(893. No. 96. Dinsdag 16 Mei. Zevende jaargang. VERSCHIJNT PRIJS DER ADVERTENTIES G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. Kerk, School en Zending. DE ZEEUW. UITGAVE VAN elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent Prjjs per drie maanden franco p. p. f 0.95. en Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel Enkele nummers /0.028; meer 10 cent. Professor Bugs te Leiden is Zaterdagnacht overleden. Johan Theodoor Buijs werd den 26 Janu ari 1828 te Amsterdam geboren. Hij stu deerde te Leiden en Amsterdam. Na zijn promotie tot doctor in de rechten werd hjj benoemd tot hoogleeraar aan het Athaoeum te Amsterdam en in 1864 tot hoogleeraar in het staats- en volkenrecht aan de Leidsche hoogeschool. Hij was tevens staatsraad in buitenge wonen dienst, en een staatsman van grooten invloed. De hoogeschool, de wetenschap, de liberale partjj lijden bij zijn heengaan een ontzag lijk verlies. De moord te Vlissingen, doch meer nog die waarvan de vorige week een oppassend huisvader te Middelburg het slachtoffer werd, heeft opnieuw de vraag doen rijzen of wederinvoering der doodstraf niet nood zakelijk is. Een vraag die wij bevestigend beant woorden. Niet om daarmede den lagen hartstocht van de wraak vrjj spel te geven, of om, wat zelfs door rechtsgeleerden aanbevolen werd, een afschrikkend voorbeeld te stellen. Noch door de wraak, die den rechter tot lyncher verlaagt, noch door den schrik, wordt aan het geschonden recht voldaan. En dat recht nu is een zake Gods en niet van 'smenschen willekeur af hankelijk. Het is Gods bevel dat die des menschen bloed vergiet, diens bloed ook zal vergoten worden. En zulks niet in de eerste plaats om het bloed, om het leven, ot om der betrekkingen wil van den verslagene, maar wijl «de mensch is naar Gods beeld gemaakt Grooter dan de misdaad eter moordenaars, die in schrikkelijken getale zich in den lande vermenigvuldigen, is dan ook de misdaad der Nederlandsche overheid geweest, toen zij, met terzijdestelling van het gebod, het recht en de eere Gods, in averechtsche barmhartigheid jegens den boosdoener, de doodstraf uit haar Wetboek schrapte. En de revolutie, die voor de ma jesteit Gods menschelijke willekeur in de plaats stelde, ziet de smadelijke vrucht op haar werk, waar zij machteloos staat tegen over het zich uitbreidend getal moorden, en moordaanslagen en [ophitsingen tot moord, als de justitie heeft te onderzoeken. En jammerljjk verstompt mag wel de volksconscientie heeten dat zjj de medeplich tigheid aan deze zonde niet meer gevoelt, ja ter nauwernood meer notitie neemt van da doodslagen die de kranten haar week aan week komen vertellen. Helaas zij meent genoeg gedaan te hebben als zij haar medelij Jen met de betrekkingen des gedooden in klinkende munt heeft ge toond. Daden van barmhartigheid, waarvoor wij dankbaar zjjn. Doch als straks de weduwe in een zaakje is gezet, en de kleinen bezorgd zijn, en de moordenaars in de gevangenis gaan, dan sluimert ook hier het rechtsgevoel, het ge meenschapsgevoel weder in, en van de aan randing van het beeld onzes Hoogsten Ko- nings spreekt niemand meer. Ontwake toch Neerlands christenheid uit haar slaap. De bewijzen zijn er dat het een natie niet goed gaat die Gods wet vertreedt. Kome er een aandrang tot weder in voering van de doodstraf; opdat het recht Gods niet langer worde verkort, en niet langer het ongewroken broederbloed dat van den aardbodem roept, van onze hand geëischt worde. Bij de jongste bespreking in de tweede kamer van maatregelen tegen werkloosheid is gelijk meermalen te voren door zijn eigen geestverwanten geschiedde aan minister Tak gevraagd, waarom hij de wijziging der gemeentewet, door het- vorig ministerie in gediend, heeft teruggenomen. Door deze wijziging toch werd de gelegen heid aangeboden om uitwonende grondeige naren te doen bijdragen in de gemeente lasten. Minister Tak heeft hierop te kennen ge- geven dat de bezwaren tegen het voorstel der vorige regeering opgeworpen zóo zwaar wogen dat de Regeering nimmer op het Voorloopig Verslag heeft geantwoord. Tegenover die uitvlucht