NIEUWEJAAR.
1892, No. 36.
Donderdag 22 December
Zevende jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D OÜIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Wederom stellen wij, en wel
in het no. dat MAANDAG 2
JANUARI a. s. verschijnt,
voor belangstellenden de ge
legenheid open om tegen den
prijs van 25 CENTS (mits niet
grooter dan 6 regels druks)
hun nieuwjaarsgroet aan Fa
milie, Vrienden of Begunsti
gers als advertentie te doen
opnemen.
uw.
eiken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p.p. 0.95.
Enkele nummersf 0.02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zij, die zich met 1 Jan. op ons blad
abonneeren, ontvangen het tot dien datuui
GRATIS.
Als naar gewoonte zal in datzelfde no.
van ons blad een Nienwjaarswenseh voor
komen BIJ DEN AANVANG VAN HET
JAAR 1893 enz. onder welken een leder
tegen betaling van 10 CENTS zijn naam,
beroep en woonplaats kan doen zetten.
DE UITGEVERS.
ADVERTENTIEN en NAMEN voor den
Nienwjaarswenseh worden ingewachtjj uiter
lijk tot Vrijdagavond 30 December bij den
Drnkker-Uitgever, Lange Yorststraat C 220.
Goes, G. M. KLEMKERK.
Het Nienwjanrsno. wordt D. V. Maandag
ochtend t Januari 1893 bij al onze abonné's
bezorgd.
SPROKKELINGEN.
De tjjd van het jaar is eenerzjjds zoo
geschikt om niet het gebruikelijk «ga heen
en word warm» door zoo velen helaas
aangewend in toepassing te brengen en
anderzijds om voedsel te geven aan allerlei
rjjk- en- arm-theorieën der sociaal-demo
craten.
Als één propaganda-makerij-tocht trekken
én de geboren woordvoerders én de napra
tende dito's gevolgd door heele en halve
aanhangers het gansche land door om juist
in dezen tijd van werkeloosheid voor 't
grootste deel gevolg van het jaargetijde
zielen te winnen. En zjj winnen ze.
Leest men de sociale bladen en geschriftjes
dan is het om jaloersch te worden met welk
een ijver de sociaal-democraten opgaan naar
hun tempels soms, zooals nog pas in
Friesland naar een weide, onder den blooten
hemel, in een snerpenden wind sprekende
FEUILLETON.
In Colorado.
Tusschen het Westerdok te Amsterdam
en de San Louis Vallei in Colorado ligt in
den letterlijken zin des woords een wereld.
Een zeereis van dertien etmalen en een
spoorreis van drie etmalen. Een Oceaan
ie voor het oog schoone momenten op
levert, maar uit den aard der zaak eentonig
is, en daarna een anderen oceaan doorsnel
lende, zoo onbeschrijfelijk schoon, dat jmis-
schien keuriger pen dan de mijne zich
zelfs machteloos zou gevoelen.
Maar, laat ik althans beproeven eenigs-
zins weer te geven den indruk dien deze
langste aller spoorreizen op ons maakte.
Van onze Dubbeldam tot het station van
afrit kostte ons een spoorrit van drie kwar
tier. Al dadelijk viel ons in 'toog, dat de
wagens zoo groot waren dat wjj allen, heel
de kolonie, in drie wagens konden vervoerd
worden.
Het station te New-York is een millioenen-
stad waardig, groot en schoon. Ik schat
de grootte van de wachtkamer als die der
Nieuwe Kerk te Middelburg.
Stokken met wit linnen lappen waarop
stond Holland Colony, S. L. Colorado
wezen ons den weg naar den trein, en
's middags te twee uren werd de reis
aanvaard.
Wij arriveerden 's avonds te Philadelphia
na een prachtigen rit door vruchtbare, zeer
bebouwde streken. De wegen waren bedekt
«iet rijtuigen en ruiters en wandelaars.
Prachtige villa's, dicht bebouwde dorpen of
steden of buurten spoorden we voorbjj.
Dat was het eerste deel van onzen tocht.
Het oog werd vermoeid van zien; en gebrek
behoefden we niet te ljjden. We hadden
brood, koffie, kaas, vleesch op den trein
voor het commandeeren. lederen avond ge
bruikten we op een der hoofdstations ons
middagmaal. Als de avond daalde werden
de slaapwagens in orde gebracht door een
neger dien we tot bediende hadden. Water
daar bet «groote
en luisterende om
woord» te hooren.
