naar maatj
oet, te Goes.
WOON- en
Winkelhuis,
1393. No. 116.
Dinsdag 4 Juli.
Zevende
DINGMAGAZIJN
Is.
hulen,
bekomst
L.
IN en SPIEREN.
te huur:
ïstMidd.-Vliss,
V IS 8CII I.I NT
blken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prjjs per drie maanden franco p. p. f 0.95.
Enkele nummers0.02 s.
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
IJK.
De politieke partij der
toekomst.
tgeen
evens
I,
•den-
looi-
oopste adres voor
lelsche coupe.
I e r d e n dessins,
peurs ten dienste.^
LIGNY,
|TRAAT, GOES.
by den heer
dvleesch nabij.
vertering. (Maaglijders!)
en herstellenden.
Igelingen en kinderen,
n zet nooit aan; be-
Heeren Doctoren en
havermeel
|ikt.
f 0.52V*.
0.27Vs.
0.15.
EEN
Iaat C 7. Te bevragen
loud en Zilver, Lange
)0TDIENS1'
ELB.-ROTTERDAM.
is stadsklokken.)
li.
nderd Zondags, van
b. 9,van Rotterdam
Voorm. 6,10, 8. 10.
5,45, 7,15, 8,45.
'orm. 7,ló, 9,10,11,10,
5, 6,30, 8. 9,30.
Middelburg en 1,15
van 12 en 1 uur.
JOTDIENST
)urg en Zierikzee.
ikzee Spoorweg Goes.
rnsche tijd.)
ïli.
Van Zierikzee
'smorg. 'smid.
Zat. 1 12,—
Zat. 1 4,
Zond. 2 6,6,—
Maan. 3 7,50 4,—
Dinsd. 4 11,30 4,
Woens. 5 7,50 4,
Dond. 6 6,30 4.
Vrijd. 7 6,— 3,—
Zat. 8 7,50 4.—
Zond. 9 6,6,—
Mam. 10 7,50 3,30
Dinsd. 11 7,50
W'oens.12 7,50
Dond. 13 6,30
-vat
uw.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regel* 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
4,-
4,-
Vryd. 147,50 12,-
Aardenhorg, ook voor Eede, St. Kruis en Oud
Heile 4 en 5 Juli. Oostbui'g 6 en 7 Juli.
Schoondijke 8 Juli. IJzeudijke, ook voor
Waterlandkerkje, 10 en 11 Juli. Biervliet
12 Juli, Hoofdplaat 13 Juli. |Hoek 17 Juli.
Terneuzen 18, 19, 20 en 21 Juli.
De uitslag van de algemeene verkiezing
voor den Duitschen Rijksdag mag onze op
merkzaamheid niet ontgaan.
Voor de algemeene politiek der naaste
toekomst is de uitkomst dezer verkiezing
van hooge beteekenis, omdat Duitschland
door intellect en macht aan 't hoofd der
Europeesche natiën staat.
De verkiezing was noodzakelyk geworden
omdat Keizer Wilhelm en zijn Rijkskanse
lier von Caprivi het niet vinden konden met
de vroegere vertegenwoordigers in zake de
legerwet. De keizer weeschte versterking
van het leger en dus boogere lasten voor
de natie, de vertegenwoordiging weigerde die.
Dat nu de uitkomst der verkiezing zoo
danig is geweest dat keizer Wilhelm en
Caprivi en de gansche geduchte Duitsehe
legermacht hun zin krijgen zullen mogelijk
voor den Duitscher van groote beteekenis
zjjn, voor ons is dit maar weinig belangrijk.
Van oneindig meer beteekenis voor ons
(het werd in ons blad reeds opgemerkt),
is de geduchte macht door de sociaal-de
mocratie bij deze verkiezing ontwikkeld.
Ontzaglijke massa's stemmen werden op de.
candidaten der sociaal-democraten uitge
bracht. Hunne onbekende mannekens ver.
drongen mannen van Europeesche vermaard
heid als een prof. Virchow, en hunne
party zal maar weinig beneden de 50 leden
tellen in den nieuwen Rijksdag.
En alzoo, zal in de eerstvolgende parlemen
taire campagne het oog van ieder die be
lang stelt in de politiek der toekomst gericht
zijn op den Duitschen JUijksdag. Uit haar
midden verwacht men antwoord op de
vraag, nog onlangs aan haar leider Bebel
gedaan. De vraag der belangstelling zoowel
als der nieuwsgierigheidwaarheen stuurt
toch de sociaal-democratie Wat wil ze?
