1892. No. 138. Zaterdag 20 Augustus. Zesde jaargang. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES DE HEMEL OP AARDE. In de jaren 1901- 1912. Gemengde Berichten. ei ken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Prgs per drie maanden franco p. p. f 0.95. Enkele nummers10.02'. UITGAVE VAN EN van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. 19 Augustus 1892. Cijfers der Unie. Wij ontvingen dezer dagen het jaarverslag der Unie «een school met den Uijbel». Uit dat verslag blijkt, dat in 1891 voorde christelijke scholen is uitgegeven f 1.740.000 en daarentegen als rijkssubsidie is ontvangen f435.000, zoodat ten slotte nog f 1.305.000 uit particuliere bijdragen moest worden gevonden. Zegge een millioen driemaal honderd duizend gulden. Die cijfers spreken. Men leert er, volgens de Nieuwe Wageninger, drieerlei uit. Vooreerst een bewijs, hoe daardoor gelo genstraft wordt, het beweren van liberale zijde aangevoerd, dat de vrije school zoo bevoordeeld zou zqn door de schoolwet- Mackay. Waar voor de openbare school nog steeds der kosten van overheidswege wordt bij gepast, krijgt de christelijke slechts lU als subsidie. Juist een omgekeerde verhouding. Nog altijd dus is er van vrqe concurrentie van een strjjd met gelijke wapenen geen sprake. Nog altijd blijkt dat de zoo hoog opgehemelde neutrale school alleen staande kan worden gehouden door een geldelijke protectie uit den openbaren kas, driemaal zoo groot als aan het christelijk onderwijs. Ten tweede blijkt uit die cijfers, wie het meest voor goed onderwijs over hebben. De liberalen hebben altijd veel op met goed onderwijs. Zij hebben geen woorden krachtig genoeg om daarvan te schetteren. Maar als het op daden aankomt, op betalen, dan laten zjj ditaan anderen over. Ten derde blijkt uit die cijfers hoe hoog noo- dig het is, dat de voorstanders van christelijk onderwijs niet verflauwen in hun offervaardig heid, door het tumult der liberalen dat het mooie er nu af was,» nu de voorstanders van christelijk onderwijs daarvoor subsidie aanvaarden van het Rjjk, dat de dubbeltjes- quaestie de hoofdquaestie bleek, schijnen sommigen in de meening te zijn geraakt dat hunne hulp niet meer noodig is. Het tegen deel is waar. Eendrachtige samenwerking blijft noodig, blijft onmisbaar. Goes, 18 Aug. Gisteren werd de ver gadering gehouden der afgevaardigden van de verschillende administratieve vereenigio- gen in Zeeland, tot tweede lezing van het ontwerp-reglement voor een fonds tot uit- keering op zekeren leeftijd en onder zekere omstandigheden aan burgemeesters, secre tarissen en ontvangers der gemeenten Na breedvoerige beraadslaging over verschillende vakken, welke beraadslaging getuigde van onverdeelde belangstelling in de poging om het fonds te vestigen, die van de Vereeniging van burgemeesters en secretarissen in Zuid en Noord Beveland uitgaat, werd met algemeene stemmen het ontwerp aangeno- 8) FEUILLETON. Zjj overlegden nu, hoe zjj den avond zouden doorbrengen. Zjj besloten naar een van de grootste gezelschapshuizen te gaan. Na een wandeling van een kwartier be reikten de beide vrienden de vroegere hoofd kerk, die in een groote danszaal was her schapen. Niemand ergerde er zich aan, dat in een huis, waar vroeger God werd gediend, nu werd gedanst, want men had met God afgerekend. Dansen was geen zonde. Zonde Hoe kon men het woord nog noemen 1 Dat was een uitvinding van de dommen, om de tnenschen angst aan te jjagen. Wat waren die arbeiders vroeger toch domkop pen, om zich door zulken onzin te laten verschrikken Terwijl Frits en Koenraad binnentraden, zei de eerste: tGjj treft het niet erg, Koenraad, het is heden zusteravond, of, zooals gq zeggen zoudt, vrouwenavond. Dan kan men zich halfdood dansen, want heden vragen de zusters de broeders ten dans. Onze staat kent geen onderscheid tusschen mannen of vrouwen. Naar de grondstelling: «geljjk recht voor allen», noodigen den eenen avond de mannen, den anderen avond de vrouwen ten dans. En dansen moet men, of men wil of niet.» De broeders namen plaats op stoelen langs den wand, en de zusters