Ei
Hl 1
ÏS9L ^o. 27.
Dinsdag i December.
Zesde Jaargang.
io
VERSCHI.J X T
G. M. KLEMKERK. te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. f 0.95.
Enkele nummersf 0.02®.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
Een belangrijke uitspraak.
Het is inderdaad opmerkelijk dat ook
weldenkende liberalen eenzelfde oordeel over
onze hedendaagschs toestanden vellen, als de
antirevolutionairen.
De heer Jules Simon, een Franschman
van groote bekwaamheid, heeft een werk
geschreven over de vrouw in de twintigste
eeuw.
De schrijver begint met de huidige toe
standen te beschouwen, de uitvindingen en
ontdekkingen onzer eeuw, in 'tkort, bij somt
eerst de voordeelenop diez. i. de negentiende
eeuw aan het menschdom heeft gebracht
om na de lichtzijde, den schaduwkant te
bespreken.
De geleerde schrijver ontveinst zich niet
uit te spreken, dat wij in persoonlijke zede
lijkheid niet vooruitgaan. Hij zegt:
«De oneerlijkheid neemt toe, tegelijk met
het roerend vermogen. De familieband is
slapper geworden, de huiselijke deugden
worden bespot, en het ouderlijke gezag ver
mindert.
De nieuwe wet heeft de kinderen jonger
mondig verklaard en hen vroeger gelijkge
maakt met hunne ouders. De echtscheiding
(waarvan Jules Simon een beslist tegenstan
der is) heeft de instelling van het huwelijk
benadeeld. In één woord, het openbare
staatkundige leven is in de negentiende eeuw
verbeterd, maar ten koste van het huiselijke
leven, dat achteruitgaat.»
Jules Simon vraagt aan de vrouw van
de twintigste eeuw, dat zij het huisgezin
opbeure en in dit opzicht herstelle, wat in
de achttiende en negentiende eeuw daaraan
te kort gedaan is. Hij wil dat de huiselijke
zeden van de zeventiende eeuw wederkeeren,
toen man en vrouw souverein waren in hun
huis.
De vrouw in de twintigste eeuw zal, vol
gens Jules Simon, in dit opzicht eene zware
taak hebben, want zij mist onderscheidene
krachten, die haar vroeger ten dienste ston
den - - den godsdienst, de kracht der traditie
en der gewoonte, de kracht van den rang
en van den eerbied, de kracht van den onvei
vreemdbaren eigendom.
Zou men zeggen dat een liberaal aan het
woord is?
Verder betoogt de schrijver dat het hui -
gezin zoowel jals het onderwijs onder geen
betere hoede zouden kunnen zijn dan onder
die van de kerk. Oranjevaan.
Russische effecten.
De jonste daling in de Russische effecten
heeft heel wat ellende teweeg gebracht en
nog z$n wij misschien niet aan bet einde.
Ons blad is geen financieel blad en met
kansen van rijzing of daling kunnen wij
ons niet inlaten.
Gewoonlijk geldt ook hier: die 't raadt
is de knapste.
Maar één vraag willen wjj toch wel aan
de consciëntie onzer effectenbezittende lezers
voorleggen
Zou God de Heere in deze daling aan het
Christelijk Nederland niets te zeggen hebben?
Is het goed, kan het bestaan voor hem,
geld te leenen aan een rijk dat gansche scha
ren van geloovige christenen dwingt om
het evangelisch geloof te verwisselen met
het bijgeloof der Grieksche kerk 1 Dat trouwe
predikers naar tSiberiê verbant? Dat de Is
raelieten op de gruwelijkste wijze vervolgt?
Dat in geheel zijn optieden een voortdu
rend gevaar is voor beschaving en gewetens
vrijheid
Wij vragen s'echts, doch het wil ons voor
komen dat ook bij het beleggen vaa ons geld
Gods Woord moet medespiekeu en dat een
christen ook nog naar anders dingen heeft
te vragen dan naar zekere rente. O.