sta de volgende afdoende herinnering van iDe Prot. N. Bra- banter „Die bewindsman schijnt niet geweten te hebben dat het antwoord zoo goed als gereed lag; doch dat, daar voorden afloop der ver kiezingen het ontwerp toch niet in behande ling kon komen, met de indiening er van gewacht is tot na den uitslag dier verkiezin gen. Aan zijn Departement was rtit toch zeker niet onbekend." Ambtsvoorganger van mr. Tak was mr. Lobman. De vermogensbelasting. In antwoord op eenige vragen, die tot ons kwamen, nog net volgende lo. Vóór einde Mei worden de beschrjj- vingsbiljetten voor de vermogensbelasting rondgezonden. Zij moeten 20 dagen na ontvangst, behoorlijk ingevuld, zijn inge leverd. 2o. Het is zeer waarschijnlijk de wet toch bepaalt dienaangaande niets dat men zijn vermogen schatten kan nadat men het biljet ontvangen heeft. Het for mulier van aangifte doet wel het tegen overgestelde vermoeden, doch de minister heeft bij de behandeling der wet verklaard dat men kan invullen naar de prjjzen op den lijd dat men het b:ljet invult. Bij de waardebepaling zijner effecten behoeft dus niemand oude kranten na te snuffelen om de waarde op 1 Mei te weten. Men heeft slechts het joDgste nommer der krant na te slaan, op het oogenblik dat men zijn biljet invult. De bekende sociaal democraat mr. P. J. Troelstra heeft den officier van justitie te Winschoten kennis gegeven dat hij op het perron van het station op Maandag jl. is mishandeld door den huzaar de Vr. die hem een slag in het gezicht had gegeven er bij voegende: «ben jij Troelstra?» Wij vinden het een lage daad van dezen huzaar; hij toch maakte misbruik van zijns grootere lichaamskrachtzondigde tegen het recht en beleedigde een eerlijken tegen stander. Voor de wet is hij strafbaar. Doch in zedelijken zin gaat mr. Troelstra op ander gebied evenmin vrij uit. Immers hij heeft herhaaldelijk zij het ook in welwillende bewoordingen de men schen tot opstand en moord aangezet. Toen burgemeester Buis te Antwerpen was aangerand, betreurde hij het dat de werklieden niet beter (de onderstreping is van mr. T.) geraakt hadden. En in het door hem geschreven blad de Nieuwe Tijd vertelt T. met een gepelsjaste koudheid, op een toon van cynische alle- daagschheid dat de helft der menschenwereld maar moet worden uitgeroeid. Wat toch zegt hij Als de overwinning van het socialisme zou moeten en kunnen worden behaald door de helft van het menschdom van het leven te berooven, zou deze prjjs niet te duur zijn voor het geluk dat er voor werd gekocht. In de tegenwoordige maatschappij, in de kapita listische wereld wordt zoo weinig begeerings- waard geluk gevonden dat men vele men schen, zelfs tegen hun zin, een dienst zou bewijzen door hen een pil van c y a n k a 1 i toe te dienen. Ook het leven van den geluk- igste beteekent niets als 't het geluk van velen jn den weg staat. IJselijke prediking van den moord, die ons wel niet verwondert, sinds een der geestelijke pleegvaders van het socialisme, mr. S. v. Houten, zijn Causalitats Gesets in het licht gaf. Die wind zaait, zal storm oogsten. Maar de vraag dringt zich op of, evenals in het laatst der vorige eeuw, hier niet een wapen gehanteerd wordt dat ten slotte doodt, wie het draagt. En of deze Girondijnen, die er thans nog met een klap afkomen, niet ten slotte vallen zullen onder de bijl hunner Jacobijnsche kinderen. Het Nederlandsche volk geeft jaarlijks 80 miljoen gulden aan sterken drank uit. Dat is een rijksdaalder per seconde1 Wordt het geen tijd dat de christenen beginnen, als protest tegen deze nationale verkwisting en vermoording, zeiven den di ank te laten staan Kent gij de plaatWat het koren geeft? Ter eene zijde wordt uit een korenschoof het nuttige brood aan een gezin uitgereikt met het onderschrift «Als brood ben ik dienaar en voed ik mijn meester»; en waarop ter anderer zijde over het gezin van een dronkaard van uit de korenschoof eei jeneverflesch wordt uit gegoten met het onderschrift «Als drank ben ik meester en dood ik mijn slaaf». Zelfs de ergste dronkaard zal toegeven dat dit niet te sterk gekleurd is. Maar wat zeggen