monsterden de rjj. Zij waren deels keurig gekleed, anderdeels smerig en slordig. De nieuwe staat liet hierin volkome vrijheid. Met een kus koos iedere zuster zich een broeder, en nu ging het er op los. men en het bestuur der genoemde Vereeni ging gemachtigd, daarop de koninklijke goedkeuring te vragen, ten einde als rechts persoon te kunnen optreden. Na afloop der werkzaamheden werd aan het bestuur der Bevelandsche vereeniging, bjj monde van den heer jhr. M. W. de Jonge van Ellemeet, burgemeester van Oostkapelle, namens de zustervereenigingen dank betuigd voor het initiatief in deze zaak, welke zulke goede resultaten voor de bedoelde ambtenaren zal kunnen opleveren. (N. R. C.) Een 98tal schippers te Tholen heb ben zich bij adres tot den minister van waterstaat enz. gewend met verzoek, dat maatregelen worden genomen tot verbetering van den ellendigen toestand van het buitengat van den Roozendaalschen en Steenbergscaen Vliet. Zjj beweren, dat dikwerf 20 a 25 schepen tegelijk voor den Vliet komen, en deze bjj harden tegenwind niet dan met veel moeite, vaak niet zonder gevaren kunnen binnenkomen. Het Haagsche Dagblad kan het be richt, dat de Koninginnen het voornemen koesteren om de aanstaande Tentoonstelling te Leiden van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw te bezoeken, ten stelligste tegenspreken. Tot lid van de provinciale Staten van Utrecht, voor het district Breukelen, is gekozen de heer J. H. de Waal Malefijt (antir) met 1059 stemmen. De heer de Voogd (lib) bekwam 908 stemmen. Te TerNeuzen heeft een bijeenkomst plaats gehad van Burgemeesters, Secreta rissen en ontvangers der gemeenten in het voormalige 5de district, daartoe op initiatief van de heeren Hartman, Secretaris van Goes en Dieleman secretaris van TerNeuzen, sa mengeroepen tot bespreking der mogelijkheid der oprichting eener administratieve vereeni ging. Tot oprichting van zoodanige vereeni ging wordt besloten en tot voorloopige be stuursleden gekozen de heeren J. A. van Bo ven, Burgemeester en J. Dieleman secretaris van Ter Neuzen en L. N. Stubbe van Sas van Gent. Tot geneesheer op „Bloemen- daal", de stichting der vereeniging tot Christelijke verzorging van krankzinnigen en zenuwlijders in Nederland, alhier, is benoemd Dr. Schermers, arts te Rotterdam, die de benoeming heeft aangenomen. Het grootste gedeelte van de ongeveer 120 plaatsen der nieuwe stichtingen van de vereeniging is reeds besproken. Het bestuur heeft op de gewone voorwaarden een con tract gesloten met Gedeputeerde Staten der proviucie Zeeland voor 30 en met die der provincie Groningen voor 50 patiënten. Geslaagd voor het eerste examen voor de betrekking van surnumerair der directe Een groote. dikke, lompe vrouw had zich meester gemaakt van Frits Weber. «Gjj zult met mjj dansen, tot ik omval», had zij gezegd en dat wilde wat zeggen. loch wist hij voor één dans vrij te ko men en vond zijn vriend nog zitten. Er waren meer mannen dan vrouwen, en zoo was ook hij overgebleven, waarover hij niets treurig was, want hij had spijt als haren op zijn hoofd, hier binnengegaan te zijn. Men mocht dan in dien nieuwen staat niet meer van zonde willen hooren, hij voor ziah had een afschuw van alles wat hij zag, en noemde het de liederljjkste onzedelijkheid. Hij zo u echter nog heel wat meer vernemen over de zedelijkheidsbegrippen van den nieuwe staat. «Wel Frits, je hebt ook je portie van avond», ze! hq. «Ja, daar is niets aan te doen. Dikke Anna zoo noemen wij haar, heeft grooten invloed. Zq heeft mij wel al tienmaal aangeboden met haar te trouwenmaar tot heden heb ik er van kunnen afkomen. Zii is mq te sterk. Zij heeft al heel wat mannen gehad, waar het slecht mee gegaan is.» «Mannen gehadIs zjj dan weduwe «Weduwen hebben wq niet meer, wij kennen alleen getrouwde en ongetrouwde vrouwen. Nu trouwen gaat gemakkelijk genoeg, daarvoor zqn verscheidene bureaux. Ook hier in de danszaal is er een. En met dertig dagen kan men weder van elkander af, wanneer het niet bevalt». «Dan beteekent het familieleven ook niet veeLdenk ik «Wq zqn allen één groote familie» «En