1893. No, 92.
Zaterdag 6 Mei.
Zevende jaargang.
V E IIS CII 1.1 S T
PRIJS DER ARVEIMEVriEX
G. M. KLEM KERK. te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Onze Scholen.
uw.
UITGAVE VAN
EI.K&N MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cea
Prjjf per drie maanden franco p. p.
0.95.
EK
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent iedere reg
Enkele nummers
S*
O
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een bijvoegsel.
De vergaderingen, die reeds zijn gehouden
of nog gehouden zullen worden vestigen
weer opnieuw de aandacht op onze christe
lijke scholen, wier getal nu weldra tot een
600 tal zal zijn aangegroeid.
Wat zou onze Groen opzien, als hg dit
getal kon waarnemen. Voor 40 jaar stond
hij nog als een veldheer zonder leger, en
nu reeds een 600-tal scholen 1 Dit is van
den Heer geschied, riem zij de eer
Er heerscht echter ook op het gebied
van christelgken arbeid, helaas een zekere
mode. Nu eens deelt dit, dan dat meer
in de gunst. Tal van instellingen weten
er van te spreken. En zoo ook bestaat er
altijd gevaar, dat de school voor andere,
wellicht even goede dingen, op den achter
grond gerake en krachtigen steun derve.
En dit nu mag niet.
De school waar Christus wordt beleden
en Zijn Woord betracht, is een der factoren
voor de toekomst des volks, voor huisgezin,
kerk en maatschappij. Menschelijkerwijs
vormt gg door de school het volk. Voed
de kinderen buiten God op en een volgend
geslacht reeds zal Hem den rug toekeeren.
Laat de jeugd des Heeren vreeze leeren
en al is de godzaligheid nóch leervak nóch
erfgoed gij zult zien hoe ontzaglijk en
heerlijk de invloed op heel het volksleven
is. Er moet denk aan Frieslands Zuid-
Uosthoek voortdurend en met kracht
gewerkt, voor geen ander belang mag
dat der school met Gods Woord worden
vergeten I
Doch hoe hooge, ja zeer hooge waarde
onze Christelijke school ook hebbe èn voor
den tijd èn voor de eeuwigheid, hoezeer
wij haar ook liefhebben met heel ons hart,
toch maakt ons dit niet blind voor veel dat
nog valt te verbeteren ook in haar.
Het ideaal is nog niet bereikt; door dit
nederig te erkennen, komen wij het echter
juist nader, en gaarne geven we toe, dat
een school, al wordt er ook eiken dag uit
Gods Woord gelezen, daarom nog niet
christelijk is, en omgekeerd dat dit wèl kan
zijn, ook al wordt er niet eiken dag een
uur aan Schriftonderzoek besteed.
Maar toch gelooven we dat Gods Woord
de eereplaats moet hebben op de school
met den Bgbel, en de klacht, over de steeds
afnemende Bijbelkennis, is een waarschu -
wing ook voor onze scholen.
Onze Christelijke school heeft voorts de
roeping en de nood der tijden, het toe
nemende gebrek aan «vooruitzicht» dringt,
er toe om practisch te zijn. Voldoende
aan de eischen voor de lagere school gesteld
of heel het stelsel op den duur houd-
baar is betwijfelen we moet toch op
het meest noodige de aandacht allereerst
gericht. Onze kinderen we zijn niet vele
rijkenen edelen moeten «door de wereld».
De kenn.s daartoe noodig moeten ze nu een
maal grootendeels op de lagere school ver
werven. De tjjd daarvoor is beperkt en
de stofte veel. Zou 't nu niet goed zijn,
als de school zich wat meer bij het prac-
tische leven, bij de behoeften harer om
geving aansloot? Dan zou ten plaitelande
meer op den voorgrond treden wat in de
steden bijzaak werd, enz. Vooral echter
zouden dan de «eerste beginselen» hoofdzaak
moeten blijven. Het oude «lezen, schrijven
en cijferen» was waarlijk nog zoo kwaad
niet uitgedacht. Zonder dit komt ge er
niet, en wie op school maar geschikt ge
maakt werd om zich nog meer eigen te
maken, komt daar wel toe, als hij het
later behoeft. De waarheid is, dat duizenden
bij duizenden er beter aan toe zouden zijn,
als zij wat minder, maar dat goed ge
leerd hadden.
