LDER.
;ers8co.
[oniale Waren,
[ofoddinsche
1892. No. 69
Donderdag 10 Maart.
Zesde Jaargang.
iTRETTEN f2,50
1. -1,50
i. -1
„TELEGRAAF."
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. IFflUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Verkiezing voor de Pi ov. Staten.
Vaccine-vereering
i d d e 1 b u rg.
DRAAN,
Vs flacon,
genieten rabat.
in 7nnrian 13 Maart
in arrest te
(kerk een man
[n knieën zit-
armoede en
fechuur, terwijl
was.
het Duitsche
I vloot. De soci-
Igde Metzger
leeld, dat den
Imshafen aan
j voorgekomen,
agen een man
id van genoemd
ater en van tijd
kijken ot hij
zrg in dezelfde
bn twee stokers
Is de eene aan
aderen er naar
ng der Veree-
hlijksche opgaaf
lin ronde cijfers
1 miljoenmuil-
I61/3 miljoen
kpen 45 miljoen,
lenrijksche edel-
ln getrokken van
(ten in Rusland,
het door hem
J doll, per maand
|w-York arri vee-
werd voor het
Et geld hangen
[die het moesten
persoonlijk de
Ih, als een armen
lleed op reis naar
Tot Atlantic. Bij
I hij naar de vuile
nde emigranten
Isarissen versche-
lingst te nemen,
Ji eenigen onder-
loogenloozen blik
|oor de mannen
n, maar nauwe-
jsch buiten Castle
fcch en de bruta le
In waren zonder
|t bij hun ontslag
stelt zich voor
I zoodra voldoende
pijn dat de com-
1 geld verduisterd
|K O O P
ping 22 Maart of een
ling 15 Maart bij
ILSE, te Oostkapelle.
3GRAAF
MIDDELBURG!.
i standhoudende kleur
S GESLOTEN.
500TDIENST
1DELB.-ROTTERDAM.
Maart.
onderd Zondags, v. Vlis-
Middelburg S,45, van
BOOTDIENST
elburg en Zierikzee.
erikzee Spoorweg Goes.
Maart.
Van Zierikzee
id. 'smorg. 'smid.
Dinsd. 8 7,30 3,30
Woen. 9 7,30 3,30
Dond. 40 6,3,30
Vrijd. 11 6,30 3,30
Zat. 12 7,30 3,30
Zond. 13 12,-
Maan. 14 7,30
Dinsd. 15 7,30
3,30
3,30
Maart.
van Antwerpen
Dinsd. 8'smorg. 3.30
Dond. 10 5,—
Zon. 43 6,30
elk en MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prqs per drie maanden franco p. p. f 0.95.
Enkele nummers/0.02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
30
Wie zich met 1 April, a. op ons
blad abonneert, ontvangt het tot dien
datum GRATIS.
Aan de Besturen en Agenten van de
Anti-revolutionaire Kiesver-
eenigingen.
Het Centraal Comité van Anti-revoluti
onaire Kiesvereenigingen, volgens zijne Sta
tuten (zie Art. 6 en 19, in verband met
Art. 21 van zijn Program), geroepen, om,
voor het geval dat er bij generale verkie
zingen, gelijk in Mei a. s., voor de Provin
ciale Staten komende zijn, bepaalde saam-
werking met eenige andere staatspartij zal
plaats hebben, die te leiden;
acht zich verplicht ter kennisse van de
bij het Comité aangeslotene Kiesveenigingen
en Provinciale Comité's te brengen, dat het
geene vrijheid vindt, om, waar alleen met
de Roomsche kiezers op dit oogenblik van
generale samenwerking sprake zou kunnen
zijn, na de houding die in zake de Bra-
bantsche motie, in de Kamer tegenover het
vorig Kabinet, en in Juni jl. bij de Stembus
door een groot deel van onze Roomsche
landgenooten is aangenomen, ditmaal eenigen
stap tot zoodanige samenwerking te doen;
en zulks te minder, overmits zulk eene
samenwerking volgensArt. 21 van het
Program toch nooit anders dan op vaste
bedingen zou mogen worden uitgelokt, en
reeds nu genoegzaam gebleken is, dat de
Roomsche kiezers, als georganiseerd geheel
gedacht, hiertoe óf niet in staat, óf onge
negen zijn.
