1892. No. 84.
Donderdag 14 April 1892.
Zesde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTEYISEN
Het ontslag van kapitein
ROEI ANTS.
KW.
ëi.ken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. f 0.95.
Enkele numr ars/0.02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Kapitein Roelants is door den minister
van oorlog, Seijffardt, voorbijgegaan bij de
bevordering tot majoor. Hij moest kapitein
blijven. Een straf die in den regel opge
legd diende te worden aan officieren van
onzedelijken levenswandel. Neen, deze ka
pitein is op die wijze [gestraft wegens zijn
zedelijken levenswandel en wijl hij de sol
daten die des avonds laat de hoerenhuizen
wilden binnengaan, daarvan wilde terug
houden. Kapitein Roelants was midder
nachtszendeling,! eene zonde in het oog
van een liberaal legerbestuur zoo groot, en
zoo ondermijnend voor de krijgstucht, dat
het «weg niet zulk eenen» op den christen
Roelants moest worden toegepast.
Nog enkele uren en wjj gedenken het
feit dat eene vijandige menigte, de be
schaafden voorop, over den Meester vaa
kapitein Roelants haarWeg met dezen,
Kruist hem\ deed hooren.
De ongehoord onchristelijke, ja anti
christelijke behandeling dezen christen-
krijgsman in eene christennatie ter hoog
ster instantie aangedaan, dient algemeen
bekend te worden, en wij helpen daaraan
mede. Het is onze plicht, opdat de oogea
des volks opengaan voor de gevaren van
het Nederlandsche liberalisme.
Doch ten einde het oordeel over deze
zaak gemakkelijk te maken, dient het
request opgenomen, waarmee deze officier
zicli tot Hare Majesteit de Regentes ge
wend heeft oin herstel van eer en recht;
het luidt aldus
Aan
llare Majesteit de Koningin-Regentes.
Geeft met den meesten eerbied te kennen,
Roelants, Catharinus, kapitein by het 8ste
regiment infanterie, in garnizoen te Arnhem,
dat hij op grond van Art. 167 der Grond
wet, waarbfj volledige vrijheid van godsdienst
gewaarborgd wordt, vrijmoedigheid en door
de schoons 2 der Inleiding van het regle
ment van krijgstucht voor het krijgsvolk te
lande, waarbij vooral aan officieren bevolen
wordtin godsdienst met een goed voorbeeld
voor te gaan, aansporing vond, om zich, op
uitnoodiging, te vereenigen met eenige be
proefde Christenen tot het oprichten der
Nederlandsche Middernachtzending-Vereeni-
ging;
dat hare Statuten goedgekeurd werden bij
Kon. besluit van 15 November 1890, Staats
blad No. 35;
dat in art. 6« zy by hare werkzaamheden
opneemtHet zich door woord en geschrift
wenden tot hen, die op plaatsen der verlei
ding hun genot zoeken, ten einde hen in
christelyken geest te wyzen op de veelvul
dige, verderfelijke gevolgen der ontucht en
alzoo te trachten hen terug te brengen van
den weg der zonde, en in art. De pu
blieke consciëntie op te wekken tot de
erkentenis, dat de overheid op geenerlei
wijze de ontucht mag beschermen of be
vorderen en derhalve eene algemeene bewe
ging tegen de reglementeering en de huizen
van ontucht uit te lokken;
dat hy 12 Januari 1891 ontboden werd
bij den heer Kolonel van dit Regiment tot
het teekenen eener in zyn nadeel bedoelde
verklaring, waarin zijn openbaar optreden
„voor publieke huizen" overdrijving van
zedelijke en maatschappelijke plichten ge
noemd werd;
dat hij dien 12 Januari aan den M. v. O.