dan onze matige gebruikers er van 1 Het reizen in Amerika. niet geheel juist is de bewering dat in de treinen in Amerika slechts één klasse zou zijn voor arm en rjjk te zamen. Immers behalve deze eene klasse met onze eerste klasse overeenkomende de eenvou dig ingerichte landverhuizerstreinen nu eens niet medegerekend heeft men in iederen trein nog eenige «paleiswagens»voor die bestaat een hooger tarief. Daar heeft men de drawingroomcar of parlourcar (spreek wagen;, ruime salons met zachte tapijten, zijden gordijnen, gemakke lijke fauteuils, met tafeltjes er naast waar aan men kan lezen of schrijven. Vlugge negers zorgen voor een heldere bediening. De spijskaart is ruim voorzien en voor de beste hotels behoeft men daar niet onder te doen. Naast de salon is een rookkamer, een toiletkamer, een badkamer, een scheerinrich- ting, een bureau waar een dame de brieven of telegrammen voor u schrijft, (natuurlijk met de schrijfmachine; en aan het volgende slation voor de verzending zorgt. Uit de salon komt men langs een over? dekte gang in de eetzaal (dinningcaren dan in de sleepingcar (slaapzaal) waar gemakkelijke banken des avonds in bedden worden veranderd. De waggon wordt door gordijnen in verschillende vertrekjes verdeeld. Een toiletkamertje ter weerszijden, een voor dames en een voor heeren, maken het gemak van dezen waggon volkomen. Het is bekend dat men van het eene eind van den trein naar het andere kan loopen. Aan elk station zorgen de grootere en kleinere kooplieden dat het publiek zich van het nieuwste nieuws, van allerlei snuiste rijen, reismutsen enz. voorz.en kan. Vreemd echter dat tegen al dat gerief zooveel ongerief overstaat. van de stations. De gebouwen zijn er vaak allerellendigst ingericht. De reizigers moeten zich behelpen. De treinen stoomen op de bepaalde tjjden af; ieder moet maar weten waar naar toe en maar zien dat hjj mee komt. Het is dan ook een geduw en een gescheld, een gestomp en geraas eer allen op de zwakkeren na een plaatsje in den trein op de treeplanken veroverd hebben want mee moet men, op gevaar af van te vallen en te sneuvelen. De vereeniging voor Chr. Volksonderwijs houdt Donderdag, a. s. haar 2e jaarvergade ring. Het hoofdbestuur stelt voor te pro testeeren tegen den leerplicht. Ook komt in behandeling de navolgende onmogelijk langgerekte motie van dr. Vos „De vergadering spreke als hare vaste over tuiging uit, dat, daar de proefneming met de valscheljjk dusgenaamde neutrale staats school deerlijk mislukt is, de terugkeer tot het jammerlijk verlaten programma der fa cultatieve splitsing thans een eisch der actu aliteit isen steeds door de belijdenis der Nederl. Herv. kerk gevorderd wordt, zoodat er, by het behoud van de vrijheid van het bijzonder on derwijs, kome uit kracht van de grondwet, eene welingerichte openbare school, ook daardoor dat zij, waar mogelijk, voor Protes tanten en voor Roomschen eene afzonderlijke wordewaar zulks, om overwegende redenen niet mogelijk blijkt, gelegenheid biede aan de godsdienst-leeraren om binnen de schooluren onderwijs te geven in hetgeen hun gezind heden kenmerkt, en overal en te allen tijde door eerbiediging van de christelijke gevoelens medewerke aan de christelijke opvoeding der schooljeugdjen natuurlijk ook den niet-Christe- nen door afzonderlijke scholen, »f door subsidie, 0f door restitutie van de regeeringszorg doe ^lijken." Der lange rede korte zin is deze Geef ons, o regeeringchristelijke openbare scholen in plaatsen waar enkel orthodoxe ouders wonen en roomsche open bare scholen daar waar enkel roi msche kinderen gaan. Maar waartoe nog deze eisch, zouden wij willen vragen. Wat dr. Vos wenscht bestaat reeds sinds lang, zouden wij zoo zeggen. Althans in Zeeland wordt, zoo niet overal dan toch op de meeste orthodoxe plaatsen op de openbare school orthodox christelijk onderwijs gegeven, ook door liberale onder wijzersen de orthodoxen nemen daarmede genoegen. De zaak staat er dus nog bedenke- lijker dan bij invoering van wat dr. Vos wil. Dr. Vos zegtLiefst een christelijke schoolmaar als het niet anders kan, dan maar een