1892. No. 131.
Donderdag 4 Augustus.
Zesde jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HÜIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIE»
DE
DE HEMEL OP AARDE
In de jaren I90I— 1912.
DE ZEEUW.
ei.kfn MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. 0.95.
Enkele nummersƒ0.02'.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De beginselen der Fransche
Revolutie zijn de kanker van onze
eeuw.
Het liberalisme verbreidt die
beginselen in Kerk, School en
Maatschappij.
Wordt dit niet gestuit, dan gaat
ons land zedelijk ten onder.
Alle belijders van den Christus
moeten dat liberalisme bestrij
den, omdat het Cods eer en
majesteit aanrandt.
Door stilzwijgen en toezien
maken wij ons zoo schrikkelijke
zonde deelachtig.
Daarom stelle ieder in zijn kring
„tegen DE Revolutie HET Evan
gelie".
VOOR het Evangelie is ANTI-
revolutionair.
Serooskerke 8 Augustus voormiddag. Oost-
kapelle ook voor Grijpskerke, 8 Augs. na
middag. Domburgook voor Aagtekerke
9 Augustus. Westkapelle, ook voor Zoute-
lande, 10 Augustus. Koudekerks, ook voor
Biggekerke en Meliskerke 11 Augustus.
Veere, ook voor Vrouwepolder, 12 Augustus.
Arnemuiden, ook voor Nieuw- en St. Joos-
land, 13 Angustus. Oost- en West-Souburg,
ook voor Ritthem, 15 Augustus. Ylissingen,
16 tot 27 Augustus.
LANDVERHUIZING ONZER
LANDBOUWERS naar
Noord-Amerika.
Vervult de aarde.
Gen. 128en 9 1.
In ons blad komt een advertentie voor
betreffende emigratie naar Noord-Amerika.
Onze landbouwers hebben zeker de adver
tentie gelezen en naar aanleiding daarvan
zeker gevraagdZou deze zaak vertrouwen
verdienen Immers de advertentiën en lange
artikelen voor eenige jaren in een ander te
Goes verschijnend blad geplaatst, ter bevorde
ring van den trek naar Zuid Amerika, heeft
vele goedgeloovigen verschalkt en voor immer
ongelukkig gemaakt. De Argentijnsche re
publiek werd het graf van menig Zuid-Be
velander.
Dit is een ernstige waarschuwing om
voorzichtig te zijn met aanbevelingen voor
andere onbekende streken. Immers Colorado
(Noord-Amerika) waarvan in onze advertentie
sprake is, is den meesten onzer al even
weinig bekend als Argentinië in Zuid-
Amerika.
Toch meenen wij met eenige gerustheid
op de zaak in onze advertentie bedoeld de
aandacht te mogen vestigen. Zij gaat uit
van de kort geleden te Utroeht opgerichte
Nederlandsche Amerikaansche 1 and- en emigra
tie-maatschappij.
Het is deze maatschappij gelukt in een
der vruchtbaarste staten der Vereenigde
2)
FEUILLETON.
«l)at zij daarbij die arme kinderen hebben
omgebracht, is een gemeene streek van de
commissie», wierp de boerin daar tusschen.
«Ach wat, dat begrijp je niet, Trijn»,
lachte Jochem. Eerst moet er orde ge
maakt worden, daarna mag leven, wie wil.
Maar», ging hij geheimzinnig voort, «de
gravin hebben zij laten leven 1 De broeder,
dien de commissie naar het kasteel had
gezonden om orde te maken, zal haar bij
zich hebben. Nu, wie weet? Ha, ha! Mij
gaat het niet aan».
«Tuigriep de oude bij den haard
«tuig, dat den man verslaat, de kinderen
vermoordt en den armen vrouwen haar eer
ontrooft! Tuig, zeg ik nog eens, de heele
commissie
De oude stond op, stak zijn pijpje aan
en ging in den tuin.
Ook Klaas stopte een klein pijpje en begon
te dampen.