En eindelijk gelooven we, dat niet alleen
de school, maar ook de schoolmeester recht
heeft op meer behartiging zijner belangen.
De arbeid aan de christelijke school gaat
toch steeds met opoffering gepaard, en vooral
mag voor de onderwgzers die niet aan
't hoofd staan, wel eens gedacht worden
aan de regeling, die 't hun mogelijk maakt
althans met minder zorg te leven dan nu.
Nog eens, onze Christelijke school is een
kostbaar pand, maar een edele plant tevens,
die steeds zorg vereischt. Zorg voor haar
stoffelgken, zorg voor haar geestelijken bloei.
Zij mag niet bij de neutrale school achter
staan op verstandelijk gebiedzij moet
krachtens haar beginsel deze overtreffen,
doordat zij den Christus ook in de school laat
heerschen.
Wij hebben onze school met den Bijbel
lief doch toonen we onze liefde door te
helpen, te schragen, te verbeteren, en Gode
de eer Zijns naams te geven, ook in de
school.
Weer een nieuw blad, een christelijk de
mocratisch dagblad, genaamd Het Recht, is
dezer dagen verschenen.
Het blad wil zijn een degeljjk, uiterst
goedkoop, in eenvoudigen trant geschreven
dagblad voor het volk, de christelijke be
ginselen op maatschappelijk en staatkundig
terrein bepleiten en opkomen voor de be
langen en nooden van dat volk.
Mag het blad getrouw zijn aan het ge
wichtige doel en met minder zal het niet
toe kunnen dan zal het in een behoefte
vonrzien, waarbij wij de redactie ruimen
steun toevvenschen.
Naar aanleiding van verzoeken van onder-
officieren, bestemd voor het leger in Oost-
Indië, om gehuwd naar die kolonie ie mogen
vertrekken, is door den minister van kolo
niën, op nader te ontvanger, advies van de
militaire autoriteiten aldaar, ter kennis
gebracht, dat de uitzending naar Indië van
gebuwde onder officieren, die bestemd zijn
om in de gelederen te dienen, door het
legerbestuur aldaar niet wenschelijk wordt
geacht.
Indien deze mededeeling die wii aan de
bladen ontleenen, juist is, dan moeten wij
toch vragen of de minister hier nu wil
genoegzaam rekening houdt met de toe
standen.
Het ruwe, onzedelgke leven van zoo
menigen militair in Indië wekt terecht af
schuw. Men leze slechts de brieven van
Van der Steur] op dit punt.
Als nu de minister aan gehuwde militai.
ren verlof geeft voor Indië te te teekenen, dan
neemt ZExc. althans bij hen een belang
rijken prikkel tot ontuchtigheid weg en
verbetert] hij langs dien weg het gehalte
van het leger.
Het onderstaande kan desnoods door onze
lezers worden overgeslagen. Het bevat
slechts eenige correctie.
In een driestar in ons vorig nommer
stond abusievelijkeen bushel is 36 mud
dit moest zijn 36 kop.
Nog werden wij zeer tot ons leed
wezen door onzen gewonen correspondent
te Middelburg verkeerdelijk verwittigd dat
de r. k. kiesvereeniging aldaar den heer
v. d. Meer had gecandideerd. Thans ver
nemen wij uit de Midd. Crt. dat dit niet
zoo is geweest.
Mogen wij hierbij aan de redactie van
bovengenoemd blad opmerken dat zij eene
onbillijkheid begaat, door te beweren dat
wij dit beter hadden kunnen weten.
Zij weet beter nog dan wij dat wij dit
niet beter konden weten. Onze relatiën,
als die van een «Goesch» orgaan reiken
niet tot in de Middelburgsche kiesvereni
gingen wij moeten en kunnen niet anders
doen op dat gebied dan volkomen vertrouwen
op de goede trouw onzer berichtgevers.