Wat ze niet wil weten we, maar dat is ons
niet genoeg.
Voorzeker indien van de sociaal-democratie
antwoord op die vraag mag gewacht worden,
dan zeker van de Duitschers die zich scharen
onder haar vaan.
Wij zijn gewoon ons den sociaaldemo
craat voor te stellen als den baardigen
Hercules, grof van vormen, ruw van be
grippen, ruig van haren, en met een tong
die in hart noch hoofd rem noch controleur
bezit
Alzoo schijnt het in Duitschland niette
zyn. Daar treedt de Sociaal-democratie op
gefriseerd, gepommadeerd en geganteerd, ol
laat ik het liever op zijn Hollandach zeggen
gekapt, gepoederd en gehandschoend.
De Sociaal-democratie heeft zich in Duitsch
land aangepast aan den aard van het volle,
iets wat men in Nederland van haar niet
zeggen kan.
Een paar trekken tot illustratie van deze
gedachte.
De Duitscher houdt er van om zich te
omringen met de beeltenissen der mannen
die hij vereert. De groote Frits, de eerste
Wilhelm, Bismarck en von Moltke hangen
in zyn huiskamer. Welnu, de Sociaal demo
craat vergeet deze eigenschap niet, maar
tracht er partij van te trekken. Op menigen
breed geranden flambard ziet ge Bebels
portret. Op dasspelden, broches, kopjes en
schoteltjes, lucifersdoosjes, stukken zeep zelfs
vindt ge de portretten van Marx, Lasalle
of andere hunner partyleiders.
Nog een ander voorbeeld.
De Duitscher houdt van het lied. Geen
gebeurtenis, klein of groot, of de Dnitscher
bezingt die. Luthers lied Een vaste burcht
gaf aan de Hervorming gloed en (leven. De
Wacht am Rhein bezielde de legerseüaren
in den jongsten krijg. £oo ook klinkt het
lied van den werkman die droomt van een
nieuwe toekomst in de Duitsehe werkplaatsen
en huizen.
Ziet alzoo past de sociaal-democratie zich
aan den aard des volks in Duitschland.
En alzoo is de bodem bereid om de t he-
orieën der toekomstige politiek te zaaien.
Als antirevolutionairen slaan we met
belangstelling deze beweging gade, al is het
ook dat we ons daarvan geen heil in de
toekomst kunnen voorstellen.
De soeiaal democratie heeft op die wijze
ongetwijfeld succes, maar zegen is alleen
gelegeo in het aanpassen onzer theorieën
«an de twee groote geboden der wet die
geldt voor alle eeuwen en alle landen. En
die twee geboden zynGod lief te hebben
boven al en snze naasten als onszelven.
Tot nog toe kunnen we niet gelooven
dat de sociaal-democratie daarnaar streeft
zoomin in Duitschland als in Nederland.
M. de K.
O De sociaal democraten hebben bewezen
het grootste aantal kiezers ter stembus
te kunnen brengen.Zij.brachten ruim 400,000
stemmen meer uit dan de clericalen, en men
berekent dat zij binnen 3 jaren dit aantal
met omstreeks 22pCt. zullen vermeerderen.
Zijn wij klaar tegen de gemeenteraads
verkiezingen
Zijn de aftredenden bekend?
Wenschen zij herkozen te worden
Is men het eens over de wenschelijkheid
van hun al of niet herkiezing
Die niet meer in aanmerking willen ko
men, heeft men getracht, zoo het gemeen
tebelang dit vordert, hen tot aanblijven te
bewegen
Zoo zij bij hun gevoelen blyven heeft
men geschikte plaatsvervangers gevonden
Zijn er onder de aftredenden, vau wie
men het eens is dat zij hun mandaat niet
langer waardig zyn, heeft men de gronden
daarvoor, uit het oogpunt van gemeentebelang
en waardigheid van den raad, rijpelijk over
wogen
Heeft men een goed candidaat in hunne
plaats
Heeft men met hem kans van slagen
Kan men in dat geval steun bij andere
partijen zoeken
Heeft men, waar het gemeentebelang dat
noodig acht, al voeling gezocht met andere
kiesvereenigingen
Rekent men bij opengevallen plaatsen ook
met de minderheden
Zijn de kiezers voldoende ingelicht
Is men reeds algemeen overtuigd dat het
bij gemeenteraadsverkiezingen niet allereerst
om liberaal of niet-liberaal maar om voor
stander al of niet van zuinig beheer, van
Zondagrust, van bevoidering der openbare
zedelijkheid, van billijke schoolgeldheffing
te doen is?
