Gemengde Berichten.
pachters van hun erf gezet? Elke technische
verbetering al verschaft zij werk is een
draaikolk die den menschelijken arbeid in
hare wieiing meesleept. Slechts zij die zich
de machines kunnen verschaffen gian naar
boven.
En het loon der massa is niet hooger
geworden al werden enkelen door toevallige
gelukkige omstandigheden er beter op.
Hoe komt het dat bij de meerdere pro
ductie de arbeider mindei verdient Im
mers wijl honderden hunnen arbeid legen
weinig geld te koop aanbieden.
Maar ook de groote kapitalisten leden
allengs meer onder de concurrentie. Het
werd een wedloop onder hen.
Die een spinnerij had nam er een weverij,
later ook een bleakerij, een ververij bij
en de concurrent die Uit niet kon, geraakte
er onder. De Nederlandsche gist- en spiritus
fabriek te Delft, die het werk van 75 bran
derijen te Schiedam uit de handen nam,
strekt ten bewijze. Zoo hoopt zich het kapi
taal op bij enkelen; klaagde men vroeger
over den rijkdom van sommige kloosters,
Rothschild bezit thans reeds vijfmaal meer
daD alle kloosters te zamen. En deze kapi
taalformatie zet haar giftigen beet ook in
de huisgezinnen, waar zij gezondheid, gods
dienst en zedelijkheid doodt.
De groot-industrie blies de Godslamp op
den Rustdag uit en daarmede ook het vuur
van den godsdienstrukte de moeder van de
wieg en bracht haar in het geraas der machi
nes en doodde der kinderen gemoedsleven door
ze bloot te stellen aan de fabrieksatmoffeer.
De arbeid van man, vrouw en kind te
zamen, was een verdrievoudiging van aan
bod; anderen die dit concurrentiemiddel
misten werden daardoor minder bruikbaar.
Er kwam ontbering aan voedingsmidde
len meer nog aan kleederen en woning.
Men zie slechts de arbeiderskwartieren in
onze groote steden.
De statistiek bewijst dat de menschlieid
deze toestanden niet doorworstelt. Er is
toenemende achteruitgang in levenskracht,
een achteruitgang die hier en daar slechts
vertraagd werdt door aanvulling uit den
krachtigen boerenstand. Treffend waren
de voorbeelden door spr. aangehaald om te
bewijzen hoe de sterfte toe-, de gemiddelde
levensduur afneemt.
Uit deze beziiloozen, van den berg ge
vallen, klimt geen nieuwe middelstand op,
terwijl de bezitters hun kapitaal zien ver
meerderen. In plaats van den berg, die
niet meer glooit, verheft zich een hemel-
hooge gouiizuil in een zandvlakte. Daar
gaan wij heen. En de gevolgen laten zich
gissen uit de herinnering aan de volken der
oudheid, die te gronde gingen, zoodra het
kapitaal in weinige handen geraakte.
En de stofdeeltjes, van den berg afgeraakt,
zijn niet onbewegelijk. Neen, het kookt
en bruist onder de werklieden. De sociaal
democraten onder hen vloeken dezen toestand.
Geen God!» heeft het kapitaal gezegd.
Zij hebben er bij gevoegd: «en geen meester
ook.» Het «Proletariërs, vereeniqt u» heeft
geklonken; en de massa stuift op, gelijk
het zand van Arabië s woestijnen.
Huil standpunt is echter het onze niet.
"Vert wij leling voegt geen christen. God heeft
de volken geneesbaar gemaakt Gelijk de
geraakte, die niemand liad om hem in
Bethesda's genezende wateren te werpen,
op 'sfleilands machtwoord genezen werd,
zoo kan ook de kranke maatschappij wor
den geholpen.
