1(192. No. 28. Zaterdag 3 December. Zevende jaargang. V IS S C II LI X T sj.kfn MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Prijs per drie maanden franco p. p. f 0.95. Enkele nummers0.02*. G. M. KLEMKERK. te Goes F. P. iniUJ, te Middelburg. FEUS 1>F.I! A»VEKTE\T1EX Gemengde Berichten. UITGAVE VAN E>" van 1 5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent Familieberichten van i 5 regels 50 cent; iedere regel meer 10 cent. Bij dit nommer behoort een bijvoegsel. Men schrijft uit Goes aan de Middelb. Crt. Dakloozen hebben we nog niet, werk- loozen wel en daaronder menigen v r ij- wilJiger. Vrijwilligers? Zeer zeker. Of is het geen vrijwillige werkloosheid, als men aangeboden arbeid afslaat? Voor een paar dagen had iemand een klein pakje, wegende 2Vs kilo, dus zeker niet te zwaar, naar een naburig dorp te brengen. Hij bood een werklooze 75 cent om het te brengen, die, als hij het op zijn gemak aanlegde, in ruim twee uur terug kon zijn, terwijl op de plaats van bestem ming hij zeker op een fooitje kon rekenen. De vrijwilliger bedankte; hij moest een gulden hebben. Een ander had water in zijn kelder en verzocht iemand, die geen wortc had, voor een gulden den kelder leeg te maken. In enkele uren kon het verdiend zijn, maar de vrijwilliger bedankte het loon was te weinig. Een heer, die neg al eens bezoek van eene vrouw kreeg om een aalmoes of een boterham, gelastte doze haar man te laten komenhp had werk voor hem. De man komt en mijnheer brengt hem in zijn tuin, waar eenige gerooide hoornen moeten klein gemaakt worden. Hij zou een gulden per dag hebben (de dagen zijn te genwoordig maar kort) en er nog al eonige dagen mee bezig kunnen zijn. De man zegt een bijl en een zaag te gaan halen, maar kwam niet weerom. Is dat geen vrijwillige werklooze? Een aannemer had een scheepje met zand te lossen en maakte daartoe accoord met een paar mannen, die niets anders te doen hadden dan over de leuning der brug te hangen. Voor zij aan het werk gingen vroegen zij een gulden voorschot. Op de vraag waarvoor die dienen moest, luidde het antwoord: voor een flesch jenever, het is zulk een zwaar werk. Vóór men nog eene schop in hst zand had gestoken, moest men al wat hebben tegen het zware werk, dat nog begonnen moest worden 1 Zulke werkioozen zijn niet te helpen, en zij verlangen het ook niet, want zij hebben iemand, die voor hen werkt nl. hunne vrouw. Van 's morgens tot's avonds moeten deze arme schepsels uit wasschen en schuren gaan. Komen zij thuis, dan moeten ze nog haar eigen boeltje wat opruimen of hare kleine kinderen verzorgen, en de heer ge maal, vrijwillige werklooze, eet niet alleen van de door haar verdiende centen, maar rookt of pruimt er zelfs nog van. Terwijl de vrouw uit werken gaat, staan de mannen op troepjes in een tegen den wind beschermd hoekje te praten honderd uit. De schaamte is er bij velen totaal uit. Zy eten immers toch Wy zouden hier alleen bij willen voegen laat de schrijver zyne klachten met opgave van namen bezorgen bij de commissie voor de werkverschaffing, of bij den voorzitter yan den Chr. Volksbond den heer Kakebeeke. Perequatie. Het wetsvoorstel dat dezer dagen de tweede kamer bezig hield, was gevolg van de herziening der belastbare opbrengst van ongebouwde eigendommen. Deze herziening in 1879 gelast, is ten vorigen jare voltooid. Voor dien tijd be droeg de belastbare opbrengst 45 miljoen, thans is zy 96 miljoen. De grondbelasting op het onbebouwde bedraagt