De boerin ruimde de tafel leeg en zette
zich bij de beide mannen neder.
«Het is mij goed», zeide zij, «dat wij
morgen al onze bezittingen afgeven moeten
en dan de kleine hofstede ons niet meer
behoort. Wanneer daarna alles verdeeld
wordt, moet naar mijn berekening ons een
streek land toekomen honderdmaal zoo groot
als onze boerderij, en iktwjjiel er niet aan,
of, in plaats van een varken, zal ik er dan
tien te voederen krijgen».
«Maar Trijn». riep Jochem, «hoe dikwijls
heb ik je gezegd, dat van een verdeeling
yan goed geen sprake zal zijn. Alleen het werk
Staten, in Co7orado, in de San Luis vallei,
dat is in het zuidelijk deel van genoemden
Staat, uitgestrekte vruchtbare gronden aan
te koopen, die uitnemend geschikt zouden
zijn voor eene nederzetting van Nederlandsche
landbouwers.
Het is genoemde maatschappij niet in
de eerste plaats om geldelijk gewin, maar
om het belang van onbemiddelde arbeiders
te doen. Zij zal bij voorkeur naar eerlijke
en godvreezende mannen zoeken om hare
gronden te gaan bewonen.
Het bestuur bestaat uit de heeren com
missarissen: M. NOORDTZIJ, docent aan
de Theologische school te Kampen, K. DE
VIDAL DE ST. GERMAIN, directeur van
gemeentewerken te Kampen, J. DEN BOER
te Almkerk, C. W. VAN DER HOOGT,
gedelegeerdeen de directeuren P. T.
DEKKER en A. ZOUTMAN, landbouw-in-
genieur en Rijks-observator der Vereen.
Staten van N. A., welke laatste voor een
ieder te spreken is ten kantore Domsteeg
8 te Utrecht en bereid is alle inlichtingen
te verstrekken. De granen en gewassen
die in de San Luis vallei groeien zijn mede
ten kantore te bezichtigen.
Bovenstaande namen hebben bij velen
een goeden klank, en waarborgen ons dat
de brochure door hen in het licht gegeven
en die gratis aan bovengenoemd kantoor
verkrijgbaar is, met belangstelling zal worden
gelezen.
In September of October, a. zullen de
eerste passagiers voor die streek de reis
aanvaarden.
De redacteur van «De Oranjevaan», de
heer Joh. v. Boven, hoopt de reis mede te
maken, teneinde zich persoonlijk te gaan
overtuigen van de toestanden in genoemde
San Luis-vallei, terwijl hij ook andere
koloniën in Minnesota en Michigan hoopt
te bezoeken, teneinde eene vergelijking te
maken tusschen deze en de Hollandsche
nederzetting der «land- en emigratie-maat
schappij.»
In de brochure komen eenige verklaringen
voor, von landbouwers, afgelegd ondereede
voor een notaris en door dezen vergezeld,
verklaringen die de vruchtbaarheid van den
grond aldaar prijzen. Onder anderen een
van den landbouwer Toni te Linde, die sinds
6 jaren in de San Luis-vallei woont.
Zijn schrijven is van den volgenden inhoud
Monte Vista, 18 Mei 1892.
Ik ben geboren te Dinxperloo, provincie
Gelderland (Nederland) in het jaar 1835.
Ik ben naar Amerika verhuisd in het jaar
1861 en heb het eerst gewoond te Cleveland
in den Staat Ohio. Na zes jaren te hebben
gewoond in de stad Cleveland, in de nabijheid
waarvan ik gedurende twee jaren heb ge
boerd, ben ik verhuisd naar Scott County,
in den Staat Iowa, en heb daar geboerd
gedurende 6 jaren in de omstreken van de
stad Davenport.