Hiermede vervalt voor het Centraal-Comité
tevens de aanleiding om, geljjk in 1889,
voor de Provinciale verkiezingen eene Depu-
tatenvergadering saam te roepen, en moet
de leiding en de verantwoordelijkheid der
zaken aan de Kiesvereenigingen en Provinciale
Comité's worden overgelaten, overmits het
Centraal Comité, de verhouding waarin het
tot de Kiesvereenigingen staat, niet in den
geest van Art. 11 der Statuten zou opvatten,
indien liet in eenig district tegenover de
eandidaten der Iiiesvereeniging andere can-
didaten aanbeval.
Intusschen heeft het Centraal Comité wel
het recht, (zie Art. 10;, om de Kiesvereeni
gingen te dienen van advies, iets waartoe
het te eer bereid is, daar niets het feit kan
wegcijferen, dat de Staten-Provinciaal Kies
college voor de Eerste Kamer zijn en als
zoodanig een algemeen politiek karakter
dragen.
Weshalve het Centraal-Comité zou achten,
dat de Kiesvereenigingen, (ook nu zich hou
dende aan wat, bij ontstentenis van afspraak
tot generale samenwerking, steeds als regel
gold), in dezer voege zouden kunnen te werk
gaan, dat men bij eerste stemming alleen
de eandidaten van Antirevolutionaire zijde
steunde, en bij eventueele herstemming
overwoog, of er onder de in herstemming
komende eandidaten, voor zooverre deze niet
door onszelven in herstemming waren ge
bracht, zich ook éen of meerderen bevonden,
die genoegzame voorkeur voor ons oplever
den, om zoo mogelijk hunne keuze te helpen
verzekeren.
Als maatstaf om deze voorkeur te kunnen
beoordeelen, zou men dan een onderzoek
kunnen instellen naar hunne genegenheid,
4o. om in zake de Eerste Kamer voor
ons aandeel mannen te helpen verkiezen,
die voldeden aan de eischen door de Depu-
tatenvergadering voor de eandidaten der
Tweede Kamer gesteld
2o. om in de Gedeputeerde Staten bil
lijkheidshalve de onderscheidede richtingen
te helpen vertegenwoordigen en
3o. om in de Provinciale huishouding
met ons te strijden voor de vrije keuze
van wie voor krankzinnige familieleden huipe
inroept: de «choolwet-MACKAY in milden
zin te helpen toepassenen het zelfbeheer
der gemeenten zooveel mogelijk te doen
eerbiedigen.
Wel is het Centraal-Comité er niet blind
voor, dat deze wijze van handelen bij het
meervoudig karakter, dat de keuzen voorde
Provinciale Staten dragen, het gevaar op
levert, dat onze getalsterkte in de Staten-
Provinciaal niet veel zal toenemen, misschien
zelfs eanigszins slinkenmaar het is tevens
van oordeel, dat de Antirevolutionaire partij
met het oog op haar toekomst desvereischt
voor dit offer niet mag terugdeinzen.
Het Centraal-Comité voornoemd
Dr. A. KUYPER, Voorzitter.
M. NOORDTZY, Secretaris.
Amstèrdam, 29 Februari 4892.
li.
Gij ziet het, zoolang de «priesters der
wetenschap» de natie niet veroorloven haar
geloof vaarwel te zeggen, zwijgt de pers
eerbiedig. Want dat die voorlichtster der
openbare meening em andere redenen dan
uit eerbied voor de uitspraak der wetenschap
zou zwijgen, is niet aannemelijk. Handelen
nu die «priesters» fegen beter weten in,
als zij de natie blijven kluisteren aan het
vaccine-geloof? Geenszins. Zij zijn «vast
overtuigd» van de voortreffelijkheid der
vaccine, en wie niet zien of niet liooren
wil, ziet niets en hoort niets, vooral wan
neer zijn belang dit medebrengt. Nu
beeft de «priesterschap» er zeer grootbelang
bij dat het vaccine-geloof in stand blijve.
Niet een geldelijk, maar wel een zedelijk
belang
Dit laatste vereischt eenige toelichting.
Te dien einde moet ik beginnen met u
te wijzen op de beteekenis van een 19e-
eeuwscheinstelling, namelijk op de officiëele
wetenschap», dat wil zeggen die wetenschap,
die evenals goud, zilver, maat of gewicht,
van regeerinqswege geijkt wordt. Op die
wetenschap kan men aai:al wat daar
buiten staat, verdient geen vertrouwen.