Zijn de verkiezingsposten voorzien en de
benoodigde gelden beschikbaar
Bestaat allerwegen het vaste voorne-
men met ernst aan den verkiezingsstrijd
deel te nemen en anderen daartoe op te
wekken
Zal men trouw de candidaten der kies-
vereeniging steunen, ook al heeft men voor
zichzelf voor de personen der candidaten
niet zooveel sympathie?
Ziedaar vragen, waarop uiterlijk deze week
voor zichzelf iedere kiezer, of althans iedere
voorzitter en secretaris der kiesvereenigingen
een bevredigend antwoord heeft te geven.
De oude voerman op den wagen van
„home rule" maakt zich gereed er de
zweep op te leggen en niemand zal hem nu
kunnen beletten een groote vaart te nemen,
want het oppositie-monster, dat bij den
rem zat, is van den bok geworpen.
Of, zonder beeldspraak gezegd, de heer
Gladstone heeft, na een gedulduefening van
tweemaanden, (men was pas aan artikel 4 der
wet genaderdj voorgesteld om de beraad
slagingen te bekorten en de datums vast te
stellen waarop zij moeten afgeloopen zyn.
In de jongste namiddagzitting werd te 4
uur in den morgen het voorstel met 32
stemmen meerderheid aangenomen.
De maatregel, noode voorgesteld en aange
grepen, was noodiger waren toch metr dan
10U0 wijzigingen in de wet voorgesteld,
waaronder, naar der voorstellers eigen ver
klaring, geheel overbodige, en voorgesteld
om de meerderheid op te houden.
Zij zeiven thans in de minderheid
hadden voor enkele jaren een zelfden maat
regel doorgedreven in betrekking tot de
beraadslaging over de Iersche dwangwet.
Hier te lande heelt men iets dergelijks
tot breideling van den vloed der parlemen
taire welsprekendheid in de moties van orde
tot sluiting der debatten.
Er werd wel eens op stuitende wijze
van liberale zijde gebruik van gemaakt
doch van den nu genomen maatregel zouden
wij geen kwaad durven zeggen.
Het is een poging om dagdieverij, dieverij
van zijn eigen tijd, maar ook van dien van
400 andere mannen, te voorkomen, om te
verhinderen dat de nationale tijd en het
nationale geld tot wie weet wanneer, worden
vermorst, en om den indiuk weg te nemen als
zou men de belangen van een deel der natie
liever met voeten treden dan gehoor te
geven aan rechtmatige klachten.
Want van dit laatste geeft dit eeuwige
geparlementeer in Engelands parlement blijk.
Onze Transvaalsche Boeren zyn practische
menschen.
De superintendent (wij zouden zeggen de
minister van onderwijs) heeft een plan
gemaakt dat door De Pers warm wordt
toegejuicht.
Hy zegt o. a.
Met het technisch onderwijs dient een
aanvang gemaakt en dat wel door een
leeraar te ontbieden die volgens het noor-
sche stelsel onderricht in handenarbeid en
handvljjt zal invoeren.
Dit onderricht zou voorloopig aan de
jongelieden die in het gymnasium tot on
derwijzers worden opgeleid kunnen worden
verstrekt en door hen over het gansche land
worden verspreid. Het zou kunnen leiden
tot een meer uitgebreid technisch onder
wijsstelsel, waartoe het op dit uogenblik
aan de noodige scholieren ontbreekt."
Ons dunkt, dit is de practische weg: eerst
scholieren en dan nieuwe leervakken inp
gevoerd. By ons had wel eens het omge
keerde plaaats.
De superintendent wijst er verder op
„hoe tegenwoordig de voormannen op het
gebied van onderwijs en opvoeding in alle
beschaafde landen der wereld zich bezig
houden met deze quaestie.
