1892. No. 63.
Donderdag 25 Februari.
Zesde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKKRK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p.p. f 0.95.
Enkele nummersƒ0.02®.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
24 Febrnari '92.
Bij kon. besluit is pensioen verleend,
groot f 126 aan J. den Dekker, postbode te
Zierikzee.
Al de gekozenen in het bestuur der
chr. patroonsvereeniging hebben hunne be
noeming aangenomen. Tot voorzitter werd
benoemd de heer A. E. v. Kempen te
Leiden; tot ondervoorzitter de heer W.
Hovy te Amsterdamtot secretaris de heer
H. Groenswegen, id.en tot penningmeester
dhr. J. C. v. Schaardenburg te Dordrecht.
Goes. Maandagavond had de aangekon
digde «Sociaal Hervormingsdemonstratie»
plaats van het Leger des Heils, onder leiding
van Adjudant Clark. Een vijftal dakloozen
deden eenige mededeelingen omtrent hun
vroeger leven en hoe zij in het gebouw van
het Leger in de Haarlemmerhouttuinen een
onderkomen, werk, vriendschap en ten slotte
hun Heiland gevonden hadden. Ook werden
eenige liederen door hen gezongensinds
3 maanden oefenen deze dakloozen zich in
hpt bespelen van blaasinstrumenten. De
afgelegde proeven konden, gerekend naar
den korten tijd van oefening, derhalve niet
fraai zjjn. Het publiek zong dapper mee. Er
was een deftig publiek, waaronder wij slechts
een enkelen spotter opmerkten .De mededeeling
omtrent den gezegenden arbeid te Amster
dam, Rotterdam en welhaast ook te Dord
recht en als het kan in alle groote steden
van Nederland, jvond veel belangstelling. Aan
het eind der vergadering deelde adj. Clark
mede, dat bij een opstootje in het vergader
lokaal te Breda een der muzikanten zijn
instrument was ontvallen en stuk getrapt;
waarop het Goesche publiek een kleine in
zameling hield tot schadeloosstelling. Op
het platform werd o. a. het woord gevoerd
door den heer S. R. Elzinga, op grond van
persoonlijke kennismaking den arbeid van
het Heilsleger en een logies in de Vredeark
aanbeval.
Zooals men weet is het groote beginsel
bij den arbeid onder Dakloozen, deze ellen-
digen hun voedsel en kleeding te laten
verdienenwjjl 't dan meer gewaardeerd
wordt dan wanneer het als geschenk of
aalmoes hun ten deel viel.
De belastingvoorstellen van minister
Pierson behelzen
lo. eene belasting op de inkomsten uit
vermogen. Voor de regeling dezer belasting
wordt de waarde van het vermogen naar
zijn toestand bij het begin van zijn belas
tingjaar bepaald naar in de wet bepaalden
maatstaf in 7 rubrieken: a. gebouwde en
ongebouwde eigendommen: b. groüden tot
bouwterrein bestemd of als zoodanig te koop;
c. grondrenten, tienden, erfpachten, vaste
hurend. effecten e. hypothecaire en ande
re schuldvorderingenvruchtgebruik, lijf
renten, tontines enz.g. handelsvoorraden,
schepen, vaartuigen, werktuigen, paarden
en voertuigen, goud- en zilverwerk en alle
overige roerende zaken.
In rubriek a. wordt voor gebouwde eigen
dommen de waarde bepaald op het vqftien-
voud, voor ongebouwde op het twintigvoud
hunner belastbare opbrengst, verminderd
met grondbelasting, polder- eu waterschaps
lasten, grondrenten, tienden, erfpachten, vaste
huren, eriz.rubriek b. wordt geschat naar
de bekende koopwaarderubriek c. op het
twintigvoud der waarde van de uitkeering
rubriek d. op hunne geldswaarde naar de
laatste bekende gegevens; rubriek e. op het
bedrag van het kapitaal; rubriek f. op het
twintigvoudig bedrag; rubriek g. naar de
verkoopwaarde.