7 Tiel.
Ofschoon Tiel voor een overwegend libe
raal district gehouden wordt, zijn de liberalen
daar toch gansch niet gerust dat zij den
zetel van wijlen rnr. Dijckmeester bij de
aanstaande tweede-kamerverkiezing op 8
December zullen behouden. En nu nemen
zij helaas de toevlucht tot middelen die den
toets van eerlijkheid en netheid zeker
ook naar hun eigen oordeel amper kunnen
doorstaan. Wij nemen, om dit te bewij
zen uit de (liberale) «Iielsche Courant» de
volgende naamlooze aanbeveling van den li
beralen candidaat mr. Tijdeman over:
«Kiezers laat u niet verschalken! Die
baron Mackay die door de antirevolutionaire,
die orthodoxe kiesvereeniging in een verga
dering van 10 kiezers candidaat is gesteld
voor de 2e kamer, is niet baron Mackay
van Ophemert, onze vroegere liberale afge
vaardigde, maar diens neef en tegenvoeter,
liet gewezen hoofd van het vroegere Godzalig
Ministerie dat niets degelijks heeft verricht
en daarom van het volk zijn paspoort heeft
gekregen. Deze baron Mackay is de geestvei -
want en beschermeling van dr. Abraham
Kuyper en nu weet gij genoeg. Iedere
stem op baron Mackay uitgebracht, helpt
Kerk en Staat af breken. Past op uwe neu
zen, kiezers! en laat u niet van de wijs
brengen. Uw candidaat zij mr. M. Tijde
man».
Tot zoo ver de advertentie die door de
redactie van het libeialeTielscheMadzonder
protest is opgenomen. Wij zullen er niets
van zeggen; het stuk oordeelt zichzelve.
Zou men met een op die wijze verkregen
meerderheid wel heel blij kuDnenzijn?
30 Nov. 1891
De 17 ontwerpen tot vaststelling der
sloten van Indische rekeningen zijn door
de Tweede Kamer in handen gesteld van
de hh. Levysohn Norman, v. Nunen, Bool,
Lucasse en Pijnacker Hordijk.
Middelburg. In de raadsvergadering van
Woensdag 2 Dec. te 2 uur is aan de orde:
Ingekomen stukken. Voortzetting be
handeling tarief en voorwaarden voor de
levering van duinwater. Voorstel van den
heer Van Dunné c. s. om burg en weth.|
uit te noodigentot het geven van inlichtingen'
betreffende de burgeravondschool. Voorstel
van den heer F. G. Sprenger om aan de
verordening op de burgeravondschool eene
overgangsbepaling toe te voegen betreffende
de toepassing van art. 24 dier verordening.
Door burgemeester en wethouders van
Middelburg zijn herbenoemd tot regentes
van het Oude Mannen en Vrouwenhuis
en Armweeshuis mevrouw Schorer, geb.
Plaat, en tot regentes van het Burger
weeshuis mevrouw De Raad, geb. Van
Sonsbeeck.
Voorts is benoemd tot regentes van laatst
genoemd gesticht mevrouw J. S P. van der
Swuhne, geb. Tak van Poortvliet, ter ver
vanging van nu wijlen mevrouw de wed.
Von Brticken Fock, geb. Galand.
«Vivisectie of wetenschappelijke dieren-
marteling» was het onderwerp der lezing,
waarmede de heer ds. J. B. T. Hugenholtz
uit Axel Vrijdagavond in het lokaal van «Ken
den Heer» te Goes voor ruim een honderdtal
personen, waaronder ook eenige dames, op
trad. Na een inleidend woord en gebed
van ds. Huet, gaf ds. Hugenholtz een over
zicht van het ontstaan van den bond tegen
de Vivisectievan den penr.estrijd over deze
vaak onder anderen tusschen spreker en
professor Koster gevoerdom vervolgens te
behandelen het wezen en doel der Vivisectie:
de wetenschappelijke waarde er vanen het
ongeoorloofde er van aan te toonen.