een request indiende, bedoelende opheffing
dier aanteekening, aangezien zijn optreden
de hoogste waarde heeft voor het zedelijk
peil der Militairen van het garnizoen;
dat hem 24 Maart d.a.v. als beslissing
op bovenbedoeld request werd medegedeeld
het besluit van den M. v. O. dd. 20 Maait
1891, kabinet Litt. T 15, waarbij hem ver
boden werd „bedoelde functiën in uniform
waar te nemen";
dat hy in deze beperking vooral zag eene
smaadheid aangedaan aan den Man van
Smarte, welke Zyn begenadigd schepsel niet
zoude mogen lijdelijk aanzien;
dat hij, om nietongeschiktelijk te hande
len, meende den gang van zaken, voorloo-
pig te moeten afwachten
dat hij, zonder de woorden van dien Mi
nister, nimmer zoude hebben durven geloo-
ven, dat deze—het verzoek ontwijkende-
de beslissing konde zyn op zijn request;
dat hij dit bevel stiptelijk heeft opgevolgd;
dat hem 25 December jl. gelast werd eene
Nota van den Generaal-Majoorbij
zijne beoordeelingsljjst jvoor gezien te teeke
nen, waarin zijn optreden, hoewel in burger-
kleeding, zoodanig veroordeeld wordt, dat het
dien Opper.Officier belet hem voor den hoose
ren rang aan te bevelen
dat zoodoende de beperking dermate uit
gebreid wordt, dat, bij mogelijke doorwerking
dezer opvatting, adressant, door niet zich de
zaak zyns Heeren aan te trekken, wel zoude
mogen aangemerkt worden als niet langer
recht te hebben op de onderscheiding, waar
voor hij God drieëemg dankt;
dat z. i. de in art. 167 hem gewaar
borgde volkomen vrijheid miskend wordt;
dat de in art. 169 toegezegde gelijke aan-
spra k op het bekleeden van waardigheden
voor hem wordt buiten werking gesteld;
dac zoodoende der schoone 2 van het
reglement van krijgstucht hare beteekenis
wordt ontnomen;
dat dientengevolge de nauwgezette opvol
ging van wet en reglement blootstelt aan
benadeeling door chefs, die in hunnen dag,
zoo goed als hy in den zijne, onder inroeping
van de hnlpevan God almachtig bezwoeren,
ook onderwerping aan den krijgstucht;
dat alzoo in zijn streven om naar vermogen
recht en gerechtigheid te oefenen en zoodoen
de den Troon uwer Majesteit te helpen schra
gen, tegen hem preventief wordt te werk
gegaan op eene wyze, welke gemist wordt
tegenover personen schuldig aan de zonden
der Maatschappij;
dat niettegenstaande den tegenstand van
het heirleger gehuwde bezoekers dier huizen
van allerlei leeftijd en stand; ongeacht het
verzet der houders of houdsters dier ver
blijven, en in spijt der meesttijds zeer twij
felachtige bescherming der M. Z. door de
politie; geen enkele klacht tegen zijn gedrag
bjj een zijner chefs inkwam, daar in dat
geval, ook hij zeer zeker zoude zijn gehoord
geworden
dat ook, in het te stellen geval, waarbij
een ondergeschikte zich aan de discipline
zoude vergrijpen door adressant kwalijk te
bejegenen, terwijl deze hem, naar deugde
lijk voorgeschreven eisch en recht, zoude
trachten terug te houden van daden, die
ontsieren en schadenop hem, die onrecht
pleegde, door den meerdere niet te eerbie
digen, maar immers toch niet op adressant
die trachtte af te manen van onrecht tegen
de hoogste Majesteit, straf toe te passen
ware;
dat de autoriteit, haar gezag slechts ont-
leenende van den driemaal heiligen God,
vooral in dezen tijd het hoogste belang
heeft by het optreden van mannen, die niet
zonder zelfverloochening, zonder aanzien des
persoons kwaad kwaad durven noemen,
met opwekking het te laten en het goede
te doen;
dat nochtans, zooals uit de herhaalde
aanteekening blijkt, hjj door Chefs, niet
wegens gebrek aan toewijding, achterlijkheid
e. a. maar wegens goede werken, waartoe
ook in de eerste plaats zijn God hem ver
maant, ongeschikt wordt geacht voor den
hoogeren rang;
dat hij Christen is met de wetenschap,
dat de knecht niet hooger is dan zijn Heere
dat hij geroepen kan worden een zwaar
kruis, als lichten last, blijmoedig Hem na