De waarde van het vermogen wordt ver
minderd met het bedrag der schuldvordering
en het twintigvoud der uitkeeringen wegens
vruchtgebruik en verschuldigde lijfrenten
enz. Een per mille is als normale voet
van heffing voorgesteld. Partiëele onthef
fing wordt verleend aan vermogens onder
de f25.000 en geheele ontheffing aan ver
mogens onder f 13.000. Van vermogens
van f 100.000 en meer is eene progressie
van 1 tot IV2 per mille voorgedragen, die
hij f500.000 eindigt.
Eigen aangifte is voorgeschreven, maar
hij den aanslag kan van de aangifte afge
weken, zelfs bij verzuim van aangifte een
aanslag opgelegd worden.
2o. Vermindering van sommige evenre
dige registratie- en hypotheekrechten.
Bij overgang van vaste goederen onder de
levenden onder bezwarenden titel wordt het
lecht van 4 pet. tot 2 pet. verminderd. Het
recht voor verkoopingen van staatsdomeinen
wordt ook 2 pet. Het recht van oterschrij-
ving, thans 8/i pet., wordt verminderd tot
op 15 cent van de 100 gulden. Op de rechten
en boeten van registratie en hypotheek wor
den geen opcenten geheven.
3o. Afschaffing van den accijns en wijzi
ging van het invoerrecht op zeep. De zachte
groene zeep wordt van invoerrecht vrijgesteld
en alle andere zeep belast met 5 pet. der
waarde.
4o. Verhooging van den accijns op het
gedistilleerd van f60 tot f65.
Verder zal de Minister bevorderen de uit
voering van het beginsel van peraequtie
door de percentage van heffing tot 6 pet.
zonder opcenten te verlagen.
Eindelijk wordt een wetsontwerp tot af
schaffing van staatstollen voorbereid ea een
tot vermindering van den zoutaccijns van 9
tot 4 gulden per 100 kilogram.
De minister berekent, dat deze voorstellen
op de Staatsinkomsten den volgenden invloed
zullen hebben:
Verlies: Afschaffing zeepaccijns f2000,000,
vermindering zoutaccijns f2000,000, idem
registratie- en hypotheekrechten f 4.336.000,
id. grondbelasting f 960,000, afschaffing tollen
5 a 6 ton, te zimen ongeveer tien millioen
gulden.
WinstDe verhooging van den aecij ns op
het gedistilleerd wordt geraamd op f 2,000,000.
De vermogensbelasting zal de overige acht
millioen opbrengen.
De minister van waterstaat heeft aan
het hoofdbestuur van den ISederlandschen
bond ter bestrijding van overdreven Zon
dagsrust op post- en telegraaf vet keer, in
antwoord op een vroeger meegedeeld adres,
bericht «dat in zoover aan het bezwaar
van den Bond zal worden tegemoet gekomen,
dat voor het vervolg op eenen tweeden
christeüjken feestdag, voor zoover niet op
een Zondag vallende, de kantoren der poste
rijen mede zullen worden opengesteld voor
het aannemen van pakketten, het verzenden
van postwissels en de behandeling van kwi-
tantiën.»
Een teeken des tijdsTe Parijs ver
schijnt een dagblad van grooten omvang
Le Figaro. Dat is het meest lichtzinnige
blad, dat in het wulpsche Parijs wordt uit
gegeven. Maar het gif wordt daar op
gouden schalen toegediend, want het moet
worden gezegd, dat Le Figaro door zijne
talrijke medewerkers met groot talent wordt
geschreven en dat dit blad den wereldling
alles aanbiedt, wat deze slechts kan vragen.
Het is daaraan dan ook te danken, dat het
blad vooral onder de hooge standen, helaas
ook in ons vaderland, zoovele lezers en na
volgers telt.
De maatschappij, Société du Figaro die
de zoo zeer gezochte courant uitgeeft, heeft
een maatschappelijk kapitaal van 1,200,000
francs, verdeeld in aandeelen van 62Vs franc.