dan de kinderen vraagde Koen raad. «Niemand bemoeit zich met zqne kinde ren. Wanneer zij geboren zijn, gaan zij naar de groote opvoedingsgestichten en komen aar °P hun twintigste jaar weder uit, belastingen, invoerrechten en accijnzen de heer J. M. Mulder van Breskens. Middelburg. Een voorwerp dat ons aangename indrukken geeft noemen wij schoon, een voorwerp dat een tegenoverge stelde uitwerking heeft leelijk. Uitgenoodigd om een deur te bezichtigen door twee leerlingen der Middelburgsche Ambachtsschool gemaakt, een smid en een timmerman,zeggen wij, gaarne die is schoon. Deze deur in renaissancestijl bekoort het oog, men zou onwillekeurig wenschen zoo'n deur te bezitten met een daarbij passende geve), naar het uithangbord te oordeelen zou de gelukkige bezitter dan onder de welgestelden kunnen gerekend worden. De deur gaat naar Haarlem om daar als premie voor een concours te dienen 't is te hopen dat men na retour hem als pronkstuk van inlandsche nijverheid in Middelburg terug zal zien. In architectonisch schoon kan het nieuwe Middelburg met het oude nog niet wedijve ren. Eenvormigheid, de vloek van het moderne leven, is, misschien en gelukkig minder dan in andere steden, toch ook in dezen patriciër onder de vaderlandsche steden niet buiten gebleven. Van schoon gesproken, dat is niet minder onze taal. Is het uw aandacht wel opge vallen dat schoon en leelijk zoozeer kan geaccentueerd worden. Schoon kanstijgen tot het verhevene, leelijk tot het gruwzame. Schoon en leelijk kan zich vereenigen maar ook stijgen tot het vreeselijke Een daad er. werk kan schoon zijn maar ontzaglijk. Dat is de climax van het schoone. Maar de taal laat ook toe dat het schoone daalt. Dan wordt het bekoorlijk, aanminnig verleidelijk. De mensch is schoon, de man verheven, de vrouw bekoorlijk. St. Maartensdijk, 18 Aug. Heden middag had tusschen deze gemeente en Scherpenisse een treurig ongeval plaats. Terwql de landbouwer Kodde, van Poort vliet, met zijn rijtuig van St. Maartensdijk huiswaarts keerde, sloeg even buiten deze gemeente zjjn paard op hol; het rijtuig brak en door den daarop gevolgden val werd zijn raedgezel M. Pape, mede een ingezetene van Poortvliet, zoo ernstig aan het hoofd gewond, dat men voor zijn leven vreest. Een treurig ongeval had te Ouder kerk plaats. Een geacht ingezetene uit Amsterdam was met eenige zqner kinderen alhier in de veenderij aan het visschen. Zijne 14-jarige zoon, een mooi plekje ge vonden hebbende naar hij meende, ging van het gezelschap af. Opeens hoort de vader hulpgeroep, direct toegesneld ziet om in het groote arbeidsleger plaats te nemen. Men heeft als vader geen plishten en als moeder geen zorgen. De staat zorgt, voor alles.» «Nu, hierin benijd ik jelui niet», zei Koenraad, «geen zorgen, maar oik geen oudervreugde. Hoe heerlijk was dit in mqn kindsheid, wanneer vader 's avonds moede thuis kwam en wij hem tegensprongen En wanneer moeder dan zei«Kinderen, vader is te moe van het werk, laat hem wat met rust,» zei hij altijd: «Nu, moeder, voort moeten zij naar bed, laat ze nog maar even bjj me», en hoe gelukkig waren wjj dan niet! Dat geluk vau ouders en kinderen heeft de nieuwe staat uiteengerukt.» «Gaarne zou ik trouwen met een meisje bij mij uit de buurt, wij hebben elkander hartelijk lief», zei Frits Webcr. «Waarom doe je het dan niet vraagde Koenraad. «Zij mag niet trouwen; de dokter heeft verklaard, dat zij ljjdt aan bloedarmoede en in onzen staat mogen alleen gezonde menschen huwen. Hoeveel ellende kwam er vroeger niet voort uit huwelijken van zwakke en ongezonde menschen «Het gaat met het huwelijk mooi toe in jelui nieuwen staat», merkte Koenraad op. «Het is aan alles te merken, dat Gods Woord is afgeschaft, dat is wel het «Och, dat hindert ons niet, maar wat mij nu het meeste kwelt, is, dat ik op den duur er niet van af zal kunnen om met dikke Anna te trouwen, want wordt zq mijn vijandin, dan kan zjj wel bewerken, jk den langsten tijd gelee!d heb». Vrije menschen», riep Koenraad spottend, «vrije arbeiders noemt gij u Slaven, wil- looze werktuigen van jelui commissie en