Kerk, School en Zending.
Zending.
f
Gemengde Berichten.
binn. zaken eenige inlichtingen te vragen
omtrent hetgeen in den Belgischen senaat
door de regeering is gezegd over de in
Nederland genomen maatregelen tot wering
van veeziekten.
Maandagavond had in het Schuttershof
te Middelburg eene openbare vergadering
plaats saamgeroepen door eenige socialisten.
Het publiek was, naar zoo'n vergadering
ten minste, in tamelijk grooten getale op
gekomen een honderdtal ongeveer.
De samenkomst werd geopend door iemand
die, wat zijn corpulentie betreft wel tot de
zoo gehate bourgeoisie kon behooren.
Deze deider» las op zeer onbeholpen
manier iets voor, waarin zoo wat verteld
werd van de zesjarige marteling van Geel en
nog zoo iets. «Burger» v. d. Veer zou spreken
over zijne verbanning uit België.
Hij sprak echter over den strijd tusschen
de Patriciërs en de Plebejers in Rome, over
Lodewijk XIV, over de Fransche revolutie
en ten slotte over zijne «verbanning» uit
België.
Ook Geel sprak een kort woord.
Deze sprak op tamelijk bezadigden toon,
dankte de arbeiders voor wat zij voor hem
gedaan hadden en eindigde met de belofte
dat hij, zoo spoedig hij zich van de gevolgen
van het gevangenisleven zou gerestau
reerd hebben het socialisme trouw zou dienen.
Niemand had lust met de «burgers» te
debatteeren.
Bij den uitgang werd gecollecteerd voor
de werkstakers te Delft.
Coes. In de Dinsdag onder voorzitter
schap van den heer E. v. d. Bosch gehouden
vergadering der afdeeling Heinkenszand van
de M. tot bev. van Landbouw en Veeteelt,
werd naar aanleiding van een schrijven van
het hoofdbestuur inhoudende verzoek om
vóór 6 Augustus te willen beslissen in zake
het aanleggen van een proefveld, medege
deeld dat in 1891 bedoelde proef genomen
was met diverse kunstmeststoffen op Che-
valiergerstin i 892 op Essextarwe en 20
soorten suikerpeen; en in 1893 insgelijks
op suikerpeen, beide voor gewicht en gehalte.
Het bestuur had bereids besloten te ant
woorden daf deze laatste proeven zullen
worden voortgezet wegens de minder geluk
kige resultaten daarmede verkregen. De
vergadering hechtte daaraan haar zegel.
De rekening der tentoonstelling van zaai
granen sluit met een uitgaat van f 81,43
minus f 6,90 voor entree en contributiën,
blijft f 74,53. Een volgend jaar zal voor de
tentoonstelling, blijkens de mededeeling,
126,60 minder benoodigd zijn, zijnde dan
geen uitgaaf noodig voor kaartjes, enz. die
in grooter hoeveelheid waren ingeslagen,
zoodat de uitgaaf, zijnde f 47,93, de subsidie
van f50 niet zal bereiken.
Medegedeeld werd dat op de a. s. ten
toonstelling der Holl. M. van Landh. te
Leiden van 7 11 Sept. worden uitge
loofd le prijzen zilveren medaille f 10 en
2e pr. bronzen med. f5. Voor inzenders
uit de afdeeling is deelneming daaraan kos
telijk. Gevraagd toch worden 2 schooven stroo
en V2 mud graan. Daarbij is overlading
noodig te Rotterdam, zoodat de onkosten
zeker fl per inzending zullen bedragen.
Gevraagd werd of dit niet kan op kosten
der afdeeling. Het bestuur zd zich hier
over beraden en den uitslag tijdig mede
deelen.
Ter vermijding van onnoo lige kosten werd
in beginsel besloten tot het houden eener
voortentoonstelling alhier, met een jury uit
de handelaars gekozen, waardoor voorkomen
wordt dat bijv. tien of meer inzendingen
eener zelfde graansoort plaats hebben. Ge
vraagd werd of niet gelijktijdig zou kut.nen
worden ingezonden voor de tentoonstelling
te Oosterhout te houden van 19-21 Sept. a.
