1892. No. 120
Zaterdag 9 Juli.
Zesde jaargang.
V E RS C II I.I Y T
PRI JS DER A I) VERTE YTIEY
G. M. KLËMKERK. te Goes
F. P. D HUIJ, te Middelburg.
DE UNIE
Aan des Lezer
uw.
UITGAVE VAN
ei.ken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Pr|js per drie maanden franco p. p.
f 0.95.
en
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
Enkele nummers
0.02'.
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een bijvoegsel
«EEN SCHOOL MET DEN BIJBEL».
Collecte van 3 Augustus.
Nu de Augustuseollecte weder in uitzicht
is, geven wij om te beginnen, gaarne
plaats aan het navolgende verzoek, door
het bestuur der Unie gericht aan
„De correspondenten en besturen
van de Locale Comité's voor
het Volkspetitionnement.
Het luidt
Mannen Broeders
Met innige dankbaarheid aan onzen trou
wen God, nemen wij de vrijheid u bij dezen
te herinneren aan de komende Augustus-
of Unie-collecte.
Voor de veertiende maal mogen w|j de
bljjdschap smaken u op onze jaarcollecte
voor de scholen met den Bijbel te wijzen,
die nu niet meer als een protest tegen de
Schoolwet van 1878 wordt gehouden, maar
als eene voortdurende dankbare herin
nering aan het groote volkspetitionnement.
Welaan, wilt dan, evenals in vorige jaren,
ook nu weer toonen, dat gij genegen zijn
met vernieuwde kracht en opgewektheid te
arbeiden voor het welslagen der a. s. col
lecte, opdat onze tegenstanders kunnen zien,
dat de liefde voor de school met den Bijbel
bij ons volk niet vermindert en de
voorstanders van ome scholen zich kunnen
verlustigen in den ijver en de toewijding
van hen, die de belangen van «de School
met den Bijbel» op het harte dragen.
Geve de Heere u den rechten Unie
geest en de noodige hulp om alles zóó
te kunnen regelen, dat de uitkomst dezer
jaarcollecte verrassend zij.
Rekenende op uwe trouw, zenden wij u
slechts deze ééue groote circuiaire, waarbij
het Unieblaadje met en zonder de aan
kondiging der collecte) het «verzoekschrift»
en de «in te vullen» circulaire gevoegd zjjn.
Weest zoo mild mogelijk met de ver
spreiding der Unieblaadjes, opdat ons volk
op de hoogte zij van ons doel en streven
en vraagt het benoodigde aantal Ex.
(ook van het «verzoekschrift») spoedig aan.
Zoo gaan w(j dan den derden Augus
tus tegemoet met de bede in het hart,
dat God almachtig uwen arbeid met Zijnen
zegen bekrone en H|j U sterke tot het houden
van de
Veertiende Jaarcollecte voor de
Scholen met den Bijbel.
Het verzoek is geteekend door de heeren
J. E. N. Baron Schimmelpenninck van der
Oije te 's Gravenhage, Voorzitter, Mr. T.
P. Baron Mackay te 's Gravenhage, Pen
ningmeester, Ds. J. W. A. Notten te Ermelo,
Assessor (2<& Voorz.), Jhr. Mr. H. M. J.
van Asch van Wijck te Utrecht, Assessor,
J. den Boer te Almkerk, M. de Jonge Jz. te
Goes, Jhr. Dr. L. de Geer te Velp, W. M.
Oppedijk te Ylst, Ds. J. van Andel te Leeu
warden, S. T. de Jong te Kampen, Ds. T.
Bos te Bedum, Jhr. Mr. W. H. de Savornin
Lohman te Amsterdam en R. Derksen (Kie
vitstraat 40; te Rotterdam, Secretaris.
Nog altijd is de Openbare School neu
traal en wordt dus het grootste deel onzes
volks opgeleid in de secteschool der moder
nen.
Nog altijd geldt het woord van den met
ons Christelijk geloof spottenden Spectator
«Och, laat het ons toch inzien en, ingezien
het erkennenhet onderwijs kan niet
volstrekt neutraal zijn, en het is onkerkelijk,
ja kerkondermijnend
Nog altijd heeft Dr. Allard Pierson ge
lijk, als hij zegt«dat de hedendaagsche
openbare School voor het ondogmatische
of moderne Christendom partij trekt.»