directeurenDikke Anna is dan in elk ge val niet bloedarm, veel geluk dan met haar 1» hij zijn kind van der. steilen oever afgegleden in 't water spartelenin een oogwenk sprong de vader hem na, doch geen redden was mogelijk, de knaap verdween in de diepte en werd eenigen tijd later levenloos opgehaald. Men stelle zich den toestand van den ongelukkigen vader voor, die zijne zwak ke vrouw de' tijding moest overbrengen. Als een bizonderheid meldt men ons dat bij P. de Jonge te Omlvosuieer een be trekkelijk kleine kip een ei heeft gelegd van zeventien lood dat ruim het gewicht heeft van drie andere eijeren., Men Schrijft uit Kaatsheuvel van Don derdag Gistervoormiddag, circa 10 uur, was men hier niet weinig verbaasd, een paar vracht karren te zien, vergezeld van den heer Bal- bian Van Doom, notaris te Utrecht, als rentmeeester van een gedeelte derSprangsche tiend, twee inarèchaussées te voet en een 300-tal Sprangsche ingezetenen, voor 't grootste gedeelte schoenmakersknechts. Het werd genoemden notaris, die te Sprang bezig was met tienden en het nagaan der velden, welke oog ft er opgestaan had, zoo lastig gemaakt, dat hjj onder bescherming der bijzijnde politie versterking kwam vragen. De maréchanssées te paard waren direct hiertoe bereid en toen vertrokken met den notaris 5 marèchaussèes te voet en 3 bereden naar Sprang. Een dichte drom volks versperde hier den publieken weg: na driemaal ge sommeerd te zijn zich te verwqderen, werd de menigte door de paarden uit elkaar gedreven. Enkele sabelhouwen zijn daarbij uitgedeeld. Terwijl eene vrouw te Grave de kin deren even alleen liet, om eene boodschap te doen, geraakten eenige voorwerpen, waar mede het oudste kind zich vermaakte waar schijnlijk door hot spelen met lucifers, in brand, zoodat ook weldra de kleertjes van het kind vlam vatten. Tengevolge van de hevige brandwonden, die zijn lichaam be dekten, is het binnen enkele uren overleden. Op de timmerwerf van Ad. Guldemond te Hillegom vermaken zich wel eens kinderen door op de aldaar opgestelde delen te klimmen om er later weer af te klauteren. Ook zijn er grootere jongens, die er behagen in scheppen de delen omver te werpen, zooals zij dan ook Vrijdagavond deden, en toen voorbijgangers hun verboden, antwoorden dat de anderen ook 0*1 moesten. Hierin werden zij verhinderd en toen de delen weder opgestapeld werden, ontdekte men, dat het bijna 7-jarig meisje van Van Wijngaarden onder de planken verpletterd was. Bessensap. Evenals voor bessengelei perst men het sap uit de bessen en laat dit dan door een flanel loopen omtefiltree- ren. Daarna laat men het in een koperen Werkelijk was Frits Weber dan ook dezelfden avond nog met haar getrouwd. Merkwaardige dingen werden bekend gemaakt op de groote biljetten, die op een Julimorgen van het jaar 1907 door de zon werden beschenen. Met groote letters stond daarop het volgende te lezen BROEDERS! ZUSTERS 1 Weder zijn een groote menigte vervalschte certificaten in omloop gebracht. Wie valsche certificaten vervaardigt of in omloop brengt, besteelt het volk den arbeid, die het van hem te vorderen heeft. Wie niet werken wil, zal verhongeren maar niet stelen 1 Broeders 1 Zusters De commissie heeft de galg bestemd voor de vervaardigers van valsche certificaten. Helpt ze ons vinden. Wie er een aanbrengt, zal een jaar vrijge steld worden van arbeid. In naam van de gemeenschap: De opperdirecteur, HOMMEL. Drie vrouwen, in lompen gehuld, stonden voor zulk een aanplakbiljet en praatten zacht met elkander. «Ik maak hem openbaar», fluisterde een magere, ongeveer dertigjarige vrouw «ik wil niet meer werken en die vervloekte vent heeft al lang den dood verdiend. Heeft hq mij niet als een hond behandeld 1 Voor mqn part mag hij naar de hel varen «Ga je gang maar», zei een klein, smerig wjjf, «maar dan ga jq meteen de kist in, want je weet wel, dat de vervalschers den dood gezworen hebben aan ieder, die er een verraadt?» «De duivel hale de directeuren en de com missie!» uitte een derde, «aan de galg met hen 1» Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1892 | | pagina 1