De Voorzitter herrinnerde er aan dat de
Holl. Maatschappij hare leden ten getale van
f 10,000 in Zuid- en Noord-Hollatid telt, en
aan contributiën tegen f3 de som van
30,000. ontvangt, zoodat zij in staat is hare
tentoonstellingen royaler in te richten dan
zulks in het zuiden kan geschieden. Op die
te Oosterhout zijn uitgeloofd le prijzen
bronzen med. f5; en 2e prijzen diploma's.
Na de gewone verloting ging de vergade
ring uiteen.
ldiolengeslicht «'s Heeren Loon.
Dr. Wagenaar bezocht onlangs het Idio
tengesticht «'s Heeren L io» te Ermelo. In
zijn verslag van dit bezoek schreef Z.
W. E. in de Friesche Kerkbode o. a.
Een meisje, een toonbeeld van ellende
«woe sjonge» als ze maar niet weer naar
huis toe aioest en zong van een meisje
speelde dicht bij poes. Jezus van Nazareth
gaat voorbij, regel om regel Sommige
patiënten hadden een uiterlijk, dat het ver-
standelooze teekende, anderen een veel aan
genamer uiterlijk. Een meisje van een
jaar of zeven had een allerliefst kopje met
helder bruine oogjes en toch bijna
in 't geheel geen verstand. Ze keek u
zelfs niet aan als ge met haar spraakt.
Hartbrekend was het deze kinderen der
menschen te aanschouwen, o, wat heeft de
zonde teweeggebracht. Doch hoe heerlijk
blijkt hier de triumf der liefde Gods in
Christus. De heer en mevrouw Kortlang
wandelen als een vader en moeder te mid
den dezer ongelukkigen, die hier een voor
beeldeloos liefderijke behandeling genieten.
Als ge een blik slaat in de slaapkamer
der «onzindelijken» dan beseft ge er iets van
wat zelfverloochening en opoffering hier
gevorderd worden. We zagen ook een
kind van negen jaar, achterlijk als eentje
van hoogstens drie spelend op een
zandhoop en «dit bern wier nog yn 'e
ruften» De 'weldaad, bewezen aan een
«half wijs» kind om het op 's Heeren Loo
je besteden, is onuitsprekelijk groot. O gij,
hie geld hebt en een half wijze op uw
dorp, die daar gesard wordt en geplaagd,
verwaarloosd of afgebeuld en het is een
vrouwelijk wezen die niet veilig is voor de
laagheid der onzedelijkheid van verstandige
slechtaards, die misbruik maken van beur
onnoozelheid ontferm u, ontferm u over
de ellendigen, God dankende, dat Hij zulk
een heerlijk tehuis dezen ongelukkigen ope
nen wou. Wat sommigen geleden hebben,
eer ze te 's Heeren Loo kwamen, is ondenk
baar. Een stakker vertelde, dat ze bij de
koe in een hok werd opgesloten, daar
kwam ze haast om in haar vuil en haar
beenen zijn haar afgevroren Onder
zoekt naar het lijden der Idioten in uwe
omgeving en waakt op ter hulpe. Hier
is ook een schoone arbeid voor Jongelings-,
jongedochters- en vrouwen-vereenigingen om
zulk een ongelukkigen knaap of beklagenlijk
meisje op 's Heeren Loo te brengen. Met
name hebben hier onze diakonieën een
dringende roeping van 's Heeren wege!
Laat in al onze Gereform. Kerken voor
vast een jaaslijksche collecte voor 's Heeren
Loo worden gehouden en er een thuis ge
zocht voor hare dubbel arme idioten.
Er zijn ook tweedeklas patiënten voor
kindereu van gegoede famdiën. Hier dient
overwogen, wat roeping is voor een bemid
deld ouderenpaareen halfwijs kind in huis
te houden en zelf te verplegen, of het naar
's Heeren Loo te zenden. Eéne zaak dient
hierbij zeer in rekening te worden gebracht
de school. Dergelijke kinderen hebben aan
de gewone school bijna niets. Hier echter
leeren ze lezen en schrijven. Ik heb den
hoofdonderwijzer bewonderd over zijn geduld
en zijn tact, waarmee hij zelfs de kleinste en
achterlijkste onderwijst in 't kennen der kleu
ren, in 't spellen enz., 't schijnt een onbegon
nen werk enkel geduldsverspillingen en toch
als ge In de tweede klas komt, daar hoort
ge lezen, dat het een lust is en ziet ge waar
lijk verrassende resultaten. O, ik heb deze
stichting liet gekregen. God zegene haar.