In 1891 werd netto ontvangen 2,198,511
francs, (ongeveer 75,000 franc meer dan
in 1890). Aan de aandeelhouders zal over
1891 een dividend worden uitgekeerd van
12 pCt., zijnde 75 tranc per aandeel.
Le Figaro verschijnt in het wufte Parijs,
maar hoe is de toestand in Nederland, in
onze eigen omgeving Neem inzage van de
rekening, als gij kunt, van onze dagbladen.
Hoe meer ze varen in het sop van de
wulpsche Figaro, hoe meer ze met den
godsdienst spotten, hoe meer ze door het
verspreiden van zedelooze feuilletons on
schuldige harten bederven, deugd en zeden
verwoesten, hoe hooger dividend ze den
aandeelhouders aanbieden.
Dat noemen wij Een teeken des tyds.
Rampzalig hij, die bliod is voor dat
teeken. (Ons Noorden.)
Ned. Herv. Kerk.
Op het tweetal te Varsseveld staat no.
1 ds. L. F. A. Westerbeek v. Eerten te
Serooskerke.
Viertal te Vlissingen Ds. G. F. Has
pels te Kolmschate, ds. J. W. Gunning
te Eerbeek, ds. J. Ossewaarde te Sluis en
ds. H. A. den Boer te Deutinchem.
Benoemd tot leeraar in de Engelsche
taal- en letterkunde aan het gymnasium
te Amersfoort de heer B. D. Best te
Zierikzee.
Goes. Meandag, 22 Febr., des avonds ten
half 8 ure, hield Ds. C. Oroeneweg zijne
afscheidsrede in de zaal der Chr. Jongelings-
vereeniging «Ken den Heer,» naar aanleiding
der woorden uit Handelingen der Apostelen,
Hoofdstuk 20 vers 31 en 32.
Reeds ten 7 ure kon de zaal de opgekomen
menigte niet meer bevatten en men zag tot
hun groote spijt honderden naar hunne wo
ningen wederkeeren.
De algemeen geachte spreker opende zijne
rede met het zingen van Psalm 27 het 7de
vers en gebed. Hij wees er zijne gemeente
en het volk in 't algemeen op om te waken
voor de waarheid Gods en diens Woord met
David te kennen als een lamp voor den voet
en het licht op zjjn pad.
Verder beval hij, evenals Paulus, zijn ge
achte hoorders Gode en den woorde zijner
genade. Dit bevelen aan God strekte hij uit:
aan al zijn mededienaren in het Evangelie
in deze stad; zijne gemeente, cateehesanten,
de Chr. Ger. Gem., haar toewenschende
spoedig van den Heer een dienaar des woords
te mogen ontvangen.
Ds. Huet, de Edel Achtbare Heer Burge
meester der stad en de leden van den Gemeen
teraad beval spreker in het bizonder Gode
en den woorde zijner genade.
De Chr. Jongelingsvereenigingen te dezer
stede, werden ook nog in het bizonder door
den spreket Gode aanbevolen en toegesproken.
Tot vertroosting wees de scheidende leeraar
op de almacht des Heeren, die zijne gemeente
opbouwt en een heerlijk erfdeel zal geven
onder al de geheiligden.
Hij nam een hartelijk afscheid van allen,
die aanwezig waren, en eindigde zijne rede
met jeene bede voor zijne enkele tegenstan
ders «Vader vergeef het hun, want zij weten
niet wat zij gedaan hebben I»
Na het uitspreken van de zegenbede zong
de schare den scheidenden leeraar toe Ps.
134 vers 3.
Het aantal menschen voor de deur van
het gebouw was zeer talrijk. Daar binnen
waren allen met onverdeelde aandacht naar
de boeiende rede luisterende.
Wij twijfelen niet of Ds. Groeneweg zal
bij velen in gedachtenis blijven, want hij was
een onpartjjzuchtig leeraar.
Volksblad
Arrondiss. Rechtbank te Middelburg.
De moord te Zaamslag.