rnet de 21 rjjksopcenten bijna 7 miljoen, dat is dus ongeveer 7 percent. De minister stelde nu voor ter tegemoetkoming van hen wier grond in de vermogens- en bedrijfsbelas ting getroffen wordt om het bedrag der grondbelasting over al de provinciën om te slaan en daarbij dat bedrag te bepalen op 6 percent der belastbare opbrengst. Een poging van enkele grondeigenaren om er 5 percent van te maken werd ver worpen. De minister had waarschuwend den vinger opgestoken tegen de voorstellers. He schatkist die door de vermindering op <6 percent reeds een miljoen gulden schade lijdt, kon deze nieuwe aderlating niet dragen. Men verwacht nu dat iiet voorstel van den minister heden wordt aangenomen. Zooals men weet had ook de vorige regee- iring voorgesteld het bedrag der grondbe lasting op 5 pereent te brengen der belast bare opbrengst. Doch zp had er tevens bp bepaald dat de gemeenten 60 opcenten konden heffen, waardoor r,aar De Bood schapper meent het bedrag der totale grondbelasting slechts met 4 ton zou geklom men zijn- Is deze benoeming juist dan is het zeker te betreuren dat minister Pierson het outwerp zijns ambtsvoorgangers ingetrokken en er het onderhavige voor in de plaats geschoven heelt. Het ontwerp Godin toch had bewerkt dat de gemeenten 3 miljoen uit de grondbelas ting geslagen hadden en dat de uitwonende eigenaars noor de 60 opcenten lmn belas ting hadden gebracht in de gemeenten waai' hunne goederen liggen. Thans loopen dezen weder vrij. De arme pachters, c. s. zitten voor de belasting en de rijke grondeigenaars die jaarlijks de pachtpenningen innen, doen hun verteringen, ook op belastinggebied, in de groote steden en badplaatsen, die zij zich ter woonplaats hadden uitgekozen. De heer de Savornin Lobman te Gronin gen, broeder van den oud-minister van dien naam, heeft de litteratuur over de aanhangige kiesrecht-ontwerpen verrijkt met een brochure getiteld: «Hoe denkt de antirevolutionaire party over de regeling van het kiesrecht De schrijve1' dringt aan op onverwijlde bijeenroeping der deputaten-vergadaring, teneinde baar oordeel een afkeurend over die ontwerpen uit te spreken. In niet altijd even duidelijken vorm wordt in deu breede betoogd dat de bij de Grond wet gestelde grenzen bp die ontwerpen zijn verzuimd, dat kiezers gemaakt worden die het naar grondwettelijk recht nimmer kunnen zijn, en geweerd die het wezen moestan. De schrijver meent dat bijeenroeping der deputatenvergadering tot eenstemmig heid kan leiden bij een door den schrijver gewenschte en door het karakter der voorstellen-Tak geboden uitspraak zonder wijziging van artikel 80 der Grondwet geen regeling van het kiesrecht. In geen geval mag zoo eindigt schrijver de antirevolutionaire paitij met deze ontwerpen, die nooit door amendementen te verbeteren zyn, genoegen nemen terwijl hare houding niet door de pers, maar door do deputatenvergadering behoort te worden geregeld. Indien dit laatste zoo i«, dan wenschen wij den heer Lobman tegen te voeren, wat hij trouwens zelf in zijne brochure reeds toegaf dat de deputatenvergadering in 1891 zich definitief heeit uitgesproken. Zij heeft toen hare wenschen uitgesproken, wijze en tijd van uitvoering aan de kamer leden overlatende die op het program van actie en dus ook op het kiesrechtprograra der antirevolutionaire kiesvereenigingpn zouden gekozen worden. Over de ongrondwettigheid der ontwerpen van minister Tak uitspraak te doen, korrit haar niet toe. Rechtsgeleerdeen