te dragen, en dat hij door Gods genade
daartoe bereid hoopt gevonden te worden,
intusschen niet dan na uitputting om Chris
tus' wil, van de middelen door het vigeerend
recht geboden ook aan den Christen;
dat, by het onvermijdelijk, soms belang
rijk verschil van opvatting by verschillende
Chefs in zake godsdienst, hy de mogelijk
heid niet buitensluiten kan, als eene bieze
door den wind, geslingerd te kunnen worden
op een gebied, waar hij zich krachtens de
Grondwet volkomen veilig moest kunnen
achten
dat de verschillende besluiten waartoe
een Minister en een Generaal komen, hiertoe
aanleiding geven;
dat op die wijze het den Christen onmo
gelijk kan worden gemaakt in het Leger te
dienen
dat hij niet kan gelooven, dat het Uwer
Majesteit zou behagen, zich bjj voorkeur te
ontslaan van de diensten harer Christen
onderdanen in het leger;
dat bovendien, mocht eventueel, het dra
gen van burgerkleeding den officier verboden
worden, in het aan hem beteekend verbod
van den M. v. O. alle militairen zouden ge
troffen worden, geljjk nu reeds de duizende
militairen, die in zulke kleeding nimmer
mogen verschijnen en die reeds nu door
dat verbod belet worden te gehoorzamen
aan mogelijke invloeden van God den Hei
ligen Geest;
dat hij in een request aan Uwe Majesteit
niet waagt stil te staan by zulk een' schier
ongeëvenaarden dwang, welke nochtans de
consequentie is van des Ministers en vooral
van des generaals opvatting;
dat alzoo het verbod van den Minister, en
evenzeer de daarmede strijdige opvatting
van den generaal, valt buiten de door de
Grondwet gestelde palen
reden waarom requestrant zich tot Uwe
Majesteit wendt met het eerbiedig verzoek
dat het Uwe Majesteit moge behagen op
te heffen het meergenoemde verbod van
den M. v. O. dd. 20 Maart 1891, buiten in
vloed te stellen de nota van den Generaal
en hem requestrant wederom de hem tijde
lijk ontnomen en krachtens de Grondwet
hem toekomende burgerlijke en burgerschaps
rechten te doen genieten.
Arnhem, 28 December, 1891.
't "Welk doende,
(w. get.) C. Roelants."
Wat blijkt nu uit dit stuk
Dat kapitein Roelants een der weinige
officieren is die zich, zelfs tegenover de hoog-
sten des lands, Jezus niet schaamt.
Dat hij zijn plichten als militair steeds
behoorlijk vervuld heeft. Dat zijn generaal
h»m toch een verklaring heeft laten tee
kenen, die hem voor bevordering buiten
aanmerking sloot, zoolang hjj niet wenschta
uit te scheiden met soldaten en burgers,
sprekend of zwijgend, doch meest zwijgend,
af te manen van het pad der ontuchtmede
zondaren te onttrekken aan het verderf.
Dat hij hierom, volgens bekend gebruik
in het leger, in plaats van als onbruikbaar,
als eerloos, in dienst te blijven, ontslag
met pensioen heeft aangevraagd.
En dat dit alles kon gebeuren, niettegen
staande paragraaf 2 van het Reglement
van krijgstucht aldus aanvangt
«Daar de godsdienst de bron is
van alle geluk, deugd, waren moed
en troost, moet ook in den krijgs
stand een ieder zich tot betrachting
derzelve en tot eene zedige levens
wijze bevlijtigende godslasterin
gen, het vloeken en zweren moeten
worden nagelaten, en zullen de
meerderen hierin, en in al wat de
handhaving der goede zeden kan
bevorderen, hunne minderen met
een goed voorbeeld voorgaan en
alle buitensporigheden algemeen ver
mijd moeten worden».—
Worde hier recht gedaan en tevens
uitgemaakt dat onze miliciens in de ka
zernes superieuren zullen aantreffen, oie
de zonde der hoererij schuwen, en eerbied
toonen voor een ieder die deze zonde be
strijdt.
Ook om de eer onzer militaire speciali
teiten is dit gewenscht.
Christelijke historische miliciens hebben ons
voorheen vaak verklaard het goed te kunnen
merken dat Bergansius en Mackay minis
ters waren. Laat nu niemand hunner
kunnen beweren dat het merkbaar is, dat
Bergansius door Seyffardtdat het christ e-
lijk beheer door een «liberaal» beheer ver
vangen werd.
