1893. No. 46. Dinsdag 17 Januari. Zevende jaargang. f VERSCHIJNT PRIJS DER ADVERTENTIES F. P. D'HUIJ, te Middelburg. Lange Vorststraat, C 220. uw. i" itlkfn MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND UITGAVE VAN G. M. KLEMKERK, te Goes van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent ,\v Prjjs per drie maanden franco p. p. f 0.95. en Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel Enkele nummers O meer 10 cent. È/'t 1 i, Den geabonneerden die gewoon zijn met 1 Jan. b'in abonnement op dit blad te be talen bij den ondergeteekende, zij herinnerd dat het adres is Goes. G. M. KLEMKERK. IJK Middelburg ook voorSt. Laurens 17,18, 19, 24, 25, 26, 27 en 31 Januari; en 1, 2, 3, 7, 8, 9 en 10 Febr. Beweerden wij voor eenige jaren dat vele openbare onderwijzers socialisten zijn dit en nog veel erger dan dit wordt thans door vrienden der neutrale school zei ven onomwonden bevestigd. Maar ook de kerk is besmet. Niet alleen zijn het moderne kerkvoogden en notabelen in Friesland die het socialisme op de spits drijvenook predikanten doen er aan mee. Wij noemden reeds enkele namen van hervormde pre dikanten, onder anderen van ds. Tenthof en ds. Bax. Deze laatste geeft thans met Domela Nieuwenhujjs, Vliegen en Van Emmenes een maandschrift uit «De Sociale Gids», waarin zij onder anderen verklaren Ondergetekenden, die de Redactie op zich hebben genomen, staan geheel op het stand punt van hen, die meenen, dat het pri vaatbezit de hoofdzaak is van de maatschappelijke wanverhoudingen, en dat het doel der socialistische beweging dus moet zijn opheffing van het privaat bezit en het in de plaats daarvan stellen van het gemeenschappelijk bezit. Zjj zijn echter tevens van meening, dat in dezen strfjd alle middelen moeten worden aan gewend, die de toe bewustheid komende onterfden krachtiger en weerbaar der kunnen maken, of de tegenstanders verzwakken. Volgens de circulaire behoort ook deze predikant tot de «bekende socialisten». Het is ver gekomen dat een leeraar in een ge nootschap 4a t den Bijbel nog eert en na drukkelijk eerbiediging vraagt van alle gezag, wjjl 't uit God iszich begeett in gezelschap »an hen, die meenen dat de maat schappij niet alleen met wettige, maai ook met onwettige, niet alleen met vredelievende, maar ook met gewelddadige middelen onderst boven moet worden gekeerd Ook hier geldt het woord«Snelle afloop als der wateren.» Maar ook de ernstige waarschuwing des Reeren: «Indien het zout zouteloos is ge worden, waarmede zal het gezouten worden Menige zoon van orthodoxe ouders werd modern, daarna socialist, anarchist, vriend van gewelddadige revolutie't is waar. Maar van die desertie, van dien snellen afloop was niet zelden de christenheid zelve oorzaak. Op elk terrein geldt de eisch dat men de leer zuiver handhave, maar in de eer ste plaats dooreen godzaligen wandel. En hoe- vele belijders van den heerlijken Christennaam schrikten door hun averechtsch christendom in opvoeding en omgang hunne kinderen en vrieuden voor immer van het af leggen der goede belijdenis af; verzuim den de dwalenden terecht te brengen, FEUILLETON. Uit Colorado. Een andere storm dan dien we op den Atlantischen Oceaan te doorstaan hadden, barstte weldra, na het schrijven van mijn laatsten brief, boven onze hoofden los. Toen eindigde, na eenige raededeelingen over de eerste indrukken in de San Louis Vallei, ik mijn schrijven, met de mededee- ling dat we rondzagen en plannen maakten voor de toekomst. We begonnen al spoedig te begrijpen dat het vooi eerst wel bij plannen maken en rondziem zou kunnen blijven, indien we niet de handen aan 't werk sloegen. Er was, Zooals langzamerhand uitkwam, geschil tusschen den oorspronkelijker! bezitter der gronden die wij tijdelijk betrokken hadden en de Nederlansdch-Amerikaansche Lind en Emigratie-maatschappij die ons hierheen had gebracht en dat land te koopen in uitzicht had gesteld. Van welken aird dat geschil was? Ja, daarover liepen allerlei mededeelir.gen. Een ware storm ontstond. Men wees de schul digen aan en spaarde de uitingen van ver ontwaardiging en