staatkun dige excepties opwerpen evenmin zij kan alleen de weoscheiykheid uitspreken van bevestiging onzer grondwettige vrijheden door invoering voorzoover de door de Grond wet gestelde grenzen dit gedoogen, van een kiesrecht der gezinshoofden, met voorkoming evenwel van overheersching der eene klasse door de andere. Die wensch is echter in 1891 reeds gedaan, en men reist niet van Goes naar Utrecht, om dien nog eens te herhalen. Aan de antirevolutionaire kamerclub nu de beurt hare eigene gedragslijn te bepalen, mits blijvende op de antirevolutionaire lyn. De geschiedenis der Grondwetsherziening en van het caoutchouc-artikei 80 is een ernstige roepstem aan de deputaten om zich van deze netelige zaken verre te houden. Het zyn tochin de wereld der rechtsgeleerden uit alle partijen quaestiën van ja en neen. En dat zou het immers ia deze saam te roepen deputaten-vergadering ook zijn. Het krantenlezend publiek heeft reeds lang begrepen dat tusschen de zieiswijzen der mannen van «De Protestautsche Noordbrabanter» en die van «De Standaard,» c. s. omtrent de kiesrechtquaestie geen verzoening mogelijk is. Een deputatenver gadering zou daarin geen verandering bren gen. G-'lrjk in de liberale partij zou een feel zich bij du rechtsgeleerde professoren aansluiten, het andere deel zich scharen aan de zijde van den voorzitter, en ten laatste de stemmenmeerderheid beslissen. Altijd verondersteld dat de kiesverenigin gen in deze quaestiën kunnen en willen indringen en hun deputaat er zonder last brief op uit zenden. Doch hierin hebben de kiesverenigingen zeiven te beslissen. Best mogelijk dat zij er anders overdenken dan wijeu aan haar in de eerste plaats is dan ook de brochure gericht.. Vinde zij bij baar een belangstellende overweging. De zaak is het dubbel waard. De heeren J. J. R. geven in de G. C. van Woensdag een corrigendum van onze bewering als zouden de inlanders tot onbe zoldigde diensten worden verplicht. In ons volgend nommer spraken wy van slecht betaalden arbeid. Dit laatste ontkennen de schrijvers niet, doch dat van onbezoldigde diensten sprake is, ontkennen zij ten sterkste, evenzeer als dat de inlander zijn grond uitput, wijl de koffie niet op zyn grond wordt geplant. De by die cultuur ingedeelde inlander g# riiai den vollen pluk van het gedeelte tuin dat door hem behandeld wordt. Hy neemt die geplukte koffie mede naar huis, ontbol stert en droogt haar op zyn eigen erf «n levert ze in het nabyzijnd gouvernement b- pakhuis tegen f 15 per picol. Sommige in landers oogsten twee, sommige vier a zes picol, zoodat zij van f30 tot f90 jaarlijks van de koffie maken. Wy zullen niet beweren, dat dit veel is. Als men in aanmerking neemt, dat de arbeid voor den oorspronkelijken aanleg der tuinen hot planten der koffie- en schaduwboomen en later het gewoon onderhoud van de tuinen in dat loon begrepen is, dan is het gemiddelde daggeld zeker niet hoog, vooral als de op brengst der tuinen, om welke reden dan ook te wenschen overlaat. Treft men echter zeer goede gronden, die, na twee jaren voorberei ding, vaak gedurende twintig jaren ruime vrucht oplevoren, dan is hot loon niet zoo byzonder gering, vooral niet als men daarbij in aanmerking neemt, dat na den aanleg liet gewoon onderhoud dor tuinen zich bepaalt tot ettelijke dagen arbeids in het jaar; dat voor die dagen do inlander eenigs- zins de vrije keuze heeft en dat hy zoo weinig mogelijk tet arbeid in de tuinen ge prest wordt wanneer hij zit ïd de