Nog alt|jd blijven, te onzer waarschuwing,
de woorden van den modernen hoogleeraar
Rauwenhoff van kracht„Als het boek
van den godsdienst is er voor
den Bijbel geen plaats meer.
Het is niets minder en niets meer dan de
overblijfselen der Israëlielische en eerste
proeven der Christelijke literatuur. De
wereldbeschouwing der Schrift is geheel
tegenovergesteld aan die van onzen tijd -
de Bijbel maakt het godsdienstig
leven arm en ongezond. De ker
kelijke overleveiing vindt voortdurend steun
en voedsel in den Bijbel. De begrippen van
qene schuld der menschheid tegenover God,
van verzoening daarvoor door Jezus' kruis
dood teweeggebracht, van eeuwige zaligheid
voor de geloovigen, tegenover eeuwige ramp
zaligheid voor de ongeloovigen, al die be
grippen in ons oog zoo onwaar, zoo scha
delijk voor onze zuivere godsdiens tige ont
wikkeling, leert de gemeente altijd opnieuw
uit den BijbelWij, modernen, hebben
onder de onderwijzers een aantal geestver
wanten. Wij kurmeri dus op de
school een niet onbelangrijken
invloed uitoefenen."
Nog altijd luidt de vermaning van den
modernen predikant P. H.Hugenholtz Jr.
aldus: «Laten de zaden van ontwikkeling
steeds milder worden uitgestrooid, maar ver
geten wij daarbij nooit onze roeping, om
in die scholen te brengen, niet eene arke
Gods, een onbegrepen dogmatiek, een Bijbel
als het tooverboek, waarmee alle booze gees
ten zouden worden uitgedreven, maar wel
het paedagogisch element, de vorming van
gemoed en karakter, gelijk onze begiesele i
ons daartoe dwingen."
Welnu aan die school, dienstbaar gewor
den aan het modernisme, thans ook op vele
plaatsen, reeds aan het socialisme, aan die
school, die nog altijd dezelfde is en dezelfde
moet blijvenomdat nu eenmaal de
burgerlijke Overheid, tenzij in roomsche
streken, geen onderscheid tusschen geloovigen
en ongeloovigen kan maken, aan die school
vertrouwen nog tal van Christenen hunne
kinderen toe
Zij doen het vaak, omdat zij net gevaar
niet kennen of nog niet kunnen inzien, zij
moeten het vaak doen, omdat er in hun
woonplaats enkel openbare scholen zijn.
Dezulken moeten worden voorgelicht of
geholpen. Eu dat nu voorlichting en hul
pebiedingis de eenige taak van de Unie.
Aanvankelijk trad de Unie op als protest
tegen de schoolwet. Die wet is, Gode zij dank
verbeterd. Maar de openbare School is niet
verbeterd en kan niet verbeterd worden. Zij
moet vervangen worden door de vrije, door
Christelijke scholen; doch, daartoe is niet de
wetgever, daartoe zijn wij zelve geroepen.
En wjj zelve kunnen dat werk, met Gods
hulp, volbrengen, mits er toewijding, ijver en
samenwerking zij.
Samenwerking? Zijn dan de scholen niet
plaatselijk, en moet dus niet ieder voor
zich zeiven zorgen
Voorzeker I Maar wij Christenen, zij n ook
een Christen-natie Er zijn eigen belangen;
maar er is ook een band, er is ook een
gemeenschappelijk belang Er zijn er, die
zich zelve alleen kunnen helpen maar er zijn
nog veel meer, die hulp, steun, vooral die voor
lichting behoeven 1 De talenten, die de
Heere ons toevertrouwt, goud, zilver, ver
stand, mogen niet begraven, het licht dat
Hij ons gaf, mag niet onder de korenmaat
gezet worden.
Tegenover de ontkerstende Openbare
School hebben wij allen, schouder aan schou
der, in hetzelfde gelid te staan, al vormen
wij verschillende compagnieën.