Gods vrede zij dezen huize. Vinde ze ook
een plaatse in de harten van ons Christenvolk".
Wanneer alle Gereformeerde Kerken voor
deze stichting elk jaar collecteerden dan zou
den vele onbemiddelde ouders hunne idiote
kinderen naar 's Heeren Loo kunnen zehden
waar ze allicht eenige ontwikkeling, en zeker
eene liefderijke verpleging in 's Heeren Naam
zouden verkrijgen. De Heere bewege de
harten.
Ned. Herv. Kerk.
Drietal te Rotterdam (vacature de Visser)
dr. L. Heldring te Middelburg, ds. H. H.
Barger te Vlaardingen, ds. J. Ossewaarde
te Sluis. En (vacature Vos) ds. E. A.
G. v. Hoogenhuijze te Nijmegen, ds. D. J.
Karres te Genemuiden en ds. H. Wildeboer
te Oudewater.
Ds. C. Hengeveld te Aarlanderveen, vroe
ger te Schore, is bij Kon. besluit benoemd tot
predikant in Nederlandsch Oost Indië.
Vlissingen. Benoemd tot reizend evangelist
door de Ver. van Inw Zending in de prov.
Noordbrabant en Limburg, de heer J. C. Feij,
godsdienstonderwijzer alhier. Met hem werd
benoemd de heer J. Dun van Rotterdam,
Het zal zeker de Zeeuwsche kringen
door ons blad bereikt, tot dankbaarheid
stemmen, dat de scheuring ontstaan door
het optreden der Gereformeerde kerken in
Nederland, onder éen naam en onder éen
kerkverband, zoo kleine afmetingen aanneemt.
Volgens de Boodschapper, het locale
Haagsche blad, bedraagt het getal dergenen
die zich aan de vereeniging onttrokken
hebben slechts 20. Huowel ons geen of-
ficieële cijfers uit Utrecht bekend zijn,
schijnt het aantal daar toch ook klein. Te
Noordeloos en Zierikzee evenwel schijnt
verreweg het grootste getal der gemeente
leden met hun predikant mede te gaan
en zich te handhaven in 't bezit.
Laten we hopen dat de tijd genezing
brengen zal. Juister inzicht zal mogelijk
menigeen nog doen zien, dat geen steek
houdende argumenten zijn ingebracht, of
kunnen ingebracht worden tegen de ver
eeniging van allen die dezelfde belijdenis
omhelzen.
Welke toch zijn de argumenten
Reglement, school, naam en blad is
ingeboet, zegt men, Aangenomen dat het
zoo is, zou men dan meenen dat aan deze
dingen van tijdeljjken aard een eeuwig be
staan verzekerd is
De geschiedenis van '34 is miskend. Zoo,
is dan soms door de Unie van Utrecht de
geschiedenisderGrafelijkeregeering miskend
Geschiedenis is geschiedenis, maar geen
heiligdom waar men bij zweert.
God teekende Zijn spoor in de geschiedenis
niet opdat we trachten zouden die geschie
denis te repeteeren
Vooruit is de weg.
De gemeente is niet gehoord. Alsof men
een plebiscit uitschrijven zou over iets wat
God zoo uitdrukkelijk gebiedt, en waarvan
de mogelijkheid uer uitvoering slechts af
hangt van momenteele toestanden
Geslaagd voor de hoofdacte te Breda
dhr. J. J. v. Aartsen, onderwijzer aan de
Chr. school te Vlissingen.
Aan de gemeente Ter Neuzen is boven
de gewone subsidie eene subsidie verleend
van f2000 ter behoorlijke inrichting van
het lager onderwijs in die gemeente.
Over 't algemeen is de belangstelling in
de Zending in Zeeland niet groot. Dit moest
anders zjjn dit moet anders worden. Het
afdoende bevel des Heeren «Predikt het
Evangelie a'len creitoren», moet ons dringen
de Zending te steunen met woord en daad,
met lief legaven en gebed. Een der oor
zaken van de geringe belangstelling is
misschien de onbekendheid met den arbeid
der Evangelieverkondiging onder de volken.