drukte van zijn eigen rijstaanplant of rijstoogst. Het slot van het artikel der heeren J. I. R. luidt aldus: Ook wy treden niet in eene beoordeeling van het genomen besluit en maken de balans niet op tussehen de voor- on nadoelen van de gouvernements-koffiecultuur. Daartoe zou den wy te veel in détails en in beschou wingen moeten treden omtrent aard en ge woonten der Oostersche in tegenstelïing van *ifè Westersche volken; over belasting in arbeid of in geld. Maar wy waarschuwen tegen het vormen van een oordeel als gevolg van verkeerde voorstellingen, en waarbij geheel wordt voorbij gezien, dat de genoemde cultuur ook hare lichtzijden heeft. Den schrijvers onzen dank voor hunne terechtwijzing, Belasting in arbeid en on bezoldigde arbeid is niet hetzelfde, wij hadden dit in het oog moeten houden. Of overigens hume beschouwingen tot de liberale of tot de conservatieve moeten gerekend worden, behoeven wij niet te beoordeeleu. 2 Dec. '92. Door de firma Schinkel en Dingier, sigarenfabrikant te Kaïnpen is een nieuw merk sigaren in den handel gebracht ge naamd de briescheKap. H. M. de koningin in Friesch costuurn. Wy waren ia de ge legenheid deze sigaar te rooken en bevonden ze niet alleen van een goed model maar ook wit brandend, terwyl zij zich onder scheidt door een pittige en hoogst aange name geur. Wy twijfelen dan ook niet of dit merk, dat uitsluitend in de grootste sigarenmagazijnen verkrijgbaar is, zal evenals het merk «mijn rookertje» door veleu ge rookt worden. De in ons nommer van heden voor komende opgaat van het vertrek en de aankomst van spoorwegen is aangevuld vol gens de gisteren in werking getreden win- terüienstregeling. Naar aanleiding van de klacht van Ds. de Jonge over der liberalen werkeloos heid in zake de vervolging der Stundisten merkt de «Arnh. Crt» op dat hierop het eerst door de liberale pers is gewezen, en dat hulp voor de Russische verdrukten zoolang zy in Rusland blijven, vruchteloos zou zijn. Aan de Russische Joden lieten ook de libe ralen zich niet oab.tuigd, zoodra deze in ons land waren aangekomen ec dus hulp konden gebruiken. Benoemd tol brievengaarder te Eikerzee J. M. Deurwaarderte 's Gravenpolder A. Kuusem.ker uit Waardete Waarde C. J. Vroegop uit 's Gravenpolder. Wissingen 2 December 1892. In de heden namiddag onder voorzitterschap van den heer Tutein Nolthenius gehouden zit ting van den raad werd na lezing en goed keuring der notulen van de vorige zitting en mededeeling van de ingekomen stukken vastgesteld de door Ged. staten goedgekeurde rekening der gemeente over 1891, sluitende in ont/angst met f 208673,19Vs, in uitgaaf 196712,8 P/ü, alzoo tnet een goed slot van f 11960.38. In zake het ingekomen adres van J. Labruyere en 90 anderen, houdende verzoek tot de uitvoering van wege de gemeente van eenige werken en het daarvoor aangaan van eene rentelooze geldleening, na eene uitvoerige uiteenzetting aan de daartoe lei dende bescheiden, wordt besloten aan adressanten te kennen te geven, dat hun verzoek niet voor inwilliging vatbaar is. Wordt besloten tot bet toekennen eener schadeloosstelling aan P. Huibregtse Dz. van zes gulden voor door hem geleden schade door het verkoopen van een gedeelte van door hem gepachten gemeentegrond. Idem tot de overname in beheer en on- derhoud van eenige bestrating van Rqksgrond. Idem tot het aansluiten aan het Raadhuis aan het telephoonnet. Idem tot den onderhandschen verkoop taa 210 M2 gemeentegrond gelegen aan de