Dit is in de pers een vaste regel, waar
aan ook de Midd. Crt. zich steeds gehouden
heeft. Wij zouden daartoe tal van bewijzen
kunnen bijbrengen, doch herinneren haar
slechts aan hare mededeeling omtrent de
ongesteldheid enz. vari haren stadgenoot
rnr. Lucasse, wat zij «allicht beter weten
kon» eene manoeuvre die de redactie
van De Middelburgsche Courant bij hare
eigen vrienden in discrediet bracht en haar
een afstraffing bezorgde van dr. v. Berlekom,
Wij meenen voorts niet minder dan zij
recht te hebben om op ons woord geloofd
te worden ook als wij verklaren dat de
redactie van De Zeeuw buiten allen ver
kiezingsstrijd staat en dat de artikelen van
het verkiezingsnummer door een comité
uit de kiesvereenigingen geschreven worden.
Voor de verkiezing van heden behoefde
daarom dan ook door ons letterlijk niets
te worden gedaan of nagelatenwij
hebben er zelfs geen letter voor op papier
gebracht, dan alleen de gewone korte aan
beveling aan het hoofd van ons blad.
Wij zouden dus, ook in verband met wat
wij hierboven aan de Midd. Crt. herinnerden,
gaarne zien dat zij haar persoonleken uitval
op onze redactie introken vooral in het
vervolg elke philippica voor zich hield, die
aan jalousie de métier doet denken.
De lezer vergeve ons dit oponthoudwij
vragen dit te vrijmoediger dewijl wij hen
slechts hoogst zelden er mede lastig vallen.
Trouwens ile pers heeft wel wat anders
te doeD en de plaatsruimte van or.s blad
gedoogt niet dat wij met dergelijke futili
teiten, als waarvoor de Midd. Crt. de aan
dacht vraagt, ons lang bezighouden.
Een belangwekkende strijd wordt heden
in den Duitschen rijksdag beslist in betrek
king tot het nieuwe legerontwerp. De
eischen van den Rijkskanselier werden alge
meen te hoog bevonden.
Een lid der Centrum-partij (katholieken),
de heer Huene, heeft thans eer, middelweg-
voorstel ingediend, waarmede de regeering
zich vereenigde, en dat bij verwerping tot
ontbinding van den Rijksdag leiden zal.
Toch bestaat er kans dat dit voorstel
eene meerderheid viridt; en geschiedt dit,
dan zal het vredes-contingent voor de eerst
volgende vijt jaar 480 duizend man bedra
gen met tweejarigen werkelijken dienst
tijd voor de troepen te voet (infanterie).
Dus nagenoeg 500 duizend man Een
onrustbarend cijfer, te meer dewgl het
Duitsche Rijk het blijkbaar met niet minder
doen kan, wegens de mededinging van
Frankrijk en Rusland.
Von Caprivi zei dezer dagen:
«Op den dag dat het leger gemobiliseerd
wordt zijn wij beter af met een volle pa-
troontasch dan met een volle portemonnaie».
Een gevleugeld woord dat het streven
dezer eeuw dekken moet, om de kracht
eener natie te zoeken in het militairisme.
Een gevulde patroontasch is het ideaal der
bsschaafde, humane wereld in de 19e eeuw.
H t is een bedenkelijk verschijnsel, zelfs
door eene Rijksdagontbinding niet te stuiten.
Want verwierp de Rijksdag onverhoopt
het voorstel Huene, dan wordt ditzelfde voor
stel straks het parool ter hereeniging en
eene vernieuwde meerderheid hecht|ten slotte
aan het voorstel met zjjn nasleep van boven
matige uitgaven en een staatsbankroet in het
verschiet, toch het zegel zijner goedkeuring.
Tweeërlei Verslag.
Met onderstaande opmerking, mededee
ling en gevolgtrekking van de «Volkscou
rant van Appingadam» zijn wjj het eens.