Die wetenschap kan alleen door Staats- en
A msterdamsche professoren worden beoefend
en onderwezennieuwe professoren worden
aangesteld op advies der oude professoren
zeiven, die alwie van andere beginselen
uitgaat dan zij zeiven voor «niet knap»
verklaren. Laat bijvoorbeeld een dokter het
ongeluk hebben te vervallen tot het geloof
aan de heilzame werking der homoeopathie
dadelijk wordt hij ongeschikt niet
slechts voor professor, maar ook voor de
geringste geneeskundige staatsbetrekking
voor niets dat van de Regeering uitgaat,
kan hij meer in aanmerking komen. Zóo
handhaaft die officiëele wetenschap haar
gezag. Wanneer een «officieel wetenschap
pelijk man» zich eens vergist, ook dat
komt voor dan is dit toch heel wat
anders dan wanneer aan een ongeijkt mensch
zoo iets overkomtdan is dat, ofschoon men
zou denken dat het publiek recht had van
den eerste meer te verwachten dan van den
laatste, niet erger, doch minder erg
«De Staat», zoo verzekerde nog onlangs
de Hoogleeraar J. W. Gunning, een door Stad
en l ande, dus dubbel geijkt man, «erkent
alleen de wijze van genezen, die steunt op
de wetenschap.» Is dus een patiënt op niet-
officieele wijze genezen, dan blijft hij in de
oogen van «den Staat» patiënt, 't Is jammer,
om dit ter loops op te merken, dat «de Staat
niet ook alleen die «wijze van sterven»
erkent, die «op de wetenschap steunt» dan
konden wij wellicht allen officieel in 't leven
worden behouden.
Doch ik ga voort met mijn betoog.
Daar «de Staat» alleen de wijze var: gr
nezen die «op de wetenschap steunt», alleen
dus de officieele wijze van genezen «erkent»,
zoo moet hij ieder die het geloof daaraan,
en dientengevolge den eerbied voor de wijze
wetten van «den Staat» verzwakt, als gevaar
lijk voor de maatschappij straffen. Dat nu
doen de kwakzalvers, vooral zij die zieken
van hunne kwalen schijnen te genezen
{echte genezing kan alleen van Staatswege
geschieden). Allereerst verdienen zij straf,
die de onbeschaamdheid hebben om patiën-
ten, opgegeven door de officieele wetenschap,
van plezier te laten dansen, en heidomme
volk alzoo in de verleiding brengen van te
spotten met dia officieele wetenschap. Dat
mocht nog, onder den schepter var: een abso
luut vorst als LodewijkXIV, een Molière doen,
dat komt onder de vrijzinnige heerschappij
van den Voogdij Staat niet te pa13. Drarom
wordt het hoog tijd dat de rechterlijke
macht te hulp kome. «De rechter toch,»
zoo verklaart dezelfde Hoogleeraar, «mag
niet eene geneeswijze aanmoedigen die bui
ten de wet staat.» De strafrechter heeft
niet meer te vragenwat zegt, duidelijk en
ontwijfelbaar, artikel zooveel van de Straf
wet? maar hij heeft ook met «den
geest der wet» te rekenen, en die geest is,
altijd volgens de verzekering van den
Hoogleeraarbescherming van de officieele
wetenschapWaar zou het heengaan met
Nederland, zoo lieden, die de faculteit niet
genezen kan, zich zoo maar wenden tot
hen van wie zij weten dat het geen «ge-
neesheeren» zijn, maar die hen desondanks
van hunne kwalen bevrijden
Nu zijn er wel ouderwetsche rechters die
nog meenen, dat de strafrechter met dien
veronderstelden «geest» der wet of met het
doel dat de wetgever wellicht najaagde,
niets te maken heeft maar bij den Hoo-
gen Raad schijnt op dit speciale punt een
«ruimere opvatting» te bestaanalthans de
Redactie van het Weekblad van het Recht
Dinsd. 15
7.30
geeft, zoo de quaestie voor dat college ge
bracht wordt, hoop op succes; en de hoofd
redacteur ven dat blad is zooals gij weet,
tevens lid van dat Hooge Rechtscollege.
Sapienti sat, d. w. z. «Begrepen?»
En meent niet dat die «officieele weten
schap,» aldus bijgestaan door de rech
terlijke macht ter beteugeling van wan
ordelijke patiënten en de ben genezende
kwakzalvers, machteloos is tegenover hen
die nog gezond zijn. Gelukkig staan
ook de gezonden onder de vaderlijke
zorg van de «priesters der officieele we
tenschap». Wij bezitten toch een genees
kundig Staatstoezichtdit bestaat natuurlijk
louter uit officieel-wetenschappelijke mannen,
en is adviseur van de regeering. De Re
giering, wier macht in beginsel grenzenloos
is, voert voor zoover zij over de meerder
heid in de beide Kamers beschikken kan
uit, wat de «officieele wetenschap» haar
aanraadt. Wel wordt het college van toe
zicht samengesteld door de Koningin op
voordracht der ministers, die zeiven niet
behooren tot de geleerde corporatie, en dus
vrij zijn voor te dragen wien zij verkiezen
maar hoe zouden deze leeken iemand kunnen
voordragen die door nde wetenschap» voor
niet-wetenschappelijk wordt gehouden Mis
schien durft een of ander Minister nog wel
eens een enkelen keer afwijken van de offi
cieele adviezen. Maar hoe zelden is daartoe
de gelegenheid, want de leden van het Staats
toezicht worden voor hun leven benoemd.