Iets te doen, om aan deze onkunde een einde
te maken, ligt ook op den weg van dit blad.
Daarom wenschen wij voortaan van maand
tot maand eenige berichten op te nemen
van 't Zendingsveld, en wel in hoofdzaak
van de Zending, voorzoo/er die uit Nederland
gedreven wordt. Als inleiding daartoe diene
een kort overzicht over den bedoelden ar
beid.
De oudste zen lingsvereeniging ten onzent,
't Nederl. Zendelinggenootschap, in 1797
opgericht,arbeidt voornamelijk in 't O. van
Java en in 't N van Celebes (Minahasa).
Zij verkeert financiëel in geen besten toe
stand, en bevat zoo uiteenloopende bestand-
deelen in zich, dat 't schier onbegrijpelijk
is, hoe deze op zendingsterrein kunnen sa
menwerken. De Utrechtsche Z V. koos
Iialmaheira, Ceram, Boeroe en NieuwGuinea
tot haar arbeidsveld. De Nederlandsche
Z. V. te Rotterdam werkt onder de Soen-
daneezen, in 't W. van Java. 't Java Comité
brengt 't Evangelie in de hoofdstad van
fnsulinde, Batavia, in 't O. van |Java en op
Sumatra. De Nederl. Gereformeerde Z. V.
in den laatsten tijd door slag op slag
getroffen werkt op Midden Java. Weldra
zal haar arbeidsveld één zijn met dat der
Chr. Geref. Kerk. De laatste arbeidt te
Batavia en Soerabaja, en op 't eiland Soemba,
dat eerst tot 't gebied der Ned. Ger. Z. V.
behoorde. De Doopsgezinde vereeniging
werkt op Midden Java en Sumatra. Sumatra
en Borneo worden door de Rij nsc'ae zende
lingen bearbeid. Onder de kleinere veree-
nigingen welke de zending ter hand namen,
moet thans in 't bijzonder 't Comité voor
de Sangi-en Talaoer- (beter Talaoet-) eilan
den genoemd worden. Men weet, dat kort
geleden op Sarigi eene vreeselijke uitbarsting
van den Goenoeng Awoe heeft plaatsge
had, die eene ontzettende verwoesting heeft
aangericht, honderden men schrijft van
20U0 zelfs heeft gedood en nog eens
honderden van alles beroofd. Ten einde
nu de zendelingen, die persoonlijk ongedeerd
gebleven zijn, maar aan hunne goederen
schade geleden hebben, in staat te stellen
de ongelukkigen te helpen en alzoo ook
door daden den Heiland te verkondigen,
doet bovengenoemd Comité een beroep op de
'Christelijke barmhartigheid. Liefdegaven wor
den in ontvangst genomen door den pen
ningmeester, den Heer J. M. Heijbrock,
Schoterweg 22, Haarlem. In Suriname
arbeiden de Hernnhutters, die reeds wijzen
mogen op 27000 bekeerlingen van de
60000 inwoners, die de kolonie telt. Bo
vendien gaat van Nederland uit de Zending
te Calioub in Egypte, die slechts met moeite
ju stand wordt gehouden, die toch niet
losgelaten mag worden, waar ze op zoo
kennelijken zegen wijzen mag, die ook onze
hulpe vraagt, evenals alle andere deugde
lijke arbeid op den Zeudingsakker.
Hiermede breken wij voor ditmaal onze
algemeene beschouwing af, om nog enkele
bijzonderheden mede te deelen uit den laat
sten tijd. Natuurlijk zijn zij ontleend aan
de Berichten der onderscheiden! Z V.
t Z d wel niet noodig zijn steeds de bronnen
te vermelden. Alleen, waar stukken letterlek
overgenomen worden, geschiedt dit (B.
«Berichten der Utr. Z V.», O. «Orgaan
der Ned Z. V.,» H «Heidenbole,» M.
«Mosterdzaad»; B. E. «berichten van de
Ver. ter uitbreiding van 't Evangelie in
Egypte,» H. I. «Hope Israels» enz.)
VVelke eigenaardige middelen de inboor
lingen van Rhoon soms aanwenden, om
hunne schulden betaald te krijgen, blijkt
uit 'tgeen zendeling Bink (Utr. Z.-V.) mede
deelt. Op zekeren nacht haalde iemand eene
prauw (vaartuig) van diens erf af. Waarom?