Vivisectie (insnjjding in het levende) doet
niet alleen bloedige proeven. Zij martelt ook
op verschillende andere wijzen weerlooze
dieren, spreker noemde tal van de afgrijse
lijkste voorbeelden van deze dierenmarte-
lingen in de folterkamers der wetenschap,
zoowel in het buitenland als ten onzent. Hij
wees op het geheel nuttelooze van de Vivi
sectie en toonde met de feiten aan dat
proeven op dieren genomen teneinde soort
gelijke verschijnselen bij menschen te kun
nen constateeren geheel waardeloos bleken
men moest de proef nog eens overdoen.
Menige proef had een tegengestelde uit
werking. Dit is door lal van geleerden ge
zegd, waarop Spr. zich beroept.
Ds Vivisectie drijft den spot met zedelijk
heid en menschelijkheid. Met meest ge-
wetenlooze hardvochtigheid gaan professoren
en jonge artsen voort deze proeven te doen,
niettegenstaande zij hare waardeloosheid
erkennen. Ja consequent leidt de vivisectie
op dieren tot vivisectie op menschenwat
spr. door vooi beelden aantoont. Onder an
deren het feit dat dr. Emmerole te New-
York, een achtenswaardig onderzoeker, na
tallooze proeven op dieren genomen te heb
ben op 70jarigen leeftijd tot de afschuwe
lijkste snoodheid kwam om een dame te
doen schaken, en deze in zijn laboratorium
te viviseceeren.
Met den gloed der overtuiging werd
deze lezing uitgesproken, en scherp vooral
deed de spreker uitkomen de ellende van
het ongeloof, het koudste materialisme der
valsche wetenschap, die tot vivisectie prik
kelt, den mensch van God afvoert en met
de leer der rechtvaardige vergelding spot.
En dan durven zulke gewetenlooze vivi-
sectoren nog beweren dat zij de wetenschap
steunen en liet doel de middelen rechtvaar
digt; gelijk de gouddelver zich verbeeldde
pionier der beschaving te zijn.
Sprekers bazuin gaf geen onzekeren klank,
vooral toen bij in zijn dankgebed op de eenige
voorwaarde wees om bewaard te blijven
voor de besmetting van het ongeloof.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt. De heer Buijse bedankte
Jen spreker voor de wijze waarop hij den
strijd tegen de Vivisectie had verklaard. Hij
herinnerde aan ds. Heldring die eens alleen
stond inden strijd tegen de prostitutieen
wensch e dat ds. Hugenholtz die thans in
zijn strijd ook veelal alleen staat, de bood
telt thans nog slechts 425 leden en 55 be
gunstigers) bij honderdtallen zijne bendge-
nooten zie vermeerderen. Ook de gruwelen
der Vivisectie zullen eenmaal een einde
nemen.
De collecte bracht f4,75 op.
De rereeniging «Zarfath», tot steun
van nagelaten betrekkingen van evangelisten,
godsdienstonderwijzers, agenten van Christe
lijke vereenigingen, colporteurs van bijbel-
en tractaatgenootschappen, en weezen- en
ziekenverplegers in Nederland, (erkend bij
Konininklijk Besluit van 20 September 1885,
No. 28). zond ons haar jaarverslag, waaruit
blijkt dat de vereeniging zich in bloei mag
verheugen. Tocli heeft zij nog veel steun
noodig. Moge die haar niet onthouden
worden.
Hoedekenskerke. Gekozen tot lid van den
gemeenteraad dhr J. v. d. Linde met 30
stemmen tegen 24 op dhr. J. Thomson (oud
lid) en 1 stem op ieder der hh. J. Schout
Az. en J. Stejjn.
St. Maartensdijk, 29 Nov. In een vrijdag
gehouden vevgaderlng van ingelanden van
den Muijepolder is de voordracht voor ge
zworen (Vacature L. Westerweel) opge
maakt als volgt1. G. de Wilde, 2. M. Groe
ne wege, 3. J. C. Wester weel.
In betrekking tot de vraag naar de
verkiesbaarheid van dhr. J. Minnaar brie
vengaarder te 's Heer Arendskerke, voor
lid van den raad, schrijft de Goesche Crt:
Art 23 dei gemeentewet sluit van het
lidmaatschap van den Raad uit o. m. «amb
tenaren, vanwege het gemeentebestuur asn-
gesteld.»