GLcisstraat aan den heer F. H. van Breen a f3,50 de M* met bijbetaling van f96.60 trottoirkosten, waarna de zitting wordt gesloten. Te KaUendjjke heeft men in een varken van den landbouwer Joh. Staal 3 nieren gevonden in plaats van 2. Maandagmiddag is te Cortgene de 84-jarige B., van den zolder komende van een der bovenste treden gestot t, zoodat hy meer dooi dan levend werd gevonden en reeds denzeliden avond nog is overleden. Da ongelukkige was gerechtigd tot het dragen van het Metalen Kruis en de Cita delmedaille. Kioetinge. Op den jongsten toondag werd een koe van den landbouwer v. Liere uit Abbekinderen verkocht aan een land bouwer in den Kraayert. Achter Nieuwdorp wist het dier aan zjjn geleiders te ontsnappen en was niet te achterhalen. Des avonds meendeu de bewoners alhier de -koe voor hunne deur te hooren loeienterwijl de ande re koeien door luid loeien de terugkomst van hun oude kameraad begroetten. Tegen den morgen gingen zy zien en vonden dn koe, die ha.ir ouden stal maarniet kon verge ten. Do vreugde des wederziens was echter van korten duur. Het dier werd denzelfden dag door haar nieuwen eigenaar terugge haald. Door den heer J. van der Voorde Sr is aan het gemeentebestuur van Wol- faartsdijk bericht dat hy het vermende subsidie niet aanneemt, op grond van de geringe belangstelling, door dat bestuur be toond. Het kleine bedrag van f25 was bovendien nog toegestaan met 4 tegen 3 stemmen. Verder richtte hij een schrijven aan den gemeenteraad van Colijnsplaat, waarin eveneens voor het subsidie werd bedankt, doch dat tevens eene d.mkbe.tuiging bevatte voor de betoonde bereidwilligheid. Bovendien gat hy kennis aan de besturen van Goes, Cortgene en Wissekerke, dat hy zijne subsidieaanviage terugneemt. Wat er nu van den dienst zal komen, is tot heden nog onbekend. (AL C.) Een schoolmeester van den ouden stempel woont te Edensin Friesland. Den 15n November jl. vierde de heer S. Har- denberg, rustend or-derwyzer, zyn 96n verjaardag. De oude heer is nog kras en sterk van lichaam; alleen zijn gezicht en gehoor zijn minder goed. Nog helder van geest, is by zonder merkwaardig zyn trouw eti sterk geheugen, wello- diensten item ook nog op dezen leeftyd bijblyven. Geboren in 't zelfde huis, dat hy nog bewoont, werd hy reeds zijns vaders op volger te Eden? op 16-jarigen leeftyd. Har- denberg is nog een veteraan van de oude garde: by zyn paedagvgischen arbeid oefende hij indertijd het eerzaam beroep van schoenmaker uit. En naar luid der over levering leverde de onderwijzer-schoenmaker sterk werk. Mede door de bemoeiingen van kerkvoogden te Edens geniet de grijsaard een onbezorgden oudeidorn. Wat sommige menschen in Tilburg gebruiken tegen de tandpijn Zij vangen een levende mol, verwonden dien, zoodat er levend bloed uitstroomt en doopen daarin hun vingers. Hebben zy of anderen te eenigen tijd last van kiespijn, dan wordt de pijnlyke kies met een gedoopten vinger aangeraakt en, zeggen ze, genezen is de kwaal 1 Een pootje van een levenden mol wordt door de moeders gedragen of den kinderen omgehangen, want dan gaat het tanden krijgen zonder pijn. Arme mollen In eeu kolenmijn te Taylor (Pensyl- vanië N. A.) is brand ontstaan. De myn- werkers namen de vlucht r.aar de opper vlakte, doch enkelen werden in ten bewuste- loozen toestand boven gebracht, waaruit zy niet meer ontwaakten. (Voor Gemengd nieuws, zie verder het Bijvoegsel).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1892 | | pagina 1