Gelijk in 't algemeen de geschiedenis op
verschillende wijze wordt verhaald door ver
schillende personen, zoo kan ook van een
gewoon straatkabaai verschillend verslag
worden gegeven. Wij laten hier twee ver
slagen volgen van een vechtpartij te Zwolle,
een van de Zwolsche Courant en een van
een socialistisch blad.
De Zwolsche Courant aldus
«In den afgeloopen nacht, omstreeks een
uur, heeft alhier op de Groote Markt een
vrij hevige vechtpartij plaats gehad. Eenige
heeren, die huiswaarts keerden, geraakten
in botsing met een viertal schippers, die
naar verzekerd wordt, den hond van een
van hen mishandelden.
Bg het gevecht, dat toen ontstond, ont
zagen de schippers zich niet hun messen te
trekken, ten gevolge waarvan een drietal
heeren verwond werden. Gelukkig dat de
politie in de buurt was en een eind aan het
spektakel maakte.
Een der belhamels werd terstond in ver
zekerde bewaring genomen en de anderen,
die zich uit de voeten hadden gemaakt,
later bij de Roode Toren, waar het schip
lag waar ze thuis behoorden, niet zonder
veel moeite ingerekend. De schippers zijn
tot hedenmiddag in arrest gehouden. Tegen
hen is proces verbaal opgemaakt». Aldus
schrijft de Zwolsche Courant van Donderdag,
13 April
Gelooft men deze, dan hadden de schip
persknechts alleen de schuld, het spreekt al
van belhamels zonder te weten, wie de
schuldigen zijn. Het zal wel het officiëele
Commissaris-verslaggevers bericht zijn.
Het socialistisch verslag aldus
Eenige heeren heele deftige van de
bovenste plank, baronnen, Jonkheeren, enz.
enz., een tiental ongeveer, hadden Dinsdag-
avo id tot half twaalf ongeveer flink ge
soupeerd toen werd er opgestapt naar
Frans Vulker, waar de heeren nog een
proef aflegden van hun slokvermogen. Hier
moesten een paar achterblijven niet omdat
ze smoordronken waren, maar omdat ze
hun evenwicht verloren hadden, men begrijpt
dat wel.
Aangezien het voor die «hooge personages»
nog geen kinderen bedtijd was, wilden ze
nog ergens heen. Naar den buitenkant
Zoover konden sommigen het niet brengen
en foei, naar het Leger des Heils, daar
komen onze jonkheeren, advocaten, wijn
handelaren, houthandelaren enz. niet.
Een paar schippers komen hen tegen
éen der nuchtere heeren jaagt den hond
op hen af. Om geen beet te ontvangen,
stoot de schipper den hond van zich af. (Maar
dat is ongeoorloofd! Wat vermeet gjj u, o
schipper 1 een adellgken hond van u af te
houden, die u bijten wil). Een der heeren
begint met dronkemanswoede met een stok
op de schippers los te slaan.
Hij dachtdat kon makkelgkimmers.
zooveel heeren tegen een paar schippers. En
wordt geslagen en teruggeslagen, de heerer
krijgen een paar flinke porren en wat helden
vgf heeren lagen onder een schipper.
Hulp en moerd werd er geroepen, politie
komt ter adsistentie, men hield een drijfjacht
op een schipper, welke dan ook, geholpen
door de anderen, is gearresteerd, Op het
bureau gekomen wilden de heeren dien
schipper te lijf en de politie 111
De politie stoot en duwt hem, die be
scherming noodig had, in een hoek, onder
het schreeuwen (natuurlijk tegen den schip
per) van: «houdt je smoel.»
Echte politie, ook van de bovenste plank!
Natuurlijk, men moet de latere superieuren
als die baronnen, jonkheeren, wijnhandelaren
enz. enz. een beetje te vriend houdendaar
valt meer af dan van een schipper. Misschien
heeft elke slag nog wel geld opgebracht, en
dat weten die leeperts.
Nette heerendie zoo bedaard naar huis
willen gaan en heusch niet naar den Bui
tenkant, en dan door zulke grove schipper
te worden lastig gevallen. Het is heusch nies
te verdragen voor adellijk en en ander gep
broedsel.
