1892. No. 133.
Dinsdag 9 Augustus.
Zesde jaargang.
VERSCHI.I i\T
PRIJS DER ADVERTENTIES
G. M. KLËMKERK, te Goes
F. P. D'BUIJ, te Middelburg.
Bij dit nommer behoort een bijvoegsel.
oz
DE HEMEL OP AARDE
UITGAVE VAN
tn.KFN MAANDAG- "WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Prgs per drie maanden franco p. p.
f 0.95.
EN
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
Enkele nummers
f 0.02L
meer 10 cent.
Domburg, ook voor Aagtekerke 9 Au
gustus. Westkapelle, ook voor Zoute-
lande, 10 Augustus. Koudekerke, ook voor
Biggekerke en Meliskerke 11 Augustus.
Veere, ook voor Vrouwepolder, 12 Augustus.
Arnemuiden, ook voor Nieuw- en St. Joos-
land, 13 Angustus. Oost- en West-Souburg,
ook voor Ritthem, 15 Augustus. Vlissingen,
16 tot 27 Augustus.
EEN BELANGRIJK GESCHRIFT.
De brochure van de Nederlandsch Ame-
rikaansche Land- en Emigratie-maatschappij
te Utrecht, ter aanprijzing van landverhui
zing naar Colorado, is zeer lezenswaard.
De lezer vindt in dit nommer van ons
blad eene advertentie waarin staat dat de
directeur van genoemde maatschappij deze
week op enkele plaatsen van Zuid-Beveland
voor belangstellenden zal te spreken zjjn.
Wij vertrouwen dat hiervan een goed ge
bruik zal gemaakt worden. Onze jeugdige
landbouwers zijn van nature wat schroom
vallig. Laten zij daaraan nu eens niet toe
geven. Het is om hun eigen belang te doen.
Wij voor ons willen gaarne medewerken
om die algemeene beschouwingen uit ge
noemde brochure te helpen verspreiden.
Voorshands ontleenen w\j er het volgende
aan
De wet van het: «wie niet werkt zal
niet eten» geldt óok in N. Amerika, doch
de arbeid daar rijkelijk beloond, geeft hier
een pover bestaan, indien het althans nog
bestaan mag heeten. Geen enkele boer die
met verstand en vlijt wil werken, behoeft
daar gebrek te lijden en de landbouwstand
is er in groot aanzien en het zij ter eere
onzer Hollandsche landbouwers gezegd, dat
zij in N.-Amerika overal welkom zijn, dank
zij den goeden naam die zjj verwierven.
Dit blijkt o. a. ook uit een schrijven van
den Gouverneur van den staat Colorado
aan een der bestuurders onzer Maatschappij
waarin ZEx. ons toegezegd heeft de bescher
ming van het G mvernement, ons veroor
lovende het ter kennis van de a. s. Hol
landsche emigranten te brengen, dat zij
op die protectie kunnen rekenen eene,
toezegging en eervolle onderscheiding, tot
nog toe aan geen buitenlandsche Maat
schappij te beurt gevallen. Wij zjjn bereid
dit document ten allen tjjde aan iederen
belangstellende, ten Kantore der Maatschappij
te laten inzien.
Na een langdurig, nauwkeurig en des
kundig onderzoek, is het de Directie der
Maatschappij gelukt in den bloeienden staat
Colorado landen aan te koopen in de San
Luis-vallei, die uitnemend geschikt zijn voor
nederzetting van Hollandsche landbouwers.
3)
FEUILLETON.
In de jaren I90I- 1912.
Het was bij de meesten hunner niet veel,
wellicht slechts een spaarduitje van eenige
guldens, wellicht maar de eene of andere
snuisterij, een erfstukje, waarmede de vrouw
zich Zondags opsierdemaar het was toch
iets, waarvan men tot. lieden had kunnen
zeggen: «Het is van mij».
Alleen de gedachte, dat ook de rijken
alles moesten afgeven, gaf nog eenigszins
troost.
