., wegens het door hem ge
sprokene op de laatste vergadering der
kiesvereeniging. Reeds zijn enkele personen
daar aanwezig geweest, door den commissaris
van politie gehoord. N. R. C.
Een blad, aan de bestrijding van het
alcoholisme gewijd, geeft de volgende leer
zame tabel van de schatten, welke aan de
dronkenschap weggeworpen worden. België
geeft per jaar uit, alleen aan sterke drank
de kolossale som van 135 millioen franks.
Ziehier wat men voor die som zou
kunnen koopen
400.000 manskostnmen =20 mill. fr.
400.000 marishoeden 2
800 000 manshemden 2
400 000 paar schoenen 4
400.000 vrouwenkostum. 15
800.000 vrouwenhemden 2
1.000.000 kinderkostumen 16
1.000.000 kinderschoenen 4 s
500.000 ijzeren bedden 5
400.000 groote bedden 15
Houten huisraad voor
400.000 huisgezinnen 32
Lgnwaad voor
400.000 huisgezinnen 12
400.000 zakken aardapp. 4
400.000 kilo's boter 1.200.000
400.000 kilo's vleesch 0.100.000
Al die voorwerpen kosten 135.000 000 fr.
En dat alles wordt in België gedronken
aan jenever!
Doch ook bg ons is het erg, gelijk wij
reeds vroeger aantoonden. En hier wonen
meer belijders van den Christus dan daar.
Hulst. Met het postwezen zoo schrijft
men van daar aaD de Midd Crt. is
het hier slecht gesteld. Een brief van Wals
oorden naar Hansweert (een afstand van
drie kwartier) verzonden, maakt eerst een
wandeling van ruim twee uren naar Hulst,
spoort vervolgens naar Terneuzen, om per
stoomboot naar Vlis ingen vervoerd te worden.
Vervolgens wordt hij per spoor verzonden
naar Vlake. van waar de tweede voetreis
begint naar de plaats zijner bestemming.
Een brief, des Zaterdags uit Amsterdam
naar hier verzonden, komt met de tegen
woordige regeling Maandag-namiddag ten
onzent aan, terwijl hij bij verzending Vlake-
.Walsoorden ons des Zondags-ochtends te
tien uren kan bereiken. Een postpakket,
des Woensdagsmiddags uit Dordt of Breda
aan het postkantoor besteld, wordt ons Vrij
dagnamiddag om drie uren bezorgd.
De Standaard vermeldt met ingeno
menheid dat de Nieuwe Provinciale Gro
ninger Courant en De Zeeuw, het anti
revolutionaire orgaaa in het noorden en dat
in het zuiden des lands, woensdag op een
zelfden dag voor het eerst in ietwat ver
groot formaat verschenen.
In Het Oosten deelt de heer Var.
'tLindenhout meê, dat de personen aan
wie hij verzocht zich als commissie van
onderzoek te willen constitueeren, hem zijn
aangewezen door de heeren: P. J. L. R.
Roosmale Nepveu te Door.i, H. J. Koper
te Hees en mr. F. J. Korthals Altes te
Amsterdam en dat de commissie tot stand
gekomen is, en zoo spoedig mogelijk haar
taak zal aanvaarden.
Te Middelburg.
G e r r i t. Wel Willem wat komt gij hier
in Zeelands hoofdstad doen
Willem, fk moet hier bij zekeren
mijnheer Laat-maar-waaien wezen, kent
gij hem ook
G e r r i t. Ik weet tin minste zeer goed
waar hij woont.
Willem. Dan is 't zeker precies zoo'n
antirevolutionair als gij.
G e r r i t. Gelukkig niet. Wij staan vlak
tegenover elkander.
Willem. Dan is hij zeker conservatief.
G e r r i t. Volstrekt niet.
Willem. Liberaal dan
G e r r i t. Was hij dat maar in den goeden
zin van het woord
Willem. Nu, dan radicaal.
G e r r i t. Neen, veel erger.
Willem. Bedoelt ge soms socialist?
G e r r i t. Ik zal je 't zeggen. Hg behoort
tot de partij der onaandoenlijken.
Willem. Nota beneDe onaandoen
lijken! Die ken ik niet! Dat is zeker een
heel klein groepje.
G e r i i t. Volstrekt niet, alles behalve
klein. H'er in Middelburg heett men zelfs
verschillende soorten van onaandoenlijken.
De een heeft tot leuze 't Gaat wel! Een
ander: Houdje-ruslEen derde: Praten
en critiseeren is beter dan handelen
Willem. Maar ze zijn dan toch zeker
niet georganiseerd, ik merk nooit iets van
hen.
G err it. Dat is het 'm juist. Aan or
ganisatie hebben zij een broertje dood. Op
een vergadering van een of andere Kiesver
eeniging komen ze nooit. Zg hebben een
geheim teeken om elkaar te kennen.