Een stamgenoot had hem eene schuld te
betalen en nu dacht de roover, dat de zen
deling den schuldenaar wel tot betalen zou
dwingen, wanneer de schuldeischer zijnent-
halve hem bestal. Op eene bedreiging kreeg
Bink echter de prauw terug. Genoemde
zendeling heeft eene school, die plin. 30
leerlingen telt en arbeidt ook overigens niet
zonder zegen. Zeudl. van Balen op Windessi
(Utr. Z.-V.) heeft als voorwaarde voor 't
verkrijgen eener kerk, de inlanders doen
beloven op Zondag niet te dansen of te zingen.
Zij houden vrijwel hun woord, doch toen
't vorig jaar de Korano (opperhoofd) was
gestorven hielden zij des nachts een dooden-
feest. Zij zetten echter iemand op den uit
kijk, om te zien, of de zendeling niets
bemerkte. Den volgenden dag vernam deze
't gebeurde en wees de inlanders op 't niet
huuden hunner belofte. Eenige dagen later
beloofden de onrustmakers beterschap, en,
toen de zendeling hun hunne dwaasheid en
zonde onder 't oog bracht, zeiden zij
«kakoe» (gij hebt gelijk).
De geest des volks spreekt sterk uit t
volgende: Een Alfoet, die zich met een
geweer gewond had, werd door den zendeling
behandeld. Na een paar dagen vroeg hij
dezen, of hij hem nu ook den kost ver
schaffen wilde. Toen de wond hersteld was,
stuurde de Alfoer de zwachtels ongewas-
schen terug. Van Balen nam ze niet aan
en zond hem de boodschap, dat hij ze
gewasschen weer moest hebben en hij hem
ook wel eens kon komen bedanken. Dit
deed hij nu ook. Op meer zegen, dan eene
uitwendigen, gelijk't nalaten der heiaensche
feesten, mag zend. Van Hasselt op Mansi-
nam wijzen, 't Vorig jaar stierf eene Pa-
poesche vrouw, die ook tijdens heur ziekte
haar kinderlijk geloof beleden had, met
't woord op de lippen «de Heere roept mij
ik ga». Den 26sten Dec. kwamen de Vrouw
en dochter van genoemde zendeling van
hunne reis naar 't moederland terug en
werden ook door ds inlanders met vreugde
ontvangen. Hoe Van Hasselt ook hunne
behouden overkomst aan zjjne prediking
dienstbaar maakte, deelt Hij ons zelf mede
«Ik verzuimde niet 'teen en ander als in
leiding bij de Zondagmorgengodsdienstoefe
ning mee te deelen, zeggende: «gijlieden
weet, dat ik met de christenen gebeden
heb, om de gelukkige terugkomst van mijne
vrouw en dochter en de behouden aankomst
van Bei thus ik heb niet gewicheld, geen
liedjes 1 tten zingen, om ze te bewaken enz.
zooals gijl. dat doet bij uwe feesten voor af
wezige betrekkingen. Ja, zult gij zef-ae„.
gij zjjt wit, wij zijn zwart, ieder zijnadut
Neen, vrienden, eén God heeft blanken en
zwarten geschaper, één Vader bevaakt en
behoudt ons allen. Hem hebben wjj te
danken voor de bewaring onzer geliefden.»
(B.) In April jl. hei dacht zend. Woelders
te Andag zijn 25jarigen zendingsai beid.