Inderdaad als de geloovige Christenen,
van welke kerk ook deel uitmakende, eens
zóo met het zwaard des Geestes uittogen
als goede krijgsknechten van Jezus Christus
ten strijde trekkende voor de eer van Zijn
koninkrijk om zielen te rukken uit de hel
hoe zou het er anders uitzien
Mochten die onvermoeide pogingen onzer
tegenstanders ons, die gelooven, tot voor
beeld strekkenons opporren uit onzen
slaapons aanzetten tot vermeerderde
plichtsbetrachting, dan zou deze uitkomst
al reeds een goede vrucht zijn van wat
door de groote menigte als geheel vrucht
loos beschouwd wordt door hen, die de
woelingen en den strijd der S. D. uit de
verte gadeslaan.
Trouwens, lees de Bladen slechtshoeveel
dat ons als beschaafden en ontwikkelden,
ja, als menscheu ergeren moetwjj spreken
nu nog niet eens over de beteekenis van
het woord Christen. En zie dan eens naar
Frankrijk. Lees wat daar gebeurt in de
zoogenaamde beschaafde wereld. Lees van
het Panama-kanaal-schandaal en ge kunt
u haast niet bergen van schaamte dat
hooggeplaatsten mannen de handen gestopt
zijn met duizenden, tienduizenden francs
alleen om indertijd de Fransche regeering
en natie gunstig te stemmen voor de
inderdaad grootsche en in de gevolgen
nuttige onderneming. Arme de Lesseps 1
hoe wordt zjjn levensavond tot nacht. Of
hij zelf ook schuldig is? De geschiedenis
zal het leeren.
Moet door zulke stuitende dingen niet
juist der sociaal-democraten propaganda
veld winnen?
Richt den blik naar Ncord-Amerika.
Daarheen trokken zoo velen der onzen en
vonden goed broodduizenden hebben nog
de oogen gericht daarheen, want daar is
ruimte; en de gansche aarde is door God
ons gegeven tot het verkrijgen van voedsel
en welk gevaar dreigt van dien kant
niet alleen ons, maar geheel Europa?
Als het toch geheel waar is dat een
voorstel hei Hoogste Bestuur de Ver. Staten
staat te bereiken, waardoor aan de land
verhuizing in den ruimsten zin de kop
wordt ingeknepen dan is de mogelijke
aanneming er van, wat de Heere verhoede,
een doodsteek voor tal van maatschappijen
in ons land en daarbuiten, die nu een ruim
bestaan opleveren voor duizenden en die
tevens het middel zjjn voor hen; die een
hetere toekomst voor zich en de hunnen
wenschen en mogen wenschen.
Is niet landverhuizing op goeden grondslag
een groote weldaad Zjjn wij, antirevolu-
emmsanca—
om zich te verfrisschen was in overvloed
in den trein te vinden, zoowel als andere
kleine geriefelijkheden.
En nadat de eerste nacht in den trein
was voorbij gegaan, begroetten we den
morgen in Indianapolis.
Nu ging de reis naar St. Louis, waar
ons diner gereed stond, en nadat de tweede
nacht was voorbijgegaan zagen we Kansas-
City gehuld in den rook. Dit sehjjnt een
groote fabriekstad.
Nu komt er belangrijke verandering in
onze omgeving; de weg wordt eenzamer,
de natuur woester. Nu eens woeste berg
kloven, dan weder ruig begroeide heuvels,
dau weder onafzienbare bosschen. Nu eens
ging het over eene groote vruchtbare
vlakte bedekt met groote kudden hoornvee
en dan weder spoorden we de prairie door,
een mateloos heuvelachtige vlakte begroeid
met schraal, bruinachtig gras. En daar-
tusschen hier en daar menscheljjke wonin
gen, ook enkele schoone gebouwen.
Ziedaar het panorama dat zich den derden
dag aan ons oog vertoonde.
Maar dat alles beteekende nog weinig bjj
hetgeen de volgende dag ons zou doen zien.
Toen de derde nacht voorbij was, lichtte voor
ons de morgen in Colorado aan. Tot Pueblo
doorstoomden we vruchtbare landerjjen. Te
Pueblo moesten we allen uitstappen om
over te gaan op bergspoor, dat is belang
rijk sneller.
Straks zouden we den reuzen-bergketen
die Amerika doorsnijdt van het Noorden
naar het Zuiden, het Rotsgebergte niet
alleen zien, maar doorgaau.
Eerst was het terrein heuvelachtig, we
spoorden langs petroleuinbronnen encemet-
stokerrjen. Deze stokeryen hebben ongeveer
den vorm van onze bijenkorven, maar zjjn
tienmaal zoo groot. Langzaam klimmende
stopt eindeljjk de trein aan den voet der
bergen, bij een klein, mij onbekend, station.