„Zoodra wij scholieren hebben eenigermate
bekwaam om aan zodanig onderwijs deel
te nemen, zijn landbouwscholen, ambachts
scholen en scholen waar het mijnwezen
wordt onderwezen, gebiedend noodzakelijk.
In die scholen worden de jongelieden tot
ontwikkelde landbouwers, ambachtslieden
en mijnwerkers gevormd en zal het eenmaal
van hunne begaafdheden rijke vrucliteu
plukken. Het land zal er stellig meer door
profiteeren dan door het onderwijs in doode
talen en wat dies meer zy. Tecnisch on
derwijs (vakonderwijs) is bij uitnemendheid
passend voor de behoeften eener viije re
publiek, waar de leer gehuldigd wordt dat
arbeid adelt."
Waar zoo de juiste richting van het
volksonderwijs wordt begrepen, daar is ook
het volk gevrijwaard tegen teleurstellingen
van vele zijner over het paard getilde, uit
hun stand gerukte, veelwetende ef met
den schijn van veelweten voorziene zonen.
Zooals byv. in Nederland.
En dat te erger, dewjjl reeds jaren ge
leden tegen die richting gewaarschuwd
werd.
Het is de fout der liberale school geweest,
om de hoofden der leerlingen tegen zoo
goedkoop mogelijken prijs vol te proppen
met allerlei overbodige, examengeleerdheid,
terwijl de practische vorming in menig
opzicht werd verzwakt.
Volgens de Hollandsche bladen heeft de
directeur der weesinrichting aan de navol
gende heeren opgedragen zich te willen
vereenigen tot eene commissie van onderzoek
iu zake Neerbosch.
Mr. W. de Beaufort, te Leusden.
J. den Boer te Almkerk.
Mr. H. C. C. Cazius, te 's Hertogenbosch.
W. Elout te 's Gravenhage.
D. Engelberts te Zutfen.
A. Gildemee-iter te Scheveningen.
Prof. G. A. van Hamel te Amsterdam.
Ds. C. J. G. van Hoogstraten te 's Gravenhage.
Dr. Hermanides te Geldermalsen.
W. Hovy te Amsterdam.
Mr. M. J. van Lennep te 's Graveland.
C van der Linden te Rijnsaterwoude.
F. Aylva baron van Palkndt, te Putten.
Jhr, mr. C. C. G. de Pesters te Groesbeek.
Ds. H. Pierson, te Zetten, directeur der
Heldringgestichten.
Mr, M. J. Pijnappel te Amsterdam.
Jhr. J. Roëll te 's Gravenhage.
J. G. Siliem, te Amsterdam.
Joh. Smit, te Amsterdam, Voorzitter van het
Burgerlijk Armbestuur.
E. graaf vanLimburgStiriam te's Gravenhage.
J. J. Verbrugh, te Velp, oydregent, secr.-
penningm. van het Diac. weeshuis te Utrecht
en C. de Zwaan te Helvoirt, oud-regent van
het O. M. en Vr. huis der' Ned. Herv. gem,
te Amsterdam.
De keuze is gedaan door den directeur
zei ven, wat niet volgens de afspraak schijnt.
Bovendien had de directeur bij de keuze
zijner presbiters wel een weinig meer in
«democratische richtinö» kunnen sturen.
30 Juli '93.
Patent.
Patehtplichtigen denken er om hun aan
slag te voldoen voor het dienstjaar 1893,
'94, le gedeelte.
Geheel in overeenstemming met onze
mededeeling van vrijdag, meldt thans ook
de Amh. Crt. dat de geneeskundige adjunct
inspecteur in Gelderland, dr. Post, op on
gezette tijden Neerbosch bezocht en alles
in orde bevonden heeft. Ongedierte heeft
hy niet gevonden, wel te volle slaapzalen.
Het eten was er altoos goed en de zin
delijkheid der privaten liet niets te wenschen
over.
Middelburg. Op het adres van Patri
monium in zake de zondagsrust is door
Burgemeester en Wethouders geantwoord
«dat wij het niet in het algemeen belang achten
om aan uw daarbij gedaan verzoek gevolg
te geven, te meer daar door den Burgemeester
zooveel mogelijk wordt gezorgd dat bedoelde
optoehten geen stoornis aan de openbare gods
dienstoefeningen te weeg brengen».