Van Scott County ben ik verhuisd naar
zal gelijk verdeeld worden. Overigens be
hoort in onzen nieuwen staat alles aan
allen. Eigendom is diefstal, eu wie wat
bezit is een dief. Maar de hoofdzaak is
allen moeten werken, ook die rijke en
vetgemeste luiaardsallen, allen, en het
werk wordt gelijkmatig verdeeld, en ieder
kan zich dien arbeid kiezen, dien hjj het
liefste doet; werk in de stad, of op het
land, om het even, en dagelijks wordt niet
meer dan drie of vier uur gewerkt en van
wat de arbeid oplevert vreten en zuipen
nief meer de rijken, zooals vroeger, neen,
dat wordt onder de arbeiders verdeeld. Ik
zeg u, het zal een hemel op aarde worden.»
«Ik», zei Klaas, «kies werk in de stad,
het land verveelt me genoeg».
«Ja», zei Jochem, «daar heb je gelijk
aan maar vooreerst, zoolang er nog geen
orde gemaakt is, moet de commissie het
werk verdeelenwant de broeders in de
stad willen allen daar bljjven. En het
werk op het land moet toch ook gedaan
worden.»
«Ik dacht», zei de boerin, «dat er vrijheid
zou zijn en ieder mocht werken, wat
hjj wil».
«Later, later», antwoorde Jochem«nie
mand kan toch vergen, dat ineens alles op
orde zal zjjn. Een goed sociaal-democraat
moet de commissie blind gehoorzamen.»
«Die vervloekte commissie 1» riep de boer,
«waarom hebben zjj mij daarin niet gekozen
Ben ik slechter dan rooie Loeb, die schoft,
die lange schoes, die van landhuishoudkunde
geen steek afweetEn ben ik slechter, dan
die kromme meelkooper uit de Langestraat,
die vijf jaar in het tuchthuis gezeten heeft,
toen de monarchie nog bestond
«Ja», lachte Jochem, «men moet maar
J Jasper County Iowa, drie mijlen van de
stad Newton alwaar ik 140 acres land had
gekocht.
Na hier 13 jaren te hebben geboerd ver
trok ik op aanraden van mijnen geneesheer,
met mijne vrouw, die hevig leed aan asthma,
en 5 mijner kinderen, één zoon en vier
dochters, naar den staat Colorado; en op den
14den Maart 1886 kwam ik met [mijne
vrouw en kinderen te Monta Vista aan, een
stadje in de San Luis Vallei. Na hier eenige
dagen te hebben vertoefd, kocht ik 160
acres ruw en ongeploegd land, lVs mijl
ten zuiden van Monte Vista, bouwde er een
huisje op, waarin ik tot voor driejaren heb
gewooDd, toen ik een flink steenen huis op
mijne plaats heb gebouwd.
Toen ik hier kwam, was ik met het
irrigeeren (besproeiing van het land) geheel
onbekend.
In de maand April 1886 ploegde ik 20
acres van mijn land, die ik bezaaide met
haver, gerst en erwten. Ik beplantte drie
acres met aardappelen. Ik had dat jaar
een besten oogst; van mijne 3 acres aard
appelland oogstte ik ruim 1500 bushels;»)
van het land dat ik met haver had bezaaid
oogstte ik 75 bushels per acre; mijn erwten
leverden 74 bushels per acre op, mjjn gerst
leverde ruim 50 bushels per acre op. De
gerst en de erwten waren van een uit
muntende kwaliteit, beter dan ik ooit in
Amerika had gezien.
Voor mijne aardappelen ontving ik 2 en
1,25 dollar per honderd pond. Het tweede
jaar had ik 40 acres in cultuur 36 acres in
graan en aardappelen en 5 acres in timothy
(een grassoort) en alfalfa. Ik had dat jaar
10 acres in tarwe, waarvan ik 450 bushels
kreeg, die ik verkocht voor 1,50 en 1,75
dollar per honderd pond. Ik had 5 acres in
Rogge waarvan ik ruim 200 bushels oogstte,
die ik verkocht voor 2,25 dollar per honderd
pond. Ook was mijn haver en mijn gerst
dat jaar bizonder goed. Ik oogstte 80 bus
hels haver per acre.en ruim 500 bushel
aardappelen per acre*.