Willem. Eé, wat is dat
G e r r i t. Een verscheurd stembriefje.
Als ge 't bij Laat-maar-waaien soms niet
zien mocht, dan is het omdat hij er zijn
pijp aan heeft opgestoken.
Arrondiss. Rechtbank le Middelburg.
Bg bevelschrift diet rechtbank van den 4en
Juli 1893 is in zake:
lo. C. J. B., oud 18 jaar, werkman, ge
boren en wonende te Middelburg en
2o. A. d. B., oud 21 jaar, smidsknecht,
geboren en wonende ie Middelburg, thans
aldaar in hechtenis,
ter raadkamer het mvolgen de beslist
Overwegende dat er genoegzame bezwaren
bestaan oat de 2e beklatgde op den Hen
Mei 1893, des avonds te ruim 10 uren, op
de openbare straat te Middelburg Nicolaas
Pieter Burghardt moedwillig heeft aange
grepen en opzettelijk zwaar lichamelijk
letsel heeft toegebracht, doer hem met een
mes eenen steek in het hoofd boven het
rechteroog te geven, zoodanig, dat het me?
tot in de hersenen is doirgedrongen, ten
gevolge waarvan hij den volgenden morgen
is overleden;
Overwegende dat uit de instructie niet
is gebleken, dat de 2e beklaagde het feit
met voorbedachten rade heeft gepleegd
Overwegende dat de instructie geene
voldoende aanwijzing van schuld tot verdere
vervolging van den len beklaagde heeft op
geleverdenz.
stelt den len beklaagde te dier zake buiten
vervolgingen verwijst de zaak naar de
terechtzitting dier rechtbank enz.
Aan den beklaagden A. d B. is de heer
mr. C. Lucasse, advocaat en procureur te
Middelburg, ambtshalve als verdediger toe
gevoegd.
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Borsele (toez.) da. H. Snel,
oud-predikant in Ned. West-Indië.
Zending.
Halmaheira. Br. Van Dijken zegende
ten vorigen jare den 20sten October 2 huwelij
ken in. Hij schrijft hieromtrent: «De weg
voor de jeugdige vrouwtjes was zwaar, te
midden van de heidensche kennissen en
bloedverwanten, die hoofd aan hoofd voor
deramen stonden, wachtende op het oogen-
blik dat zij zouden doen wat in de oogen
der heidenen een schande is, nl. de mannen
bij de hand vast te houden. Het verwachte
oogenblik kwam, gewichtig gemaakt door
het naderen van de heide ouderlingen en
van de dorpshoofden, die aan hare zijde
plaats namen. Toen de verbondsluitiag plaats
hebben zou, waren wegens de schaamte,
de armen zoo zwaar, dat de handen met
moeite in elkander kwamen; één vrouwtje
legde zelfs maar één vinger ir, de hand van
haar man. Nu, daarom mag niemand lachen,
daartoe is de beteekenis der zaak voor het
meisje te groot. -j-
25 April werden de k*eekelingea J.
Metz en J. Z. D. Van der Roest tot den
arbeid op Nieuw-Guinea afgevaardig 1, De
eerste zal de plaats van Br. Woelders in
nemen. Zg 't hem geschonken vruchten te
zien, waar zijn voorganger weinig meer dan
zaaien mocht of is 't Gods tjjd nog niet
voor Anday, zij hij dan een even getrouw
zaaier, als Woelaers zulks mocht heeten.
13 Mei vertrokken beiden naar Genua,
om vandaar de plaats hunner bestemming
met de «Prins Hendrik» te bereiken. De
God Jakobs zij hun Tochtgenoot en Bescher
mer. -j-.
Zending der Gereformeerde Kerken.
De Zendeling-arts Dr. Scheurer is 13 Mei
van Liverpool met de «Antenor» vertrokken
en zond berichten uit Algiers, Port Said en
Suez. In 't begin der reize was 't weer ruw,
later hadden zg schoon weder. Te Suez
werden 300 Mekkagangers opgenomeD. -j-
Java-Comité.
Br. Dekker te Goember Pakem,
schrijft o. a.«Reeds jaren laog was aan
Pag-Katjoeng het Evangelie verkondigd
Veelal verbergde hij zich, of nam de vlucht,
omdat hjj ons liever niet ontmoette,
In den laatsten tjjd veranderde zijn
gedrag. Hjj ontliep ons niet meer, maar
ging tegenspreken. Dat is hier eene onge
kende zaak. Streden de manschen maar
meer tegeo, dan zouden wij beter gele
genheid 't hebben, hun 't Evangelie uit te
lrggen. Men zwijgt als een stok. Menigmaal
weet ik niet, of men mij begrijpt of niet,
omdat men steeds «a» zegt. Wij zagen in
de verandering van Pag-Katjoeng, dat God
werkte in zgh hart. Als God werkt in
iemands hart, dan mogen wij ons daar niet
te veel mee bemoeien. Daar is ook een tijd,
dat het den mens 'h beter is, niet tehooren:
alleen na te denken. Zjjn tegenstrijden was
niets anders dan de laatste stuipen van den
ouden menah, die op sterven lag. Gode zg
dank, dat hij er niet bovenop is gekomen.»
