„DE ZEEUW"
BIJVOEGSEL
RECHTSZAKEN.
LANDBOUW.
Gemengde Berichten.
behoorende bij
van Zaterdag 10 Oct. 1891.
Goes. De heeren J. Adam en J. Faberij
de Jonge hebben hunne benoeming tot lid
van den gemeenteraad aangenomen. De
heer Adam zal echter zijn geloofsbrieven
eerst met 1 Januari kunnen indienen dewijl
hij tot 31 Dec. a. leverancier is aan de
gemeente, namelijk aan het gasthuis, een
door de gemeente gesubsidieerde instelling.
Art. 24 der gemeentewet verbiedt hem door
deze omstandigheid nu reeds zitting te
nemen.
«Achterlijk en slap is ons volk;» deze
woorden vau Thorbecke herinnert zich de
«Nederlandsche Industrieel,» op het vernemen
van minister Piersons vonnis over de «luie,
onwetende, nietsdoende» boeien. Maar het
blad wijst op enkele feiten ter logenstraffing
van de beschuldiginglo. Twee landbouwers
hebben, ieder uit eigen beweging, een nieuwe
soort aardappelen gekweekt, waarin bij den
oogst gelukkig geen ziekte ontdekt is. 2o.
Op de jongste landbouwtentoonstelling te
's Gravenhage had een landgenoot uit ver
schillende Nederlandsche provinciën graan
en aren verzameld, die daar zulk een prash-
tig figuur maakten dat zij de gelijksoorti
ge voortbrengselen van den Franschen land
bouw, in hoeveelheid en kwaliteit over
troffen De Nederlandsche landbouwer oogstte
tot 61 H. A. van den bunder; de Fransche
landbouwer slechts I 6.
De antirirevolutionaire kamerleden
hebben zich weder tot een club vereenigd
en gekozen tot voorzitter A. baron v. Dedem,
en 2en voorzitter H. Seret; tot secretaris
mi'. T. P. baron Mackay en tot 2en secre
taris mr. H. A. v. d. Velde. [Sf.j
De heer A. W. Geerts te Ruinerwold,
het eenige antirevolutionaire lid van de sta
ten van Drenthe, is gisteren overleden.
KEfgK-EX SUIIOOLXEEI WS.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Zaamslag, Leusden en Kor-
tenhoef, (en aangenomennaarLaogweer) door
dhr. C J. v. Paassen, cand. te Franeker
voor Bruinisse door ds. de Klerk te
Ameide.
Wemeldinge. Herkozen de leden van het
kiescollege A. de Broekert met 33, K. Do-
minicus met 52, M. Houtekamer met 54
en C. Lindenbergh met 31 van de 59 gel
dige stemmen. Herstemming tusschen W.
de Groene met 27 en A. Bustraan met 21
stemmen.
Te 's Gravenhage had Donderdag de
begrafenis plaats van het lijk van wijlen
ds. J. Moll Jb.zn. Een groote schare van
vrienden was daarbij tegenwoordig. De
hoofdonderwijzers der vier christelijke kerke
lijke scholen op zijn initiatief gesticht, droe
gen de slippen van het lijkkleed. Het w.tren
de heeren Schaberg [armenschool], Post
[Prins Willemschool], Plette[weeshuisschool]
en v. d. Haas (Mollschool] Van ieder de
zer vier scholen waren 10 leerlingen op
het graf aanwezig, die zongen Gezang 187
vs. 1 en 7.
Van wege twee scholen werden kransen
op de kist neergelegd. Op uitdrukkelijk
verlangen van den overledene werden geene
toespraken gehouden. Ds. Oort, voorzitter
van de cemmissie van regenten der vier
scholen, sprak een kort afscheidswoord.
Chr. Ger. Kerk,
Beroepen te Sexbierum ds. J. P. Tazelaar
te Weespte Schiedam ds. A. v. d.
Sluijs te Enkbuizen.
Ds. M. v. Apeldoorn te Biezelinge
heeft tegen 1 Januari, a. s. eervol emeri
taat gevraagd.