Het derde jaar had ik 90 acres in cul
tuur met inbegrip van 7 acres timothy en
5 acres alfalfa, en had een besten oogst.
Het vierde jaar had ik 100 acres in cultuur
waarvan 25 acres in tarwe, die bijna 1100
bushels opleverden, en welke ik verkocht
voor 1.75 dollar per honderd pond.
Mjjn aardappelen waren dat jaar buiten
gewoon goed en zeer overvloedig. Het vjjtde
en het zesde jaar waren ook heel goede jaren.
Mijn land is voor het grootste gedeelte
zware klei, doch ook van mijne lichtere klei
heb ik goede oogsten verkregen. Beide
soorten van grond zijn goed, doch vereischen
eene verschillende bewerking.
Ik heb een tuin van ]k are groot, waar
uit mijne vrouw ieder jaar voor 150 tot
200 dollar groenten verkoopt. Kool groeit
hier zoo groot, dat sommigen een gewone
Eén acre is gelijk »/5 bunder.
Drie Bushel is een mud of hectoliter.
zorgen goede maatjes met de commissie te
blijven. Dan komt men er ook in.»
«Den rooien Loeb hebben zij allen ge
kozen, omdat hij een paar sterke knuisten
heeft, waarmede hij wel een os kan dood
slaan, en den meelkoopmanmet zijn kromme
beenen, omdat hij iedereen kent, die wat
bezit. Eén lid willen zij er evenwel weder
uit hebben, heeft mij rooie Loeb gezegd,
en dan zal ik zien, dat ik in zijn plaats kom».
«Laat ons gaan slapen,» zei de boerin
met een zucht, kleedde haar dikken jongen
uit, die bij den haard was ingeslapen, en
ging naar het slaapvertrek.
Ook de beide mannen zochten spoedig
hun bed op.
Den volgenden morgen spande Klaas
Jurgen het paard voor den wagen, bond
met zijn zwager het varken op den wagen
vast en liet zijn vrouwen zijn jongen plaats
nemen. Toen riep hjj zijn ouden vader.
Deze stak het grijze hoofd over de onder
deur en riep hun toe
«Ga maar alleen, ik blijf hier. Hier heb
ik zeventig jaar geleefd, hier wil ik sterven».
«Vader», riep Klaas «ik moet alles slui
ten en den sleutel aan de commissie geven.
Kom mee, gij zult het in de stad beter
hebben».
De oude schudde het hoofd.
«Heb ik hier niet voeding en kleedicg
en een onderdak gehad zeventig jaar lang?
Van mij was het huis, waarin ik sliep;
van mjj was de akker, die mij voedsel gaf;
van mij was de tuin met schoone bloemen.
Hier genoot ik Gods zegen en het was mij
een hemel onder mijn stroodak».
«Vader», zoo drong de boer aan, «wij
zullen nu alles volop hebben en als rijken
waschtobbe opvullen. Van hagel heb ik
nooit last gehad in deze valleiook nooit
van aardappelziekte.
Ik ben een en dertig jaren in Amerika.
Tk heb eerst in Cleveland Ohio gewoond, en
wel 6 jaren. Van Cleveland, Ohio, ben ik
gegaan naar Davenport, Iowa, alwaar ik
zes jaar gewoond heb. Van daar ben ik
gegaan naar Newton, Iowa, waar ik 13 jaar
gewoond heb. Ik heb meer geld verdiend
in de San Luis Vallei, dan in eenige andere
plaats en twijfel er niet aan of iemand die
de boerderij verstaat, kan hier ruim zijn
brood verdienen en goed vooruit komen.
Het land is hier vruchtbaar en er is water
in overvloed in de San Luis Vallei. Ik heb
440 acres land.