Niet zooals de sociaal democraat wil, die
den gou Izuil wil omverwerpen en in stede
van de kleine privaat-bezitters den Staat wil
geplaatst hebben, die allen werk en brood en
loon geeft naar verdienste. Spreker toonde aan
het onmogelijke, het onvrije van dezen ban-
deloozen geluksstaat, die spotmet persoonlijke
vrijheid en gemoedsbezwarenin welken de
helft plus een de hoogste wet zou zijn Zulk
een staat zou eerst vasten grond onder de
voeten hebben, zoo hij de verpersoonlijkte
Liefde ware. Die toestand bestaat in de
kloosters, waar op een wenk van de overste,
de zusters, schoon allen gelijk, aan één tafel
spijzende, enz. uitgaan, deze om onderwijs
te geven, gene om den disch te bereiden,
anderen om zieken te verplegen of de ge
wonden op het slagveld te helpen.
De sociaal democraat wil de wereld in
plaats van ze tot éen groot klooster te
scheppen, in een kazerne veranderen, waarin
levenslange persoonlijke dienstplicht wordt
opgelegd.
De Katholieken willen een anderen weg,
door den Paus afgebakend, met handhaving van
het eigendomsrecht. Niet omverwerping, maar
afknotting van den goudzuil bedoelen zij
en opheffing van het mulle zand (het volk)
aan deszelfs voet, opdat de zuil weder berg
worde, een berg met zachte glooiing. De
scherpe tegenstellingen moeten uit de maat
schappij weg. Wel zullen er bergen en dalen
blijven, doch beschenen door eenzelfden zon
neschijn. Kapitalist en arbeider beiden
moet het wel gaan. Hunne verhouding moet
zoodanig geregeld worden dat bei Ier gees
telijke en stoffelijke belangen gewaarborgd
zijn. Armen zullen altijd onder ons zijn
doch een arbeider moet geen aalmoes
meer behoeven te ontvangen.
Veel werd reeds gedaan. De minimum
leeftijd van 12 jaar de mijnen gesloten voor
vrouwende nachtarbeid beperktvoor
jeugdigen enjzwakken een maximale arbeids
tijd, verzekeringen; het zijn altemaal hef-
boomen om den vierden stand op te beuren.
Maar Kardinaal Manning heeft g zegd: Als
de vrouw buiten de.fabriek zal gesloten zijn,
zal er dan niets meer te doen overblijven
Tusschen patroon en arbeider is geen betere
verhuuding mogelijk, als niet een billijke
maatstaf wordt vastgesteld, waarnaar con-
tracle" tu schen kapitaal pn arbeid zuilen
worden geregeld.
Er moet dus gestreefd naar een billijker
loonsn geling.
Vooral de Christelijke lief le kan hier veel
doen. Deze beziele de toenemende katho
lieke gezellenvereenigingen.
Op het Congres te Halle heeft de socia al
democratie haar den oorlog verklaard. Zij
hebben slechts hunne tenten verder te span
nen en tegenover het leger van Internatio
naal ongeloovigen pal te staan, krachtig
door getal en organisatie, en door de goede
kleur van hun vaandel waarop «hel behoud
van het eigendomsrecht van den vierden
stand» geschrev ;n staat. En in hoe
signo vincis, fin dit teeken zullen wij
overwinnen).
De christelijke godsdienst is noodzakelijk
element in dezen strijd.
De maatschappij toch is eene machine,
waarin tal van raderen samenwerken Haar
te reorganiseeren is zaak van maatschappelijke
gerechtigheid. Maar gelijk de machine
zonder olie niet loopen, een lichaam zonder
ziel niet leven kan, zoo inoet de chr. gods
dienst de maatschappij opbeuren, den wei k-
man bezielen. In de ongeloovige maat
schappij is «arbeid adelt» het hoogstetoch
bij de hoogste opvoering van den arbeid,
zal de mijnwerker blijven staan aan den
voet des inaatschappelijken bergs, en u
troostloos vragen, indien arbeid adelt, of gij
dan zijn mijnlamp niet eens zoudt over
nemen.
Sleehts aan den voet van het kruis
groeit de bloeme der tevredenheid, die
den werkman bepaalt bij de rust die eens
komt. De sociaal democratische mijnwerker
z-nder godsdienst, kan zelfs in zijn ge-
droomden geluksstaat, waar hij toch ook
de mijn in moet, niet tevreden zijn.
De christelijke liefde heeft een ruim ar
beidsveld, maar slagen zal zij, want '18
eeuwen hebben haren adelbrief gestempeld.