toorn dezen niet. Ik wensch dit niet na te doen. De zaak zal zeker publiek eigendom worden. Tot uwe ken nismaking zond ik u het nommer van de ja werkten niet zelden mede, om hen r.og dieper in de ellende van het ongeloof te doen wegzinken. Menig verloren ideaal van de dynamiet- mannen onzer eeuw komt mede voor rekening van hen die waren zij getrouw geweest - menige ziel van den dood hadden kunnen redden. Kenmerkend voor de kennis van de pers" manieren in België en voor de piquante Vlaamsche schrijt wijze is een entrefilet te vin den in het liberale Antwerpsche blad de Koophandel onder den typischen titelHaar- kenpluk. Er zijn, zegt het blad, geen grooter atbre- kers van des Pausen onfeilbaarheid dan de clericalen zeiven. Daarvan kregen we in de laatste veertien dagen weer een bewijs te meer. Men weet dat in den schoot der clericale partij zich een jonge, maar tamelijk ge ruchtmakende groep heeft gevormd die zijn radicalisme vast onder geen stoelen of banken steekt. Die jongens, met eenige advocaten aan 't hoofd, hebben onlangs een dagblad en eenen bond gesticht, waarin zij dapper vooruittraden ten gunste der arbeidskwestie en zelfs grondbeginselen voorstaan, die geen haarbreed met die van de socialisten ver schillen. Wij hebben tegen die opwelling van edelmoedigheid bij eenige jonge clericalen eigenlijk geen zier in te brengen, olschoon we zeker zijn dat Woeste die dartele veulens op tijd en stond in toom zal weten te houden. Maar wat we typiek vinden, is de strijd tusschen de ouwe jappruiken en de groep clericale democraten over de beteekenis dei- laatste Encycliek. Ja, zeggen de jonge clericalen, we treden op voor het Staatssocialisme, en daarin is Paus Leo XIII ons voorgegaan. Lees de Encycliek en ge zult het er zwart op wit in vinden. En als bewijs halen ze in hunnen gazet en op hunne mee tingen een aantal uittreksels aan, waarin Leo de uitbuiters dapper van de veeg geeft en de werklieden onder zijne heilige bescherming neemt. Daarop valt heel de domperspers, van het residentieblad tot het onbeduidendste pas toorsblaadje die goede en naïeve jongens op den rog, schelden hen uit voor domkoppen, gekken, ruziemakers en anarchisten, en be ginnen met de scheer stukken uit de En cycliek te snijden, om klaar als de zon te bewijzen dat Paus Leo de pest heeft aan de socialisten en aan al hunne leerstelsels. Wie heeft hier nu gelijk Is de Paus socialist of is hij het niet Heeft hij in zijne Encycliek wit gezegd of zwart Of schreef'hij bij geval zwart en wit? Wij honden het bij het laatste. De schriften der heiligen zijn ten allen tijde duister op vele plaatsen geweest en met des Pausen laatste gekribbel zal dit ook het geval zijn. Maar wat schiet er, och arme, nu nog over van die fameuze onfeilbaarheid? De brief van mr. John. H. Hanna, van de Kanaal-maatschappij in de S. L. Vallei waarover sprake is in onderstaanden brief San Luis Valleij Courier waarin de Kanaal maatschappij zich verantwoordt1). Voorts zult u ontvangen het nommer van The Denver Republican waarin de N. A. L. en E. M. zich verantwoordt. 2) Alzoo zal het u mogelijk zijn het «hoor en wederhoor» toetepassen. Intusschen kwamen nog andere verschrik kingen over ons. De groote meerderheid onzer kolonisten woonden noz steeds in de Emigranten-huizen. Bijna 200 menschen, klein en groot, woonden daar bekrompen genoeg, ongeduldig wachtende op de dingen die komen zouden. En ziet de dingen die we hoopten, eigen landbezit, om ons eene woonplaats te vestigen, kwamen niet. Maar andere treuriger dingen kwamen wel. Het roodvonk brak uit in de Emigranten huizen onder de kinderen. Veel zorg en veel liefde werd ons betoond. Moeilijk kunnen we de voorkomendheid, de belangstelling, de liefde der bewoners van Almosa schetsen, die ons van een vriendelijke ziekenverpleegster voorzagen. Kachels en bedden die we te kort kwamen werden ons bezorgd, en dr. Gale wijdde zijne zoo zeer gewaardeerde zorgen aan de zieken. Zie boven. Nog niet ontvangen. uit Colorado, luidt als volgt «In de-Ochtend Editie van den «Den- ver Republican» las ik tot mijn verbazing en