ZEerw. diende van 1853 tot 1865 de
gemeente te Amersfoort; van 1865 tot'71
te Vrjjhoevp Capelle met Sprang eu daarna
f de gemeente alhier.
Den 14 Oct. a. hoopt ds. A. Brink te
Almkerk zijn 24-jarige evangeliebediening
te herdenken. Ds. Brink was van 1866 tot
.1867 predikant te Genemuiaen daarna tot
18/6 teTerneuzen vervolgens te Steen wijk,
en sinds 3 October 1880 in zijn tegen
woordige gemeente.
Donderdag j.l. werd de tweede chris
telijke school te Zaamslag (gehucht Reuzen-
hoek), uitgaande van de vereeniging tot
bevordering van chr. schoolonderwijs aldaar,
feestelijk geopend.
Na het zingen van Ps. 6810 werd de
samenkomst door den voorzitter, dhr. J.
v. d. Ree, met gebed geopend, waarna ge
lezen werd 1 Joh. 4.
In zijn inleidingswoord wees de voorz.
de aanwezigen op de heugelijke gebeurte
nis, welke de voorstanders van het chr.
onderwijs te zamen bracht en richtte ver
volgens het woord tot den benoemden Hoofd
onderwijzer, den heer J. C. Boot, dien hij ge
luk wenschte met het voorrecht hem en ook
de Vereeniging te beurt gevallen.
Hij achtte het een voorrecht, genoemden
heer, die een vijftal jaren geleden, zich ver
plicht zag door ziekte, zijne betrekking als
Hoofd der Chr. School op het dorp neder te
leggen, aan deze nieuwe, tweede Chr. School
tot zijn werk in te leiden en kon dan ook
met blijdschap de school en de kinderen aan
zjjn zorg toevertrouwen.
Hierna werd dhr. Boot Ps. 1343 toe
gezongen. Vervolgens sprak de Hoofdon-
derw. het bestuur, de ouders, de aanwe
zige leden van den Raad, den Hoofdon-
derw. van de chr. school op het dorp, den
heer Mulder, oud-Hoofdonderw. te Axel,
en dhr. v. Vliet, Hoofdond. van de chr.
school te Axel toe, waarna achtereenvol
gens het woord voerden de heeren de
Rijcke, Boon, v. Strien, Ds. Vrolijk, Ds.
Kouwenhoven en dhr. Mulder. Intusschen
werden de kinderen op milde wijze ont
haald en vervolgens door dhr. Boot toege
sproken. De Voorz. dankte vervolgens al
len, die op eenigerlei wijze aan den bouw
en de feestviering hebben medegewerkt,
inzonderheid ook de opzichters en de aan
nemers, waarna de vergadering met dank
zegging na het zingen van Ps. 25 vers 2,
door den Weleerw. Heer Vrolijk werd ge
sloten.
Reeds zijn een 75 tal leerlingen inge
schreven.
Naar aanleiding van de vereeniging,
die tot stand schijnt te zullen komen tus
schen de Doleerenden (Nederl. Geret. Gem.
en de Afgescheidenen [Chr. Ger. Gem.),
schrijft dr. Bronsveld in de kroniek
zijner Stemmen voor Waarheid, en Vrede
het volgende, waarin hier en daar de grond
toon van den haat niet valt te miskennen
«Wij brengen hulde aan het diplomatiek
beleid van hen, die deze twee harten gloei
end aaneen wisten te smeden.
«Wij meenden, dat ue Christelijke Gerefor
meerden er niet licht toe zouden overgaan, om
de positie, die zij hadden veroverd, en die
niet zoo kwaad was, prijs te geven. De
Heraut had hen steeds uit de hoogte be
handeld en menig onvriendelijk woord tot
hen gericht.
«Mannen als de hh. Lindeboom en
Beuker (om van meer bejaarden niet
te spreken) hadden steeds van de vereeni
ging met de Nederl. Gereformeerden zich
afkeerig betoond, en aan hun oordeel werd
steeds gewicht gehecht. Maar de jongeren,
met dr. H. B a v i n c k aan 't hoofd, schij
nen heil te verwachten van een nauwer
aansluiting aan de hh. K u y p e r, Ru t-
gers enFabius.