Maar, zegt men, die samenwerking is,
ten gevolge van den strijd op kerkelijk
gebied, onmogelijk.
Och, Broeders Laat u niet misleiden I
Bij haar eerste optreden had de Unie
met soortgelijke bedenkiug te kampen. Op
sommige plaatsen wenschten de Christelijke
Gereformeerden enkel voor eigen scholen
te werken, en dus hun gaven aan de ge
meenschap te onttrekken. De Unie kwam
steeds tegen die neiging in verzet. Voor
zeker is gedeeldheid niet wenschelijk, maar
verdeeldheid behoeft en mag er het gevolg
niet van zijn. Gedeeldheid heeft sedert de
Reformatie bestaan en moeten wij, hoe
ongewenscht ook, verkiezen boven de een
heid der Roomsche kerk. Maar juist daórom
is alle verbittering over die gedeeldheid uit
den Booze. Lichtvaardig uiteengaan mag
evenmin als lichtvaardig samenblijven; maar
het oordeel over het al of niet lichtvaardige
van uiteengaan of samenblijven, blijve aan
Hem die gezegd heeftOordeelt niet, opdat
g(j niet geoordeeld wordt.
Laat ons toch bedenken, dat de Kerk
van Christus zich niet beperkt tot éene
belijdenis; en dat de Christelijke scholen
dooraZfe Christenen moeten worden gesteund.
Daar de Unie boven alles samenwerking
beoogt, kwam zij aan elk bezwaar, zelfs aan
dat van hen die, naar haar meening, te veel
uitsluitend op zich zeiven zien, zooveel mo
gelijk. tegemoet,
Geeft, zeide zij, uwe gaven aan allen
zonder onderscheid. Doch slechts een klein
deel daarvan zal besteed worden voor pro
paganda. Dat deel komt dan direct ten bate
van allen daarvoor zorgt het Bestuur der
Unie.
Behoudt echter het grootste deel voor u
zelve, voor eigen omgeving. Zijn er in die
omgeving verscheidenescholen met den Bijbel,
laat dan uw bijdrage lioofdsgewijze worden
verdeeld. Dan ontvangt elk naar verhouding
hetzelfde. Dan wordt de geest van samen
werking, dan wordt de onderlinge liefde
niet uitgedoofd.
Die raad is nu sinds jaren opgevolgd, en
alles liep wèi.
Zouden wij dan nu niet weer hetzelfde
doen, Broeders
Zijn er in uwe omgeving scholen, die
u niet aanstaan, welnu dat hebt gij met
anderen gemeen. Geelt dus allen naar ver
mogen, bij de verdeeling komt dan alles
in 't reine.
Of is er in uwe omgeving niet ééne
sehool, die u bevalt Geeft dan uwe bijdrage
aan het Bestuur der Unie; ook zóó komt
zij te.i bate van allen. Want de Unie
vraagt niet, van welke richting eene school
is, of aan wien zij behoort, als het
maar een school met den Bijbel is
Misschien overlegt gij bij U zeiven als
Ik nu wat weinig geef, doch mijn buurman
die kerkelijk van mij gescheiden is, geeft
veel, dan is dat bij de verdeeling een
aardig voordeeltje voor mijDat is g >ed
uitgerekend, broederMaar zou die uitre
kening ook Gode welgevallig zijn
Of omgekeerdgij zelf hebt wel hart
voor alle christelijke scholenmaar uw
buurman, slechts voor zijn eigen school.
Daarom geeft ook gij niets of weinig, op
dat uw bekrompen buurman zich niet te
uwen bate verr(jke. Al wederom voor
zichtig geredeneerd Doch als ieder zóó
redeneert, dan komt er in de Unie-Collecte
nietsËn zou dan de Heere niet met
recht U toevoegen: Eerst smeektet en badt
gij mij om een betere Schoolwet. Ik schonk
u diethans ontvangt gij van Overheids
wege voor uwe scholen negenmaal zooveel
als gij vroeger in éene Unie-Collecte bijeen
bracht. En ziet! uit dankbaarheid daarvoor
onttrekt gij rnij uwe Unie-Collecte. Want
voor zooveel gij uwe gaven aan de minste
mijner scholen niet hebt gegeven, hebt gij
ze ook aan mij niet gegeven
Neen Broeders Laat ons niet alzoo uit
rekenen en overleggen. Dit betaamt den
belijder des Heeren Jezus Christus niet.