By Kon. Besluit is jhr. mr J. A.
van Panhuys, Commissaris der Koningin
in Overijsel, met ingang van 1 Augustus
e. k., benoemd tot vice-president van den
Raad van State, met toekenning van eervol
ontslag uit eerstgenoemde betrekking.
Prov. Blad no. 66 bevat de mededee
ling dat te Hansweert een vervoerbare
ontsmettingsoven is geplaatst, staande onder
het toezicht van den Inspecteur voor het
geneeskundig Staatstoezicht voor Zeeland en
Westelijk Noord-Brabant.
Die oven is in de eerste plaats bestemd
voor ontsmettingen, die van Rijkswege
moeten worden uitgevoerd. Wanneer hy
daarvoor niet gebruikt wordt, kan hij ook
dienstbaar worden gemaakt voor ontsmetting
ten behoeve van naburige gemeenten, waar
ontsmetting noodig is.
Het gebruik ten dienste eener gemeente,
dat geschieden kan hetzij in die gemeente,
hetzy te Hansweert, wordt toegestaan onder
de b -pa ingen die het blad nader meedeelt.
De oven mag alleen door den daartoe
van wege den Minister van Binnenlandsche
Zaken aangest'elden machinist behanield
worden.
Er bestaat geen bezwaar ook aan parti
culieren het gebruik van den oven toe te
staan, mits dit ge chiede door tusschenkomst
van den burgemeester hunner gemeente.
Vlissingen. Met den trein van 12 4
uur kwamen Zaterdag alhier aan de minis
ters van Binnenlandsche en van Buiten-
landsche Zaken, van Marine en van Kolo
niën, benevens eenige leden van de Eerste
en Twepde Kamer, waaronder wy opmerkten
de heeren Mr. E. Fokker en Mr. C. Lucasse.
Door den heer A. Smit president commis
saris, benevens den heer Directeur der Kon,
Maat-ch. «de Schelde», werden de hooge
bezoekers aan den trein met open rytuigen
afgehaald en naar het Grand Hetel des
Bains gebracht alwaar hun door hun gast
heer A. Smit een dejeuner öinatoire werd
aangeboden.
Te 3 uren begaven zij zich weder in
open rijtuigen naar de Buitenhaven, ten
einde met de «Argus» een zeetochtje te
maken, welk tochtje ten doel had om te
doen zien, dat onze Nederiandsche industrie
en wel de Kon. Maatsch. «de Schelde» vol
komen in staat is schepen te maken, die
beantwoorden aan de tegenwoordige eischen.
De «Argus» is de mailboot tot aan de
Wielingen te gemoet gevaren en heeft haar
tot Vlissingen zoo goed als bijgehouden,
ten minste ze kwam te gelyk te 5 uren
alhier aan.
De heeren gasten vertrokken met den
mailtrein van 6.15 nur. Vtiss. Grt.)
Bij kon. besluit is het directoraat der
in onze provincie te Goes opgerichte winter-
school opgedragen aan den land bouw leeraar,
en zyn tot leeraar aan de winterschool
benoemd A. A. ter Haar, hoofd eener school
te Winterswijk en M. v. d. Vliet, veearts
te Kruininge.
Zierikzee. In de jongste vergadering
der liberale kiesvereeniging is benoemd tot
bestuurslid de heer G. v. Elzelingen, werden
de altredende raadsleden De Vos, De Olercq,
Fokker, Franse en Houwer opnieuw candi
daat gesteld en in de vacatures De Crane
en Roëll met 4'2 van de 53 stemmen aan
gewezen de heeren mr. H. C. Moolenburgh
en dr. A. v. d. Hoeven.
De minister van justitie heeft een cir
culaire gericht aan de procureurs-generaal
bij de gerechtshoven.
In die circulaire wijst de minister op het
in den laatsten tijd voorkomen van vervol
gingen wegens feiten, «niet zelden van nieti-
gen of zeer geringen aard», die «de openbare
orde of het algemeen belang in geenen deele
konden schaden», ja zelfs «veeleer een ver
schoonbare daad dan een strafwaardig
feit» zijn.
De fout ligt bij de politie die van alles
proces verbaal opmaakt; vooral in het noorden
bleek dit het geval.
De minister schoon overtuigd dat de poli
tiebeambten niet altijd in staat zijn met
juistheid te beoordeelen of een feit strafbaar