«Het staat bij ons vast, dat in het nieuwe
kerkgenootschap, dat men nu gaat stichten,
de toon zal worden aangegeven door de
doleerenden. Botsingen zullen wel niet ach
terwege blijven. De werken van v. Oos
terzee, Beets, Vinet, Doedes e.a.
niet specifiek gereformeerde godgeleerden heb
ben veel bijgedragen tot de vorming van menig
christelijk-gereformeerd predikant. En 'tis
juist tegen de mannen, die wij daar noemden,
dat De Heraut zijn heftigste aanvallen heeft
gericht.
«Vele Christelijk-Gereformeerden zullen
nu nog een tweeden gereformeerden doop
moeten ondergaan en wee hunner, als zij
zich niet gewillig en volkomen daaraan on
derwerpen
Wij verblijden ons er over, dat de do
leerenden nu ook officieel onder dak zullen
komen, en dat voortaan niemand hunner
zich meer zal kunnen rekenen tot de lid
maten onzer kerk. Onze wegen gaan nu
voorgoed en voor ieders oog uiteen. Het
spijt ons van enkelen, dat de vaderlandsche
kerk hen heeft verloren, en wij willen dat
niet verbergen maar wij benijden aan dr.
Bavincken ds. van Andelde mees
ten van hun nieuwe broeders niet. Zij heb
ben misschien jwel eens gehoord van een
paard, dat ingehaald werd. 't Is reeds lang
geleden, maar de hh. houden van hetgeen
oud is. Soms schijnt het mij toe, dat dit
paard nu staat voor de poorten van Kam
pen
«Hoe 't voortaan met de vereenigde Broe
ders zal gaan op staatkundig gebied, is ons
onbekend. De heer Lindeboom ziet,
als ik het wel begrepen heb, in de ver
broedering een leiding des Heeren. Mis
schien valt voor hem nu ook een ander
licht op de vereeniging «Marnix». Optisch
bedrog bestaat ook op geestelijk gebied, even
als kleurenblindheid.
»Wat ons aangaat, wij mogen niet an
ders zeggen, den dat hei ons verheugt naar
waarheid te kunnen getuigen, dat het ons
onmogelijk zou zijn dr. Kuyper de hand
te reiken, gelijk dat onlangs de heer
Van A n d e 1 dee l.
»Wij zijn 't niet, maar dr. Hoedemaker,
die onlangs schreef [Geref Kerk van 17
Sept jl.] «Er zijn weinigen in den lande,
die gelooven dat dr. Kuyper spreekt en
handelt uit simpele overtuiging. Men voelt,
dat hij met alles wat hij zegt en doet
zijn plan heeft, en zijn plan dient. Dat
is ook zoo.» Nu, dat hebben wij al lang
doorzien: maar 't bedenkelijke van 'tgeval
is, dat wjj het plan van dr. Kuyper,
verderfelijk vinden voor kerk en vaderland,
en daarom reiken wij hem de hand niet,
al speelt hij voor ons op de fluit, of al
dreigt hij met zijn vloek. Waar hij regeert,
werkt niet de geest des Heeren.»
Gaarne voegen wij hieraan toe het nuch
tere woord van ds. Gispen uit «de Ba
zuin» van heden
«Nu het zoover gekomen is, twijfelen we
er niet aan, of alle nog bestaande moeilijk
heden zullen uit den weg geruimd worden.
God heeft ons groote eenstemmigheid gege
ven in deze zaak, en Hij zal zijn werk vol
einden.
Overigens gaat alles, naar omstandigheden
redelijk wel. Zijdelings heeft de Ned. Herv.
kerk zoowel van de Scheiding van '34 als
van de Doleantie van '86 groot voordeel ge
had. Dat zij een groot aantal van voor haar
lastige menschen is kwijt geraakt, is wel
het minste. Maar grooter is, dat zij zelve is
opgewekt tot meer ij ver, dat zij tot jaloersch-
heid is gebracht door het zien van anderer
arbeid.