Het was eene tragische aanblik, Dinsdag
morgen nadat de deuren van het gerechtshof
waren opengedaan, die joelende menschen-
massa als bezetenen de zaal te zien binnen
stormen, om zich te vergasten aan de treu
rige zaak die de rechtbank te behandelen
had. Het was namelijk de op Donderdag
avond 1 October op den Catspolderschen
dijk op Pieter de Kraker onder Terneuzen
gepleegde moord.
De omstandigheden, waaronder deze moord
gepleegd werd zijn overbekend. Wij gaan ze
dus voorbij.
Achtereenvolgens traden de verdedigers,
het Hof, de ambtenaar van het openbaar
ministerie en de beklaagden eerst de vrouw,
daarna hij, binnen. De vrouw schreide, de
man was een oogenblik ontroerd, ook onder
de voorlezing van het proces verbaal zijner
bekentenis: doch hernam spoedig zijne kalmte
die hij den ganschen duur der zitting tot
zelfs bij de voorlezing van den eisch niet
weder verloor. Beide beklaagden zijn knappe
menschen met een net burgerlijk uiterlijk.
L. heeft iets loerends in den blik, doch nie
mand zou op dat donkere schrandere gelaat
de mogelijkheid kunnen lezen om een zoo
afschuwelijke misdaad te plegen, als waarvoor
hij en zijne vriendin terechtstonden.
Het hof bestaat uit de hh. mrs. J. v. d.
Lek de Clercq, Callenfels en jhr. Schuur-
beque Boeye; jhr. mr. Snouck Hurgronje
is griffier; mr. J. A. v. Hoek ambtenaar
bij het O. M.verdediger van Louwerse is
mr. W. A. v. Hoek en mr. M. J. de Witt
Hamer van wed. de K.
Op een tafel tusschen de rechtbank en
de beklaagden lagen de kleederen die de
vermoorde bij zijn dood aan had, als ook
die van den moordenaarde pet en de por
tefeuille van de Kraker, de revolver, de door
Louwerse verloren pantoffel, de door de
vrouw op het hoofd haars mans stuk ge
slagen parapluie, enz.
Na verschillende informaliteiten las de
ambtenaar de dagvaarding. Daarbij worden
lo. C. A. L., oud 29 jaar, geboren te Nisse,
molenaar te Zaamslag, en 2o M. d. R. oud
30 jaar weduwe van P. d. K., geboren
en wonende te Zaamslag, beiden te Middel
burg in hechtenis, beklaag! ter zake
dat zij te zamen in den loop van den
zomer van het vorige jaar het plan hebben
beraamd om Pieter de Kraker, den man
van de 2e beklaagde, het leven te benemen;
dat de le beklaagde met dat doel in Sep
tember jl. een revolver heeft gekocht en zich
met die revolver, geladen met twee kogels,
in den avond van 1 October jl., in overleg
met de 2e beklaagde, heeft begeven naar
den Catspolderdijk, onder Terneuzen, ten
einde aldaar genoemden Pieter de Kraker,
van wien hij wist, ingevolge mededeeling
van de 2e beklaagde, dat hij langs dien
weg huiswaarts zou keersn op te wach
ten en dezen aldaar, ingevolge hun boven
beraamd plan, neer te schieten; dat de
le beklaagde vervolgens aldaar dien avond,
omstreeks 8 uren, van achter een boom, waar
hij zich geplaatst had, op voormelden De
Kraker die met de le beklaagde huiswaarts
keerde twee revolverschoten heeft gelost,
zonder dezen daardoor te treffen, daarna
De Kraker heeft aangegrepen en met dezen
aan het worstelen is geraakt, dat de ie
beklaagde, toen De Kraker zich daarop
had losgerukt en wegvluchtte, De Kraker
is achterna geloopen van achter heeft vast
gegrepen en op den grond geworpen en,
boven op hem liggende, met de handen
de keel heeft dichtgeknepen, tengevolge
waarvan De Kraker door verstikking is
gestorvendat de 2e beklaagde bij deze
laatste handeling, toen de le beklaagde op
haren man lag, aan den len beklaagde
heeft toegeroepen «schiet maar, slaat er
op», en zelf haren man met eene parapluie
slagen tegen het hoofd heeft toegebracht,
tengevolge waarvan De Kraker belet werd
zich te verweren.