Laat ons alleen het oog slaan op de nooden
onzes volks, op het gebrek aan Christelijke
Scholenlaat ons elkander helpen. En zoo
er zijn, die opzettelijk aan zich onzen arbeid
onttrekken of zelts dien tegenwerken, laat
ons dan kolen vuurs op hun hoofd werpen
laat ons het kwade overwinnen door het
goede 1 Eenmaal zullen ook zij inzien, dat
zij tegen hun broeders gezondigd hebben.
Met vertrouwen op onzen Heer, die het
Hoofd is van alle Kerken, welke Hem be
lijden als den Zone Gods, doen wij opnieuw
een beroep op uwe medewerking vragen
wij niet enkel uwe geldelijke gaven, maar
ook uwen arbeid, uwe toewijding, uw
gebed.
Mogen wij niet beschaamd uitkomen!
Moge de vijand niet juichen over onze
verdeeldheid, die zijne eenheid bevestigt.
Moge niet door ons eigen toedoen de Naam
des Heeren worden gelasterd 1
Dat zij zoo
V Eene onjuiste tegenstelling.
Bij de behandeling van de aanhangige
belastingvoorstellen, wordt vaak de rentenier
tegenover den landbouwer gesteld, en dan
de vermogensbelasting bestreden, omdat ook
grondbezitters er een deel van zullen moeten
betalen.
De «rentenier» is dan de «couponknipper»,
die «niets doet» en voor zijn bedrijt enkel
«de schaar» behoeftzulk een mensch moet
worden belast.
De landbouwer daarentegen is de noeste
arbeider, die in het zweet zijns aanschijns
het brood levert voor den niets doenden
kapitalistzoo iemand moet worden ontlast.
Het zij geoorloofd, hiertegen een paar
bedenkingen in te brengen.
Erzijn vele «renteniers», maar de meesten
hunner arbeiden minstens even ijverig als de
«landbouwers» of als «de arbeiders hetzij
omdat hun «renten» volstrekt onvoldoende
zijn ter voorziening in hun dagelijkschf be
hoeften, hetzij omdat zij gratis arbeiden
voor anderen. Het is dus geheel onjuist
«renteniers» als couponknippende luiaards
te beschouwen.
Maar het is ook onjuist te meenen, dat
«renteniers», arbeiders of niet, enkel roerend
goed bezitten. Velen hunner hebben hun
vermogen geheel of grootendeels in den grond
gestoken, zonder dat zjj zich ooit met land
bouw inlaten.
Als nude «vermogensbelastingzulke ren
teniers geheel of grootendeels vrijstelt, dan
zouden deze boven andere renteniers worden
bevoordeeld.
Er zijn onder de grondbezitters natuurlijk
ook landbouwersen daar de landbouw
tegenwoordig niet bloeit, zoo zullen de kleine
landbouwers, die meer dan f 13000 bezitten
elke belasting hoe klein ook voelen daarin
zullen zij gelijk staan met kleine winkeliers
enz., wier zaken ook vaak niet bloeiend zijn-
Het is om landbouwers, onverschillig of zij
al of niet in de vermogensbelasting vallen,
te hulp te komendoch daaruit volgt niet
dat alle grondbezitters nu maar alvast moet
worden ontheven van bijdragen in de ver
mogensbelasting.
Het schijnt ons even onjuist, den land
bouwers te hulp te willen komen, door de
lasten die thans op den grond drukken, weg
te nemen of te verminderen. Indien men
die wegnam, zou wel de tegenwoordige
bezitter worden ontlast maar, doordat de
landbouwers bij aankoop toch weer met
den geldbeleggenden kapitalist moet con-
curreeren, zoude gedruktheid reeds spoedig
terugkomen. ProvNoordbrabanter).