Hoe meer het ons om de eere Gods en
de behoudenis der menschen te doen is, hoe
meer ons dit tot blijdschap strekt.
Zij, die na ons leven, zullen billijker en
rechtvaardiger oordeelen, dan aan dit geslacht
mogeljjk is. Zij zullen tot het inzicht kun
nen komen, dat menig verschijnsel in onzen
tijd, dat nu toegeschreven en verklaard wordt
aan haat tegen de Herv. Kerk, een geheel
anderen oersprong heeft. En op de vraag
was er geen oorzaak? zal dan een geheel ander
antwoord gegeven worden dan thans.»
MOORD DER BEIDE BARMER-ZENDE-
LINGEN OP NIEUW-GUINEA.
Wij ontvingen uit Barmen de volgende
mededeeling
De droeve tijding, welke u onlangs per
telegraaf bereikte, is thans door brieven
bevestigd, welke ons bovendien uitvoeriger
berichten omtrent het gebeurde brengen.
Volgens deze mededeelingen hadden de beide
zendelingen Scheidt en Bosch in de reeds
vroeger door hen bezochte, niet ver van
de HatzteldhaveD gelegen Franklin-baai, een
nieuw station willen vestigen. In het dorp
Malala waren zij den 18en Mei, vergezeld
van een beambte der Nieuw-Guinea-Com-
pagnie aangekomen en door de bewoners
allervriendelijkst ontvangen geworden. Den
22 Mei keerde zendeling Scheidt met dezen
beambte naar Hatzfeldhaven terug, zoodat
zendeling Bosch daar alleen met 5 zwarten
achterbleef, ijverig bezig om met behulp der
inboorlingen, het terrein voorden bouw in
gereedheid te brengen. Toen nu 27 Mei
zendeling Schei It in gezelschap van een
anderen beambte, den heer assistent v. Moisy,
en 12 Miokeezen met een scheepje naar
Malala terugkeerde, om nog meer bouw
materiaal te brengen, werden zij zonder
eenige aanleiding bij het landen verraderlijk
door de inboorlingen aangevallen en aan
stonds op twee Miokeezen na, die ofschoon
gewond, zich zwemmende redden, door speer
worpen gedood. Deze twee wisten, deels
zwemmende, deels langs dep oever loopende,
nog des avonds Hatzfeldhaven te bereiken.
Van daar werd aanstonds den volgenden
morgen een expeditie tot onderzoek uitge
zonden. Deze vond echter noch van zen
deling Bosch noch van al de anderen eenig
spoor, buiten de lijken van twee zwarten
in een sloot en eenige kleedingstukken hier
en daar in de huizen. Daar nu echter
sedert twee maanden na dit voorval nog
niets van zendeling Bosch vernomen is, zoo
moet men als zeker aannemen, dat hij met
zijne begeleiders in de dagen tusschen 22
in 27 Mei reeds vermoord was, en dat de
tweede moord plaats had, om de eerste niet
bekend te d oen worden.
Door de Nieuw-Guinea-Compagnie werd
daarop nog een grootere expeditie gezonden,
welke de dorpen in brand stak en overeen
komstig het getal der vermoorden, ook 18
inboorlingen doodde. Maar eenig nader be
richt bracht ook zij niet en zoo blijft deze
geheele treurige geschiedenis nog grooten-
deels in duisternis en onzekerheid gehuld.
De vriendelijke hulp en steun van de zijde
dar Nieuw-Guinea-Compagnie, alsmede de
hartelijke deelneming, welke onzen zende
lingen door alle daar aanwezige beamkten
bewezen wordt, noopt ons tot innigen dank.
In de «Berichten der Rijnsche Zending»
(November-aflevering) hopen wij nog nadere
berichten te kunnen mededeelen.
Dr. A. Schreiber.
Barmen, 22 Sept. 1891.