De Heilige Geest heelt reeds zoovelen aan
gegord Charitas is de wereld doorgegaan,
der menschen geld ea huiselijk genot en
persoonlijke vrijheid opeischendvelen
gaven haar roepstem gehoor; zjj gaven
aalmoezen, bezochten kranken, zelfs me
laatsehen of predikten den Heidenen liet
evangelie.
De Chr. godsdienst brengt zedelijkheid,
huiselijk geluk, vrijheid. Elke poging, zonder
hem, zal falen het zal er mee gaan als in
1789 toen aan de leus «vrijheid, gelijkheid
en broederschap» achtereenvolgens ,de Vorst,
de Priesters, en ten slotte de Vrijheidshelden
zei ven, de een den ander verscheurend, werden
opgeofferd en de vaan des geluks wapperde
boven de puinen van steden en dorpen,
boven bergen van lijken.
Doch het «scheepje van Petrus» zal als
de arke Noachs de beroerde wateren trot-
seeren en velen tot behoudenis verstrekken.
De voorzitter der kiesvereeniging de heer
Slieger, dankte aan het eind den begaafden
en alleszins tot oordeelen bevoegden redenaar
voor zijn optreden en riep hem een «tot weer
ziens» toe.
Het is zeker te betreuren dat van dit
beeldenrijk en practrich woord slechts een
dor kiantenverslag kon gegeven worden.
Men neme ook hier den wil voor de daad.
26 Februari 92.
De uitslag der verkiezingen voorde Pio-
vinciale Staten in de districten Middelburg
en Goes heeft velen ook buiten deze di
stricten verblijd.
Langzaam maar zeker gaat de antirevo
lutionaire party ln deze districten vooruit.
In het district Middelburg had de uitslag
ook anders kunnen zijn. Nog maar zelden
werd in de stad zoo slecht gewerkt ah
thans. Terwijl de liberale kiesvereeniging
de stad van het eene eind tot het andere
doorreed om kiezers aan te brengen, bleven
de leiders der antirevolutionaire kiesvereeni
ging eenvoudig thuis. Niemand der onzen
was opliet stembureau geposteerd niemand
dacht er dan ook aan <le achte blijvende
kiezers op te halen Ook bij de opening der
stembussen was niemand der onzen aan
wezig. Zijn onze inlichtingen ju'St dan
bleven in de stad99 a. r.kiezers thuis; en
waren onze landlieden niet dl ukker dan zij
opgekomen, de slag ware verloren geweest.
Natuurlijk wenschen wij niet voorbij te
zien dat de voorzitter en de secretaris der
kiesvereeniging wettige verhindering hadden,
doch er zitten ook nog anderen in het be
stuur. Op hen rust de verantwoordelijkheid
voor het feit dat bij deze tusschentijdsche
verkiezing alle organisatie heeft ontbroken.
«Nederland en Oranje» zal zichzelve
hebber, te herzien, zal niet hij de aanstaande
Meiverkiezing haar de winst ontgaan, die
haar thans werd in den schoot geworpen.
Wat Goes betref' daar was de meerderheid
voor onzen candidaat grooter dan bij zoo
geringe opkomst der kiezers mocht verwacht
worden. De mindere krachtontwikkeling
moet thans aan de zijde der liberalen worden
gezocht. Dit zal dezen laatsten niet mee
gevallen zijn; immers zjj waren wel laat
in de weer; doch zij hadden in alle dorp m
de plakkeborden op hun handen de er
varing leert dat er altijd kiezers zijn die den
candidaat «van het plakkebord» stemmen,
meenende daartoe van hooger hand ver plicht
te zijn of hun burgemeester er mede te
zulle i gerieven.
Dat in weerwil van deze plakkeborden
en de bekendheid van den libera'en candi
daat, deze thans 300 stemmen minder be
kwam dan eeri goed jaar te voren, is voor
de liberalen een weinig moedgevende profetie
\oor de volgende groote verkiezing. Zij
schijnen hun laatsten troef te hebben uit
gespeeld.
Wat ons betreft, wij wenschen naar plicht
en geweten voort fa gaan met de bewerking
van den geest en de consciëntie der kiezers,
om hen te bewegen alle onrechtmatig door
de liberalen bezet terrein op hen te veroveren.