'tZijn nette heeren, die met schippars
's nachts om een uur aan 't kloppen gaan
veel netter dan socialisten.
En toch gelooven we, dat de schippers
wel aan 'tkerlste eind zullen trekken, maar
gelooven niet, dat als de schipper door de
heeren een flinke hartkwaal a la Driessen
was geslagen, de politie zoo actief zou op
getreden zgn.
De weelderige heertjes zien er nu lief
toegetakeld uit, de één is gemuilband, de
ander is mank, een derde heeft den kop
stuk, enz.
De dokters en kleermakers hebben er
een goede aan.»
Tot zoover het gepeperd socialistisch verslag.
Zoo ziet men hoe de geschiedenis op
tweeërlei wjjze kan worden verhaald.
Vandaar, dat het ook zoo enorm veel
onderscheid maakt wie op de school aan
de kinderen de vaderlandsche geschiedenis
onderwjjst, een socialistisch gezind onder
wijzer, of b.v. een Christelijk onderwijzer.
Van den consul generaal te Pretoria is on
derstaand bericht ontvangen
„Nu de Nederl. Zuid Afrikaansche spoorlijn
van de Delagoabaai af het bewoonde gebied
van Transvaal allengs nadert, treedt het ver
voer van goederen over Lourengo Marques
meer en meer op den voorgrond. Het tegen
woordig eindstation van de lijn is Nelspruit,
van waar gelegenheid is om goederen tegen
billijke prijzen per wagen naar Lijdenburg,
Baiberton, Middelburg, Pretoria en Johannes
burg te vervoeren, welke nog zal verbeteren
zoodra de lijn tot Elandshoek in gebruik zal
komen. Vermoedelijk in April.
De firma De Waal van Durban, die ook
te Lourengo Marques een filiaal heeft opge
richt, geeft per circulaire de voordeelen aan,
die het goederenvervoer langs bovenge
noemde route aanbevelen, waaronder be-
hoorendat van alle goederen bestemd
voor Transvaal, door het Portugeesch gou
vernement een transitorecht geheven wordt
van slechts 3 pCt., terwijl daarvan vrij
gesteld zijn levende dieren, cement,
kalk, banknoten, specie, booken, muziek,
kaarten, gedrukte schoolbehoeften, nieuws
bladen, tijdschriften, steenkool, cokes, meel,
versche vruchten, zaden, fis, gereedschap
pen, muziek- en andere instrumenten, met-
selsteenen en dergelijke bouwmaterialen;
en dat de onkosten van vervoer stellig niet
hooger komen dan over Durban in Natal
en East London in de Kaapkolonie, vooral
gedurende het droge seizoen, wanneer er
wagens in overvloed te verkrijgen zullen
zijn tegen lage vrachtloonen.
Mocht de Nederlandsche handel van
bovengenoemde route gebruik willen maken
dan geschiede het vervoer uit Nederland bij
voorkeur per Deutsche Ost-Africa-Line, wier
stoomschepen geregeld eenmaal 's maands
van Amsterdam door het Suezkanaal ver
trekken en de verschillende havens, waaron
der ook de Delagoabaai, aandoen. Vandaar
kunnen de goederen dan per spoor verder
verzonden worden.
De firma De Waal zal gaarne alle inlich
ting geven en zich met de expeditie be-
lasten."
5 Mei 1893.
Coes. Vergadering van den gemeente
raad op donderdagavond jl. Afwezig dhr.
Den Boer. Voorzitter de burgemeester.
De notulen gelezen en goedgekeurd. In
gekomen gemeenteverslagen van Meppel,
Leeuwarden, Assen en Zutfen en der stads
reiniging te Leeuwarden over 1892. Ver
kocht ou i lood aan v. d. Heil voor f2.75V3;
en snoeiling aan Okkévoor f18.07. Mede
gedeeld wordt dat de direeteur van het
Gasthuis 15 April zjjn betrekkiog heeft
aanvaard en het jaargeld van den oud-direc
teur met dien datum is ingegaan. Dat van
H. M. de Regentes goedkeuring is ingekomen
A