De Nederl. Z. V. doet ijverige pogingen
om eene zending te beginnen in Bantam,
een deel van Java, dat door schier ieder
bezoeker van dit eiland wordt aangedaan
en waar nog nimmer't Evangelie gepredikt
werd. Om hiervoor belangstelling te wekken
heeft zij een belangrijk stuk van den heer
Coolsma, «Bantam en het Evangelie» in
ruimen kring verspreid. (Wanneer de re
dactie hiervoor plaats beschikbaar h eft, zou
ik gaarne nog eens op dit stuk terugkomen),
't Orgaan schrijft naar aanleiding van de
16000 verzonden inschrijvingsbiljetten voor
Bantam: «We hebben eens den thermo
meter aangelegd, om te zien, wat het Chris
telijk Nederland over heeft voor een volk,
dat veel van ons heeft geleden, ons nog
weinig heeft te danken en na drie eeuwen
met ons in aanraking te zjjn geweest nog
door ons niet met het Evangelie is bekend
gemaakt, hoewel ook zij onze «mede-erf
genamen» zijn (Efeze 3 6)». Zendeling
Van der Brug Jndramajoe. N. Z. V.) verhaalt
van eene Soendaneescha vrouw in zjjne
gemeente, die reeds bejaard begint te
worden, dat zij op eene vraag naar haren
leeftijd antwoordde: Ik ben nog maar ruim
25 jaar, want voor dien tijd was ik dood,
maar toen werd ik levend door de woor
den, die mijnheer V. d. Linden tot
mij sprak.» Deze zendeling deelt nog een
paar treffende verhalen mede uit zijne ge
meente, welke ons doen zien, hoe ook op
Java langzamerhand de kudde van den
goeden Herder uitgebreid wordt. Niet snel
gaat de uitbreiding van't Godsrjjk in Insu-
linde maar, wat nood—dit staat vast, ook
iie parel zal eens schitteren aan de Krone
des Lams en ook over éen zondaar, die
zich bekeert, is vreugde bij de Engelen Gods.
Zeer zwaar is de taak der zendelingen,
door de Ned. Ger. Zendiugsver. uitgezonden
Horsunan en Zuidema. Stonden zjj kort
geleden nog met hun vieren voor de zending
in 6 resilentiën van MiddenJava, '25 Oct.
'91 overleed te Poerbolinggo zendeling Ver
meer en 3 Maart '92 zend. Wilhelm. Horst
man, wien den 12 Dee jl. zjjne gade ontviel,
is lijdende. Schenke de Heere hem spoedig
de kracht terug, die hjj zoozeer behoeften
stoote Hij arbeiders uit in zjjnen oogst
Da. F. Lion Cachet, die 't vorig jaar eene
inspectiereis van wege de N. G. Z. V.,op
Java deed, hoopt hiervan weldra een verhaal
in 't licht te geven. Uit de mededeelingen
in de Heidenbode is bekend, dat zjjne reis
hem veraangenaamd werd door de gast
vrijheid, hem bewezen ook door de zendelingen
der zustervereenigingen. 't Doet ons hart
wêl, waar wij op 't gebied van Zending
en Barmhartigheid, samenstemming en
samenwerking ontdekken tusschen hen, die
kerkelijk gescheiden zijn. Waartoe toch
verdeeldheid in den arbeid der liefde? Waartoe
roch twisten onderling, waar wij onder éenen
Koning hebben pal te staan tegen éenen
vijand: den vorst der duisternis?
Berichten, betreffende den arbeid vanwege
't Java-Comité, alsook vanwege de Zendings
commissie der (Chr.) Ger. Kerken D. V.
later, in den loop dezer maand.
Voor den extratrein op 11 dezer naar
Rotterdam waren heden te Middelburg at
de beschikbare kaarten (300) reeds verkocht.
Wegens de vele aanvragen om plaats i.i
den goedkoopen trein op 11 dezer naar
Rotterdam zou heden in overweging geno
men worden of deze door een tweeden op
een nader te bepalen datum zal worden
gevolgd.
Vele kleintjes maken een grooten.
Sedert de invoering op 1 Juni (les vorigen
jaars tot op gisteren 9 Augustus zijn aan het
station Middelburg tien duizend perronkaar-
ten afgegeven.
's Gravenpolder. De raad dezer
gemeente heeft benoemd tot hulptelefoniste
Mej. M Piumers Woutersen.
Door de politie te Vlissingen is
naar het huis van bewaring te Middelburg
overgebracht een 24-jarig Belgisch meisje
(kermisreizigster), dat zich schuldig had
gemaakt aan diefstal van eenig geld. Onder
voorgeven van nieuwe dubbeltjes te willen
bezitten, waarvoor zjj twaalf centen bood,
werden door haar voornameljjk winkels
bezocht. Zij zocht dan zelve mede in de
toonbanklade, om zoodoende ook ander geld
te bemachtigen.
lerseke. Waren de prijzen der kleine
zaaioesters in de laatste maanden steeds
stjjgende, thans Augustus is dit verwisseld
