1892. No. 30.
Donderdag 3 December
Zevende jaargang.
V E R S C II IJ N T
G. M. KLEM KERK, te Goes
F. P„ D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
DE LEIDER.
RECHTSZAKEN.
ei.kn MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjj? per drie maanden franco p. p. 0.95.
Enkele nummers0.02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regel? 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De bedoeling van het artikel van den
heer Lohman, hetwelk wij in ons vorig no.
overnamen, is den wensch uit te spreken,
dat dr. Knijper, de leider der antirevolutio
nairen, zoowel in het Centraal Comité als
in de pers, als lid der Tweede Kamer ook
de leiding der club op zich neme.
Wij achten het onze roeping deze vraag
van een man van de positie van mr. Lohmau,
ook voor onze lezers te bespreken.
Daar is door ons geen plehiscit ovei
deze vraag uitgeschreven. Dat zou ook
mooilijk gaar.. Maar toch gelooven wij te
spreken in naam en in den geest van de
overgroote meerderheid der lezers van de
Zeeuw indien wij zeggen den wensch van
mr. Lohman te begrijpen, te billijken zelfs,
maar niet te deelen.
Begrijpen.
Wat is een leider
Een leider wordt niet tot leider gemaakt;
niet gekozen, maar geboren. Leider is
hij die vorm en gedaante geeft aan wat
daar leeft in veler hart. Leider is hg die
uiting weet te geven aan wat daar spreekt
in de ziel, die toik kan zijn van onze
gedachten. Een volk, ieder volk dat in
hooger, in geestelijken zin leeft, heeft zijn
leiders, zijn dichters ea zijn proleten Dez--n
zijn daarvoor niet onderwezen en daartoe
niet benoemd. Zij zijn daartoe in de wie"1
gelegd. Zij zijn leiders avon Goltesgenade»
zouden de Duitschers zeggen.
Ziet, als ge twee, drie beoordeelingen
hebt gelezen over éene zaak, dan komt
uw leider en hij zegt er het zijne van. En
gij zegt: zoo is het, zoo begrijp ik het
ook, maar ik kon het zoo niet zeggen. En
dat zeggen duizenden met U.
Daarom is hij leider.
Als een of ander vraagstuk belangrijk
genoeg door u geacht wordt om u te
intereseeren maar het is u niet duidelijk,
dan komt uw leider, en hij zet het eene
op zij en het andeie brengt hij voor den
dag. tl ij ontbolstert de kern, en laat het
volle licht op de hoofdzaak vallen en gij
zegt: nu begrijp ik het ook.
Daarom is hij uw leider.
Zoo'n leider nu is dr. Kuyper.
Mr. Groen van Prinsterer wa? ook een
leider. Maar toch weer anders. Ook levende
in anderen tijd en bij aDdere toestanden.
Mr. Groen legde de fondamenten vooreen
nieuw gebouw waarin de oude waarheid
wonen zou. Dat gevoelde het volk, hetwelk
leefde bij die oude waarheid, zeer goed,
maar bij het leggen der fondamenten
kwamen alleen de architecten tuegeloopen.
En zjj vei kondigden hunne meening over
de constructie dier fondamenten.
Maar dr. Kuyper is voor een en twintig
jaren begonnen op die tondamenten het
gr bouw optetreliken. De muren zijn in
'tgezicht gekomen, de kozijnen zijn ge
plaatst, de lokalen zijn verdeeld en nu komt
alle man toegeloopen om der. bouw te
beoor deelen. En de leider, de architect zoo
ge wilt, verdedigt zijn architectuur tegen
iedere ernstige bedenking.
Daarom is hij ook leider.
Volkomen begrijpen we dan ook den wensoh
van mr. Lohman die wil dat zoo'n leider zal
deelnemen aan den practischen arbeid in
de Kamer. Met zijn gaven de partij tot
wier leider hij geboren is, ook in het
werkeljjke leven, en niet alleen op de
studeerkamer dienen zal.
Begrijpen doen we dien wensch ten
volle, en billijken ook.
De moeilijkheid die geboren wordt uit eene
abnormale positie als waarin zich de anti-
ievolutionaire partij bevindt, erkennen we
gaarne.
Eén man, de voorzitter van het Centraal
Comité der antirevolutionaire kiesvereeni-
gingen in Nederland, naar wiens woord
duizenden hooren meer nog, éen man
die driemalen per week het geestelijk brood
aan duizenden zijner landgenooten levert,
éen man naar wiens stem door velen
wordt gehoord en wiens woord ingang heeft
in veler hart, staat buiten het werkelijke
leven.
Hij teekent op zijn stuleerkamer idealen
en het werkelijke leven is zoo geheel anders.