En toen we uitstegen ging één roep van
bewondering uit aller mond, neen uit aller
hart op.
tionairen, er niet hoe langer hoe meer vóór,
juist omdat wjj in den nood der tijden
uitteraard gebonden zijn en dat met geheeler
harte, aan het bevel Gods
Is niet juist het opeenhoopen der menschen
in z. g. groote steden een vrucht van het
moderne, Gods Woord vjjandige, leven
Is aan die opeenhooping, om wie weet welk
bejag, niet voor een groot deel de ellende
te wijten waarin de groote plaatsen ge
raakten Deed die terugslag van de grootere
gemeenten op kleinere, op hoofdplaatsen
van provincies zich niet reeds gevoelen?
Maar en dit kunnen wjj niet te
dikwjjls herhalen de kwaal is er en
het geneesmiddel is er ook, doch is het
iedereen, is het der gansche maatschappij
dadelijk gegeven de kribden, die het ge
neesmiddel samenstellen, behoorljjk zóo te
mengen en te verwerken tot het genees
middel goed toegepast, geneest?
Tal van profeten, velen schjjnprofeten,
staan op in ons land en houden lezingen,
voorlezingen, debatten en ik weetniet wat
al doch, zullen al de gesproken woorden
als zoovele zwaarden des Geestes zijn, die
doorgaan tot in het binnensteen wat ver
keerd is, uitsnijden om het goede te be
houden
Christen-werkgevers, toont gjj door uw
belangstelling in het stoffelijke en geestelijke
lot uwer onderhoorigen dat gij onzen
Heiland begrepen hebt. Maakt dat men
nietden vinger zetten kon op uw handelingen
tegenover den arbeider, die toch zeer zeker
recht heeft op behoorlijke bezoldiging. Draagt
zorg dat gij nooit uw ondergeschikten uit
zuigt het is een leeljjk woord, dat ons
herinnert aan een leeljjk beestje want
het gebeurten dat wjj dit zoo maar
vrjjuit schrjjven, is noodig al zou zeker deel
der natie er zich over in de handen wrij
vend, zeggen«Zie je wel, die zg. Chris
tenen deugen ook al niet.»
Ergert u nooit aan ddt courantengeschrijf,
hetwelk spijkers op laag water zoekt of
vreeseljjk eenzijdig altijd door bjj andoren
zoekt wat het zelf mistgebrek aan waar
deering.
Evenwel zjj vooral den rijkeren Christe
nen aanbevolen omdat God het wil
zooveel mogelijk van hun overvloed te laten
verwerkenvan aalmoezen-geverij met
neel veel nederbuigende afdaling tot de
minderbedeelden zjjn wjj afkeerig, Daar
tegen verzet zich heel ons Jgemoed, dat
brengt de maatschappij niet vooruitdat
helpt den wagen nog meer achterwaarts
gaandat is even afschuwelijk als het
pronken met en het pochen op den naam
«liberaal» en het oog dicht knjjpen voor
de ellende om ons.
wbirav 1üv1mwhmpwb8bb—w—b—bbb—
Denk u, staande onder die hemelhooge
bergen, met hunne besneeuwde kruinen,
rotsblokken, grooter dan de grootstehuizen,
overhangende, die op 'teerste gezicht alles
dreigen te verpletteren, en daardoor heen
ruischende bergstroomen, en daarin peil-
looze afgronden.
En dat voor Zeeuwen, die nooit hooger
verhevenheid op aarde hadden gezien dan
het Poelebergje.
Onze trein wordt nu in twee deelen
geplitsten vóór en achter ieder deel komt een
locomotief, die ons zuchtend en snuivend,
stampend en knarsend twee duizend voet
hoog optrekt en opduwt.
Het gaat hier waarlijk niet met ijlende
vaart, de vier locomotieven hebben al hunne
kracht noodig om voort te komen. De
bergkloven laten op vele plaatsen precies
zooveel ruimte als dat voor den trein noo
dig is. Het gaat voortdurend zigzagsge-
wjjze, de passagiers uit de achterste wagons
kunnen steeds de locomotief en de voorste
wagons zien.
De trein vormt een S.
En nu, wjj dalen. Ginds ligt de Vallei,
het doel van onzen tocht. Naarmate dat
doel nadert wordt de belangstelling leven
diger. Met ongeduld wordt het einde der
reis verbeid.
In de Vallei kwam de Directeur der
Maatschappij ons op den trein verwelko
men, en nabjj Alamosa liet zich een depu
tatie aandienen, die ons allen noodigde tot
diner en nachtverblijf, dat we gaarne ac
cepteerden.
Te 6 ure stopte de trein te Alamosa,
nadat we zes en zeventig uren spoorreis
hadden gehad, natuurlijk met inbegrip van
ons oponthoud.
In de Concertzaal te Alamosa stond ons
diner gereed; daar werd gegeten en ge
dronken, getoost en gezongen. Daar be
keken de Amerikanen ons en wjj hen en
daar werden we ingekwartierd.