Toen de boer met zjjn spannetje een
poosje gereden had, verhief zich eerst licht,
daarna luide een gemor:
«Wat Die kerel rjjden Dat wijf en die
jongen En wij moeten allen loopen Ge
lijk recht voor allen» 1
Toen Klaas deze woorden uit den mond
van een vroegeren vagebond hoorde riep hij
«Nu, wat gaat dat jou aan Paard en
■wagen behooren nu nog aan mij».
«Er af, eraf!» werd nu» van alle kanten
geschreeuwd en, eer Klaas de zweep over
het paard kon leggen om het tot snelleren
draf aan te zetten, was hij met zjjn Trijn
en den jongen van den wagen gehaald.
Jochem was hun voorgekomen, door van
den wagen te springen.
j\,Tu wandelden zij naast den wagen en
verwonderden zich in stilte, dat men ook
niet het varken tot loopen dwong, omdat
er toch g'-'ij k recht voor allen moest gel
den Het varken liet men echter met rust
en het was het eenige levende wezen, dat
naar de stad rijden mocht.
«Is dat de nieuwe vrjjheid?» vraagde
de boerin aan haar broeder. «Wanneer het
700 voortgaat, zal het een mooie vrijheid
worden».
Daarbij is in het oog gehouden dat een
Zeeuwsche boer gronden noodig heeft die
reeds zijn bebouwd, en dus bewezen geschikt
en vruchtbaar te zjjn en dus geen prairie-
gronden die eerst moesten geslecht worden.
Onnoodig echter te zeggen dat nieuwe
gronden in cultuur gebracht het eerste jaar
nimmer een goeden oogst opleveren. Daarmee
rekening houdende en om zekerheid van
slagen te hebben, vooral met het oog op de
vestiging eener eerste kolonie, heeft de Di
rectie moeite noch kosten gespaard, voorgelicht
door onpartijdige deskundigen, zulke gronden
te verkrijgen, die èn door hunne ligging
onmiddellijk aan de spoorlijnen verbonden
zijn, èn door overvloed van water voor irrigatie
(besproeiing), veelbelovend kunnen geacht
worden, terwijl zij reeds dit jaar een goeden
oogst zullen afwerpen. De door de Maat
schappij aangekochte landen zijn dus geheel
voor bebouwing en bewoning gereed en
stellen den landbouwer in staat, zich reeds
het eerste jaar onder 's Heeren zegen een
behoorlijke winst te verzekeren.
De verkregen resultaten der verbouwde
producten zijn eiken dag ten onzen kantore
te bezichtigen. Daardoor kunnen deland-
bouwers zelf oordeelen, dat een aanprijzing
onzerzijds geheel overbodig is.
De producten op onze landen te verbou
wen zijn: Tarwe, Haver, Gerst, Rogge,
Erwten, Boonen, Aardappelen en voorts alle
Groenten diein Europa worden geteeld, terwijl
ook de Hooibouw zeer goede winsten afwerpt.
De San Luis vallei, aan alle zijden door
hooge bergen omringd, kan als het ware
een groot park genoemd worden en strekt
zich van de helling der bergen zacht glooi
ende uit. De geheele vallei is ongeveer 125
mijlen lang en 50 mijlen breed en ligt
ongeveer 7600 voet boven de opervlakte
van de zee. Op de helling der bergen vindt
men uitgestrekte grasvelden en dichte bos-
schen. De eerste dienen voor het geheel
kosteloos weiden van het vee der bewoners
de laatste leveren het hout voor woningen
en stallen, en 's winters overvloedige brand
stof.
Met klimaat is zacht, 's Zomers niet te
warm's winters niet te koud. 's Avonds
een frissche koelte. Verschroeiende winden,
hagelslag of overstroomingen kent men er
niet. In Maart begint een zachte lente,
vooraf gegaan door eenige dagen harden
wind, die echter geen gevaar oplevert voor
de veldgewassen.