Als redacteur van een dagblad kan men
zich een wereld scheppen waarin alle wegen
recht, pijlrecht zijn; waarin iedere plooi
kan worden gladgestreken; maar in het
werkelijke leven leert men maar al te zeer
dat politiek tot op zekere hoogte de kunst
is van «geven en nemen».
En dat nu de wensch bij deze of gene
opkomt om dr. Kuyper te zien optreden
in de Kamer, omdai hij dan zoo geheel
anders handelen zou als ilianskunnen
wij billijken, en toch, deelen kunnen we
dien wensch niet.
En waarom niet
1 Omdat aan dr. Kuyper door God zoo
zeldzame gaven zijn geschonken.
Gaarne zien we de Vrije Universiteit onder
zijn bezielende leiding. Van uit die school
der wetenschap hopen wc dat vele jonge
lieden zullen voortkomen, die, degelijk
onderwezen, ons volk ten leiders zullen
kunnen zijn.
Gaarne hooren we het woord dat dr.
Kuyper nu een kwart eeuw lang in
Standaard en Heraut tot het Nederlandsehe
volk richt. Zijne ijverige studenten willen
we gaarne zijn.
Gaarne zien we de algemeens politiek
onder zijne leiding als voorzitter van het
Centraal-Comité.
En verder, gaarne zagen we dr. Kuyper
als lid der Tweede Kamer, mogelijk als
voorzitter van de club optreden gaarne
zagen we dr. Kuyper als predikant van de
grootste gemeente van ons land, zijne gaven
ontplooien, gaarne zagen we dr. Kuyper
als het organiseerend hoofd van alle mogelijke
christelijke instellingen werkzaam.
Maar dat zijn ijdele wenschen, nietwaar?
dr. Kuyper is menseh, en zijn arbeid kan
slechts beperkt zijn.
Het is nu slechts de vraag: welke arbeid
het nuttigste zijn kan, en op die vraag past,
ons -althans, het antwoord niet t.e geven.
Daarom zij de wensch van mr. Lohman
voor ons, hoewel begrepen en gebillijkt,
toch -niet gedeeld.
Indien het den Zeeuwen vergund ware,
nu we toch over wenschen spreken, één
wensch uit te spreken, het zou deze zijn,
dat de oud afgevaardigde van Goes, jhr. mr.
A. F. de Savornin Lohman weder spoedig
een zetel mocht innemen in de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, waar hij de
aangewezen leider der antirevolutionaire
club is, gelijk dr. Kuyper die is in de Pers.
(i) Woorden te vinden in do Prot.Noord-
brabanter van Zaterdag 3 December.
Belanghebbenden zij gemeld dat van een
onzer Zeeuwsche vrienden thans in
Colorado deze week een telegram is
ingekomen, meldende aankomst in de Vallei,
die bij eerste kennismaking een goeden
indruk maakte.
Wij leven meestal nog bij de ouder we t-
sche gewoonte, dat wij een boek dat we
koopen of een co nant waarop we ons
abocrieeren, lezen.
Dat is een antiek begrip, verdrongen door
het moderne begrip.
Herzie u zelf, althans uwe begrippen.
Engelsche uitgevers hebben bet idéé
verzonnen. Koopen van een dagblad, dat is
de zaak. 01'er inhoud is die goed of slecht
of niets is, dat is de vraag niet, als i!e
penny's maar inkomen.
En om nu dat denkbeeld te verwezenlijken,
schrij't een endernemer, of liever liq laat
met vette letter drukken een volzin die een
raadseltje verbeeldt. Van den volgenden
inhoud b. v.
De Chineezen houden veel van honden
vleesch en reizigers die het geproefd heb
ben vertellen ons dat hetis.
Nu heeft de ondernemer een bijvoegelijk
naamwoord bedacht en dat woord moet het
publiek raden. Ieder die antwoor.-en wil
moet een courant koopen. In die courant
zit een coupon, welke coupon men met éen
shilling moet opzenden naar het redactie
bureau.
Bij het einde der week worden die shillings
verdeeld onder degenen die goed geraden
hebben Alzoo maken die weekbladen, zegt
men, goede zaken,
Zoo goed zelfs, dat de justitie zich met
dezen zwendel bemoeien zal.
De lust om zonder arbeid geld te verdienen
blijft steeds levendig, en toch altijd
komen die practijken falikant uit.
De wet tot perequatie is aangenomen
met 62 tegea 17 stemmen. Tegen stemden
7 liberalen en 10 antirevolutionairen. Ver
worpen werd eerst nog het voorstel der
regeering om uit 'srijkskas vergoeding te
geven aan die gemeontan, welke in het
vervolg minder zullen trekken uit de opcen
ten der grondbelasting. Haar tekort zullen
zij dus voortaan zeiven uit andere belastingen
hebben aan te vullen.