VERLAGING VAN DEN ZOUTACCIJNS.
Thans is aan de Tweede Kamer rondge
deeld het wetsvoorstel, door den minister van
financiën by zijn belastingplannen toegezegd,
tot verlaging van den zoutaccijns van f9
tot f4 per 100 KG. Dit ontwerp toelich
tende, wijst de Min. er op, dat eene be
lasting van omstreeks 65 pet. van den
winkelprijs op een artikel van eerste levens
behoefte veel te hoog is, vooral omdat de
mingegoede daardoor ongelijk zwaar wordt
gedrukt; voorts dat de hooge belasting een
bezwaar is voor den landbouw, die groote
hoeveelheden zont behoeft voor de zuivel
bereiding, en vooral dat de zoutaccyns een
moeilijk te keeren fraude ten gevolge heeft,
waardoor jaarlijks plus minus vier millioen
K. G. zonder betaling van accijns in con
sumptie wordt gebracht. Naar de meening
van den Minister zal de overblijvende zout-
belasting voor mingegoeden evenmin als
voor de zuivelbereiding overwegend bezwaar
opleveren. Hij verwacht stellig, dat de
frauduleuze invoer geheel zal ophouden. De
Minister berekent, dat de schatkist dooi
de voorgestelde accijns verlaging een verlies
zal lijden van f 1.997.000, waartegenover
zal staan eene besparing van kosten voor
personeel langs de zuideiyke grenzen van
f60.000 a f70.000 per jaar.
Behalve verlaging van accijns wordt de
invoering voorgedragen van een beter stelsel
van heffing. Het bestaande stelsel van
doorloopend crediet voor den zoutaccijns
wordt vervangen door dat van afloopend
crediet, waarbij de zoutzieders enkel worden
aangeslagen voor den accijns van het ruwe
zout, met verplichting dien in bepaalde
termijnen aan te zuiveren. De overponden
die by het raffineeien worden verkregen,
zullen huiten den aanslag blijven. Ver
plichte dubbele weging van alle ingevoerde
partyen zout, hij vorige wetsontwerpen
voorgesteld, wordt bjj dit ontwerp niet
voorgedragen. Het wetsontwerp bevat voorts
nog verschillende andere bepalingen, waarvan
vele overeenkomen met die, bij vorige ont
werpen voorgesteld.
De Kuijper en het le Chr. Sociaal
Congres.
Van den voorzitter van het Congres zegt
dr. Talma uit Vlissingen in «De Bouw-
steenen»
«Zijn optreden op het congres heeft velen
die in andere opzichten niet zijnen weg
bewandelen, groote.sympathie afgedwongen.
Eene sympathie, die hem zelfs betuigd is
door besliste tegenstanders. De openingsrede
was een événement. Nog nooit was van deze
zijde zulk een forsche toon gehoord in het
opkomen voor de rechten der verdrukten.
Die rede heeft buiten twijfel grooten invloed
geoefend op den gang der beraadslagingen
die volgden. Die rede heeft blijvende waarde
door de aanteekeningen, die een schat van
litteratuur geven, een goede spoorslag tot
verdere bestudeering der sociale quaestie.»
En omtrent het Congres geeft hij ter
behartiging onder meer het volgende:
«En wie die op het congres was gevoelde
niet dat nan die studie behoefte is. Hoe
dikwerf besefte men dat men bezig was
eerste schreden te zetten, soms wel eens
met wankelende kindervoetjes. Studie van
de sociale quaestie is noodig, om, aan een
volgend congres een welslagen te verzekeren
als dit genootwant de onzekerheid die
aan een eerste congres niet toegerekend
mag worden, zou een wettige grief zijn bij
een tweede.»
Waarlijk, zoo komen de verschillende rich
tingen op christelijk gebied tot elkander en
blijft de belangstelling levende.
Eén vraag slechts.