Bedriegen wjj ons niet, dan is de heer
Minnaar als telefoon-houder door het ge-
meentebestnvr aangesteld eu geniet hg
zelfs zijne belooning als zoodanig uit de ge
meentekas. Op dien grond komt het ons
voor, dat de heer M. niet zal kuunen wor
den toegelaten. Intusschen moet nu toch
de herstemming doorgaan, en aangezien er
besluiten z(jn waarbij uitzonderingen zijn ge
maakt, b. v. voor makelaars, die ook door
het gemeentebestuur Worden benoemd, zoo
zou wordt de heer M. gekozen de
zaak aan de beslissing der betrokken auto
riteiten onderworpen en daardoor de quaes-
tie voorgoed uitgemaakt kunnen worden.
Is de beslissing ongunstig voor dhr. Minnaar,
dan moet eene nieuwe verkiezing plaats
hebben.
Proportioneele verkiezing ook in den ge
meenteraad. De antirevolutionaire kiesveree
niging te Amsterdam heeft met algemeene
stemmen aangenomen de volgende resolutie
van dr. Kugper:
«De Kiesvereeniging Nederland en Oranje,
van oordeel dat de billijkheid van haar vor
dert, zooveel doenljjk de proportioneele ver
tegenwoordiging van de onderscheidene groe
pen der burgerij in den Gemeenteraad te
bevorderen
jachtende dat het hiermee in strijd zou
zqn aan de Roomsch Catholieks groep die,
naar haar (cijfers gerekend, nog nauwelijks
de helft der zetels bezet, die haar zouden
toekomen, een opengevallen zetel, dien zij be
zet hield, te betwisten;
besluit bij de vacature Driessen geen eigen
candidaat te stellen, maar den candidaat
van de Roomsch-Catholieke kiesvereeniging
reeds bij eerste etemnoing te steunen,en be
veelt op dien grond den kiezers aan, bij de
stemming, die op Dinsdag 8 December a. s
voor den gemeenteraad zal plaats hebben,
hun stem uit te brengen op den heer Mr.
F. J. M. A. Reekers.»
De heer Reekers (kath.) candidaat gesteld
ter vervanging van den heer Driessen (kath.
is nu candidaat van alle partijen.
In hot personeel der rijksveldwacht
in deze provincie zijn de volgende verande
ringen gebracht
Op verzoek is met 30 dezer eervol ontsla
gen de rijksveldw. 3e kl, (jachtopz.)M. van
Weele te Wissekerke. Is aangesteld tot rijks
veldw. 3e kl. [jachtopz.JJ. L. Kriekaart,
onbezoldigd rijksveldw. te Kattendijke [stand
plaats Serooskerke, eiland Schouwen,] Is
verplaatst met 5 Dec. a. de rijksveldw. 3e
kl. [jachtop,] I. H. van der Hoven, van Se
rooskerke [Schouwen] naar Wissenkerke,
Aan de inspecteurs van de verschil
lende wapens is door den minister van oorlog
opgedragen, met elkander in overleg te tre
den tot het indienen van voorstellen tot
uniform-verandering voor liet leger, aange
zien het door genoemden minister niet wen-
schelijk wordt geacht, alleen voor het wapen
der infanterie eene uniforrnverandering in
het leven te roepen.
De verschillende korps-commandanten zijn
aangeschreven, hunne voorstellen tot ver
andering en wijziging van uniform met spoed
aan hooger hand in te dienen.
Reeds thans kan bijna met zekerheid wor
den gezegd dat de schako wel geheel zal
vervallen, waarnaar reeds geruimen tijd ver
langend wordt uitgezien, omdat die door
den gebruiker als een ondoelmatig, zwaar
en lastig hoofddeksel wordt beschouwd. Welk
soort of model daarvoor in de plaats zal
treden, is nog geheel onbekend. Voor troe
pen te paard en te voet zal dit verschillend
moeten zgn.