Er moet dus heel wat gebeuren, voordat
het college, d. i. zijne meerderheid,
het eenmaal ingenomen standpunt verlaat
of een wetenschappelijk dogma vaarwel zegt.
Zulk een college is derhal re voor de «offi
cieele wetenschap» een vaste burg
Misschien stelt gij uwe hoop nog op de
Kamer. Doch vergeet gij dan niet dat in
de Kamer alleen naar «deskundigen»
wordt [geluisterd Vroeger waren er ten
minste nog twee deskundigen, die elkander
geregeld tegenspraken toen was er dus
nog eenige kans. Nu is er echter slechts
één meer, een man van leeftijd, die zich
dus op zijn lange ervaring beroept. En waf
beteekent nu, bid ik u, de ervaring b. v.
van een man als dr. Cory, die slechts 32
duizend gevallen onderzocht, en na eerst
langen tijd het tegendeel te hebben ver
zekerd, tot de slotsom kwam dat op elke
100 inentingen met dierlijke pokstof min
stens één geval met schadelijk gevolg
voorkomt, wat beteekent die ervaring
tegenover die van een man als dr. Schrei-
nemaclier die niet alleen geneesheer
maar tevens Kamerlid is.
Want wie is Dr. Cory Een buitenlan
der. Nu zijn een groot aantal zeer beroemde
buitenlanders, huns ondanks en na grondig
en herhaald onderzoek, tegenstanders der
vaccine geworden.
Maar buitenlanders bezitten in Neder
land geen gezag immers zij behooren niet
tot het corps beoefenaars van «de officieele
wetenschap». De wet erkent hen nu een
maal niet; hunne titels zijn hier te lande
zonder waardenaar de wet staat Dr. Cory
met Sequah gelijk. Dit is correct; de wet,
de Nederlandsche wet, reikt niet verder dan
de grenzen van den Staat; een Duitsche
of l' ransche geleerde staat buiten de Ne
derlandsche wet, en wat «buiten de wet» staat
mag, zoo hebt gij vernomen, op geenerlei
wijze «worden aangemoedigd.» Met buiten
landers hebben wij ons niet in te laten.
dr. Idzerda, liberaal kamerlid voor
Sneek; en dr. Rombacli, liberaal idem voor
den Briel. (Red.)
roomsch kamerlid voor Maastricht.
(Red.)
9 Maart 1892.
By kon. besluit is benoemd tot lid
van het bestuur der visscherijen op de
Schelde en Zeeuwsche stroomen voor het
district Goeree en Overflakkee, J. Zaaijer
Pzn., burgemeester van Dirksland, Herkin-
gen en Melissant, te Dirksland.
De tweede kamer heeft de inlichtin
gen omtrent het adres van den milicien de
Jonge te Abeele in zake zijner mishandeling
in het hospitaal te Vlissingen in handen
gesteld van de hh. v. Löben Seis, v.d. Schrieck,
Goekoop, de Beaufort enRoessing; dat zijn
2 officieren, 2 rechtsgeleerden en 1 predikant.
Drie van deze rapporteurs zijn liberalen.
Tot drie interpellatiën is verlof verleend:
lo. over de benoeming var. een comman
dant van het regiment grenadiers en jagers;
2o. over de nijpende armoede in Friesland,
speciaal te Beets, aan den heer Tijdens;
3o. over de maatregelen door den minister
van buitenlandsche zaken, ter verkrijging
van opheffing van hel verbod van vrijen
invoer van levend vee in Engeland, aan den
heer Huber,
Minister Tak leed zijn eerste, schoon zeer
kleine, nederlaagje, door de aanneming met
39 tegen 28 stemmen van een door hem
bestreden motie RutgersZijp waarin de
regeering wordt opgedragen aan het Alkmaar,
Hoorn, Edam en Purmerend verleende recht
tot het hellen van wik- en weegloonen in
te trekken zoo het in strijd blijkt met art.
254 der gemeentewet.
a to.—. Paardenboonen f6,— a f6,50.