Zoo zachtjes aan naderen wfj het even
wicht; de Provinciale Staten tellen 42 leden;
waaronder 23 liberalen; van de joverige
19 behooren 13 tot de antirevolutionaire
partij, voorts zjjn er 5 katholieke leden,
benevens de heer graaf v. Lijnden.
De directeur van een groot postkantoor
boklaagde zich onlangs, dat er na 1 Januari
in de bussen zooveel brieven, te bestellen
binnen de stad, gevonden werden gefran
keerd met slechts 3 centen.
Een ambtenaar der directe belastingen
klaag 'e erover, dat zooveel menschen by
het betalen juist zooveel naar het kantoor
zenden als de belisiing bedraagt en maar
altijd door Je 2'2i/3 cent voor het zegel ver
geten.
'tls de stem des volks, die zich op die
wjjs laat hooien in afkeurenden zin.
Want liet is den volke niet gegeven te
begrijpen, wat al te zonderling is, o. a. dat
eene postwet met vermindering van tarief
na vele, zeer vele maanden nog altijd op
hare invoering wacht;
en evenmin dat de betaling van de eene
belasting voor de schatkist eene reden kan
zijn, om nog eene andere belasting te vor
deren. Al bestaat zulk een regeling eene
eeuw ol langer, 't wil er bij de menschen
niet in, dat het zoo zijn kan. flV.)
Met ingang van 1 April s. is:
lo. de commissaris der loodsen, tevens ont
vanger der loodsgelden te Brouwershaven,
J. Van Hoboken, ais commissaris der loodsen
overgeplaatst naar de standplaats Hoek van
Holland 2o. de commissaris der loodsen aan
den Hoek van Holland, M. M. Lourens,
als commissaris der loodsen, tevens ontvan
ger der loodsgelden, overgeplaatst naar de
standplaats Brouwershaven.
De commisoie van deskundigen tot
voorbereiding van een overeenkomst tus
schen Nederland en België vooi den bouw
eener sluis te Terneuzen, heeft tot haren
vooizitter gekozen den heer J. F. W. (lont *d,
oud- inspecteur van den waterstaat.
Benoemd ter ontvanger te Gorinchem
dhr. A. J. v. Mierop, ontvanger te Vi;s-
s! .gen.
Bij Kon. besluit i--benoemd tot notaris
binnen liet arrondissement Middelburg, ter
standplaats Vlissingen, P. de Miret Tuk,
candidaat notaris te Middelburg.
\lissingeu 26 Februari. In eene heden
r.amiddag onder Voorzitterschap van den
heer Tutein Nolthenius gehouden zitting
van den gemeenteraad werd, na het lezen
en goedkeuring van de notulen der vorige
zitting, besloten: tot den verkoop aan den
heer P. Kasteleijn te Vlissingen van 110
M'2 gemeentegrond, gelegen aan de Glacis-
«traat, tegen den prijs van 1 3.50 per M-'
met bijbetaling van f50,60 trottoirkosten.
Betreffende het in de vorige zitting
aangehouden voorstel van B. en W. wordt
onder nadere goedkeuring van de daartoe
bevoegde autoriteiten als nu besloten tot
den aankoop van 3,1825 hectaren Rijks
grond, gelegen op het Oostelijk deel van
het zoogenaamde «Eiland» voor den prijs
van f 21200.
Ten aanzien van de gemeente begroo-
voor 1892 aan welke tot dusverre de
goedkeuring van Gei. Staten werd ont
houden, en waaromtrent de Commissie van
financiën ha .r vroeger uitgebracht advies
handhaaft, staken de stemmen over het
voorstel om voornoemde begrooling toch te
handhaven.
De zitting wordt hierop gesloten.