Hierop werd voorlezing gedaan van het
huwelijkscontract van de tweede beklaagde;
van het procesverbaal van den rechter
commissaris inzake de overname van het
lijk, de overlijdensakte van den verslagene,
procesverbalen van verschillende politiebe
ambten, rapporten van deskundigen en
andere stukken uit het dossier, waar
onder ook de eerste bekentenis van de
beklaagden,
Uit het verslag der deskundigen bleek
dat De Kraker aan verstikking moet zijn
overleden. Aan de kleederen vanL. zijn bloed
vlekken geconstateerd. Er zijn 28 getuigen
ter verzwaring aanwezig. De verdediger
der wed. de K. deelt mede dat op haar
verzoek een getuige ter ontlasting is opge
roepen en wel de arbeider J. Willemse te
Terneuzen. Deze is echter niet aanwezig wat
verdediger wel geen aanleiding geeft schor
sing te vragen, doch hij verzoekt voorlezing
van de door Willemse vroeger afgelegde
verklaring. Dit geschiedt en er blijkt uit
dat de Kraker eenmaal onzedelijk tegenover
vrouw Willemse was geweest, waarop door
W. aan de 2e bekl, was verzocht te zor
gen dat zijn vrouw niet meer bij de Kra
ker aan huis kwam.
Daarna werden bekl. gehoord die bij
hunne vroegere bekentenis bleven, in den
zomer van 1891 plan gemaakt te hebben
de K. te dooden, en wijl L. alleen niet
durfde het te zullen doen op de wijze als
is geschied.
Zaterdag voor den moord heeft vrouw
de K. aan L. gezegd dat zij Donderdag
met haar man naar Zoutespui zou gaan
en de moord dus dien avond moest ge
schieden.
Op den Catspolderdijk heeft zij gezien dat
L. van achter een boom kwam, zij liep
vooruit en hoorde hem twee schoten lossen
op de K. L. erkent die gelost te hebben
en toen die niet raak waren, met de K. te
hebben geworsteld. De K. heeft zich losge
rukt, doch hij vatte hem weder aan bij zijn
jas die daardoor aan de kraag scheurde,
wierp hem op den grond, lag boven op hem
en worgde hem; daarop sleepte hij het lijk
bij de beenen den dijk af in een sloot, die
echter, zooals hij later aan vrouw de K. zei,
droog was. Hij isj toen op haar verzoek
teruggekeerd om te zien of hij wel goed
dood was. De portefeuille bij de worsteling
de K. ontvallen had hij meegebracht 1 hij
toonde haar die waarop zij zeide: dat had
je niet moeten oprapen.
De tweede bekl. is bij de worsteling te
genwoordig geweest, heeft gezien dat De
Kraker wegvluchtte en opnieuw een worste
ling ontstond. Zij deelde, in afwijking met
hetgeen zij vroeger verklaarde, nu mede
wel met een parapluie haar man geslagen
te hebben maar daartoe door L. te zijn
aangezet.
L. ontkende dit; hij beweerde dat de
vrouw hem had aangezet door de woorden
«schiet maar, slaat er op»; waarop hij ge
antwoord heeft; «ik heb geen kogels meer";
(dewijl hij maar 2 kogels op de revolver
had).
Na den moord zijn zij nog een eindweegs
opgewandeldis de tweede bekl. naar huis
gegaan en heeft daar gezegd dat op haar
man geschoten was; zij liet het voorkomen
of zij erg ontsteld was.
L. is naar zijne woning gegaan en is later
bij De Kraker komen informeeren wat er
gebeurd was.
Herhaaldelijk bleek bij de 2e bekl. het
streven om de schuld zooveel mogelijk op
Lauwerse te werpen en zichzelven vrij te
pleiten. Hare tranen maakten, althans op ons,
niet altijd den indruk van even natuurlijk
te zijn.
Een zestal deskundigen legde nu ver
klaringen af in zake de oorzaak van den