Heeft dr. Talma ook gelezen wat het
Kamerlid dr. Kuijper in 1874 gezegd heeft
bij de behandeling der wet-Van Houten op
den kinderarbeid
13 April '92.
De navolgende leden der Provinciale
Staten moeten aftredenin Middelburg
van der Beke Callenfels (a. r.), Dronkers,
Lantsheer, Graat van Lijnden en Snijders;
in Zierikzee van der Lek de Clercq, Fokker
en van der Have in Tholen van Buren
(a. r.) en Hollestelle (a. r.)in Goesden
Boer (a. r.), de Jonge (a. r.), Kakebeeke
en Lucasse (a. r.) ;in Sluis: Hennequin,
Risseeuw en de Smidt; in Hulst: van Deinse,
Moerdijk, Oggel, (a. r.) en van Waes-
berghe Janssens.
"Wij herinneren hierbij aan het advies van
het Centraal Comité, met welk advies wij ons
op nader te omschrijven gronden van harte
vereenigen, dat namelijk de antirevolutio
naire partij in alle districten zelfstandig
optrede, en dus bjj eerste stemming geen
andere dan beslist antirevolutionaire candi-
daten aan te bevelenin de districten Zie
rikzee, Goes en Tolen zou de samenwer-
bing met de roomschen ook zonder dat
advies uitgebleven zijn terwijl in Middelburg
en Sluis de steun der roomschen van plaat
selijke oi persoonlijke overwegingen afhangt
alleen onze vrienden in Hulst stonden voor
eene moeilijke keuze.
De laatste liberaal voor dit district
zitting hebbende, had door een antirevolu
tionair kunnen venaiigen worden, en de heer
Oggel had zjjn zetel kunnen behouden dit
alles vervalt thansimmers er is geen ka
tholieke partij meer in Nederland: terwijl
zelts plaatselijke samenwerking door een
deel der Hulster roomschen is onmogeljjk
gemaakt, door hunne openlijke handrei
king aan de liberalen bij de Kamerverkiezing.
Door de thans door ons te volgen gedrags
lijn verliezen wij wel de kans de staten
van Zeeland om te zetten, doch onze po
sitie zal er door winnen.
De r. k. kiesvereeniging te Hulst
besloot met 20 tegen 8 stemmen vier
katholieke candidaten te stellen. Als nu ook
de liberalen vier eigen candidaten stellen
en de antirevolutionairen doen even zoo,
dan geeft Hulst een goed voorbeeld van
een zuivere partijstemming bjj eerste
stemming. Noemt «Het Centrum» het
terecht ongehoord «schandekoop» dat de
roomschen te Goes drie zetels aan den
liberaler, tegenstander weggeven, om één
zetel te winnen, zelfs in Hulst handelt
men eerlijker en voorzichtiger, door ook
tegenover het eenige nog zittende liberaal
lid, mr. v. Deinse, een eigen candidaat te
stellen; daar schijnt dus het «geknoei» tusschen
liberalen en roomschen reeds te hebben
opgehouden.
«Ge/enoei». «Het Handelsblad» was
eenige weken geleden zeer ontstemd over
het feit dat de katholieken in Amsterdam
zich met de antirevolutionairen verbonden
hadden om een vacanten zetel door een
katholiek te doen bezetten.
Het blad schreef
„Het geknoei begint weer. Katholieken,
antirevolutionairen en radicalen hebben weer
ruilhandel in stemmen gedreven. De ka
tholieken in Amsterdam eischen dat men
eeu katholiek stelt, o m d a t hy tot de
minderheid behoort. Bieden ze dan, onna
tuurlijk wellevend en beginselloos hoffelyk,
zelve aan andersdenkenden in Brabant zetels
in gemeenteraad, provinciale staten, tweede
kamer, enz.? Ze denken er niet aan".
Let wel, zoo schrijft het liberale Han
delsblad. Met eene kleine wijziging is haar
scherpe oordeel van toepassing op hare
eigen geestverwanten en sommige katho
lieken in Goes.
Het geknoei begon weer. Katholieken
en liberalen hebben weer ruilhandel in
stemmen gedreven. Do ut des. De katho
lieken eischen dat men een katholiek stelt,
omdat hij tot de minderheid behoortzjj
waren «onnatuurlijk wellevend en beginsel
loos hoffelijk» genoeg om van de vier open-