Te Amsterdam is Woensdag een groot
gebouw uitgebrand, dat door verschillende
gezinnen bewoond werd. Toen de bewoner
der bovenverdieping zag, dal hun de uitgang
was afgesneden, behield hij gelukkig al zijn
tegenwoordigheid van geest. Het kleine
kind pak' i hij tusschen twee kussens, bond
het stevig vast en wierp het zoo uit het
venster. Het kwam ongedeerd op straat
terecht. Zijn vrouw liet hij door middel
van een beddelaken zoo ver mogelijk uit
het raam zikken: toen hij het eindelijk
moest loslaten, werd zij door omstanders
gelukkig opgevangen. Eerst daarna dacht
hij aan z'chzelf; hij klom uit het venster,
trapte een raam van de lager gelegen ver
dieping in en kwam op die wijze tot aan
de lijst Toen kwam hij met een sprong
zoo goed als ongedeerd op straat
Zooveel kalmte en overleg bij gevaar ver
dienen vermelding.
Te Rotterdam was een familie bij
rechterlijk vonnis uit haar woning gezet,
maar toen de ambtenaren de ontruiming
tot stand hadden gebracht en zich verwij
derd hadden, werd de deur van het «leeg
staande» huis geopend en droeg men hel
meubilair nog spot iiger naar binnen dan de
justitie het naar huiten had gebracht. Toen
de eigenaa" een half uuitje later naar zijn
«leege» woning kwam kijken, vond hij er
de uitgezette familie genoeglijk aan het koffie
drinken.
Een klacht bij de politie en een verzoek
om hulp mocht hem niet baten. Het huis
was, toen het wederrechtelijk in bezit nemen
gepleegd was, nog door geen ander in gebruik
genomen en ook aan de deur was er niets
vermeld of beschadigd. De politie kon oen
man dus niet helpen en verklaarde tevens,
dat zij hem beletten zou zichzelf recht te
verschaffen. Er schiet hem dus niets over
dan de uitgezette familie nogmaals te doen
uitzetten en dan betere maatregelen te ne
men, om te beletten, dat zij weder in het
huis trekt.
Twee jongens te Oude Wetering gaven
dezer dagen in een winkel van snoepgoed
een stukje lood, gelijkende op een afgesleten
kwartjein betaling. Voor den burgemeester
gebracht hekenden zij al meer op dergelijke
wijze winkeliers bedrogenen een offer
bus geledigd te hebben in de chr. gc-r. kerk.
Nog tal van misdrijven kwamen ui', onder
anderen hadden zjj te O.ule en te Nieuwe
Wetering een hooiberg in brand gestoken.
In het verhoor, waarhij later ook de
officier van justitie uit Haarlem tegenwoordig
was, bleek de groote verdorvenheid van
deze twee knapen, de een 17 en de ander
15 jaren oud. Als reden van het brand
stichten gaven z>j op, dat er dan wat werk
aan den winkel zou komen, waarvan zij
middellijk of onmiddellijk voordeel konden
hebben. Zij hadden al plannen gemaakt
tot een nieuwen diefstal en nieuwe biand-
slichtingen. Na het verhoor zijn zij beiden
geboeid weggebracht.
Een gedetineerde die gisteren voor de
rechtbank te 's Gravenliage had terechtge
staan, wist bij zijn overbrenging naar den
celwagen te ontsnappen. Bij de poort van
het Buitenhof werd de vluchteling door een
heer tegengehouden en door den veldwach
ter, die hern nazat, weer naar zijn enge
woning teruggebracht.
De heer E. Ten Broeke, onderwijzer
te Waddingsveen, heeft op zijne aanvrage
om eervol ontslag van den Raad ten antwoord
gekregen, dat die aanvrage «met genoegen»
door den Raad is ontvangen.
Vi'oils wordt het ontslag verleend met in
gang van 16 Maart a.s. «onder dankbetui
ging voor liet goed gegeven onddrwijs.»
Het woord «eervol» komt in 's Raads be
sluit niet voor.
Een ooggetuige schrijft ons:
In de snerpende koude stond gistermorgen
urenlang een arm vrouwtje in de nabijheid
van het Kon. paleis in den Haag. Ze was
niet jong meer, maar ze zag er helder en
flink uit in haar landelijke kleeding. Onder
haar wollen doekje verborg ze zorgvuldig
haar zuigeling, maar zjj zelf was als ver
kleumd van koude. In den vroegen morgen
was ze uit haar woonplaats, een gehucht
nabij Charlois, vertrokken lang had zjj tegen
armoede en ellende gestreden, maar eindelijk
kon 'tniet meer en ze zou naar Den
Haag gaan en de Koningin opwachten en
voor haar neerknielen om genade.