In de maand September werd de bij
zondere school te Goes bezocht door 185
leerlingen, waarvan 164 geen enkelen school
tijd verzuimden 17 leerlingen verzuimden
minder dan 10 schooltijden en bij 4 beliep
het verzuim van 12 tot 18 schooltijden.
lu het geheel bedroeg het schoolverzuim
in deze maand 1,3 pet., tegen 1,6 pet. in
September 1890.
Examen gymnastiek te Middelburg 8
October. Geëxamineerd 6 vr. en 6 mann. can-
didaten. Geslaagd de dames A. J. de Nood,
M. M. Kirrwald, M. C. J. Westenburger te
Middelburg en S. A. T. Dobbelaere te Vlis-
singen en de heeren .1. W. Happee, P. H.
Wedts de Swart te Middelburg, G. Radema
kers te Westdorpe, Jan Mol te Scherpenisse
en A. P. J. Hollebrands te Vlissingen.
Arrondiss. Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens
diefstalD. F., 45 j., werkman, Assende,
gedetineerd te Middelburg, tot 3 m. gev. straf,
met mindering van den door hem in verze
kerde bewaring doorgebrachten tijd, en F
C,, 18 j., opperman, H. L. K., 17 j., W.
K, 20 j., houtzager, en G. M. K., 15 j.,
timmermansjongen, allen Goes, de le tot 2
m., de 2e en 3e ieder tot 14 d., en de 4e
tot 3 d gev. straf
strooperijF. J. M., 16 j., en M. H.,
15 j., werklieden, Krabbendijke, en J. P.,
14 j., M. de B., 14 j., en S. van A., 16
j., allen Oudelande, allen tot 7 d. gev.,
mishandelingC. A. A., 25 j., landbou
wersknecht, Tholen, tot 1 m. gev. straf
mishandeling en beleedigingJ. M., 42
j hvr. van P. B., arbeidster, Kapelle, tot f5
b. s. 5 d. h., en
vernieling en verzet: F. P., 27 j., pakjes
drager, Middelburg, tot 1 m. gev. straf.
Allen in de kosten.
Vrijgesproken M. de B., 16 j., Baarland,
beklaagd van diefstal.
Bjj bevelschrift dier rechtbank van
den 5en dezer is naar de openbare terecht
zitting verwezenE. S., oud 29 jaar zon
der beroep geboren te Nieuwerkerk, wonende
te Wemeldingethans in hechtenis te
Middelburg,
ter zake dat hij in de maand Juli 1891,
na den llen dier maand te Wemeldinge als
agent der stoombierbrouwerjj en mouterij
«de Meiboom» gevestigd te Vlissingen en
als zoodanig onder anderen belast met het
innen der gelden voor gedane leverantiën,
opzettelijk wederrechtelijk zich heeft toege-
eigend een bedrag van f 189,25 hetwelk
hem doer de in voornoemd bevelschrift
omschreven personen was ter hand gesteld
voor geleverd bier en welke gelden alzoo
toebehoorden aan genoemde bierbrouwerij
en mouterij, door die geldendie door
hem tegen overgilte van door hem geteeken-
de quitanties waren ontvangen, niet aan ge
noemde bierbrouwerij en mouterij af te
dragen, maar ten eigen bate te gebruiken.
Aan den beklaagde is Mr. A. C. A. Ja-
cobse Boudewijnse, advocaat te Middelburg
ambtshalve als verdediger toegevoegd.
DE SPREEUW EN DE LANDMAN.
Met recht wordt de spreeuw de trouwe
vriend en medehelper bij den moeilijken
arbeid van den boer genoemd. Het groote
nut van dezen vogel blijkt uit hetgeen een
boer onlangs ondervond. Toen hij bjj het
krieken van den dag de eerste vore had
geploegd, zag hij dadelijk zes spreeuwen,
die ijverig den grond schenen te onderzoeken.