De directie wenscht een landbouwkolonie
te stichten, doch ook later aan minder be
deelde boerenarbeiders de gelegenheid te
verschaffen zelfstandige arbeiders te worden.
Onder de bronnen van inkomst noemt zij
in de eerste plaats de verbouwing van
producten, die altijd gevraagd worden
voorts aardappels, groenten, vruchten hooi
bouw, eieren, pluimgedierte, boter en
«Houd je maar stil, Trijn,» troostte
Jochem, «wanneer er maar eerst orde ge
maakt is, komt zoo iets niet meer voor».
«Maar het varken, het varkenriep de
boerin«zjjn wij dan nog slechter dan een
stuk vee Dat kan rijden, en wij moeten
loopen».
«Ruikt gij niets viel de boer zijn
vrouw in de rede. «Het stinkt hier naar
lijken».
De lijklucht, die bij het naderen van de
stad steeds sterker werd, scheen de uitge
latenheid van vele mannen en vrouwen ten
top te voeren.
Zij sprongen en jubelden «Leve de com
missie 1 weg met de rijken 1»
Intusschen was men bijna de stad ge
naderd, toen een groote wagen vol bloedige
Hjken naar buiten reed.
Toen de landlieden den wagen in het
oog kregen, werden sommigen bijna dol.
De wagen moest stilhouden en nudansten zij
gierend en gillend om de dooden heen.
Daarna werd de tocht voortgezet en onder
hoarageschreeuw voor de commissie, onder
vloeken en Godslasteringen, trok men jui
chend en brullend de stad binnen.
Het anders zoo vriendelijk landstadje was
in rep en roer en de afschuwelijke lijklucht
allerwegen belette haast te ademen. Toch
was men daarover niet ontevreden, want
ieder begreep, dat eerst orde gemaakt
moest worden.
Met behulp van Jochem Muller, die den
weg wist, leverde Klaas Jurgen zijn be
zitting af aan de sociaal-democratische ge
meenschap, den nieuwen staat: maar het
duurde uren, voordat zij hiermede gereed
kwamen, want overal heerschte de schro-
melijkste wanorde.
«Kom moeder», zei Klaas, niet weinig
bedrukt, wij# zullen zien, dat wij iets te
eten krijgen. Voor mijn part zaten wij bjj
kaas, enz.
liet is helaas een feit, dat zoovelen in
ons land, op wier zedelijk gedrag niets valt
aan te merken en wier vlijtige hand geen
arbeid, hoe moeilijk ook, laat liggen, te
vergeefs trachten, in den strijd om het
bestaan hun doel te bereiken.
"Voor dezulken is plaats in den bloeienden
Staat van Colorado, het Italië van Westelijk
Noord Amerika. Hoevelen den strijd in het
vaderland moede, vertrekken naar de nieuwe
wereld, zonder eigenlijk te weten waarheen
en dan komen zij dikwijls bedrogen uit.
Menigmaal vallen zij bij aankomst te New-
York in handen van lieden die altijd bereid
zijn met hen voor geringe loonen voor een
of anderen arbeid te contracteeren, en zoo
gebeurt het, dat menigeen, hoewel jaren in
Amerika vertoevende, steeds dezelfde blijft.
Zij bljjven dan in de Oude Staten als 't
ware hangen, verdienen genoeg om rond
te komen, doch het komt bij hen nimmer
zoover dat zij zelfstandig worden. En hoe
groot is het getal emigranten, die dan niet
zelden berouw hadden zich te hebben over
gegeven aan de beloften en voorspiegelingen
van dergelijke, oneerlijke, geheel op eigen
voordeel bedachte personen.
Er bestaat dus greote behoefte aan be
trouwbaren raad voor hen die naar Noord
Amerika gaan en aan zekerheid, dat men
kans van slagen heeft.
En in die dringende behoefte voorziet
onze Maatschappij.