Ook zullen zeer waarschijnlijk de onooglijke
chevrons voor langdurigen dienst vervallen
en daarvoor medailles van brons, zilver en
goud, naarmate van het getal der dienst
jaren in de plaats treden. Dit zal zeker
eene zeer gewenschte verbetering zijn,
aangezien het bekend is dat de roode che
vrons, die thans aan onderofficieren en min
deren voor 6, 18 en 30 jarigen dienst worden
verleend, door hen liever niet dan wel
worden gedragen. («Utr- Dagl.»)
Te Drachten is Vrijdagavond een
bakkersknecht die op weg was naar de
catechesatie, onverhoeds door twee jonge
lingen overvallen en zoo gruwelijk met
messen gesneden dat zijn toestand zorge
lijk is. De daders die op een ander persoon
loerden doch in de duisternis zich vergisten,
namen de vlucht, toen er ontzet opdaagde,
doch zij zijn later gevat. Vrijdag zqn de
schuur en zwingelkeet te 's Gravendeel van den
vlasser Roos door brand vernield. De man
was in de schuur met een brandende lan
taren gestruikeld en dit is schijnbaar de
oorzaak der ramp geweest. TeOudeschoot
is de vrouw van een arbeider, terwijl haar
man tijdelijk in Duitschland op karwei is,
met haar buurman opreis gegaan en spoor
loos verdwenen. De buurman heeft vijf
en de vrouw twee jonge kinderen onver
zorgd achtergelaten.
Door de duisternis misleid, en nog
door den slaap bevangen, liep Vrijdag nach'
te Schiedam een Drandersknecbt, die naaf
de branderij ging, in de Noordvestgracht-
Men was er spoedig bij om den man te
redden; dadelijk naar zijne woning gebracht,
gaf hij nog teekenen van leven, doch een
paar uren daarna over leed hij.
De ongelukkige laat een vrouw en 6 kin
deren achter.
De Duitsche ingenieur Linneman, die
Nieuw-Guinea heeft bereisd, vertelt over
de inboorlingen het volgende: Zij zijn van
middelmatige grootte, de mannen grooter
en dikker dan de vrouwen. Zij zijn geheel
naakt, alleen de inlanders, die bij de kust
wonen, waar Europeesche factorijen en
zendingsposten zijn opgericht, dragen een
lendendoek. Een vreeselijken indruk maakt
het kannibalisme op den reiziger. Inlanders,
die de wetten van den stam schenden, wor
den gedood en opgegeten.
«Nooit zegt de heer Linneman bij de
beschrijving van een kannibaalsch feest
zal ik een voorval vergeten waarvan ik oog
getuige was. Het gebeurde nog al ver van
de kust verwijderd, anders zouden de wil
den het niet hebben gewaagd, menschen-
vleesch te eten want de Europeesche regee-
ringen doen al het mogelijke om dit kwaad
te bestrijden. Een jonge vrouw had zich
schuldig gemaakt aan echtbreuk en werd
nu met groote plechtigheid ter dood ge
bracht. Dit geschiedde op een geheime plaats,
volgens de gebruiken van den stam, door
de ondste mannen. Geen der andere inboor
lingen vernam wie eigenlijk het doodvonnis
volvoerde. Het lijk werd daarna gereinigd
en in stukken gesneden. Deze stukken wer
den in geurige bladen gewikkeld en daarna
gekookt. Ik had van dit alles niets gezien
maar wist wel dat een bijzondere plechtig
heid werd volvoerd. Ik voel nog de vreese-
lijke gewaarwording, die ik kreeg, toen een
jongen naar mij toe kwam en mij een stuk
van dit vleesch aanbood. Het kwam pas
van het vuur en dampte nog; toen ik nauw
keuriger toekeek, ontdekte ik dat het de
bovenarm van een vrouwelijk lichaam was.»
Het is zeer te verwonderen, dat de heer
Linneman, die toch aan dergelijken kost
niet gewoon was, zoo spoedig ontdekte dat
dit gekookte stuk vleesch de bovenarm van
een vrouw was.