Om genade, inderdaad, want door den
eisch des rechts was ze zoo diep rampzalig
geworden. Haar man had een fout begaan
een groote fout hij had goederen, van
diefstal afkomstig, gekocht, volgens haar
in onwetendheid, want zy geloofde nog altijd
dat hij niet slscht is en hi) was zwaar
gestraft, voor langer dan een jaar. Daar
bleef zy nu achter, met 10 kinderen, de
oudste 13 jaren, de jongste op haar arm.
Ze ontving eenige bedeeling een paar
gulden per week, maar honger en ontbering
bleven niettemin in haar sehamele woning
heerschen. Ze had dan ook reeds vier van
haar kinderen, noode, met een bloedend hart,
maar uit plichtbesef, om de stumperdjes
voor ellende te bewaren, aan anderen afge
staan; zy zelf had nu nog voor zes kleinen
te zorgen. Dat was te veel! En toen ze
dan ook gistermorgen van een liefdadig
man, die haar toestand kende, een gulden
had gekregen, was 'thanr, alsof haar van
den Hemel uit werd ingegeven, dat ze geen
brood moest koopon en geen brandstof maar
dat ze naar den Haag moest trekken om
zich aan de voeten van de Koningin te
werpen en haar te vragen, genade voor
recht te laten ge'den en haar man aan zijn
10 kinderen terug te geven, voor wie hij
altijd hard gewerkt heeft. Aan 'trecht
was immers voldaan en de schuldige had
genoeg geleden. Moesten nu 11 onschuldi-
gen bovendien om de lout van een zondaar
te gronde gaan? Dat wilde ze, snikkend
voor de Koningin zich werpende, zeggen
Maar de Koningin kwam niet en 't ijzelde
en de wind joeg fel om de schamel bedekte
schouders van de zwakke vrouw, die
moeite had om haar wicht in de armen
te houden. Een heer, een heel deftig heer,
naderde haar echter en vroeg haar wat er
gaande was. Zü vertelde hem alles ook
haar plan, het doel van haar komst. Hij
gaf haar echter den raad om het smeek
schrift, dat zij bij zich had, aan 't paleis af
te geven en huiswaarts te gaan, want een
„voetval" zou niet baten en kon de Koningin
maar in moeielijkheden brengen. De heer
liep met 't arme vrouwtje op en neer,
gal haar, in de Wilhelmina-galerij, zonder
dat iemand het opmerkte, een voor haar
zeker belangrijke gift en sprak haar moed
in. Het zou nu wel losloopen.
Het arme moedertje ging. Een ander voor
bijganger wien zij den weg vroeg, liet haar
in een tram etappen en zoo keerde zij naar
Charlois terug onverrichterzake. Want de
voetva1 had wie weet misschien wel
het gehoopte succes gehad.
Toch deed de goedhartige, deftige lieer
wél met het moedertje niet langer voor het
paleis te laten wachten. Als het nog heel lang
geduurd had, ware de arme vrouw misschien
onmachtig ineengezonken. Nu ging ze althans
met eenige hulp en met hoop heen.
Met gegrondde hoop wellicht, want de
deftige heer, die haar zoo vertrouwelijk op
den schouder klopte, en troostend met de
arme langs de straat ging, was een der
hoo"geplaatste leden van 't Huis der Ko
ningin. Indien de voorstelling, die de vrouw
van° het proces tegen haar man gaf, juist
blijkt, dan zal de deftige heer, die de Konin
gin het tooneel van een voetval eener zoo
beklagenswaardige moeder bespaarde, naar
wij vertruowen, bij H. M. de Regentes het
request met alle kracht ondersteunen en dan
zal er kans bestaan, dat, ook zonder de uit
voering van haar plan, de arme vrouw haar
doel bereikt. V a d.
-- In de omstreken van Lissabon is een
steengroeve ingestort; vijftien werklieden
zijn bedolven; reeds werden vier ernstig
gewonden te voorschijn gebracht.