Mjjn vriendelijke gastheer had negen
logeerkamers disponibel gesteld. Hjj lo-
Want onder ons gezegd moesten
niet eiken dag voor de vereenigingen tot
werkverschaffing in Middelburg en Goes de
gaven toestroomenl
Zjjn het geen uitstekende vereenigingen
om mede buiten allen arbeid van het
diaconaat om op nette wijze brood te
geven aan lieden, die arbeiden willen Is
Middel berg niet rijk, zeer rijk En is het
werkelijk loon te noemen nog 4 gld 50
ets per week, hier in Middelburg Trek
van dat geld f 1.50 gld per week af voor
huur, licht en brand.wat blijft er dan
nog over?
Och wij zyn zelf zoo dikwijls schuld aan
verkeerde beoordeelingen. Wij doen nog niet
wat wij doen moeten.
Hierover later nog iets [meer.
Op sommige plaatsen in het noorden van
Groningen en Friesland leven de beide
standen in openbaren oorlog. InhetOldambt
hoort men van verzet tegen de politie, van
vechtpartijen en vernieling, van aanranding
en bedreigingen. Te Kolfum had een
landbouwer zich minachtend, naar men
beweerde, over de arbeiders uitgelaten. Ge
volg was dat toen hjj zich op de weekmarkt
vertoonde, een groote troep hem opwachtte
om hem te mishandelen. De burgemeester
ontzette hem uit zijn benauwde positie.
Toen wierp men bjj de welgestelden de
ruiten inmen ontzag zelfs een huisgezin
niet, waar typhusljjders lagen.
Van Winschoten uit patrouilleerden
Zaterdag huzaren naar Bellingwolde, Bljjham
en Oude Pekela; in laatstgenoemde ge
meente werd van de overzjjde van het
kanaal met steenen naar de manschappen
en paarden geworpen. De paarden werden
hierop door hunne beryders vastgebonden,
waarna deze zich haastten den overkant te
bereiken. Bjj de afrekening toen gehouden
werd een schoorsteenveger gewond.
Verschillende werklieden hadden plan
naar het kamerlid Tijdens te gaan, die te
Beerta woont, om van hem rekenschap te
vragen aangaande de mededeelingen door
hem gedaan in de tweede kamer omtrent
door hen gepleegde gruwelen. Hun plan
werd verijdeld doordat de heer Tijdens
in Den Haag was.
Te Nieuwolda werden de ruiten verbrij
zeld by de boeren, den predikant, het
gemeentehuis en het werkhuis. Te Midwolde
en Finster wolde zyn samenscholingen van
meer dan 3personen verboden. Te Scheemda,
c. s. is van gemeente wege werk verschaft.
Ook Hoogezand, waar het nog altijd onder
de fabrieksarbeiders broeit, is paardevolk
geerde mjj met vrouw en zeven kinderen,
den heer van Boven en nog vier anderen.
Dus veertien personen. Zjjn ruime woning
en prachtige salon gaven ons eeD krachti-
gen indruk van Amerikaansche gastvrijheid.
Na den avond en nacht en vroegen mor
gen doorgebracht te hebben bjj onze gast-
vrjje vrienden, was het vertrek naar onze
nieuwe nederzetting bepaald op 's morgens
half elf.
Twee groote, doelmatige gebouwen vormen
het middelpunt der kolonie. De gebouwen
zjjn ruim en groot, maar toch voor zoovelen
nog bekrompen genoeg, Nog slechts éen
uur was ik daar of ik reed uit met den
heer Zoutman om een tjjdeljjke woning te
zoeken, en kon een Amerikaansche boerderjj
machtig worden, een huis met vjjf kamers,
schuur of stalling. Deze betrokken wy den
volgenden dag, ik met mijn gezin en twee
jongelieden van onze bekenden, die tjjdeljjk
huisvesting bjj mjj vinden. Daar heb ik
met een der heeren van de Maatschappjj
eenige van onze huishoudelijke behoeften
gekocht, en met een onzer Zeeuwen mjjne
kisten uitgepakt, en nu gebruikten we heden
weder onzen eersten maaltijd in ons eigan
huis. Een smakelijke hazenbout door een
onzer Zeeuwen geschoten, liet zich heerljjk
gebruiken.
Onze kolonie loopt te jagen dat het lief-
hebberjj is.
Ziedaar onze reis naar en onze aan
komst in de Vallei. Mjjne eerste indrukken
van de Vallei en hare toekomst voor de
Emigratie, deel ik u in een volgenden
brief mede.
Deze is lang genoeg.
Ik zeg nu nog alleen tot dezen brief:
Wees gjj mijn bode, en breng aan alle
bekende en belangstellende Zeeuwen, door
de Zeeuw de groeten van alle Zeeuwen uit
«den lande van Overzee».
Holland'Colony, 4 December. K.