(Get.) TONI TE LINDE.
Een volgende maal hopen wij nog een
en ander uit deze belangrijke brochure mee
te deelen.
Voor onze jonge landbouwers is het alvast
een wenk om eens ernstig over deze dingen
na te denken.
Het gaat den landbouwenden stand slecht,
en de vooruitzichten blijven voor hem donker.
Neen, wjj willen de zegeningen niet mis
kennen, die in kamers van arbeid en land
bouw beloofd; in opheffing van zout- en
zeepaccijns en vermindering van hypotheek
rechten enz. geschonken, en in verlaging van
het cijfer der grondbelasting in het vooruit
zicht gesteld zijn. Wij wenschen alle pogin
gen tot verheffing van den landbouwenden
stand te waardeeren; doch alles is slechts
lapmiddelen. Zelfs door opheffing van alle
belastingen, endoor dadelijke inpoldering van
de Zuiderzee ware hjj nog maar half geholpen.
Het geneesmiddel is landverhuizing voor
elkeen die roeping gevoelt om ten spijt van
de banden der bloedverwantschap in welva
render streken met Gods hulp zich en zijn
zaad een betere positie te veroveren.
Voor hen is het goed en voor de over-
bljj venden ook; het evenwicht tusschen
vraag en aanbod zou er door hersteld
worden.
Die inlichtingen wil, schrijve liever recht
streeks aan den heer Zoutman, Dornsteeg,
Utrecht; of aan een der bekende heeren J.
den Boer, grondeigenaar te Almkerk en
professor Noordtzij te Kampen.
i Augustus 1892.
De minister van Oorlog heeft, in over
leg met zijn ambtgenoot voor Waterstaat
Handelen Nijverheid, maatregelen genomen
om de miliciens, die in den naasten omtrek
van een telegraafkantoor wonen, zoo spoedig
mogelijk in kennis te doen stellen met' den
inhoud van de militie-telegrammen, ingeval
van mobilisatie. Daartoe zullen door de zorg
van telegraafkantoren betichten wordeu
aangeplakt, zoodat de miliciens de oproeping
reeds weten, vóór dat de gemeentebode de
kennisgevingen verspreidt.
leven. Kom mee 1 Ik kan u toch hier niet
alleen laten».
«Ik ben niet alleen», riep de grijsaard
terug, «mijn God is bij mij al heeft uw
bloedige commissie Hem afgeschaft, hier bjj
mij heeft Hij nog wat te zeggen. Ga gerust
heen en bekommer je maar niet over mjj 1»
«Laat den ouden stijfkop blijven 1» riep
Jochem toornig, sprong van den wagen en
sloot het huis; den sleutel gaf hjj zjjn
zwager. Deze nam de zweep en langzaam
trok het paard den wagen met den boer
van het erf, waarover hjj zoovele jaren
heer en meester was geweest slechts een
zeer klein heer, maar toch meester over
zijn kleine huis en zjjnen kleinen akker.
Allen op den wagen waren stil; alleen
het varken schreeuwde, alsof het zjjn tegen-
ingenomenheid met de nieuwe orde van
zaken wilde te kennen geven, totdat Jochem
het met een gevoeligen schop tot zwjjgen
bracht.
Het was druk op den weg naar de stad
Eensdeels bestonden de menschen uit man-
men en vrouwen in lompen gehuld en met
een liederljjk voorkomen vroeger had
men ze vagebonden genoemd, nu waren
het «broeders» en «zusters» want allen
hadden denzelfden vader en dezelfde moeder:
de natuur af te leveren hadden zjj
niets, uitgenomen misschien de drank-
flesch, die van mond tot mond ging.
Anderdeels waren het arme, maar fatsoen
lijk gekleede mannen en vrouwen, die er
niet zoo vroolijk, ja velen mistroostig en
bedroefd uitzagen; want heden moest alle
bezitting worden overgegeven.
{Wordt vervolgd.)