christelijke openbare Maar hier zegt menwij hebben eene christelijke openbare, en dus willen wjj geen christelijke school. Van de noodzakelijkheid tan vrij chris telijk onderwijs, de zorg waarvoor bij de ouders berust en niet bij den staat, beseft men op vele plaatsen weinig of niets. En de predikanten, of liever de kerke raden, die verzuimen daarop te wijzen laden eene ontzaglijke verantwoording op zich. 15 Mei 1893. Het rijkstelefoonkantoor te Westka- pelle zal voortaan op Zon- en feestdagen open zijn van 6Vs tot 7 uren namiddags (Spoortjjd.) De diensturen op werkdagen blijven onveranderd. Door de liberale kiesvereeniging te Krimpen a/d Lek (district (Gouda) is voor de vacature-Havelaar tot voorloopig candi- daat gesteld de heer J. C. van Hattum van Ellewoutsdjjk te 'sGravenhage. De antirevolutionaire kiesvereeniging te Ouderkerk a/d lJsal stelde den oud-minister Luhmau candidaat. George Victor, sedert Mei 1845 vorst van Waldeck Pyrmont, vader van onze Koningin-Regentes, is in den ouderdom van ruim 62 jaar overleden, tengevolge eener longontsteking. De broeder van H. M. die nu vorst wordt is in Januari 28 jaar geworden. Hjj heet Friedrich Hermann. De koninklijke paleizen te 's Gravenhage en te Amsterdam zijn gesloten. Het Hof heeft voor den tjjd van 3 maanden den lichten rouw aangenomen. Professor Pekelharing te Delft heeft zich teruggetrokken uit het comité voor het inzamelen van gelden voor de betrekkingen der veroordeelde werkloozen. Reden geeft de man niet op. Doch men brengt zjjn ontslagneming in verband met een uitroep van den heer v. Kerkwijk iu de tweede Ka mer bij gelegenheid van de interpellatie van dhr. De Kanter. Terwijl deze sprak over het bedenkelijke van het optreden van ge noemd comité had de heer v. Kerkwjjk uitgeroepen «En daar is nogal een pro fessor by, en die is nog niet afgezet Middelburg. A- s. woensdag te 2 uur vergadering van den gemeenteraad waarvan wjj echter tot onzen spjjt de agen da wegens plaatsgebrek moeten ter zjjde leggen. Bij kon. besluit is tot militie commis saris in Noord-Hollands 3e district benoemd de kolonel G. v. Nouhutjs, laatst luitenant kolonel der infanterie te Middelburg. Grashuis weer boven. In 1875 las men in enkele bladen onder de ingezonden stukken een open brief aan dr. A. Kujjper, lid der tweede kamer voor het kiesdistrict Gouda. De brief was van den heer Grashuis, oud-zendeling van het Nederlandsch Zendingsgenootschap, en bevat te de gewichtige mededeeling dat hjj zich bij de aanstaande aftreding van dr. K. tegenover hem candidaat zou stellen. De strijd zou vooral gestreden worden om het «restitutie-stelsel.» Bij de kamerverkiezing Grashuis was er wat vroeg bjj geweestde Goudsche kiezers waren hem reeds vergeten gaven zij hem 50 stemmen Later was hj) de heusche candidaat der liberalen te Leiden doch bleef verre in de minderheid. Wie zou gedacht hebben, na deze jam merlijke mislukking, na achttien jaren, de candi latuur van den heer Grashuis nog eens te zien opduiken En toch het is geschied. Weer kwam er een Kamer-vacature in Gouda. De jaren hebben den heer Grashuis niet wijzer gemaakt. Hjj zal zich weer candidaat stellen. Nu echter niet voor Gouda, al is er een vacature Hjj wil voor Beverwjjk zitting nemen, en beveelt zich daartoe zelf bjj advertentie aan. Zijn politiek program heeft hjj er bjj gedaan. Hjj verklaart te begeeren: a. een verjongd Thorbeckianisme b. uitbreiding van kiesrecht nog verder dan de minister wil; c. recht in zake Atsjin, den Javaan en opium; d. de eer onzer marine bjj een Europeeschen oorlog e. plaatsvervanging en goede wapening f. het heil van den lezer. Op dit zonderling samengestelde ouwer- jaarsch program zullen wel niet veel kiezers afkomenen dus zal ook deze candidatuur die trouwens nu te laat komt van «mr. Gerhardus Jan Grashuis, gewezen zen deling en Oost.Indisch ambtenaar, thans lector aan de Leidsche universiteit in de Soendaneesche taal» jammerijjk mislukken. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Augustinusga en Oosterzee eo

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1893 | | pagina 1