spijt de verklaringen van C. W. van der Hoogt. Ter verdediging van mr. Henry en tegen woordig geweest zijnde bij al de verschil lende interviews van Mr. Henry met Mr. van der Hoogt, vraag ik eenige plaatsruimte in uwe kolommen. Mr. Henry als verte genwoordiger van de Kanaal Maatschappij opereerende in- de San Luis vallei, gaf in Februari j. 1. aan den heer van der Hoogt, destijds te Denver vertoevende, eene optie op 15000 acres land in de San Luis vallei. Het land zoude worden uitgezocht door zijn Vertegenwoordiger indien de voorwaarden voor kolonisatie metHollandsche landbou wers gunstig zouden blijken. De voorwaar den der optie waren, in het kort, dat Mr. Hemy voor een gedeelte van de koopsom 75000 dollars obligatiën zoude nemen ad 100 percent in eene te vormen Emigratie Company. De rest der koopsom zoude wor den vertegenwoordigd door 7 percent Hy potheken loop end» 5 en 10 jaren. In Augustus, alles naar genoegen bevon den zynde, werd er eene emigratie Com pany opgericht en de optie in een meer bindenden vorm gebracht door er 1000 dollar op te betalen aan den gemachtigde van Mr. Henry in Europa. Tot na zijne aankomst te Alamosa, in het laatst van October, liet Mr. van der Hoogt niets van zich hooren. De optie was inmiddels in Europa zoodanig gewijzigd geworden, dat 15000 dollar m contanten moesten worden betaald. Op aandringen van Mr. van der Hoogt stemde Mr. Henry er in toe om in contanten slechts 5000 dollar minus de reeds vroeger betaalde 1000 dollar te ontvangen. Inmiddels was van Mr. Henry gevergd geworden om lande rijen te leveren aan andere eigenaren toe- behoorende om zoodoende een meer sym metrisch geheel te verkrijgen. Ik zelf heb eenige van deze landerijen gekocht om Mr. Henry te helpen in het verkrijgen van het begeerde land en zjjn de eigen domsbewijzen hiervan in mijn bezit. Mr. van der Hoogt liet twee logementen bouwen die beiden op mijn eigen land werden opgericht en na eenigen tnd in de vallei te hebben vertoefd, vertrok hij naar New-York. Niets werd er van hem gehoord tot na zijne aankomst met de kolonisten te Alemosa. In antwoord op een verzoek van Mr. Henry vertrok hij eenige dagen later naar Denver. Als crediteur van de Empire Land Sc Canal Co. had de City National Bank er in toegestemd om eenige der op de landerijen rustende hypotheken af te lossen met schuldbekentenissen der Emigratie Co, en ben ik hierdoor in deze zaak betrokken geworden. Het is natuurlijk dat wjj hiervoor eerst van Mr. van der Hoogt iets meer wilden vernemen omtrent de omstandigheden der Kolonisatie Company. Terwijl dit plaats had was de duur der optie verloopen. De statuten der company waren niet geregis- steerd en zjjn die, voor zoover als ik kan nagaan, tot op heden niet wettig geregis treerd waardoor zij geen zaken kan doen in Colorado. Mr. Henry en ik zelf hebben herhaaldelijk er op aangedrongen dat Mr. van der Hoogt ons op de hoogte zoude stellen van den toestand der Kolonisatie Zes kinderen moesten in vreemden bodem begraven worden. Zij openden de rij onzer dooden op onbeschrijflijk treurige wijze. Bjj hunne sponde en bij hun lijkbaar ging menige zucht op, die ook wel eens vader land en familie, het verleden en de toekomst gold. Intusschen werd in de week voor Kerst dag, door tusschenkomst van den burge meester van Almosa, meer zekerheid voor onze toekomst geboden. Ons werd aange boden direct van de Kanaal-maatschappjj te koopen, een stuk grond op vier uren afstand van onze oorspronkelijke vestiging. Na onderzoek besloten we dit te doen. Omdat de Ned. Amer. Land en Emigratie maatschappij ons geen zekerheid bieden kon, besloten we als zelfstandige Hollandsche kolonie op te treden, onder leiding van den heer J. van Boven. We benoemden een comité van vjjf per sonen en denken nu gemeenschappelijk, direct na Kerstdag (de brief is van 24 De cember) daarheen te vertrekken. De eensgezindheid onder ons laat niets te wenschen over. De teleurstelling met de Maatschappij ondervonden heeft onzen moed niet doen zakken. De vooruitzichten zijn in dit dal, waar zooveel land ligt en zoo weinig menschen