Thans wordt ook van liberale "zijde be
treurd dat de uitwonende eigenaren getroffen
wordendoch dit neemt het feit niet weg dat
de vorige minister van financiën in zijn
door diens opvolger ingetrokken ontwerp
er op gerekend had deze grief weg te nemen, j
Eene voorbeeldige onpartijdigheid werd
de vorige week door de burgers der groote
stad Liverpool in Engeland aan den dag
gelegd, toen zij op recht feestelijke wijze
den minister Gladstone, die binnen hunne
veste geboren was, het eerehdmaatschap
hunner stad aanboden.
Bedenkt hierbij dat Liverpool enkel anti
liberalen kiest in het Engelsche parlement
tegenstanders van de staatkunde van dezen
liberalen minister, die hem in zijne plannen
betreffende Ierland, krachtig zullen tegen
werken. Geestverwanten heeft Gladstone
te Liverpool zeer weinig. Het zijn meest
afvallige unionisten.
Dit maakt hunne da-ad te schooner.
De Times zegt er van
«Zóó iets is alleen in Engeland mogelijk.
In geen ander land heeft de massa der
burgerij dat breede en verdraagzame stand
punt van burgerlijk denken bereikt, dat
haar in staat stelt, een oprechten eerbied,
een warme bewondering en een hartelijke
hoogachting te koesteren voor mannen,
wier politieke zienswijzen en handelingen zij
laakt en bestrgdt.
Liverpool heeft zichzelven een eer aange
daan door het eeren, buiten de politiek
om, van zijn meest beroemden zoon.»
Wij voegen er bij: mocht dergelijk peil
van verdraagzaamheid ook nog eens in
menige stad van Nederland kunnen bereikt
worden. Het is er echter nog verre van
daan dat in alle beschaafde kringen de
tegenstander om zijn goeden naam geëerd
wordt.
Onwillekeurig denken wij hierbjj weder
aan het ons onvergetelijke feit dat een
veelzijdig bekwaam man als do latere Ne
derlandsehe minister Lohman, bg een Ka
merverkiezing. dooreenige heeren uit Goes
werd bestreden met een «doleert niet maar
bleef zijn kerk getrouw»; deofficieeleterm
voor wat deze heeren in hunrie onder onsjes
uitdrukken hij is een knikker.
In den Senaat der Vereenigde Staten van
Noord-Amerika is een voorstel gedaan om,
uit vrees van eene mogelijke cholera-epidemie
in de aanstaande lente de emigratie ge
durende een geheel jaar te schorsen.
Zien we wel dan is dit voorstel onuit
voerbaar, en zal het dus, indien het al in
behandeling komen rnocht, met overgroote
meerderheid verworpen worden.
Onuitvoerbaar want alle hoop is op
de Chic.igo-tentoonstelling gebouwd. Wat
zou een wereldtentoonstelling zijn zonder
vreemdelingen? En op het voorhoofd van
die vreemdelingen staat toch niet geschreven
of het emigranten dan wel bezoekers zijn.
Onuitvoerbaar want biedt Canada niet
overvloedig de gelegenheid aan om, zonder
de havens der Vereenigde Staten aan te
doen, toch binnen te komen?
Onuitvoerbaar want hoevele stoomboot
maatschappijen en spoorwegondernemingen
en cultuur-ondernemingen zullen er het
hachje bij inschieten als er een jaar van
stilstand gecommandeerd wordt?
Onuitvoerbaar eindelijk want de
geheele maatschappelijke toestand is sind<
tnerischenheugenis op emigratie gebouwd.
Alles is daarop gericht.
Men kan even goed het voorstel doen om
den transitohandel te Rotterdam ot den
effectenhandel te Amsterdam gedurende een
jaar te verbieden, maar men zal zoodanig
voorstel evenmin kunnen aannemen om de
onuitvoerbaarheid.
7 Dec. '92..
Middelburg. Eens heeft een geestig
Franscliman het rnenschelijk leven verdeeld
in drie tijdperken.
Een tijdperk van krijgen.
Een tijdperk van houden.
Een tijdperk van geven.
Voor hen die het geluk hebben in het
eerste of derde tijdperk te zjjn, waren de
laatste dagen weder gelukkige. De heilige
Bisschop, wiens naamdag werd gevierd door
al wat jong ot gaarne jong zijn en blijven
wil, had zijn goede gaven duizendvoudig
ten toon gesteld en een kgk- en kooplustig
publiek vergat niet dezen heilige zjjn was
te geven.
Een scherp contrast met de fraaie uit
stallingen en de schitterende verlichting
vormde Zaterdag het weder.
O, wat een weder
De straat was een waterplas, de huizen
dropen, en de menschen holden om ergens
binnen te komen. Men trachtte elkander
wel te troosten met de verzekering dat dit
nu echt St.Nicolaa«-weder was of dat het
midden in den winter was en dus doen kon
wal het wilde, maar of die troost wel veel
afdeed voor hen die op straat moesten
of wilden zijn waag ik te betwijfelen.