Zij toch heeft ten doel:
ten eerste hen voor le lichten, die emi-
qreeren willen
ten tweede hulp te verleenen aan hen,
die zich in de kolonie wenschen te ves
tigen
ten derde goedkoope vrachten op de boot
en de sporen .in Noord-Amerika te bedingen
hetgeen mogelijk is wanneer 30 tot 50
huisgezinnendereisgezamenlijkondernemen
en waarovef de onderhandelingen reeds
zijn getroffen.
Zulke groepen zullen steeds vergezeld
worden, hetzij door een der directeuren,
hetzij door een der beambten, de Holland
sche en de Engelsche talen sprekende, om
hen met raad en daad bij te staan en in
alles behulpzaam te wezen;
ten vierde huisvesting te bereiden op de
plaats der nederzetting. De emigranten,
die zich op onze gronden vestigen, vinden er
een voorloopig tehuis. Er zullen daartoe twee
gebouwen verrijzen, éen voor mannen en éen
voor vrouiven;
ten vijfde in den' winter lezingen en
cursussen te houden ter bevordering van al
gemeene kennis
ten zesde de aankoop van machinerieë
op de meest voordeelige voorwaarden mo
gelijk le maken, waartoe de Maatschappij
door aangegane verbintenissen volkomen
in staat zal zijn.
onze boonen met spek, die wij geregeld
Vrijdags aten, want de middag is al haast
voorbij en ik heb geducht honger. Laat
ons naar het stadhuis gaan, om te hooren,
waar wij eten moeten».
Op weg naar het stadhuis ontmoetten zij
een doodsbleeke jonge vrouw, die naar het
schavot gevoerd werd.
De boerin slaakte een luiden gil, toen zij
in haar een vriendin uit haar jeugd her
kende.
«Wat hebt gij gedaan?»
«Ik heb,» stamelde de ongelukkige vrouw
met bevende lippen, «den kleinen gouden
ketting, dien ik eens van mijn nu overleden
Eduard kreeg, weggestoptdit is uitgekomen
en nu moet ik als een diefegge sterven.»
«Ja,» lachte een van de mannen, die
haar ter strafplaats voerden, «eigendom is
diefstal. Zij heeft heel goed geweten, dat
alle goud bij de commissie moest ingeleverd
worden door den ketting te houden, heeft
zij ons allen bestolen en rooie Loeb heeft
haar ter dood veroordeeld, want eerst moet
er orde gemaakt worden. Dieven mogen
in de nieuwe gemeenschap evenmin ge
vonden worden als rjjke en vrome lui».
Na deze woorden sleepten zij de vrouw,
die op de knieën was neergezegen, voort.
De boer en de boerin, wien het hart bijna
stilstond van schrik, volgden, met hun jongen
aan de hand.
In een grooten tuin stond de valbjjl, dik
met bloed bemorst, en in het rond lagen
de rompen van vele omgebrachten, met de
hoofden, akelig vertrokken, daartusschen.
De jonge vrouw werd hierheen gevoerd.
Het vonnis van de commissie werd aan den
opzichter bij den valbijl overhandigd en twee
mannen grepen de vrouw vast.
Toen de opzichter het vonnis in zijn tasch
wilde bergen, viel het uit zijn handen en
een windvlaag deed het voor de voeten van
Een kantoor van inlichting is in de vallei
gevestigd, een Hollander, de heer v. Dus-
seldorp, zal daar als gratis raadsman der
landverhuizers optreden.
En nu de kosten.
Verschillende nauwkeurige berekeningen
vindt men achter in de brochure die men
kan raadplegen.
Het spreekt van zelf dat zij, die slechts
f500 kunnen besteden, de kosten van
de reis daaronder begrepen, op meer
bescheiden voet zullen moeten aanvangen,
dan zij, die over 11250 tot f 3000 te
beschikken hebben.