wonen, naar aller oordêel gunstig. Ik zag met eenige anderen de streek Company, hoeveel aandeelen er verkocht waren, hoeveel geld er ontvangen en uit gegeven was, iets waarop iemand wien gevraagd wordt om goeden eigendom te transporteeren voor obligatiën natuurlijk het volste recht heeft. Mr. van der Hoogt beweerde dat het geld op de aandeelen was gestort, tot een ge zamenlijk bedrag van 200,000 dollar. Toen er op aangedrongen werd dat hij den toe stand naar waarheid zoude bloot leggen, gaf hjj zooveel als te verstaan, dat hij niet verplicht was zulks te doen en dat Mr. Henry, volgens de voorwaarden van de optie, verplicht was om betaling met obligatiën te accepteeren zonder verdere ioformatiën te nemen en zonder een verder onderzoek in te stellen, een, zooals van zelf spreekt, onmogelijk voorstel. Mr. Henry stelde voor om, nadat het bij onderzoek gebleken zou zijn dat de Compagnie solvent was, dat het geld daarin behoorlijk was gestort, de obligatiën, al de verdere schuldbekentenissen ten laste der compagnie en ook de vereischte contanten te deponeeren in een Bank, welke ook, waarna hij de hypotheken zou aflossen, volmaakte eigen domsbewijzen geven, enz. Zoolang hem niet gebleken was dat de Hollandsche Maatschappij solvent was, was het geen zaak voor hem om meer geld testeken in het aankoopen van landerijen van anderen. Hierin geef ik hem geheel gelijk. Ik weet dat ;Mr. Henry in den afgeloopen zomer er zich zeer aan gelegen heeft laten liggen om, waar noodig, de hypotheken af te lossen. Het was zijn plan, en dit heeft hij ons uitvoerig uit een gezet, om dit voor al het land te doen. Gedeeltelijk zoude hij de hypotheken verplaatsen naar ander land en gedeeltelijk zoude hij ze afbetalen met schuldbekente nissen ten laste van de Hollandsche Com pagnie. Volgens mijn meening waren zijn bedoelingen in alle opzichten eerlijk en oprecht. Ik meen dat, indien v. d. Hoogt den heer Henry kon overtuigen dat zijn Compagnie solvent was en oprecht handelde, een goed eigendomsbewijs voor een groot gedeelte, indien niet voor al het land, kon gegeven worden binnen zeer weinige dagen. Ik was niet te Alamosa, toen de onder handelingen plaats moeten gehad hebben, doch heb geen enkele reden om te gelooven dat mr. Henry ooit de verklaringen heeft gedaan waarvan hij wordt beschuldigd. (get.) J. R. HANNA. Dec. 17, 1892. Met statistiek is letterlijk alles te be wijzen. Men zegt dat iemand eens bewezen heeft uit de statistiek, dat populieren hoo rnen het scheelzien bevorderen. Hoe hjjj dat deed? Wel hij maakte een statistiek van de popels in iedere gemeente, en eene van de scheelzienden in item. En ziedaar, juist waar de meeste popu lieren waren, vond men ook de meeste scheelzienden. Dus populieren boomen bevorderen het scheelzien. Is 'tzoo niet? Dat is de kracht van de statistiek. De centra commissie voor de statistiek die we ons de volgende week tot woonplaats hopen te kiezen. Een schoolgebouw met torentje, welk school gebouw ons tijdelijk tot kerk dienen kan,[vormt het middelpunt. Voorts, in wijden, zeer wijden kring een dertigtal woningen. De grond is naar het getuigenis der boeren zachte kleiminder zandachtig dan in onze eerste nederzetting. Het land is reeds onder de ploeg geweest en bezaaid. Het geheel is doorsneden met goede wegen. Wjj betalen daarvoor 17Vs dollar per acre en moeten jaarljjks 10 ets. per acre water rechten betalen. Wjj gelooven dus welgeslaagd te zjjn, maar meenen voorzichtigheidshalve allen Zeeuwen die ons volgen willen en o.i. zeker volgen zullen, te moeten raden nadere tij dingen van ons af te wachten tot de vesti ging in orde zijn zal. Eenige dagen vóór we brieven van de onzen hadden kwam de Zeeuw in de Vallei. Dat was de eerste bode uit het vaderland, een apart genot voor de Zeeuwen, die daar door eenige oogenblikken leven konden on der oude bekenden en in welbekende om geving. Deze brief aan. het einde van het wegstervende jaar geschreven, brenge hun onzen eersten Nieuwjaarsgroet. Holland'Colony, Almosa, 24 Dec. '92. K.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1893 | | pagina 1