Eén man, die anders in den laatsten tijd
nog al de attentie trok, miste die nu ge
heel en al.
Als 'teen droog buitje was dan hoorde
men de holle grafstem Leest Ilecht voor
allen ofHet socialistisch blad Recht voor
allen, maar niemand volgde den man die
met securen, langzamen stap straat uit,
straat in wandelde.
En als de regen, een regen als Zaterdag
avond kwam opzetten, een regen waarin
niemand het houden kon, dan vluchtte alles
van de straat, ook de man van Recht voor
Allen, want dan was het Nat voor Allen.
Onze jongste burgerJ. IC. v. d. Veer
schijnt ook al niet van de familie van
Barnum of Sequah te zijn. Indien deze of
dergelijke reclame-mannen hier toch kwamen
om propaganda te maken, zij zouden er
het leven wel weten in te houden. Zij
zouden desnoods betoogen dat men in de
socialistische maatschappij op zijn handen
loopt met het noofd naar beneden.
En zij zouden het eens voordoen ook.
Maar onze socialist
'tl* nu heden al acht dagen dat
het laatste levensteeken gat. Toen
kondigde hij aan eene openbare vergade
ring in ihet Wapen van Zeelandop de
Markt, en verklaarde in een strooibiljet,
dat de laffe tegenstand dien de Socialisten
in Middelburg van de zijde der bezittenden
ondervinden, hen dringt om die vergadering
te houden.
«Op dus zoo eindigt de oproeping
op dus, allen naar de vergadering tot het
hooren bespreken van dien tegenstand en
'trechtvaardigen van onzen strijd».
Ziedaar hel laatste levensteeken.
Het conservatisme zit dan toch ook den
menschen in merg en been.
St. Nicolaas een zoogenaamde Bisschop,
die in elk geval al eeuwen dood is, is hun
heilige en de hervormers der maatschappij,
de mannen die niet houden van een bef of
van een calot, van een myter of van een
kroinstap, zij krijgen geen gehoor.
Het afgetreden lid voor Veghel kapitein
thans majoor v. Vlijmen is tot lid
der tweede kamer herkozen. Te Zevenbergen
is gekozen mr. E. v. d. Kun, de man met
zijn bevroren program. Beiden z jn katholiek
van de Beneden-moerdijksche fractie.
lerseke. In de Dinsdag gehouden raads
vergadering onder voorzitterschap van den
burgemeester, en waarin de heeren Sauer
en v. Oeveren afwezig waren, is na lange
discussie over het tijdstip der te nemen
beslissing en den datum van het ontslag
aan mej. Overbeeke een eervol ontslag
verleend als onderwijzeres aan school 2.
En het salarisderaanwezigeen te benoemen
onderwijzeressen gebracht op f 550, in te
gaan 1 Jan. a.
Jn geheime zitting werd daarna het
suppletoir kohier van den hoofdelijken
omslag vastgesteld.
Medegedeeld werd nog dat door den Min.
van W., H. en N. afwijzend was beschikt
op het verzoek om portvrijdom voor aan
vragen van consenten bij het Vischbestuur;
de afwijzing geschiedt wijl vrijdom alleen
gegeven wordt voor stukken op den openba
ren dienst betrekking hebbende, en de
bedoelde aanvragen dit karakter niet dragen.
(Het verslag moesten wij om der plaats
wille bekorten. Red
Arrondissemenls-Rechtbank te Middelhuig.
Gisteren (Dinsdag) zijn veroordeeld wegens
strooperij: J. D., 16 j., en L. de B., 17 j.,
beiden Clinge ieder tot 7 d. gev straf
beleediging: M. D., 42 j., hvr. vanJ. A.,
schaapherder, Isabellapolder, Aardenburg.
tot 13 b. s. 3 d. h.
mishandeling: H. v. d. V., 21 j., werkman,
Middelburg, tot 1 m. gev. en
overtreding van's rijks belastingen (frau-
duleuse invoer)F. V., 61 j., werkman,
Bouchante (Belgie) thane gedetineerd te
Middelburg, tot 7 en 14 gev. straf en f3
b. s. 3 d. h.
Allen in de kosten, de laatste ook in die
van bekeuring en met verbeurdverklaring
der aangehaalde goederen.
Vrijgesproken L. M., 25 j., klompenmaker,
Clinge, en P. J. B., 22 j., slachter Hulst,
beiden beklaagd van mishandeling.
In zake A. B.,30jr. Belgisch rivierloods
te Ter Neuzen geappeleerde van een vonnis
van het kantongerecht te Terneuzen,
waarbjj hij, beklaagd van evertreding der
wet op quarantaine, is onts.agen van rechts
vervolging, werd het appel ontvankelijk