Een drukkende belasting.
Al mag het waar zijn dat een belasting
niet meer drukt, wanneer men er aan ge
woon is, toch is de tegenstand te verklaren,
die in den lande bestaat tegen de zooge
naamde plakzegelbelasting. Door dit zegel
toch wordt de kleine winkelier die op cre-
diet levert, het meest gedrukt. Behalve
de 1 pCt. die hij als fooi voor de betaling
der rekening moet missen als de rekening
niet op tijd betaald wordt is natuurlijk de
schade nog grooter moet hij voor iedere
rekening van f10 en hooger nog 5 centen
missen. Wel moet de betaler der rekening
die 5 cent betalen, doch ter wille der con
currentie draagt de winkelier liever deze
schadeterwijl hij van de andere zijde
aan zijn eigen leverancier den groothandelaar
wel degelijk plakzegelrecht verschuldigd is.
Hoeveel plakzegels moet de man wel
niet zoek maken eer hy den post aan den
groothandelaar betaald, heeft teruggekregen.
Én toch bedraagt het zegelrecht evenveel
voor een post van f '10 als voor een van
duizend gulden. Niet zonder reden dat enkele
Kamers van Koophandel spreken van eene
«tergende, onaangename en lastige wets-
formaliteit», waarvan de minister onze ne
ringdoenden maar ontslaan moest.
8 Juli 1892,
De commissaris der koningin maakt
bekend dat de opening der jacht op water
wild, zijnde: eenden, duikers, waterhoenders,
watersnippen, schrieken, kemphanen, strand-
loopers, wulpen en plevieren, in deze provincie
door Gedeputeerde staten is bepaald op
Maandag 25 Juli aanstaande.
Tot lid der Eerste Kamer is door Pro
vinciale Staten van Noord-Brabant gekozen
de heer mr. E. H. J. van Zinnecq-Bergmann
te 's Hertogenbosch.
Gevolgen der arbeidswet. Door de
werklieden aan de glasfabriek te Nieuw-
Buinen is een adres verzonden aan de
Koningin Regentes, waarin zij hunne grie
ven blootleggen tegen de bepaling der hui
dige arbeidswet, waardoor aan kinderen be
neden den leeftijd van 16 jaren des nachts
de toegang tot de fabrieken wordt ontzegd.
Het vervaardigen van glas, zeggen adressan
ten, wordt alleen door langdurige oefening
geleerd, en daar dit werk niet kan plaats
hebben buiten de hulp van leerjongens, die
vroeger elkander geregeld afwisselden, onder
vindt het werk niet alleen veel vertraging,
maar wordt ook het aanwerven van jongens
hiervoor moeielijk, te meer nog, daar jongens
boven 16 jaar dit werk niet meer willen
doen, zoodat eene nijverheid als deze, waar
door ruim 400 arbeiders brood vinden, be
dreigd wordt.
Naar aan het Hbl. gemeld wordt, zullen
de groote glasfabrieken en de vele woningen
van wijlen den heer J. H. Thöne te N.-
Buinen publiek worden verkocht.
Met ingang van 1 Augustus is de tele
grafist P. van den Tol van Middelburg naar
Breda verplaatst en de klerk der telegraphie
N. Sehikker van Breda naar Middelburg.
Benoemd tot bewaarder der hypotheken,
het kadaster en de scheepsbewijzen te Hoorn
c. a. C. A. Vriesendorp, inspecteur der re
gistratie eerste klasse divisie Middelburg.
Vrouwepolder. Bij herstemming ge
kozen tot lid van den gemeenteraad dhr.
F. Dekker met 53 van de93geidige stemmen.
De voordr. voor dijkgraaf van den polder
Cats bestaat uit de heeren J. W. Markusse
(aftr.) Abr. Markusse en Aart Markusse.
Arnemuiden. De raad benoemde
Woensdag tot wethouder den heer G. Born
en tot onderwijzer met hoofdakte den heer
P. Breel te Nieuw en St. Joosland.
Kortgene. De raad benoemde Donder,
dag tot onderwijzer met hoofdacte dhr«
Jonk te Koudekerke.