Alvorens de reis wordt aanvaard, zal den
landbouwer gelegenheid worden gegeven
zich te verklaren omtrent den aankoop en
de hoeveelheid acres, doch niemand zal
zich tot aankoop behoeven te verbinden, al
vorens den grond zelf te hebben uitgezocht
en men dus weet wat men koopt en waar
men zich vestigt.
Als een bewijs hoeveel vertrouwen de
Maatschappij zelve stelt in de door
haar aangekochte gronden, diene, dat zij
voornemens is voor hare eigene rekening
een duizendtal acres te bebouwen en pro
ductief te maken, omdat zij hierin mede
haar bron van inkomen zoekt en opdat dit
haar ook tegemoet kome in de kosten der
oprichting. De prijs der akkers is, met inbe
grip van waterrecht en breking der gronden,
voor den emigrant zoo laag mogelijk gesteld,
opdat hij van het welslagen zeker zij.
De betaling kan in vijf jaren geschieden,
terwijl de kooper naar eigen keuze of in
contanten, of in producten van zijn land,
naar de marktwaarde berekend, kan afbe
talen.
Wij meenen derhalve dat billijker voor
waarden wel niet mogelijk zjjn en een meer
solide basis als waarop de Maatschappij zich
stelt, niet kan worden aangeboden, zoodat
dan ook de toekomst met vertrouwen kan
worden tegemoet gezien.
Wat de gesteldheid van den bodem aangaat,
de grond komt het meest overeen met onze
Hollandsche kleigronden, doch met dit gunstig
verschil, dat hij aan de oppervlakte nooit
hard wordt.
Een bijzonder groot voordeel is, dat het
water, hetwelk voor besproeiing wordt ge
bruikt, van de bergen komt. De grond
heeft nl., om een goede oogst te kunnen
opleveren, eene zekere hoeveelheid minerale
bestanddeelen noodig.
De bergen bevatten zeer vele mineralen;
eene groote hoeveelheid dier bestanddeelen
wordt door het water medegevoerd. Besproeit
men nu het land met dat water, dan wordt
dus tevens een nieuwe voorraad van die
stoffen aangebracht, waardoor het overbdig
is het land te bemesten, hetgeen in ons
land zooveel tijd en geld vordert.
Klaas Jurgen terechtkomen. Hij nam het
op en las
In naam der arbeiders.
De door het volk benoemde commissie
veroordeelt Louise Sijpveld tot den dood
door den bijl omdat zij het volk bestolen
heeft.
De Commissie
IC. 8 Mei 1931. LOEB.
Klaas en zjjn vrouw hoorden de arme die-
veëgge luid weenen. Zij wendden het gelaat
afeen woeste gil werd gehoord, dof viel de
valbijl en het bloedend hoofd viel ter aarde
van een vrouw, die een diefegge was, omdat
zij een gouden ketting van haar overleden
echtgenoot niet aan de gemeenschap had
afgeleverd.
De boer nam zijn vrouw en kind, die
luid weenden, bij de hand. «Wees toch stil,»
vermaande hij hen en ging met hen naar
het stadhuis.
Voor het stadhuis was een groote menigte
verzameld. Op het balkon stond de vooi-
zitter van de commissie, die juist begon te
spreken
«Lieve broeders en zustersDe commissie
heeft met de verachtelijke rijken en geeste
lijken, dieven en huichelaars, die allen den
arbeiders het brood uit den mond stelen, zoo-
veel te doen, dat zij heden niet voor u zor
gen kan. Gaat in de huizen, want zij be
hooren u! Neemt, wat gij vindt, want alles
is uw eigendom en eet en drinkt en weest
vroolijk. Morgen zullen wij verder zien.»
Een daverend hoera beantwoordde deze
toespraak en men stormde uiteen.
Klaas Jurgen was juist bezig met vrouw
en kind een onderdak te zoeken, toen zijn
zwager met rooien Loeb op hem toetrad.
o
Wordt vervolgd.)