Zij moesten zeker iets van hunne gading
gevonden hebben, wijl zij den grond met
buitengewonen ijver ompikten. Eensklaps
hield er een op te scharren en te pikken,
zette zich in postuur, begon te snaterenen
te kweelen, alsof hij eene belangrijke mede
deeling te doen had. Zjjne makkers schaarden
zich dadeljjk rondom hem en het zestal
scheen een levendig debat te houden. Ein
delijk vliegt een hunner weg. Na zoo wat
drie minuten keert hij weer, gevolgd door
een paar honderd. Zij streken op den
akker neêr en volgden Jen ploeger tot op
de hielen in de versche vore, om naar links
en rechts de larven, insecten, wormen enz.
op te peuzelen.
Bij het wenden van den ploeg vlogen zjj
een paar passen terug, wachtten tot de boer
weer eene nieuwe vore begon en snaterden
intusschen er dapper op las, om daarna het
eten van allerlei schadelijk gedierte te be
ginnen. Blijkbaar hadden de zes eersten
aanvankelijk beraadslaagd, of zij hunne
makkers aan hunne tafel zouden noodigen,
en daar zij gemerkt hadden, dat hun disch
overvloedig van spijzen voorzien was, dezen
verzochten om mee van de partij te zijn.
De boer was natuurlijk blij, dat de
spre ruwen zijn akker van het schadelijk
gedierte hadden gezuiverd en werd een
ijverig beschermer en voorspreker van deze
zoo nuttige vogels, te meer nog toen zjj
later vernam, dat de spreeuwen bjj veel
huisdieren den dienst doen, waarvoor de
moeder bij de kinderen den kam bezigt
Denkt slechts aan onze schapen en koeien
Overtuigd zjjnde, dat een goed woord
eene goede plaats vindt, roepen wjj groot
e i klein toeOntfermt u over de nuttige
spreeuwen
SPINAZIE IN DEN WINTER.
Deze groente komt in de maanden April
en Mei het meest voor in de keuken en
moet dan in den tuin voor andere gewas
sen plaats maken. Als vroege groente vindt
zij zoowel op de tafel van den rjjke als
op die van den werkman eene plaats,
doch juist dan wanneer zij het best ont
wikkeld is, laat men haar liggen, om de
aandacht op andere groenten te vestigen.
Spinazie blijft nog al vrij tegen de win
terkoude en men kan bij doelmatige cul
tuur haar zelfs des winters in den open
grond onder eene lichte bedekking voor
de keuken grschikt houden.
Tot dit doel zaait men de spinazie in de
maanden Juni en Juli uit, verzorgt de
plantjes goed en snijdt ze in Augustus in,
zoodat zij in den laten herfst weder tot
sterke planten zijn aangegroeid, die vol in
het blad zitten.
Wil men den groei der planten na het
besnijden nog flink in de hand werken,
dan moet men den grond om de planten
dikwijls los maken en met vloeibaren mest
bemesten.
Onder eene lichte bedekking van stroo
zullen de planten zich zeer goed houden.
Zoodra in den winter dooi weder invalt
of de sneeuw zacht wordt kan men de
bedekking verwijderen en de spinazie
oogsten.
Het maakt werkelijk een verrassenden
indruk midden in den winter onder het
sneeuwdek de grasgroene bladeren der spi
nazie te ontwaren.
Op de~e wijze kan men den geheelen
winter door van tjjd tot tjjd spinazie op
zijne tafel hebben. Wanneer de koude wat
lang mocht aanhouden en de sneeuw soms
enkele weken blijft liggen, dan moet men
op de plaats waar men de spinazie wil
snijden, op de sneeuw eene hoeveelheid
roet strooien en na eenige dagen smelt
op deze plaats de sneeuw en komen de
pfanten voor den dag.
In den kelder laten de ingesneden spi-
nazieplanten zich eene week lang bewaren
zonder te verwelken.
Daar spinazie in den winter goed betaald
wordt, weegt de meerdere moeite, die men
bjj deze cultuur moet aanwenden, wel op
tegen de grootere geldelijke voordeelen.
Ierseke. Mejuffrouw J. A. S. Strand-
bergen is benoemd tot gemeente vroedvrouw
te Kootwijkerbroek (Gelderland).
Vóór het Fort te Ellewoutsdjjk is
bij vernieuwing waargenomen dat de steen
glooiing aldaar aan verzakking onderhevig iSj