Pag Katjoeng, met de zijnen gedoopt, is
sedert een trouw getuige zjj ns Heeren in
zijn huis en daarbuiten. Door zijne bekeering
kan Dekker zgn arbeid eenigszins uitbrei
den daar Pag Katjoeng hem als wegbereider
helpt. Overigens heeft hij ook vaak ont
moedigende ervaringen. Hg verhaalt bv.
«(Voor een paar dagen werd ik geroepen) bg
een kranke, die niet kon loopen, drie uur
van hier. Ik nam mgn jongen mee, om mij
den weg te wijzen. Bijna een uur bleef ik
met den zieke spreken over het Woord
Gods. Vol moed verliet ik de woning des
krankenzelden had ik iemand ontmoet,
die het Evangelie yoo goed verstond als hij.
Mijn jongen bleef nog even binnen, en wat
zeide de zieke tot hem? «Ik bid toch niet
indien het God belieft, mg te genezen, zal
hij 't wel doen. Ik dank ook niet, God
doet toch, wat Hg wil. Als ik genees, zal
mijnheer épaboepa-a (als vader geëerd,
erkend worden.) Dergelijke beloften zijn
zeer algemeen. Wel duizendmaal ben ik
tof vader genuakt, maar niemand erkent
mij als zoodanig. Zoo gemoedigd ik den
kranke verliet, zoo ontmoedigd vervolgde
ik mijn weg. Mgn jongen scheen iets te
gevoelen van mijne teleurstelling en zeide:
«Nadat ik jaren lang het Woord Gods had
gehoord, volgde ik Hem;» alsof hg zeggen
wilde'. «Wees niet te haastig Eene goede
les.» (C. Z.) -j-
Zomervergadering van de Afdeeling Zee
land van het Ned. Rundvaestamboek
gehnuden in het Badhuis te Domburg;
Vrijdag 7 Juli 1893.
Het was een drukte te Middelburg,
tegenover het Station, aan de Loskade van
het Café Verseput, waar eerie lange reeks
rijtuigen van de Walchersche landbouwers
gereed stond, om de van elders komende
leden te ontvangen en naar Domburg te
brengen.
Omstreeks negen ure zou de Spoorboot,
die haar uur van vertrek een uur vervroegd
hid, de bezoekers van de Eilanden Schou
wen, Duiveland en Noord Beveland en van
Wolfertsdijk aanbrengen en bijna gelijktij
dig de trein zgn contingent van Tholen en
Zuid-Beveland ontladen.
Juist was nog de noodige tijd beschikbaar,
om bg Verseput even uit te rusten, eer
de Stoombarge met vlag in top de te Vlis
singen ontscheepte reizigers van Breskens
en Ter Neuzen met een sierlijke zwaai aan
het steiger afzette.
Door het schoonste weder begunstigd
zette zich, nadat het sein tot instappen door
een schetterende cornet a piston op opwek-
kende wijze gegeven was, de uit allerhande
rijtuigen bestaande stoet in beweging.
Een drietal landauers, in de eerste van
welke de commissie voor den rijtoer gezeten
was, opende de rjj, gevolgd door de overige
rijtuigen, 42 in getal.
En nu de vergadering.
Tegenwoordig waren van het hoofdbe
stuur de heeren E. v. d. Bosch, waarne
mend voorzitter, en B. Giljamacht van
de tien commissarissen, zijnde de heeren M.
Kosten«e en A. Steendjjk met kennisgeving
afwezig. In totaal 81 leden en 90 belang
stellenden.
De voorzitter opende de vergadering met
de volgende toespraak
M. R.
Het genomen ontslag door onzen Voor
zitter, den heer H. J. E. Gerlach wegens
vertrek uit deze provincie, evenals dat van
onzen Vice Voorzitter, den heer Riemens
door het klimmen zijner jaren hem voor
geschreven, zijn u door de Agenda reeds be
ltend geworden, en dat is, gevoegd bij de
afwezigheid van den heer Tak, de reden dat
slechts 2 uwer bestuursleden de Heer Giljam
en mijn persoon déze vergadering als zoo
danig kunnen bijwonen.
Vergunt mij dan in de eerste plaats een
herinnerend woord te wijden aan den heer
Gerlach, die het zoo uitstekend verstond
onze bijeenkomsten te leiden en steeds een
zoo welsprekend woord, aan de behandeling
onzer zaken wist te doen voorafgaan, die
in bange en moedelooze tjjden de Atdeelmg
steeds ter zijde stond, de Tentoonstellingen
onzer Maatschappij daar waar de Afdeeling
daartoe niet bij machte was uit eigen beurs
steunde en zoo toonde een warm hart voor
den Zeeuwschen landbouwer te bezitten.