Alles per H. L. uitgezonderd de Haver.
Rotterdam 7 Maart. Tor graanmarkt van
heden (Maandag), verkeerde de handel in
binnenlandsche hranen, ondanks de aanvoer
klein was, weder in flauwe stemming en
ging de omzet traag van de hand.
TARWE langzaam tot vorige prfjzen ver
kocht. De beste f8,60 tot f9, goede en mid
delbare f 8,20 a f7,10, mindere en geringe
f6,75 a f5,40. Per 100 kilo f8,50 a f 10,75
naar deugd. Canada 1 - -
De minister van Oorlog heeft bepaald,
dat, ter aanmoediging der vrijwillige oefe
ning in de wapenhandel, aan alle vereeni-
gingen, wier statuten bevestigd ziju door
koninklijke goedkeuring, indien zij zulks
verlangen, door het rijk kunnen worden
versterkt, voor elk geweerdragend lid een
groot kaliber geweer, zoomede eenige gewe
ren klein-kaliber (model 1871) en eenige
kamer-schietgeweren met daarbij behoorend
materieel. Per lid kan tevens jaarlijks wor
den beschikt over 100 scherpe en 10 losse
patronen.
De Vereeniging van spoorweg-perso
neel had 38 exemplaren van het door haar
ontworpen adres om lotsverbetering aan den
directeur-generaal der Maatschappij tot
exploitatie van Staatsspoorwegen opgezonden.
Thans is van dezen by haar bericht ont
vangen, dat vijf der onderteekenaren door
hem ten gehoore zullen worden ontvangen,
om het adres toe te lichten; en dat zij
voor de deswege te maken reis vrij vervoer
zullen hebben.
In de Volksonderwijzer, maandblad
voor het onderwijs, vindt men het school
programma der sociaal democratische onder-
wijzers-vereeniging. Verplicht, kosteloos
staatsonderwijs, verstrekking op staatskosten
van voedsel, kleeding en geneeskundige
verpleging. Opleiding van onderwijzen op
staatskosten, geheel kosteloos en gedurende
den tijd van de practische vorming eene
subsidie van minstens f300 's jaars. Op de
school is maar ééne soort van onderwijzers
hoofden van scholen niet meer. Een der
onderwijzers wordt belast met de admini
stratieve leiding. Het laagste traktement is
11000 met periodieke verhooging. Na twaalf
jaren bedraagt het minstens 11200. Bij het
sluiten van een huwelijk wordt het salaris
met f300 verhoogd. De leden van het
schooltoezicht worden gekozen door de ou
ders der schoolgaande kinderen en door de
onderwijzers.
Bij dit programma is geene berekening
van kosten gevoegd.
Ierseke. Verg. van den Gemeenteraad op
Maandag 7 Maart des avonds te 6 uur.
Tegenwoordig 8 leden, afwezig de heeren
Jous Sandee en D. Schipper. Voorzitter de
Burgemeester. De notulen der vorige ver
gadering zijn nog niet gemaakt uit hoofde
van drukke werkzaamheden ter secretarie.
Vele ingekomen Staatsbladen voor kennis
geving aangenomen. Ingekomen van de hh. De
Man te Kuilenburg en Snouck te Dreischor
kennisgeving, dat zij hunne benoeming
tot onderwijzer alhier aannemen. Van Ged.
St. is ingekomen een schrijven met nota
van aanmerkingen op de gemeentebegroo-
ting 1892. B. en W. stellen over eenkom-
stig die aanmerkingen eenige wijzigingen
voor in de begrooting. Voor de vergrooting
der beide gemeentescholen is eene som van
16000 bestemd, gedeeltelijk te bestrijden
uit een aangevraagd buitengewoon subsidie
volgens art. 49 der schoolwet. Daar even
wel de bestekken en teekeningen der school-
vergrootingen nog niet gereed zijn en over
de toekenning van het subsidie door de
regeering niet beslist wordt, voordat deze
zijn ingezonden, worden de bedoelde f 6000
voorloopig van de begrooting afgenomen.
Eene som van f500, zijnde het niet be
stede overschot eener vroegere geldleening
voor aanleg van straten, waren als batig
slot der rekening van 1890 op de begroo
ting gebracht. Aan deze som moest eene
bestemming gegeven worden en nu stellen
B. en W. voor f 200 daarvan te voegen bij
den post voor onderhoud der haven en
f 300 te bestemmen als salaris voor een aan
te stellen tweeden klerk ter secretarie. Over
dit laatste voorstel ontspint zich een vrij
uitvoerig debat. De heer Sauer wil liever