Die bange en moedelooze tjjden, ook de
Vice Voorzitter heett die mede doorleefd
en het moge hem een aangename voldoe
ning zijn, thans nog den tcenemenden bloei
der Vereeniging te aanschouwen waaraan
ook hg zijne beste krachten gewijd heeft.
Ik stel u voor den Vice Voorzitter daar
voor onzen dank te brengen door van onze
zitplaatsen op te staan.
Aan onzen aftredenden Voorzitter stel ik
u voor, per telegraaf ons leedwezen over
zijn vertrek te betuigen. (Applaus).
En thans nu we aan de afwezigen of
gedacht, een welkom
scheidenden hebben
aan onze gasten
Aan het woord
staatszaak» dat in
burgerrecht scheen
Ie Landbouw is geen
Nederland allengs het
te hebben verkregen,
werd in de eerste helft der 70 jaren een
eind gemaakt en te recht begreep de Hooge
Regeering, dat zij waar het Buitenhuid
vooruit streefde niet langer mocht achter
blijven.
Uit standpunt eenmaal tot het hare ge
maakt hebbende, schreed zij ook tot de
uitvoering van hare plannen en zij deed dit
op eene wijze, die wij niet genoeg kunneu
waardeeren en waaraan van meer competente
zijde dan ook ruimschoots hulde gebracht ia
Wie de opening van de Rijkslandbouwschool
en van het Rgkspioefstation te Waged iufc.
in 1876 bijwoonde, die ruime en doelmati;
met kwistige hand ingerichte localen door
schreed, dien schat van leermiddelen in oogen-
scnouw nam, wien ging daarbij het hart
niet open 1 En reeds na het eerste
jaar werd de hier en daar gehoorde
pessimistische vraag; of men wel zeker
was dat die school ook leerlingen zou tellen
door een toevloed van jongelingen uit alle
gewesten van ons land, glansrijk ontzenuwd!
Thans nu blijkt, dat ook voor den meer
eenvoudigen landbouwer een beter en meer
der onierwjjs in de moeieljjke tijdsomstan
digheden die wij beleven, meer en meer een
levensquestie is geworden, zien wij winter-
scholen stichten ej zal in onze Provincie te
Goes binDen weinige weken, de eerste in
richting van dien aard worden geopend;
en wel onder de leiding van den zeer ge-
waardeerden vroegeren Algemeenen Se
cretaris onzer Maatschappij den Heer
I. G. J. Kakebeeke, dien het mjj bijzonder
aangenaam is, van deze plaats de verzekering
te geven dat wij de beste wenschen voor
den bloei der Goesche winterschool koesteren,
en het beste succes aan haren voorganger
toewenschen, wien het in korten tjjd zal
gelukken de liefde en het vertrouwen zgner
leerlingen te verwerven door zijne van
zijnen vader geërfde bekende bonhornmie,
die hem de vriend van den Zeeuwschen
landbouwer zal doen zijn.
Tegelgk met de Rijkslandbouwschool ver
rees ook het Rijksproefstation, enaldadelyV
bleek door het groote getal onderzoekingei
aldaar verricht, dat ook die inrichting onder
de leiding van den bekwamen professor
Adolph Mayer in eene wezenlijke behoefte
voorzag, die sedert zoodanig is toegenomen
dat drie zusterinstellingen, te Groningen, te
Hoorn en te Breda, haar volgden. Deze
laatste naar Goes verplaatst, brengt ons it
nog nauwere betrekking tot hem, die ree.
in zake de proefvelden onze provincie lier
haaldelijk bereist en doorkruist heeft e:
vooral door zjjne ijverige bemoeiingen
verkrijging eener betere regeling der suik
peencontracten en van eene betere verhoud
tusschen den fabrikant en den landbou
zich eene eerezuil gesticht heeft.
Ware de heer dr. Swaving, dien wij s
in ons midden hopeu te zien, hier, wij v
hem zeggen hoe wg weten da»
belangen van den Zeeuwschen landbouw
hem na aan het hart liggenhoe m
hij onder hen verkeert en hunne
hoeften en nooden uit eigen aanrcnou
leert kennen, hoe eer hij hun ook e ge.
middelen daartegen zal kunnen aan wg
en hen tot hulp zal kunnen zgn. V<
zeker waar de Directeur van het proefs
tion te Goes het vertrouwen der Zeeuwse»
landbouwers moet trachten te winnen, 1
de Regeering geen gelukkiger keuze kun
doen want ,dat vertrouwen bezit
VJrZ-
nl
r
f
